Wskazania
Produkt jest wskazany w leczeniu: schizofrenii; choroby afektywnej dwubiegunowej: z epizodami maniakalnymi o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego; z epizodami ciężkiej depresji w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej; zapobiegawczo w nawrotach choroby afektywnej dwubiegunowej u pacjentów z epizodami maniakalnymi lub depresyjnymi odpowiadającymi klinicznie na leczenie kwetiapiną.
Dawkowanie
Spożywanie posiłków nie wpływa na wchłanianie leku. Dorośli. Leczenie schizofrenii: preparat należy podawać 2x/dobę. Całkowita dawka dobowa przez pierwsze 4 dni leczenia wynosi: 50 mg (dzień 1), 100 mg (dzień 2), 200 mg (dzień 3), 300 mg (dzień 4). Od czwartego dnia dawkę należy zwiększać do dawki skutecznej wynoszącej zazwyczaj 300-450 mg/dobę. W zależności od odpowiedzi klinicznej i tolerancji na lek, dawkę można dostosowywać w zakresie 150-750 mg/dobę. Leczenie epizodów maniakalnych w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej: produkt należy podawać 2x/dobę. Całkowita dawka dobowa w pierwszych czterech dniach leczenia wynosi: 100 mg (dzień 1), 200 mg (dzień 2), 300 mg (dzień 3), 400 mg (dzień 4). Następnie dawka może być zwiększana maks. o 200 mg/dobę do dawki dobowej wynoszącej 800 mg w szóstym dniu leczenia. Zależnie od reakcji pacjenta i tolerancji kwetiapiny dawka dobowa w leczeniu podtrzymującym może wynosić 200-800 mg/dobę. Zwykle dawka skuteczna wynosi 400-800 mg/dobę. Leczenie epizodów depresyjnych w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej: produkt należy podawać raz/dobę przed snem. Całkowita dawka dobowa w pierwszych czterech dniach leczenia wynosi 50 mg (dzień 1), 100 mg (dzień 2), 200 mg (dzień 3) i 300 mg (dzień 4). Zalecana dzienna dawka to 300 mg. W badaniach klinicznych nie zaobserwowano dodatkowych korzyści w grupie przyjmującej do 600 mg w porównaniu z grupą przyjmującą 300 mg. Jednak u niektórych pacjentów korzystne jest podawanie 600 mg. Dawki większe niż 300 mg powinny być wprowadzane przez lekarza doświadczonego w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej. Badania kliniczne wykazały, że u niektórych pacjentów w razie problemów z tolerancją można rozważyć zmniejszenie dawki do minimum 200 mg. Zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej: w celu zapobiegania nawrotom epizodów manii, mieszanych lub depresji w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, u pacjentów z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi, którzy odpowiedzieli na leczenie kwetiapiną, należy kontynuować leczenie tą samą dawką. Dawka może być następnie modyfikowana, w zależności od odpowiedzi klinicznej i tolerancji pacjenta, w zakresie 300-800 mg, podawana 2x/dobę. Ważne, aby w leczeniu podtrzymującym stosować najmniejszą skuteczną dawkę. Pacjenci w podeszłym wieku: kwetiapinę należy stosować ostrożnie u pacjentów z tej grupy wiekowej, szczególnie na początku leczenia. Zależnie od reakcji pacjenta i tolerancji, zwiększanie dawki należy spowolnić, a dobową dawkę terapeutyczną zmniejszyć w stosunku do dawki stosowanej u młodszych pacjentów. Średni klirens nerkowy kwetiapiny zmniejszał się u pacjentów w podeszłym wieku o 30-50% w porównaniu z młodszymi pacjentami. Skuteczność i bezpieczeństwo nie zostały ocenione u pacjentów w wieku powyżej 65 lat z epizodami depresyjnymi w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Dzieci i młodzież: produkt nie jest zalecany do stosowania u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia, ze względu na brak danych dotyczących stosowania w tej grupie wiekowej. U pacjentów z zaburzeniem czynności nerek nie ma potrzeby dostosowywania dawki. Kwetiapina jest w znacznym stopniu metabolizowana w wątrobie. Należy, zatem zachować ostrożność podczas stosowania produktu u pacjentów z zaburzeniem czynności wątroby, szczególnie w początkowym okresie podawania leku. U pacjentów ze stwierdzonym zaburzeniem czynności wątroby początkowa dawka powinna wynosić 25 mg/dobę. Dawka powinna być zwiększana codziennie o 25-50 mg/dobę aż do uzyskania skutecznej dawki, zależnie od reakcji klinicznej pacjenta i tolerancji leczenia.
