Wskazania
Leczenie: epizodu ciężkiej depresji, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych (nerwicy natręctw), zaburzenia lękowego z napadami lęku z agorafobią lub bez agorafobii, fobii społecznej, zaburzeń lękowych uogólnionych, zaburzenia stresowego pourazowego.
Dawkowanie
Dorośli. Zaleca się podawanie paroksetyny raz na dobę, rano z pokarmem. Epizody ciężkiej depresji. Zalecana dawka wynosi 20 mg/dobę. Zwykle poprawa występuje u pacjentów po tyg. leczenia, ale może również wystąpić dopiero od 2. tyg. terapii. Należy zweryfikować stosowane dawkowanie w ciągu 3-4 tyg. od rozpoczęcia leczenia, a następnie w odstępach czasowych zależnych od stanu klinicznego pacjenta i dostosować je w razie potrzeby po 3-4 tyg. terapii. U pacjentów z niewystarczającą odpowiedzią na lek w dawce 20 mg dawkę można stopniowo zwiększyć o 10 mg maks. do dawki 50 mg na dobę, w zależności od odpowiedzi klinicznej. Pacjentów z depresją należy leczyć wystarczająco długo, co najmniej 6 miesięcy, aby zapewnić ustąpienie objawów. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Zalecana dawka wynosi 40 mg/dobę. Dawka początkowa wynosi 20 mg/dobę; może być zwiększana stopniowo o 10 mg, do dawki zalecanej. Jeśli po kilku tyg. stosowania zalecanej dawki obserwowana reakcja na leczenie jest niewystarczająca, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyść ze stopniowego zwiększenia dawki, aż do maksymalnej dawki 60 mg/dobę. Pacjentów z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi należy leczyć wystarczająco długo, aby zapewnić ustąpienie objawów. Okres ten może trwać kilka miesięcy lub nawet dłużej. Zaburzenia lękowe z napadami lęku z agorafobią lub bez agorafobii. Zalecana dawka wynosi 40 mg/dobę. Pacjenci powinni rozpocząć leczenie od dawki 10 mg/dobę; następnie dawka powinna być stopniowo zwiększana o 10 mg, w zależności od odpowiedzi terapeutycznej, do dawki zalecanej. Małą dawkę początkową zaleca się w celu zmniejszenia do minimum ryzyka nasilenia objawów lęku napadowego, które zwykle występują w początkowym okresie leczenia choroby. Jeśli po kilku tyg. stosowania zalecanej dawki obserwowana reakcja na leczenie jest niewystarczająca, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyść ze stopniowego zwiększenia dawki, aż do maks. dawki 60 mg/dobę. Pacjentów z zaburzeniem lękowym z napadami lęku należy leczyć wystarczająco długo, aby zapewnić ustąpienie objawów. Okres ten może trwać kilka m-cy lub nawet dłużej. Fobia społeczna. Zalecana dawka wynosi 20 mg/dobę. W razie niewystarczającej odpowiedzi klinicznej po kilku tyg. leczenia dawką zalecaną, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyści ze stopniowego zwiększenia dawki o 10 mg, maks. do 50 mg/dobę. Długotrwałe leczenie powinno być regularnie oceniane. Zaburzenia lękowe uogólnione. Zalecana dawka wynosi 20 mg/dobę. W razie niewystarczającej odpowiedzi klinicznej po kilku tygodniach leczenia dawką zalecaną, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyści ze stopniowego zwiększenia dawki o 10 mg, maks. do 50 mg/dobę. Długotrwałe leczenie powinno być regularnie oceniane. Zaburzenia stresowe pourazowe. Zalecana dawka wynosi 20 mg/dobę. W razie niewystarczającej odpowiedzi klinicznej po kilku tygodniach leczenia dawką zalecaną, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyści ze stopniowego zwiększenia dawki o 10 mg, maks. do 50 mg/dobę. Długotrwałe leczenie powinno być regularnie oceniane. Stosowanie u osób w podeszłym wieku. U osób w wieku podeszłym stwierdzano zwiększone stężenia paroksetyny w osoczu, ale zakres stężeń leku był podobny jak u młodszych pacjentów. Dawkowanie należy rozpocząć od dawki początkowej stosowanej u osób dorosłych. Zwiększenie dawki może u niektórych pacjentów spowodować poprawę, ale nie należy przekraczać dawki maksymalnej 40 mg/dobę. Dzieci i młodzież (7-17 lat). Paroksetyny nie należy stosować w leczeniu dzieci i młodzieży, ponieważ w kontrolowanych badaniach klinicznych stwierdzono, że powoduje u nich zwiększenie ryzyka zachowań samobójczych i wrogości. Ponadto nie wykazano w tych