Wskazania
Leczenie osteoporozy u kobiet po menopauzie i u mężczyzn, u których występuje zwiększone ryzyko złamań. U kobiet po menopauzie lek znacząco zmniejsza ryzyko złamań kręgów, złamań pozakręgowych oraz złamań biodra. Leczenie utraty masy kostnej w przebiegu ablacji hormonalnej u mężczyzn z rakiem gruczołu krokowego, u których występuje zwiększone ryzyko złamań. U mężczyzn z rakiem gruczołu krokowego leczonych ablacją hormonalną lek znacząco zmniejsza ryzyko złamań kręgów. Leczenie utraty masy kostnej związanej z długoterminowym układowym leczeniem glikokortykosteroidami dorosłych pacjentów, u których występuje zwiększone ryzyko złamań.
Dawkowanie
Zalecana dawka wynosi 60 mg w pojedynczym wstrzyknięciu podskórnym raz na 6 m-cy w udo lub w brzuch lub w tylną część ramienia. Pacjenci muszą otrzymywać odpowiednią suplementację wapnia i witaminy D. Zaburzenia czynności nerek. Nie ma konieczności dostosowania dawkowania u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Zaburzenia czynności wątroby. Nie badano bezpieczeństwa stosowania i skuteczności denozumabu u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby. Pacjenci w podeszłym wieku. Nie ma konieczności dostosowania dawkowania u pacjentów w podeszłym wieku. Dzieci i młodzież. Denozumab nie jest zalecany do stosowania u dzieci (w wieku <18 lat), ponieważ nie określono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności denozumabu u tych pacjentów. Zahamowanie RANK/ligand RANK (RANKL) w badaniach na zwierzętach związane było z zahamowaniem wzrostu kości i brakiem wyrzynania się zębów.
Uwagi
Podawanie należy wykonywać przez osobę odpowiednio przeszkoloną w zakresie techniki wstrzykiwania. Do podawania podskórnego. Instrukcja dotycząca stosowania, postępowania z lekiem i jego usuwania, patrz ChPL.
Przeciwwskazania
Hipokalcemia. Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
U wszystkich pacjentów ważna jest odpowiednia podaż wapnia i wit. D. Przed rozpoczęciem leczenia należy skorygować istniejącą hipokalcemię poprzez odpowiednią podaż wapnia i wit. D. Pacjenci z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny <30 ml/min.) lub otrzymujący dializoterapię są narażeni na większe ryzyko rozwoju hipokalcemii. Zaleca się kontrolę kliniczną stężenia wapnia u pacjentów z czynnikami predysponującymi do hipokalcemii. U pacjentów otrzymujących denozumab mogą wystąpić zakażenia skórne (głównie zapalenie tkanki łącznej) prowadzące do hospitalizacji. Należy doradzić pacjentom, by jak najszybciej zgłaszali się po pomoc medyczną, jeśli wystąpią u nich podmiotowe i przedmiotowe objawy zapalenia tkanki łącznej. U pacjentów leczonych denozumabem lub bisfosfonianami, inną grupą leków przeciwresorpcyjnych, odnotowano występowanie martwicy kości szczęki (ang. ONJ - Osteonecrosis of the Jaw). Większość przypadków dotyczyła pacjentów z rakiem; jednak w niektórych przypadkach martwica kości szczęki wystąpiła u pacjentów z osteoporozą. Odnotowano rzadkie przypadki martwicy kości szczęki w badaniach klinicznych u pacjentów otrzymujących denozumab w dawce 60 mg co 6 m-cy z powodu osteoporozy. W badaniach klinicznych raportowano występowanie ONJ u pacjentów z zaawansowanym rakiem, leczonych denozumabem w badanej dawce 120 mg podawanej co m-c. Znane czynniki ryzyka ONJ obejmują rozpoznanie raka ze zmianami kostnymi, jednoczesne schematy leczenia (np. chemioterapia, antyangiogenne leki biologiczne, kortykosteroidy, radioterapia głowy i szyi), nieodpowiednia higiena jamy ustnej, ekstrakcje zębów, zaburzenia współistniejące (np. wcześniejsze choroby zębów, niedokrwistość, koagulopatia, zakażenia) oraz wcześniejsze leczenie bisfosfonianami. Należy rozważyć przeprowadzenie badania stomatologicznego z zastosowaniem stomatologii zachowawczej przed rozpoczęciem leczenia denozumabem u pacjentów ze współistniejącymi czynnikami ryzyka. Pacjenci będący w trakcie leczenia powinni unikać inwazyjnych zabiegów stomatologicznych. Podczas leczenia denozumabem należy dbać o dobrą higienę jamy ustnej. U pacjentów, u których w trakcie leczenia denozumabem wystąpiła ONJ, zabiegi chirurgii szczękowej mogą zaostrzyć ten stan. Jeśli podczas terapii wystąpi ONJ, należy ocenić stan kliniczny pacjenta i zastosować indywidualne podejście do leczenia na podstawie oceny stosunku korzyści do ryzyka. Nasadka na igłę ampułko-strzykawki zawiera suchą naturalną gumę (pochodną lateksu), która może wywoływać reakcje alergiczne. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami nietolerancji fruktozy nie powinni stosować produktu leczniczego. Ten produkt leczniczy zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) na 60 mg tzn., że zasadniczo jest "wolny od zawartości sodu".
