Wskazania
Leczenie objawowe nużliwości mięśni w przypadku, gdy nie można zastosować doustnej postaci leku; zapobieganie i leczenie niedrożności pooperacyjnej przewodu pokarmowego i pooperacyjnego zatrzymania moczu, po wcześniejszym wykluczeniu przyczyn mechanicznych tych stanów; odwracanie bloku nerwowo-mięśniowego wywołanego przez niedepolaryzujące leki zwiotczające.
Dawkowanie
Lek przeznaczony jest do podania domięśniowego, dożylnego i podskórnego. Dawka dobowa podawanej parenteralnie neostygminy nie powinna przekraczać 4-6 mg. Dawkowanie leku ustala lekarz. Leczenie objawowe nużliwości mięśni w przypadku, gdy nie można zastosować doustnej postaci leku. Dorośli: należy podać 0,5 mg neostygminy metylosiarczanu 3x/dobę domięśniowo lub dożylnie. Kolejne dawki ustala się wg indywidualnej reakcji pacjenta. Dawka terapeutyczna wynosi zwykle 1-5 mg. Dzieci i młodzież. Miastenia przejściowa noworodków, może być leczona 0,1 mg neostygminy metylosiarczanu do podania domięśniowego. Kolejne dawki ustala się wg indywidualnej reakcji pacjenta, lecz zazwyczaj 0,05-0,25 mg domięśniowo, maks. 0,03 mg/kg domięśniowo co 2-4 h. Z powodu samoistnego ustępowania choroby u noworodków, dobowa dawka powinna być redukowana przed całkowitym odstawieniem produktu. Dawka terapeutyczna u dzieci wynosi zwykle do 2,5 mg. Dzieci do 12 rż. Dawka zwykle stosowana wynosi 0,2-0,5 mg. Kolejne dawki ustala się wg indywidualnej reakcji pacjenta. Zapobieganie pooperacyjnej niedrożności przewodu pokarmowego i/lub pooperacyjnemu zatrzymaniu moczu. Dorośli: zaleca się podanie 0,25 mg podskórnie lub domięśniowo, jak najszybciej po zabiegu operacyjnym. Dawkę należy powtarzać co 4-6 h przez kolejne 2-3 dni. Leczenie pooperacyjnej niedrożności przewodu pokarmowego. Jednorazowo należy podać 0,5-2 mg w powolnym wstrzyknięciu dożylnym, podskórnie lub domięśniowo. Ciągły wlew dożylny neostygminy metylosiarczanu 0,4-0,8 mg/h na 24 h. Leczenie pooperacyjnego zatrzymania moczu. Należy podać 0,5 mg podskórnie lub domięśniowo. Jeżeli w ciągu 1 h nie wystąpi diureza, pacjentowi należy założyć cewnik. Jeżeli pacjent oddał mocz lub pęcherz został opróżniony, należy kontynuować podawanie w iniekcji 0,5 mg co 3 h, przynajmniej 5-krotnie. Odwracanie bloku nerwowo-mięśniowego wywołanego przez niedepolaryzujące leki zwiotczające. Zwykle podaje się dawkę 0,5-2 mg w powolnym wstrzyknięciu dożylnym; w razie konieczności dawkę można powtórzyć, do dawki całkowitej - 5 mg neostygminy metylosiarczanu. Osoby z zaburzeniami czynności nerek. W niewydolności nerek zmniejsza się dawkę, nie trzeba zmieniać dawki w terapii nerkozastępczej. Osoby w podeszłym wieku. Nie występują specjalne zalecenia dotyczące dawkowania neostygminy metylosiarczanu u osób w podeszłym wieku.