badaniach w pełni skuteczności leku. Dzieci w wieku poniżej 7 lat. Nie badano stosowania paroksetyny u dzieci w wieku poniżej 7 lat. Leku nie należy u nich stosować, dopóki jego bezpieczeństwo i skuteczność w tej grupie wiekowej nie zostaną potwierdzone. Pacjenci z zaburzeniem czynności nerek/wątroby. U pacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności nerek (ClCr poniżej 30 ml/min) lub u osób z zaburzeniem czynności wątroby dochodzi do zwiększenia stężenia paroksetyny w osoczu. Pacjentom z takimi zaburzeniami należy podawać lek w dawkach zbliżonych do dolnej granicy zakresu proponowanych dawek. Objawy odstawienia po przerwaniu leczenia paroksetyną. Należy unikać nagłego przerwania stosowania leku. Podczas kończenia leczenia paroksetyną dawkę należy stopniowo zmniejszać przez okres co najmniej 1-2 tyg., aby zredukować ryzyko wystąpienia reakcji odstawienia. Schemat stopniowego zmniejszania dawki w badaniach klinicznych polegał na zmniejszaniu dawki dobowej o 10 mg co tydz. Gdyby po zmniejszeniu dawki albo przerwaniu leczenia wystąpiły ciężkie objawy odstawienia, można rozważyć ponowne podawanie leku w dawce przepisanej poprzednio. W okresie późniejszym lekarz może dalej zmniejszać dawkę, ale bardziej stopniowo.
Uwagi
Zaleca się podawanie paroksetyny raz/dobę, rano z pokarmem. Tabl. powlekaną należy połykać w całości; nie żuć.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na paroksetynę lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Paroksetyna jest przeciwwskazana do stosowania w skojarzeniu z inhibitorami MAO. W wyjątkowych okolicznościach w skojarzeniu z paroksetyną można podać linezolid (antybiotyk będący odwracalnym, nieselektywnym inhibitorem MAO), pod warunkiem zapewnienia możliwości ścisłej obserwacji pacjenta pod kątem objawów zespołu serotoninowego i monitorowania ciśnienia tętniczego. Leczenie paroksetyną można rozpocząć: 2 tyg. po przerwaniu podawania nieodwracalnego inhibitora MAO lub nie wcześniej niż po 24 h od odstawienia odwracalnego inhibitora MAO (np. moklobemidu, linezolidu chlorku metylotioniny (błękit metylenowy, przedoperacyjny środek obrazujący, będący odwracalnym, nieselektywnym inhibitorem MAO)). Pomiędzy przerwaniem podawania paroksetyny a rozpoczęciem leczenia dowolnym inhibitorem MAO musi upłynąć co najmniej tydzień. Paroksetyny nie należy stosować w skojarzeniu z tiorydazyną, ponieważ paroksetyna może wywoływać zwiększenie stężeń tiorydazyny w osoczu. Podawanie tiorydazyny w monoterapii może prowadzić do wydłużenia odstępu QTc i wystąpienia w związku z tym ciężkich komorowych zaburzeń rytmu serca typu torsades de pointes oraz nagłego zgonu pacjenta. Paroksetyny nie należy stosować w skojarzeniu z pimozydem.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Produktu leczniczego nie należy stosować w leczeniu dzieci i młodzieży poniżej 18 lat. W badaniach klinicznych z udziałem dzieci i młodzieży przyjmujących leki przeciwdepresyjne, stwierdzono częstsze zachowania samobójcze (próby samobójcze i myśli samobójcze) oraz wrogość (głównie agresję, zachowania buntownicze i złość) w porównaniu do stosujących placebo. Jeśli, w oparciu o istniejącą potrzebę kliniczną podjęta jednak zostanie decyzja o leczeniu, pacjent powinien być uważnie obserwowany pod kątem wystąpienia objawów samobójczych. Ponadto, brak długoterminowych danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania u dzieci i młodzieży dotyczących wzrostu, dojrzewania oraz rozwoju poznawczego i rozwoju zachowania. Leczenie paroksetyną należy rozpoczynać ostrożnie, dwa tygodnie po zakończeniu stosowania nieodwracalnego inhibitora MAO albo 24 h po przerwaniu terapii odwracalnym inhibitorem MAO. Dawkowanie paroksetyny należy zwiększać stopniowo, do uzyskania optymalnej odpowiedzi terapeutycznej. Depresja jest związana ze zwiększonym ryzykiem myśli samobójczych, samookaleczenia i samobójstwa (zachowań samobójczych). Ryzyko to utrzymuje się do wystąpienia znacznej remisji choroby. Nie zawsze w okresie 1-szych kilku tyg. lub nawet dłuższego okresu leczenia obserwuje się poprawę stanu