Uwagi
Produkt leczniczy może być przyjmowany z pokarmem lub bez pokarmu.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na kwetiapinę lub którąkolwiek substancję pomocniczą produktu leczniczego. Przeciwwskazane jest jednoczesne podawanie inhibitorów cytochromu P-450 3A4, takich jak: inhibitory proteazy wirusa IIIV, leki przeciwgrzybiczne z grupy azoli, erytromycyna, klarytromycyna i nefazodon.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Kwetiapinę należy ostrożnie stosować u pacjentów z rozpoznaną chorobą układu sercowo-naczyniowego, chorobą naczyń krwionośnych mózgu, a także w przypadku innych stanów predysponujących do niskiego ciśnienia tętniczego. Kwetiapina może powodować ortostatyczne spadki ciśnienia, szczególnie w początkowym okresie zwiększania dawki, dlatego też należy rozważyć zmniejszenie dawki lub stopniowe jej dostosowanie w razie wystąpienia objawów niedociśnienia. W kontrolowanych badaniach klinicznych nie wykazano różnicy w częstości występowania napadów padaczki u pacjentów leczonych kwetiapiną lub otrzymujących placebo. Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z padaczką w wywiadzie. W kontrolowanych badaniach klinicznych, u pacjentów otrzymujących kwetiapinę w zakresie wskazanych dawek terapeutycznych, częstość występowania objawów pozapiramidowych nic różniła się od częstości ich występowania u pacjentów otrzymujących placebo. W razie wystąpienia objawów przedmiotowych i podmiotowych dyskinezy późnej należy rozważyć zmniejszenie dawki leku lub przerwanie leczenia kwetiapiną. Występowanie złośliwego zespołu neuroleptycznego (ZZN) jest związane ze stosowaniem leków przeciwpsychotycznvch, w tym również kwetiapiny. Objawy kliniczne obejmują hipertermię, zaburzenia stanu psychicznego, sztywność mięśni, zaburzenia czynności układu autonomicznego i zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej. W razie ich wystąpienia należy przerwać leczenie kwetiapiną i zastosować odpowiednie leczenie. Ciężka neutropenia (zawartość krwinek białych obojętnochłonnych we krwi <0,5 X 109/l) była niezwykle rzadko zgłaszana w badaniach klinicznych z kwetiapiną. Większość przypadków ciężkiej neutropenii występowało w ciągu kilku m-cy od rozpoczęcia terapii kwetiapiną, ale nie ustalono oczywistego związku z dawką leku. Możliwe czynniki ryzyka związane z występowaniem neutropenii obejmują uprzednie zmniejszenie liczby krwinek białych (WBC) oraz neutropenię spowodowaną przyjmowaniem leków. U pacjentów, u których liczba krwinek białych obojętnochłonnych <1,0 X 109/l, leczenie kwetiapiną należy przerwać. Pacjentów należy obserwować pod kątem podmiotowych i przedmiotowych objawów zakażenia i odpowiednich zawartości krwinek białych obojętnochłonnych (dopóki nic przekroczą 1,5 X 109/l). W razie zastosowania produktu leczniczego jednocześnie z lekami silnie indukującymi enzymy wątrobowe, np. karbamazepiną bądź fenytoiną, może się wyraźnie zmniejszyć stężenie kwetiapiny w osoczu, co może wpływać na skuteczność terapii kwetiapiną. U pacjentów otrzymujących leki pobudzające działanie enzymów wątrobowych, rozpoczęcie leczenia kwetiapiną może nastąpić wyłącznie, jeśli lekarz stwierdzi, że korzyść z przyjmowania kwetiapiny przewyższa ryzyko wycofania tych leków. Istotne jest to by wszelkie zmiany w związku z lekami indukującymi enzymy wątrobowe następowały stopniowo, oraz by w razie potrzeby zastąpiono te leki lekami nieindukującymi enzymów wątrobowych (np. walproinian sodu). Podczas leczenia kwetiapiną raportowano przypadki hiperglikemii lub zaostrzenie objawów stwierdzonej uprzednio cukrzycy. U pacjentów z cukrzycą