Uwagi
W przypadku dożylnego podawania neostygminy zaleca się, w celu przeciwdziałania niepożądanym efektom muskarynowym, podanie siarczanu atropiny (10 µg/kg iv co 3-10 min - aż do zaniku objawów muskarynowych) również dożylnie, w osobnej strzykawce. Zaleca się, aby iniekcję atropiny wykonać raczej kilka minut przed podaniem neostygminy niż podawać oba leki jednocześnie. Pacjentowi należy zapewnić dopływ tlenu do płuc i utrzymanie drożności dróg oddechowych, aż do całkowitego powrotu normalnego oddychania. Optymalny czas podawania leku to okres hiperwentylacji, gdy stężenie dwutlenku węgla we krwi jest małe. W przypadku pacjentów ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego lub innymi ciężkimi chorobami, należy dokładnie ustalać wymaganą dla pacjenta dawkę neostygminy, stosownie do wskazań stymulatora nerwów obwodowych. W przypadku bradykardii, częstość akcji serca należy zwiększyć do 80/minutę, przez wcześniejsze podanie atropiny. Przed podaniem leku zawsze należy sprawdzić, czy nie pojawiła się zmiana barwy lub klarowności roztworu.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na neostygminę. Mechaniczna niedrożność przewodu pokarmowego, dróg moczowych, zapalenie otrzewnej, zakażenie dróg moczowych. W połączeniu z depolaryzującymi środkami zwiotczającymi mięśnie takimi, jak suksametonium, ze względu na możliwość nasilenia bloku nerwowo-mięśniowego i wydłużenie bezdechu.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku stosowania neostygminy u pacjentów z astmą oskrzelową. Z ostrożnością należy stosować neostygminę także u pacjentów chorych na padaczkę, chorobę Parkinsona, z niedawno przebytym zamknięciem tętnicy wieńcowej, z bradykardią lub innymi zaburzeniami rytmu serca, hipotonią, wagotonią, nadczynnością tarczycy, czynną chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, niewydolnością nerek. W przypadkach stosowania dużych dawek neostygminy, zaleca się wcześniejszą lub jednoczesną iniekcję siarczanu atropiny. Należy pamiętać, że oba te preparaty nie mogą być podawane w jednej strzykawce. Ponieważ zawsze istnieje możliwość wystąpienia niespodziewanej reakcji uczuleniowej, należy mieć przygotowany zestaw do leczenia wstrząsu. Bardzo istotną rzeczą jest odróżnienie przełomu miastenicznego od cholinergicznego, wywołanego przedawkowaniem neostygminy. W obu przypadkach objawy są podobne (bardzo silne osłabienie mięśniowe), stany te wymagają jednak zupełnie odmiennego postępowania terapeutycznego. W przypadku przełomu miastenicznego należy zastosować bardziej intensywne leczenie inhibitorami acetylocholinoesterazy w tym neostygminą. Natomiast w przypadku przełomu cholinergicznego należy natychmiast odstawić inhibitory acetylocholinoesterazy i podać atropinę. W czasie leczenia nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych ani obsługiwać urządzeń mechanicznych w ruchu, gdyż lek może upośledzać sprawność psychofizyczną.
Interakcje
Neostygmina działa antagonistycznie w stosunku do środków wywołujących niedepolaryzacyjny blok płytki motorycznej takich jak: wekuronium, pankuronium, rokuronium, atracurium, mivacurium, cisatracurium, doksakurium, pipekuronium, rapakuronium, tubokuraryna. Lek nie przeciwdziała, a może nawet nasilić efekt zwiotczenia mięśni prążkowanych wywołany przez środki zwiotczające z grupy leków depolaryzujących, takich jak sukcynylocholina. Antybiotyki z grupy aminoglikozydów (neomycyna, streptomycyna, kanamycyna) wykazują łagodną, ale wyraźną aktywność blokowania złącza nerwowo-mięśniowego i nasilają działanie zwiotczające mięśnie prążkowane. Leki te powinny być stosowane u pacjentów z nużliwością mięśni tylko w wyjątkowych wypadkach, w dokładnie określonych wskazaniach, a jednoczesne dawkowanie leków blokujących cholinoesterazę (m. in. neostygmina) powinno być wyjątkowo dokładne i ostrożne. Leki miejscowo znieczulające i niektóre leki znieczulające ogólnie (np. halotan, cyklopropan, enfluran, izofluran, desfluran, sewofluran), leki przeciwarytmiczne (np. prokainamid, chinidyna) oraz inne leki które wpływają na przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe (np. leki blokujące zwoje nerwowe jak: heksametonium czy trimetafan), mogą wywierać jako działanie niepożądane - blokowanie płytki nerwowo-mięśniowej. Leki te mogą być stosowane u pacjentów z nużliwością mięśni tylko w wyjątkowych przypadkach, a dawkę stosowanej jednocześnie neostygminy należy odpowiednio zwiększyć. Jednoczesne stosowanie innych inhibitorów cholinesterazy u pacjentów leczonych neostygminą nie jest zalecane (ze względu na nasilenie efektów farmakologicznych i wzrost toksyczności). Jednoczesne stosowanie kortykosteroidów może osłabiać działanie neostygminy.