Interakcje
Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji. Brak danych klinicznych dotyczących jednoczesnego stosowania denozumabu i hormonalnej terapii zastępczej (estrogen), jednak prawdopodobieństwo wystąpienia interakcji farmakodynamicznych uważa się za niewielkie. Na podstawie danych z badania ze zmianą leczenia (przejście z alendronianu na denozumab) u kobiet z osteoporozą pomenopauzalną stwierdzono, że farmakokinetyka i farmakodynamika denozumabu nie uległa zmianie pod wpływem wcześniejszego leczenia alendronianem.
Ciąża i laktacja
Brak wystarczających danych dotyczących stosowania denozumabu u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach nie wykazują bezpośredniego ani pośredniego toksycznego wpływu na reprodukcję. Badania prowadzone na genetycznie zmodyfikowanych myszach z wyłączonym RANKL w wyniku usunięcia odpowiedniego genu (ang. "a knockout mouse") sugerują, że brak RANKL (docelowe miejsce działania denozumabu) może zaburzać rozwój węzłów chłonnych u płodu oraz prowadzić do pourodzeniowych zaburzeń wyrzynania się zębów i wzrostu kości. Denozumab nie jest zalecany do stosowania u kobiet w ciąży. Nie wiadomo czy denozumab przenika do mleka kobiecego. Badania prowadzone na myszach z usuniętym genem sugerują, że brak RANKL podczas ciąży może zaburzać dojrzewanie gruczołów sutkowych prowadząc do poporodowych zaburzeń laktacji. Decyzję o ewentualnym powstrzymaniu się od karmienia piersią albo leczenia produktem należy podjąć na podstawie oceny korzyści z karmienia piersią dla noworodka/niemowlęcia oraz korzyści z leczenia produktem dla kobiety. Brak danych dotyczących wpływu denozumabu na płodność ludzi. Badania na zwierzętach nie wykazują bezpośredniego ani pośredniego szkodliwego wpływu na płodność.
Działania niepożądane
Bezpieczeństwo stosowania produktu oceniano w grupie 10 534 kobiet z osteoporozą pomenopauzalną (trwającą do 5 lat) oraz u pacjentów z rakiem piersi lub rakiem gruczołu krokowego leczonych ablacją hormonalną w badaniach klinicznych II i III fazy kontrolowanych placebo. Działania niepożądane zgłaszane w badaniach klinicznych II i III fazy kontrolowanych placebo u kobiet z osteoporozą pomenopauzalną oraz u pacjentów z rakiem piersi lub gruczołu krokowego leczonych ablacją hormonalną. Zakażenia i zarażenia pasożytnicze: (często) zakażenie układu moczowego, zakażenie górnych dróg oddechowych; (niezbyt często) zapalenie uchyłka jelita grubego, zapalenie tkanki łącznej, zakażenie ucha. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo rzadko) hipokalcemia. Zaburzenia układu nerwowego: (często) rwa kulszowa. Zaburzenia oka: (często) zaćma. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) zaparcie. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) wysypka; (niezbyt często) wyprysk. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (często) ból kończyn. W zbiorczej analizie danych ze wszystkich badań II i III fazy kontrolowanych placebo stwierdzono występowanie objawów grypo-podobnych z częstością 0,006 na pacjento-rok w grupach denozumabu oraz 0,003 na pacjento-rok w grupach placebo. Mimo iż różnicę tę stwierdzono w zbiorczej analizie wyników, nie była ona widoczna w analizie warstwowej stosowanej do oceny działań niepożądanych wymienionych w powyżej. Wspomnianej różnicy nie stwierdzano w poszczególnych badaniach analizowanych oddzielnie. W dwóch badaniach klinicznych III fazy kontrolowanych placebo z udziałem kobiet z osteoporozą pomenopauzalną u około 0,05% (2 z 4050) pacjentek stwierdzono spadek stężenia wapnia w