w wywiadzie oraz zagrożonych wystąpieniem cukrzycy zaleca się odpowiednie kontrolowanie wszystkich parametrów. W badaniach klinicznych obserwowano zwiększenie stężenia triglicerydów oraz cholesterolu we krwi. Zwiększenie stężenia lipidów należy traktować jako klinicznie właściwe. W baniach klinicznych oraz podczas leczenia kwetiapiną zgodnie ze wskazaniami zawartymi w ChPL, nie wykazano związku kwetiapiny z trwałym zwiększeniem odstępów QT. Jednakże w przypadku przedawkowania obserwowano wydłużenie odstępów QT. Należy zachować ostrożność w przypadku przepisywania kwetiapiny pacjentom z chorobą sercowo-naczyniową lub wydłużonymi odstępami QT w wywiadzie rodzinnym. Należy również zachować ostrożność w przypadku przepisywania kwetiapiny z lekami, które powodują zwiększenie odstępów QT oraz równocześnie z lekami neuroleptycznymi, szczególnie u osób w podeszłym wieku, u pacjentów z wrodzonym zespołem wydłużonego QT, zastoinową niewydolnością serca, hipertrofią serca, hipokaliemią bądź hipomagnezemią. Po nagłym zaprzestaniu podawania kwetiapiny opisywano ostre objawy wycofania leku takie jak nudności, ból głowy, biegunka, zawroty głowy, drażliwość, wymioty oraz bezsenność. Zaleca się stopniowe wycofywanie leku przez okres przynajmniej 1-2 tyg. Produkt leczniczy jest niewskazany dla osób leczonych z powodu psychozy powiązanej z demencją. W losowym badaniu klinicznym kontrolowanym placebo przeprowadzonym na populacji pacjentów cierpiących na demencję, przyjmujących nietypowe leki przeciwpsychotyczne zaobserwowano trzykrotnie zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych naczyniowo-mózgowych. Mechanizm tego zwiększonego ryzyka jest nieznany. Nie można wykluczyć zwiększonego ryzyka u pacjentów przyjmujących inne leki przeciwpsychotyczne lub innych populacji pacjentów. U pacjentów zagrożonych udarem produkt leczniczy należy stosować z zachowaniem ostrożności. Metaanaliza nietypowych leków przeciwpsychotycznych wykazała, że u pacjentów w podeszłym wieku, cierpiących na psychozy powiązane z demencją, istnieje zwiększone ryzyko śmierci, w porównaniu do pacjentów przyjmujących placebo. Jednakże dwa 10-tyg. badania kontrolowane placebo na tej samej populacji pacjentów (n=710), średnia wieku: 83 lata (zakres: 56-99 lat) wykazały, że częstość występowania zgonów u pacjentów leczonych kwetiapiną wynosiła 5,5% w stosunku do 3.2% w grupie kontrolowanej placebo. Pacjenci objęci tymi badaniami umarli z różnych innych powodów stosownych do oczekiwań dla tej populacji. Dane te nie wskazują związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy leczeniem za pomocą kwetiapiny a zgonami pacjentów cierpiących na demencję. Dane na temat stosowania kwetiapiny w połączeniu z solą sodową kwasu walproinowego lub litem w leczeniu objawów manii w stopniu umiarkowanym do ciężkiego są ograniczone; niemniej jednak, terapia połączona była dobrze tolerowana. Dane wykazywały efekt uzależnienia w trzecim tygodniu. Drugie badanie nie wykazało efektu uzależniającego w szóstym tygodniu. Nie istnieją żadne dane na temat skojarzonego stosowania tych leków w okresie dłuższym niż 6 tygodni. Tabletki zawierają laktozę jednowodną. Pacjenci z rzadkimi problemami nietolerancji galaktozy, niedoborem laktozy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni zażywać tego leku. Ze względu na wpływ kwetiapiny na OUN, nie zaleca się wykonywania czynności wymagających dużego skupienia uwagi. Dlatego pacjentom odradza się prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu, dopóki nie zostanie ustalona indywidualna podatność na dekoncentrujące działanie leku.