Ciąża i laktacja
Brak odpowiednich, kontrolowanych badań nad teratogennym działaniem neostygminy. Badań takich nie przeprowadzano ani na zwierzętach laboratoryjnych, ani u ciężarnych kobiet. Neostygminę można stosować u kobiet w ciąży jedynie w przypadkach, gdy w opinii lekarza korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu. Podawane dożylnie w ostatnim okresie ciąży leki blokujące cholinoesterazę mogą zwiększać pobudliwość macicy i sprowokować przedwczesny poród. Brak danych o przenikaniu neostygminy do mleka kobiet karmiących. Ponieważ jednak ewentualna obecność neostygminy w mleku karmiących matek może być przyczyną ciężkich działań niepożądanych u dziecka, należy zdecydować albo o przerwaniu karmienia piersią albo o odstawieniu leku w okresie laktacji.
Działania niepożądane
Zaburzenia serca: (nieznana) zaburzenia rytmu serca (bradykardia zatokowa, tachykardia, blok przedsionkowo-komorowy, rytm węzłowy), niespecyficzne zmiany w zapisie EKG, zatrzymanie akcji serca, omdlenia i spadki ciśnienia krwi. Zaburzenia układu nerwowego: (nieznana) zawroty głowy, ataksja, drgawki, utrata przytomności, senność, bóle głowy, zaburzenia wymowy. Zaburzenia oka: (nieznana) łzawienie, zwężenie źrenicy, zaburzenia widzenia. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (nieznana) zwiększone wytwarzanie wydzieliny w drogach oddechowych, duszność, skurcz oskrzeli, zaburzenia oddychania, zatrzymanie oddechu. Zaburzenia żołądka i jelit: ( nieznana) nudności, wymioty, wzdęcia, ślinotok, nasilenie perystaltyki, biegunka. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (nieznana) zwiększenie częstości oddawania moczu. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (nieznana) kurcze i drżenia mięśniowe, bóle stawów. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (nieznana) zwiększone pocenie się, zaczerwienienie skóry, osłabienie. Zaburzenia układu immunologicznego: (nieznana) reakcje alergiczne (np. wysypka, pokrzywka) i anafilaktyczne. Zaburzenia psychiczne: (nieznana) pobudzenie, uczucie strachu.
Przedawkowanie
Przedawkowanie neostygminy może doprowadzić do przełomu cholinergicznego, charakteryzującego się przede wszystkim znacznym osłabieniem mięśniowym. Osłabienie to może objąć również mięśnie oddechowe, a przez to doprowadzić do bezdechu i śmierci. Podobne objawy występują również w przypadku przełomu miastenicznego (zaostrzenia nużliwości mięśni), co powoduje duże trudności w prawidłowym rozpoznaniu na podstawie objawów klinicznych. Bardzo ważne jest prawidłowe rozróżnienie tych stanów, ponieważ ich leczenie jest zasadniczo różne, a nieprawidłowe rozpoznanie i w konsekwencji niewłaściwe leczenie może doprowadzić do zaostrzenia objawów. Pomocą w postawieniu prawidłowego rozpoznania może być podanie chlorowodorku edrofonium, krótko działającego inhibitora esterazy cholinowej. W przypadku przełomu miastenicznego należy zwiększyć dawkowanie leków z grupy środków blokujących esterazę cholinową (neostygmina), natomiast stwierdzenie przełomu cholinergicznego wymaga natychmiastowego odstawienia tych leków i zastosowania atropiny. Atropinę można również zastosować w przypadkach nasilenia działań niepożądanych neostygminy, takich jak bóle brzucha czy ślinotok. Należy jednak pamiętać, że podawanie atropiny może maskować nasilenie przełomu cholinergicznego.
Działanie
Neostygmina hamuje hydrolizę acetylocholiny poprzez konkurowanie z nią o miejsce wiązania w cząsteczce esterazy cholinowej. W wyniku tej blokady dochodzi do zmniejszenia rozkładu acetylocholiny i w efekcie do zwiększenia jej stężenia w złączu nerwowo-mięśniowym. Zwiększone stężenie acetylocholiny nasila przewodzenie w złączu nerwowo-mięśniowym, a także w synapsach układu parasympatycznego, również w OUN. Kliniczne efekty podania neostygminy są więc związane z jej pośrednim działaniem pobudzającym na przewodzenie nerwowo-mięśniowe i układ parasympatyczny.
Skład
1 ml roztw. zawiera 0,5 mg neostygminy metylosiarczanu.