surowicy (poniżej 1,88 mmol/l) po podaniu produktu. Zmniejszenia stężenia wapnia w surowicy (poniżej 1,88 mmol/l) nie zgłaszano w dwóch badaniach klinicznych III fazy kontrolowanych placebo z udziałem pacjentów otrzymujących ablację hormonalną. W badaniach klinicznych III fazy kontrolowanych placebo całkowita częstość występowania zakażeń skóry była podobna w grupie placebo i w grupie produktu u kobiet z osteoporozą pomenopauzalną (placebo [1,2%, 50 z 4041] w porównaniu z produktem [1,5%, 59 z 4050]) oraz u pacjentów z rakiem piersi lub gruczołu krokowego otrzymujących ablację hormonalną (placebo [1,7%, 14 z 845] w porównaniu z produktem [1,4%, 12 z 860]). Zakażenia skórne prowadzące do hospitalizacji zgłaszano u 0,1% (3 z 4041) kobiet z osteoporozą pomenopauzalną otrzymujących placebo w porównaniu z 0,4% (16 z 4050) kobiet otrzymujących produkt. Przypadki te dotyczyły głównie zapalenia tkanki łącznej. Zakażenia skórne zgłaszane jako ciężkie działania niepożądane były podobne w grupie placebo (0,6%, 5 z 845) oraz w grupie otrzymującej produkt (0,6%, 5 z 860) w badaniach z udziałem pacjentów z rakiem piersi lub gruczołu krokowego. Martwica kości szczęki: w programie badań klinicznych w osteoporozie (8710 pacjentów leczonych ≥1 roku) ONJ była rzadko zgłaszana w czasie leczenia produktem. W pojedynczym badaniu III fazy kontrolowanym placebo, prowadzonym z udziałem pacjentów z rakiem gruczołu krokowego otrzymujących terapię antyandrogenową (ang. ADT) obserwowano różnicę w częstości występowania zaćmy jako działania niepożądanego (4,7% w grupie denozumabu; 1,2% w grupie placebo). Różnicy takiej nie obserwowano u kobiet z osteoporozą pomenopauzalną lub u kobiet przyjmujących inhibitory aromatazy z powodu raka piersi bez przerzutów. W pojedynczym badaniu III fazy kontrolowanym placebo, prowadzonym z udziałem pacjentów z rakiem gruczołu krokowego otrzymujących ADT obserwowano różnicę w częstości występowania zapalenia uchyłka jako działania niepożądanego (1,2% w grupie denozumabu, 0% w grupie placebo). Częstość występowania zapalenia uchyłka była porównywalna w obu grupach kobiet z osteoporozą pomenopauzalną oraz u kobiet przyjmujących inhibitory aromatazy w leczeniu raka piersi bez przerzutów. W badaniach klinicznych u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny <30 ml/min.) lub u pacjentów dializowanych występowało większe ryzyko pojawienia się hipokalcemii w przypadku braku suplementacji wapnia. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek lub u pacjentów dializowanych ważne jest zapewnienie odpowiedniej podaży wapnia i wit. D.
Przedawkowanie
Brak doświadczenia z przedawkowaniem w badaniach klinicznych. Produkt podawano w badaniach klinicznych w dawkach do 180 mg co 4 tyg. (dawki skumulowane do 1080 mg przez 6 m-cy), nie obserwując żadnych dodatkowych działań niepożądanych.
Działanie
Denozumab jest ludzkim przeciwciałem monoklonalnym (IgG2), skierowanym przeciwko oraz wiążącym się z dużym powinowactwem i swoistością z RANKL, zapobiegając aktywacji jego receptora, RANK, na powierzchni prekursorów osteoklastów i osteoklastów. Zapobieganie interakcji RANKL/RANK hamuje powstawanie, funkcjonowanie i przeżycie osteoklastów, zmniejszając w ten sposób resorpcję warstwy korowej kości i kości beleczkowatej.
Skład
1 amp.-strzyk. zawiera 60 mg denozumabu w 1 ml roztworu (60 mg/ml). Denozumab jest ludzkim przeciwciałem monoklonalnym IgG2 wytwarzanym z linii komórkowych ssaków (CHO) za pomocą technologii rekombinacji DNA.
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