Interakcje
Kwetiapina oddziałuje na OUN, należy zatem zachować ostrożność podczas stosowania produktu leczniczego w połączeniu z innymi lekami, które również oddziałują na OUN oraz z alkoholem. Głównym izoenzymem układu enzymatycznego cytochromu P-450 biorącym udział w metabolizmie kwetiapiny jest CYP 3A4. W badaniu interakcji przeprowadzonym na zdrowych ochotnikach, równoczesne podawanie kwetiapiny (w dawce 25 mg) z ketokonazolem, inhibitorem CYP3A4, spowodowało 5- do 8-krotnego zwiększenia ekspozycji układowej (stężenia kwetiapiny w osoczu, mierzonej jako AUC). Dlatego jednoczesne podawanie kwetiapiny z inhibitorami CYP3A4 jest przeciwwskazane. Nie zaleca się równoczesnego stosowania kwetiapiny z sokiem grejpfrutowym. Jednak w badaniach klinicznych z zastosowaniem dawek wielokrotnych, prowadzonych w celu ustalenia farmakokinetyki kwetiapiny podawanej przed leczeniem i podczas leczenia karbamazepiną (lekiem pobudzającym enzymy wątrobowe), jednoczesne podanie karbamazepiny znacząco zwiększało klirens kwetiapiny. Powodowało to zmniejszenie ekspozycji układowej na kwetiapinę (mierzonej jako AUC) do średnio 13% ekspozycji występującej po podaniu samej kwetiapiny; u niektórych pacjentów obserwowano jeszcze silniejszy efekt. W wyniku tej interakcji może być mniejsze stężenie kwetiapiny w osoczu, co może mieć wpływ na skuteczność terapii kwetiapiną. Jednoczesne stosowanie kwetiapiny z fenytoiną (innym lekiem indukującym enzymy mikrosomalne), także powoduje znaczące zwiększenie klirensu kwetiapiny o ok. 450%. U pacjentów otrzymujących pobudzające enzymy wątrobowe, rozpoczęcie leczenia kwetiapiną może nastąpić wyłącznie wtedy, kiedy lekarz stwierdzi, że korzyść z przyjmowania kwetiapiny przewyższa ryzyko wycofania leków pobudzających enzymy wątrobowe. Istotne jest to by wszelkie zmiany w związku z lekami pobudzającymi enzymy wątrobowe następowały stopniowo, oraz by w razie potrzeby zastąpiono te leki lekami niepobudzającymi enzymy (np. walproinianem sodu). Po jednoczesnym zastosowaniu kwetiapiny z przeciwdepresyjnym lekiem imipraminą (inhibitorem CYP 2D6) lub fluoksetyną (inhibitorem CYP 3A4 i CYP 2D6) parametry farmakokinetyczne kwetiapiny nie zmieniają się istotnie. Po jednoczesnym zastosowaniu kwetiapiny z przeciwpsychotycznymi lekami: rysperydonem lub haloperydolem parametry farmakokinetyczne kwetiapiny nie zmieniają się istotnie. Jednoczesne podawanie kwetiapiny i tiorydazyny powodowało zwiększenie klirensu kwetiapiny o ok. 70%. Parametry farmakokinetyczne kwetiapiny nie zmieniają się po jednoczesnym zastosowaniu z cymetydyną. Parametry farmakokinetyczne litu nie zmieniają się po jednoczesnym zastosowaniu z kwetiapiną. Parametry farmakokinetyczne walproinianu sodu i kwetiapiny nie zmieniają się w stopniu istotnym klinicznie po jednoczesnym ich zastosowaniu. Nie przeprowadzono sformalizowanych badań interakcji z powszechnie stosowanymi lekami na choroby układu naczyniowo-sercowego. Zalecana jest jednak ostrożność w przypadku jednoczesnego stosowania kwetiapiny z lekami powodującymi zaburzenia równowagi elektrolitycznej lub zwiększającymi odstęp QT.