pacjenta z depresją. Dlatego należy pacjentów ściśle obserwować do czasu, gdy stwierdzi się poprawę. Ogólne doświadczenie kliniczne wskazuje, że ryzyko samobójstwa może zwiększyć się w początkowych etapach powrotu do zdrowia. Również inne choroby psychiczne stanowiące wskazanie do stosowania paroksetyny mogą się wiązać ze zwiększonym ryzykiem zachowań samobójczych. Stany te mogą ponadto występować jednocześnie z dużą depresją. Dlatego podczas leczenia pacjentów z innymi chorobami psychicznymi należy stosować te same środki ostrożności, co podczas leczenia pacjentów z dużą depresją. U pacjentów z zachowaniami samobójczymi w wywiadzie albo ze znacznego stopnia wyobrażeniami samobójczymi przed rozpoczęciem leczenia występuje większe ryzyko myśli samobójczych lub prób samobójczych. Osoby takie powinny być ściśle obserwowane podczas leczenia. Metaanaliza kontrolowanych placebo badań klinicznych dotyczących leków przeciwdepresyjnych stosowanych u dorosłych pacjentów z zaburzeniami psychicznymi wykazała istnienie zwiększonego ryzyka zachowań samobójczych podczas stosowania leków przeciwdepresyjnych w porównaniu do placebo u pacjentów poniżej 25 lat. Farmakoterapii powinna towarzyszyć ścisła obserwacja pacjentów, zwłaszcza tych z grupy wysokiego ryzyka, w szczególności na początku leczenia i po jego zmianach. Pacjentów (oraz ich opiekunów) należy uprzedzić o konieczności zwrócenia uwagi na każdy objaw klinicznego nasilenia choroby, zachowania lub myśli samobójcze oraz nietypowe zmiany w zachowaniu, a w razie ich wystąpienia, o konieczności niezwłocznego zwrócenia się do lekarza. Podczas stosowania paroksetyny dochodziło do rozwoju akatyzji, którą charakteryzuje uczucie niepokoju oraz pobudzenie psychomotoryczne, takie jak niemożność spokojnego siedzenia lub stania, zwykle związane z subiektywnie odczuwanym dyskomfortem. Prawdopodobieństwo wystąpienia takiego objawu jest największe w okresie 1-szych kilku tyg. leczenia. U pacjentów, u których wystąpią takie objawy, zwiększanie dawki może być szkodliwe. W rzadkich przypadkach w związku z leczeniem paroksetyną mogą się pojawić objawy zespołu serotoninowego lub objawy przypominające złośliwy zespół neuroleptyczny, szczególnie podczas stosowania paroksetyny w skojarzeniu z innymi produktami leczniczymi o działaniu serotoninergicznym i/lub neuroleptycznym. Zespoły te mogą powodować wystąpienie stanów zagrażających życiu. W razie wystąpienia takich zaburzeń (charakteryzujących się zespołem następujących objawów: hipertermia, sztywność mięśni, mioklonie, niestabilność autonomicznego układu nerwowego z możliwością szybkich zmian parametrów podstawowych czynności życiowych, zmiany stanu psychicznego, w tym splątanie, drażliwość, skrajne pobudzenie postępujące do majaczenia i śpiączki), należy przerwać stosowanie paroksetyny i zastosować objawowe leczenie podtrzymujące. Paroksetyny nie należy stosować w skojarzeniu z prekursorami serotoniny (takimi jak L-tryptofan, oksytryptan) z powodu ryzyka wystąpienia zespołu serotoninowego. Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwdepresyjnych, paroksetynę należy stosować ostrożnie u pacjentów z manią w wywiadzie. Należy przerwać stosowanie paroksetyny u pacjentów w fazie manii. Zaleca się zachowanie ostrożności u pacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności nerek lub z zaburzeniem czynności wątroby. U pacjentów z cukrzycą stosowanie selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) może wpływać na wyrównanie glikemii. Może wystąpić konieczność zmiany dawkowania insuliny i/lub doustnych leków przeciwcukrzycowych. Ponadto, istnieją badania, które sugerują, że może wystąpić zwiększenie stężenia glukozy we krwi podczas jednoczesnego stosowania paroksetyny oraz prawastatyny. Podobnie jak w przypadku innych leków przeciwdepresyjnych, paroksetynę należy stosować ostrożnie u pacjentów z padaczką. Drgawki występowały u mniej niż 0,1% pacjentów leczonych paroksetyną. Należy przerwać podawanie leku w razie wystąpienia drgawek. Istnieje jedynie ograniczone doświadczenie kliniczne dotyczące jednoczesnego stosowania paroksetyny i leczenia elektrowstrząsami. Podobnie jak w przypadku innych leków z grupy SSRI, paroksetyna niezbyt często powoduje rozszerzenie źrenic. Należy ją stosować ostrożnie u pacjentów z jaskrą z wąskim kątem przesączania lub z jaskrą w wywiadzie. U pacjentów z chorobami serca należy stosować zwykłe środki ostrożności. Hiponatremię zgłaszano rzadko, głównie u pacjentów w wieku podeszłym. Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z predyspozycją do hiponatremii, na przykład z powodu przyjmowania pewnych leków lub pacjentów z marskością wątroby. Hiponatremia na ogół ustępuje po przerwaniu podawania paroksetyny. Podczas stosowania leków z grupy SSRI zgłaszano przypadki krwawienia do skóry: wybroczyn i plamicy. Opisywano także inne krwawienia, na przykład z przewodu pokarmowego. Pacjenci w wieku podeszłym mogą być narażeni na większe ryzyko. Należy zachować ostrożność u pacjentów przyjmujących leki z grupy SSRI jednocześnie z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi, produktami leczniczymi wpływającymi na czynność płytek krwi lub innymi produktami leczniczymi, które mogą zwiększać ryzyko krwawienia (np. atypowymi lekami przeciwpsychotycznymi, takimi jak klozapina, pochodnymi fenotiazyny, większością trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, ASA, NLPZ, inhibitorami cyklooksygenazy typu 2) oraz u pacjentów ze skłonnością do krwawienia lub stanami, które mogą predysponować do wystąpienia krwawienia w wywiadzie. Niektóre badania wykazały, że skuteczność tamoksyfenu, mierzona ryzykiem wznowy raka piersi/umieralności, może ulec zmniejszeniu przy równoczesnym stosowaniu z paroksetyną, w wyniku nieodwracalnego hamowania CYP2D6. Jeśli to możliwe, należy unikać podawania paroksetyny podczas stosowania tamoksyfenu w leczeniu lub profilaktyce raka piersi. Po przerwaniu stosowania paroksetyny często występują objawy odstawienia, szczególnie jeżeli leczenie przerwano nagle. W badaniach klinicznych zdarzenia niepożądane wystąpiły po przerwaniu podawania leku u 30% pacjentów przyjmujących paroksetynę w porównaniu do 20% pacjentów przyjmujących placebo. Wystąpienie objawów odstawienia nie oznacza, że stosowanie produktu leczniczego jest związane z rozwojem uzależnienia. Ryzyko objawów odstawienia może zależeć od wielu czynników, w tym od czasu trwania leczenia i dawki oraz szybkości zmniejszania dawki. Po zakończeniu stosowania paroksetyny zgłaszano występowanie takich objawów jak: zawroty głowy, zaburzenia czucia (w tym parestezje, uczucia porażenia prądem i szumy uszne), zaburzenia snu (w tym intensywne sny), pobudzenie lub lęk, nudności, drżenie, splątanie, pocenie się, bóle głowy, biegunka, kołatanie serca, niestabilność emocjonalna, drażliwość, zaburzenia widzenia. U większości pacjentów objawy te były łagodne lub umiarkowanie nasilone, niemniej jednak u niektórych mogą być ciężkie. Zwykle pojawiają się w ciągu pierwszych kilku dni po przerwaniu podawania leku. W bardzo rzadkich przypadkach zgłaszano wystąpienie takich objawów u pacjentów, którzy przypadkowo pominęli dawkę leku. Na ogół objawy te same zmniejszają się i zwykle ustępują w ciągu 2 tyg. Niemniej jednak u niektórych osób mogą utrzymywać się dłużej (2-3 m-ce lub dłużej). Dlatego zaleca się powolne, stopniowe zmniejszanie dawki paroksetyny przed zakończeniem podawania leku przez okres kilku tyg. lub m-cy według potrzeb pacjenta. Produkt leczniczy zawiera niewielką ilość laktozy. Lek nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Paroksetyna nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu. Doświadczenia kliniczne wykazują, że paroksetyna nie wpływa na zdolności poznawcze i czynności psychomotoryczne. Niemniej jednak, podobnie jak w przypadku wszystkich leków psychotropowych, należy ostrzec pacjentów, że może wystąpić zaburzenie zdolności prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu. Wprawdzie paroksetyna nie nasila zaburzeń sprawności umysłowej i motorycznej wywoływanych przez alkohol, nie zaleca się jednak spożywania alkoholu podczas podawania paroksetyny.