Ciąża i laktacja
Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania kwetiapiny u kobiet w okresie ciąży nie zostały potwierdzone. Do chwili obecnej w badaniach prowadzonych na zwierzętach nie odnotowano szkodliwości leku, jednakże nie badano jeszcze wpływu kwetiapiny na rozwój narządu wzroku płodu. Dlatego też produkt można stosować w okresie ciąży tylko wówczas, gdy korzyści dla matki są większe niż ryzyko dla płodu. Obserwacje przebiegu ciąży, podczas których matki przyjmowały kwetiapinę, wykazały występowanie objawów odstawiennych u noworodków. Nie wiadomo, w jakim stopniu kwetiapina przenika do mleka kobiecego. Kobietom karmiącym piersią należy zatem doradzać, żeby unikały karmienia piersią podczas stosowania produktu leczniczego.
Działania niepożądane
Najczęściej zgłaszane działania niepożądane w wyniku stosowania kwetiapiny to: senność, zawroty głowy, suchość błony śluzowej jamy ustnej, umiarkowana astenia, zaparcia, tachykardia, niedociśnienie ortostatyczne i niestrawność. W trakcie leczenia produktem leczniczym mogą wystąpić: zwiększenie masy ciała, omdlenia, złośliwy zespól neuroleptyczny, leukopenia, neutropenia, obrzęki obwodowe. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (często) leukopenia; (niezbyt często) eozynofilia; (nieokreślona) neutropenia. Zaburzenia układu immunologicznego: (niezbyt często) nadwrażliwość; (bardzo rzadko) reakcja anafilaktyczna. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo rzadko) cukrzyca. Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo często) zawroty głowy, senność, ból głowy; (często) omdlenia; (niezbyt często) padaczka, zespół niespokojnych nóg; (bardzo rzadko) dyskineza późna. Zaburzenia serca: (często) tachykardia. Zaburzenia naczyniowe: (często) niedociśnienie ortostatyczne. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (często) zapalenie błony śluzowej nosa. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) suchość błony śluzowej jamy ustnej, zaparcia, niestrawność. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (rzadko) żółtaczka; (bardzo rzadko) zapalenie wątroby. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo rzadko) obrzęk naczynioruchowy, zespól Stevens-Johnsona. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (rzadko) priapizm. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (bardzo często) objawy odstawienne; (często) umiarkowana astenia, obrzęki obwodowe; (rzadko) złośliwy zespół neuroleptyczny. Badania diagnostyczne: (bardzo często) zwiększenie stężenia triglicerydów w surowicy, zwiększenie stężenia cholesterolu całkowitego we kiwi (głównie cholesterolu LDL); (często) zwiększenie masy ciała, zwiększone stężenie aminotransferaz (AIAT, AspAT) w surowicy, zmniejszona liczba krwinek białych obojętnochłonnych, zwiększone stężenie glukozy świadczące o hiperglikemii; (niezbyt często) zwiększenie aktywności GGT. Podczas stosowania leków neuroleptycznych zgłaszano przypadki wydłużonego odstępu QT, arytmii komorowej, nagłej niespodziewanej śmierci, zatrzymania akcji serca, torsades de pointes uznawane za działania wspólne dla tej grupy leków. Leczenie kwetiapiną było związane z niewielkim, zależnym od dawki, zmniejszeniem stężenia hormonów tarczycy we krwi, szczególnie T4 i fT4 (całkowitej i wolnej tyroksyny). Zmniejszenie to było największe w pierwszych 2-4 tyg. leczenia kwetiapiną, nie odnotowano dalszego zmniejszania podczas długotrwałego leczenia. Prawie we wszystkich przypadkach przerwanie leczenia kwetiapiną powodowało powrót stężenia całkowitej i wolnej tyroksyny do wartości prawidłowych, niezależnie od czasu trwania leczenia. Niewielkie zmniejszenia stężenia hormonów tarczycy T3 i rT3(całkowitej i odwróconej trijodotyroniny) obserwowano tylko po stosowaniu dużych dawek produktu. Nie obserwowano zmian stężenia TBG ani zwiększenia stężenia TSH. Nie obserwowano również objawów klinicznych niedoczynności tarczycy.
Przedawkowanie
W badaniach klinicznych zgłoszono zgon po ostrym przedawkowaniu - 13,6 g, a w badaniach obserwacyjnych po zażyciu tak malej dawki jak 6 g kwetiapiny. Jednakże zgłoszono także przypadki przeżycia po ostrym przedawkowaniu kwetiapiny w dawce 30 g. W badaniach obserwacyjnych bardzo rzadko odnotowano przedawkowanie samej kwetiapiny powodujące śmierć lub śpiączkę lub wydłużenie odstępu QT. Pacjenci z uprzednio stwierdzoną ciężką chorobą serca i naczyń są szczególnie zagrożeni w przypadku przedawkowania. Zasadniczo objawy przedmiotowe i podmiotowe stanowiły objawy wynikające z zaostrzenia znanych skutków farmakologicznych leku, takich jak: senność i uspokojenie polekowe, tachykardia i obniżone ciśnienie. Nie istnieje specyficzna odtrutka dla kweliapiny. W razie ciężkiego zatrucia, należy uwzględnić możliwość zażycia kilku leków. Pacjent powinien być leczony w oddziale intensywnej terapii. Zaleca się uzyskać i utrzymać drożność dróg oddechowych, zapewnić odpowiednie natlenowanie i wentylację, monitorowanie i podtrzymywanie czynności układu sercowo-naczyniowego. Chociaż nie badano zapobiegania wchłaniania w przypadku przedawkowania, należy rozważyć płukanie żołądka (po wprowadzeniu rurki, jeśli pacjent jest nieprzytomny) oraz podanie węgla aktywowanego wraz z lekiem przeczyszczającym. Pacjent powinien pozostawać pod dokładną kontrolą lekarską aż do powrotu do zdrowia.
Działanie
Kwetiapina jest atypowym lekiem przeciwpsychotycznym. Kwetiapina oraz aktywny metabolit osocza ludzkiego, N-dealkil kwetiapiny wchodzą w interakcje z wieloma receptorami neuroprzekaźników w mózgu. Kwetiapina i jej aktywny metabolit N-dealkil wykazuje powinowactwo do receptora serotoninowego (5HT2) oraz do receptorów dopaminowych (D1 i D2). Większe powinowactwo kwetiapiny do receptorów 5HT2 niż do receptorów D2 powoduje, że lek jest bardziej selektywny. Ma to duży wpływ na właściwości przeciwpsychotyczne oraz mało nasilone objawy pozapiramidowe (EPS), które są efektem ubocznym kwetiapiny. Ponadto N-dealkil kwetiapiny wykazuje powinowactwo do norepinefryny jako przekaźnika. Kwetiapina i N-dealkil kwetiapiny wykazują również duże powinowactwo do receptorów histaminowych i α1-adrenergicznych oraz mniejsze powinowactwo do receptorów α2-adrenergicznych i serotoninowych 5HT1A. Powinowactwo do receptorów cholinergicznych muskarynowych lub benzodiazepinowych jest nieznaczne.
Skład
1 tabl. powl. zawiera 25 mg, 100 mg, 200 mg lub 300 mg kwetiapiny w postaci fumaranu kwetiapiny.
Alkohol
Grejpfrut
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B
Upośledza !
D