Interakcje
Jednoczesne podawanie leków serotoninergicznych może wywołać objawy związane z działaniem serotoniny (czyli zespołu serotoninowego). Zaleca się ostrożność i ścisłą obserwację kliniczną w razie stosowania produktów leczniczych serotoninergicznych (w tym L-tryptofanu, tryptanów, tramadolu, linezolidu, chlorku metylotioniny (błękitu metylenowego), leków z grupy SSRI, litu, petydyny i preparatów dziurawca zwyczajnego w skojarzeniu z paroksetyną. Ostrożność jest również wskazana przy podawaniu fentanylu podczas znieczulenia ogólnego lub w leczeniu przewlekłego bólu.Jednoczesne stosowanie paroksetyny i inhibitorów MAO jest przeciwwskazane ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego. W badaniu z pojedynczą niską dawką (2 mg) pimozydu podawaną jednocześnie z 60 mg paroksetyny wykazano zwiększenie średnio o 2,5 razy stężenia tego pierwszego leku. Można to tłumaczyć właściwościami paroksetyny polegającymi na hamowaniu aktywności CYP2D6. Ze względu na wąski zakres terapeutyczny pimozydu i stwierdzoną zdolność tego leku do wydłużania odstępu QT jednoczesne podawanie pimozydu z paroksetyną jest przeciwwskazane. Pobudzenie lub hamowanie enzymów metabolizujących leki może wpływać na metabolizm i właściwości farmakokinetyczne paroksetyny. W przypadku jednoczesnego podawania paroksetyny z inhibitorem enzymów metabolizujących lek należy rozważyć stosowanie paroksetyny w dawkach bliskich dolnej granicy zakresu dawkowania. Nie jest konieczne korygowanie dawki początkowej paroksetyny w przypadku jednoczesnego podawania ze znanymi induktorami enzymów metabolizujących leki (np. karbamazepiną, ryfampicyną, fenobarbitalem, fenytoiną) lub z fosamprenawirem/rytonawirem. Późniejsze korygowanie dawkowania paroksetyny (po rozpoczęciu lub po przerwaniu stosowania induktora enzymów) powinno zależeć od działania klinicznego (tolerancji i skuteczności leczenia). Jednoczesne podawanie fosamprenawiru/rytonawiru w dawce 700/100 mg 2x/dobę z paroksetyną w dawce 20 mg/dobę zdrowym ochotnikom przez 10 dni prowadziło do znamiennego zmniejszenia stężenia paroksetyny w osoczu o około 55%. Stężenia fosamprenawiru/rytonawiru w osoczu podczas jednoczesnego podawania paroksetyny były podobne do odpowiednich wartości w innych badaniach, co wskazuje na to, że paroksetyna nie wywierała istotnego wpływu na metabolizm fosamprenawiru/rytonawiru. Brak dostępnych danych na temat skutków jednoczesnego podawania paroksetyny i fosamprenawiru/rytonawiru przez okres dłuższy niż 10 dni. Podawanie paroksetyny codzienne znamiennie zwiększa stężenie procyklidyny w osoczu. W razie stwierdzenia działania cholinolitycznego należy zmniejszyć dawkę procyklidyny. Leki przeciwpadaczkowe: karbamazepina, fenytoina, walproinian sodu. Jak się wydaje, jednoczesne stosowanie paroksetyny oraz wymienionych leków nie ma wpływu na ich właściwości farmakokinetyczne i farmakodynamiczne u pacjentów z padaczką. Paroksetyna hamuje izoenzym CYP2D6 cytochromu wątrobowego P450. Hamowanie CYP2D6 może prowadzić do zwiększenia stężeń w osoczu produktów leczniczych metabolizowanych przez ten enzym. Należą do nich niektóre trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np. klomipramina, nortryptylina i dezypramina), leki neuroleptyczne z grupy pochodnych fenotiazyny (np. perfenazyna i tiorydazyna), rysperydon, atomoksetyna, niektóre leki przeciwarytmiczne typu Ic (np. propafenon i flekainid) oraz metoprolol. Nie zaleca się stosowania paroksetyny w skojarzeniu z metoprololem u pacjentów z niewydolnością serca, ze względu na wąski indeks terapeutyczny metoprololu w tym wskazaniu. Tamoksyfen posiada bardzo ważny, czynny metabolit, endoksyfen, który wytwarzany jest przez CYP2D6 i wpływa znacząco na skuteczność działania tamoksyfenu. Nieodwracalna inhibicja CYP2D6 przez paroksetynę prowadzi do zmniejszenia w osoczu stężenia endoksyfenu. Należy zalecić pacjentom unikanie napojów alkoholowych podczas leczenia paroksetyną. Chociaż paroksetyna nie nasila zaburzeń sprawności psychomotorycznej powodowanych przez alkohol, nie jest zalecane jej jednoczesne stosowanie z alkoholem. Może wystąpić interakcja farmakodynamiczna między paroksetyną a doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi. Jednoczesne stosowanie paroksetyny i doustnych leków przeciwzakrzepowych może prowadzić do nasilenia działania przeciwzakrzepowego i zwiększenia ryzyka krwotoku. Dlatego należy stosować paroksetynę ostrożnie u pacjentów leczonych doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi. Może wystąpić interakcja farmakodynamiczna między paroksetyną a NLPZ albo ASA. Jednoczesne stosowanie paroksetyny i NLPZ albo ASA może prowadzić do zwiększenia ryzyka krwotoku. Należy zachować ostrożność u pacjentów przyjmujących produkty z grupy SSRI jednocześnie z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi, produktami leczniczymi wpływającymi na czynność płytek krwi lub lekami zwiększającymi ryzyko krwawienia (np. atypowymi lekami przeciwpsychotycznymi, takimi jak klozapina, pochodnymi fenotiazyny, większością trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, ASA, NLPZi, inhibitorami cyklooksygenazy typu 2). Należy również zachować ostrożność u pacjentów z krwawieniami lub ze stanami, które mogą predysponować do wystąpienia krwawienia, w wywiadzie. W badaniach zaobserwowano interakcję między paroksetyną a prawastatyną, co może sugerować, że jednoczesne stosowanie paroksetyny i prawastatyny może spowodować zwiększenie stężenia glukozy we krwi. Pacjenci z cukrzycą przyjmujący jednocześnie paroksetynę i prawastatynę mogą wymagać dostosowania dawki doustnych leków przeciwcukrzycowych i/lub insuliny.
Ciąża i laktacja
Niektóre badania epidemiologiczne sugerują niewielkie zwiększenie ryzyka wad wrodzonych, zwłaszcza układu krążenia (np. ubytków przegrody międzykomorowej i międzyprzedsionkowej serca) związanych ze stosowaniem paroksetyny przez kobiety w pierwszym trymestrze ciąży. Mechanizm tego zjawiska nie jest znany. Dane sugerują, że ryzyko urodzenia dziecka z wadą wrodzoną układu krążenia przez matki stosujące paroksetynę jest mniejsze niż 2/100, wobec oczekiwanej częstości tego typu wad wynoszącej około 1/100 w populacji ogólnej. Wyniki badań epidemiologicznych wskazują, że stosowanie inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny u kobiet w ciąży, zwłaszcza w III trymestrze, może zwiększać ryzyko występowania zespołu przetrwałego nadciśnienia płucnego noworodka (ang. PPHN). Zaobserwowano 5 takich przypadków na 1000 ciąż. W populacji ogólnej stwierdza się od 1-2 przypadków zespołu przetrwałego nadciśnienia płucnego noworodka na 1000 ciąż. Paroksetynę można stosować podczas ciąży jedynie ze ścisłych wskazań. Lekarz przepisujący lek musi rozważyć możliwość zastosowania innych rodzajów leczenia u kobiet ciężarnych lub planujących zajście w ciążę. Należy unikać nagłego przerwania stosowania paroksetyny podczas ciąży. Należy obserwować noworodki, jeśli matka przyjmowała paroksetynę w późniejszych okresach ciąży, szczególnie w ostatnim trymestrze. U noworodka, którego matka stosowała paroksetynę w późniejszych okresach ciąży, mogą wystąpić następujące objawy: zespół ostrej niewydolności oddechowej, sinica, bezdech, drgawki, niestabilność temperatury, trudności z pobieraniem pokarmu, wymioty, hipoglikemia, wzmożone napięcie mięśniowe, zmniejszone napięcie mięśniowe, nasilenie odruchów, drżenie, zdenerwowanie, drażliwość, letarg, ciągły płacz, senność i trudności ze snem. Objawy te mogą być spowodowane działaniem serotoninergicznym lub wynikać z przerwania leczenia. W większości przypadków powikłania występują natychmiast lub wkrótce (<24 h) po porodzie. Badania na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na rozród, jednak nie wskazywały na bezpośrednie szkodliwe działania na przebieg ciąży, rozwój zarodka i płodu, przebieg porodu lub rozwój noworodka. Niewielkie ilości paroksetyny są wydzielane z mlekiem kobiecym. W opublikowanych badaniach stężenia leku w surowicy u niemowląt karmionych piersią były niewykrywalne (<2 ng/ml) albo bardzo niskie (<4 ng/ml). Nie obserwowano u tych niemowląt żadnych objawów działania produktu leczniczego. Ze względu na brak przewidywanego wpływu, można rozważyć karmienie piersią. Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że stosowanie paroksetyny może wpływać na jakość nasienia. Wyniki badań in vitro na materiale ludzkim mogą sugerować jakieś działanie na nasienie, jednakże opisy przypadków stosowania u ludzi niektórych leków z grupy SSRI (włączając paroksetynę) wykazały, że wpływ na jakość nasienia jest przemijający. Dotychczas nie zaobserwowano wpływu na płodność u ludzi.
Działania niepożądane
Nasilenie i częstość występowania niektórych działań niepożądanych wymienionych poniżej może zmniejszać się podczas kontynuowania leczenia; na ogół nie prowadzą one do przerwania leczenia. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (niezbyt często) nieprawidłowe krwawienie, głównie w obrębie skóry i błon śluzowych (najczęściej wybroczyny); (bardzo rzadko) małopłytkowość. Zaburzenia układu immunologicznego: (bardzo rzadko) ciężkie i mogące zakończyć się zgonem reakcje alergiczne (w tym reakcje anafilaktyczne i obrzęk naczynioruchowy). Zaburzenia endokrynologiczne: (bardzo rzadko) zespół nieprawidłowego wydzielania hormonu antydiuretycznego (SIADH). Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (często) zmniejszenie łaknienia, zwiększenie stężenia cholesterolu; (niezbyt często) zaburzenia kontroli glikemii odnotowano u pacjentów z cukrzycą; (rzadko): hiponatremia. Hiponatremię opisywano przede wszystkim u pacjentów w wieku podeszłym, a niekiedy w następstwie zespołu nieprawidłowego wydzielania hormonu antydiuretycznego (SIADH). Zaburzenia psychiczne: (często) senność, bezsenność, pobudzenie, nietypowe sny (w tym koszmary senne); (niezbyt często) splątanie, omamy; (rzadko) reakcje maniakalne, lęk, depersonalizacja, napady paniki, akatyzje; (nieznana) wyobrażenia i zachowania samobójcze (zgłaszano przypadki wyobrażeń i zachowań samobójczych podczas leczenia paroksetyną lub wkrótce po jego zakończeniu), agresja (przypadki agresji odnotowano podczas stosowania po wprowadzeniu produktów do obrotu). Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo często) zaburzenia koncentracji; (często) zawroty głowy, drżenie; (niezbyt często) objawy pozapiramidowe; (rzadko) drgawki, zespół niespokojnych nóg (ang. RLS); (bardzo rzadko) zespół serotoninowy (objawy mogą obejmować pobudzenie, splątanie, nadmierne pocenie się, omamy, nasilenie odruchów, mioklonie, dreszcze, tachykardię i drżenie). Opisywano zaburzenia pozapiramidowe, w tym dystonię ustno-twarzową u pacjentów, którzy niekiedy mieli wcześniej zaburzenia ruchowe albo przyjmowali leki z grupy neuroleptyków. Zaburzenia oka: (często) niewyraźne widzenie; (niezbyt często) rozszerzenie źrenic; (bardzo rzadko) ostra jaskra. Zaburzenia ucha i błędnika: (nieznana) szumy uszne. Zaburzenia serca: (niezbyt często) tachykardia zatokowa; (rzadko) bradykardia. Zaburzenia naczyniowe: (niezbyt często) przejściowe podwyższenie lub obniżenie ciśnienia tętniczego, niedociśnienie ortostatyczne. Zwykle przejściowe podwyższenie lub obniżenie ciśnienia tętniczego zgłaszano po leczeniu paroksetyną pacjentów, u których wcześniej występowało nadciśnienie lub lęk. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (często) ziewanie. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) nudności; (często) zaparcie, biegunka, wymioty, suchość błony śluzowej jamy ustnej; (bardzo rzadko) krwawienia z przewodu pokarmowego. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (rzadko) zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych; (bardzo rzadko) zdarzenia niepożądane ze strony wątroby (takie jak zapalenie wątroby, niekiedy związane z żółtaczką i/lub niewydolnością wątroby). Zgłaszano zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych. Po wprowadzeniu leku na rynek w bardzo rzadkich przypadkach zgłaszano działania niepożądane ze strony wątroby (takie jak zapalenie wątroby, niekiedy związane z żółtaczką i/lub niewydolnością wątroby). W razie utrzymującego się zwiększenia wskaźników czynnościowych wątroby należy rozważyć zakończenie podawania paroksetyny. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) pocenie się; (niezbyt często) wysypki skórne, świąd; (bardzo rzadko) ciężkie reakcje skórne (w tym rumień wielopostaciowy, zespół Stevens-Johnsona i toksyczna martwica naskórka), pokrzywka, nadwrażliwość na światło. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (rzadko) bóle stawowe, bóle mięśniowe. Badania epidemiologiczne, głównie prowadzone wśród pacjentów w wieku 50 lat i starszych, pokazują zwiększenie ryzyka złamań kości u chorych otrzymujących SSRI i TCA. Mechanizm związany z tym ryzykiem nie został poznany. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (niezbyt często): zatrzymanie moczu, nietrzymanie moczu. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (bardzo często) zaburzenia czynności seksualnych; (rzadko) hiperprolaktynemia/mlekotok; (bardzo rzadko) priapizm. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) osłabienie, zwiększenie mc.; (bardzo rzadko) obrzęk obwodowy. ciała. Objawy obserwowane podczas odstawiania paroksetyny: (często) zawroty głowy, zaburzenia czucia, zaburzenia snu, lęk, ból głowy; (niezbyt często) pobudzenie, nudności, drżenie, splątanie, pocenie się, niestabilność emocjonalna, zaburzenia widzenia, kołatanie serca, biegunka, drażliwość. Przerwanie stosowania paroksetyny (zwłaszcza nagłe) często prowadzi do wystąpienia objawów odstawienia. Zgłaszano następujące objawy: zawroty głowy, zaburzenia czucia (w tym parestezje, uczucie porażenia prądem i szumy uszne), zaburzenia snu (w tym intensywne sny), pobudzenie lub lęk, nudności, drżenie, splątanie, pocenie się, bóle głowy, biegunka, kołatanie serca, niestabilność emocjonalna, drażliwość i zaburzenia widzenia. U większości pacjentów te działania niepożądane były łagodne do umiarkowanie nasilonych i ustępowały samoistnie. Niemniej jednak u niektórych pacjentów mogą być ciężkie i/lub się przedłużać. Dlatego zaleca się, aby w przypadku braku dalszych wskazań do leczenia paroksetyną, dawka była stopniowo zmniejszana. Zdarzenia niepożądane obserwowane w badaniach klinicznych nad stosowaniem leku u dzieci. Obserwowano następujące działania niepożądane: wzmożenie zachowań samobójczych (próby samobójcze i myśli samobójcze), samookaleczeń oraz nasilenie wrogości. Myśli i próby samobójcze obserwowano głównie podczas badań klinicznych u młodzieży z ciężkimi zaburzeniami depresyjnymi. Zwiększona wrogość występowała głównie u dzieci z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi, szczególnie poniżej 12 lat. Ponadto obserwowano: zmniejszenie apetytu, drżenie, potliwość, wzmożoną aktywność ruchową, pobudzenie, chwiejność emocjonalną (płaczliwość, wahania nastroju), krwawienia związane z działaniami niepożądanymi, głównie w obrębie skóry i błon śluzowych. Objawy obserwowane po zaprzestaniu leczenia/redukcji dawki paroksetyny to: chwiejność emocjonalna (płaczliwość, zmiany nastroju, samookaleczenia, myśli i próby samobójcze), nerwowość, zawroty głowy, nudności i bóle brzucha. Więcej informacji dotyczących badań klinicznych u dzieci i młodzieży, patrz ChPL.
Przedawkowanie
Dostępne informacje dotyczące przedawkowania paroksetyny wskazują na szeroki margines bezpieczeństwa. Doświadczenia w zakresie przedawkowania paroksetyny wskazują na występowanie wymienionych działań niepożądanych: wymioty, gorączka i mimowolne skurcze mięśni. Pacjenci na ogół powracali do zdrowia bez poważnych następstw, nawet po przyjęciu leku w dawkach do 2000 mg. Sporadycznie zgłaszano takie zdarzenia, jak śpiączka lub zmiany zapisu elektrokardiograficznego. Bardzo rzadko występowały zgony, na ogół w przypadkach, gdy paroksetyna była przyjmowana w połączeniu z innymi lekami psychotropowymi, z alkoholem lub bez alkoholu. Nie jest znana swoista odtrutka. Leczenie powinno obejmować takie środki ogólne, jakie stosuje się w terapii przedawkowania leków przeciwdepresyjnych. W ciągu kilku godzin od przedawkowania można rozważyć podanie 20-30 g węgla aktywowanego w celu zmniejszenia wchłaniania paroksetyny. Wskazane jest stosowanie leczenia podtrzymującego z częstą obserwacją parametrów podstawowych czynności życiowych i uważną obserwacja kliniczna. Leczenie zależy od wskazań klinicznych.
Działanie
Paroksetyna jest silnie działającym i selektywnym inhibitorem wychwytu zwrotnego 5-hydroksytryptaminy (5-HT, serotonina). Uważa się, że jej działanie przeciwdepresyjne oraz skuteczne działanie w terapii zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, zespołu lęku społecznego/fobii społecznej, zaburzeń lękowych uogólnionych, zaburzeń stresowych pourazowych oraz zaburzeń lękowych z napadami lęku są związane ze swoistym hamowaniem wychwytu zwrotnego 5-HT w neuronach mózgu.
Skład
1 tabl. powl. zawiera 20 mg paroksetyny (w postaci paroksetyny chlorowodorku półwodnego).
Alkohol
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B
