Wskazania
Stany zwiększonego zapotrzebowania na wapń: okres intensywnego wzrostu u dzieci i młodzieży oraz w przebiegu ciąży i podczas laktacji; niska podaż wapnia z dietą pokarmową; zaburzenia wchłaniania zwrotnego wapnia z kanalików nerkowych; hipokalcemia z hiperfosfatemią u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek i zapobieganie wzmożonej pobudliwości nerwowo-mięśniowej; profilaktycznie - uzupełniająco w kompleksowym leczeniu osteoporozy; stany po długotrwałym unieruchomieniu i okres rekonwalescencji po złamaniach kości; wspomagająco w leczeniu przeziębień i chorób alergicznych.
Dawkowanie
Dawkę ustala się zazwyczaj w oparciu o zapotrzebowanie dzienne, które przedstawia się następująco: młodzież i dorośli: 800-1200 mg; kobiety w ciąży i karmiące piersią: 1000-1500 mg; kobiety po menopauzie nie stosujące hormonalnej terapii zastępczej (HTZ): 1500 mg; kobiety po menopauzie stosujące HTZ: 1000 mg; pacjenci powyżej 65 rż.: 1500 mg. Dorośli: dawka 500 mg: 1-2 kaps. twardych (200-400 mg wapnia zjonizowanego) 2-3x/dobę; dawka 1000 mg: 1 kaps. (400 mg wapnia zjonizowanego) 1-3x/dobę. Nie zaleca się stosowania więcej niż 1200 mg jonów wapnia/dobę, czyli nie więcej niż 6 kaps. twardych produktu leczniczego dawka 500 mg lub 3 kaps. twarde produktu leczniczego dawka 1000 mg. Dzieci powyżej 7 rż. i młodzież: dawka 500 mg: 1 kaps. twarda (200 mg wapnia zjonizowanego) 3x/dobę.
Uwagi
Zaleca się zażywanie leku podczas posiłku.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na składniki preparatu; hiperkalcemia spowodowana nadczynnością przytarczyc, nadczynnością tarczycy, hiperwitaminozą D, nowotworami odwapniającymi bez przerzutów do kości, nowotworami dającymi przerzuty do kości, ciężkimi zaburzeniami czynności nerek, sarkoidozą; ciężka hiperkalciuria; kamica nerkowa; leczenie glikozydami naparstnicy.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
W przypadku przewlekłej niewydolności nerek konieczna jest kontrola kalcemii i fosfatemii podczas stosowania leku. U pacjentów z chorobami serca należy pamiętać, że stosowanie glikozydów naparstnicy jest przeciwwskazaniem do podawania węglanu wapnia. Węglan wapnia nie ma wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Interakcje
Sole wapnia podawane doustnie zmniejszają wchłanianie tetracyklin i związków fluoru z przewodu pokarmowego. Leki te należy podawać w odstępach około 2 h. Wapń nasila działanie digoksyny i innych glikozydów nasercowych i może zwiększać ich toksyczność. Osłabia działanie werapamilu i innych leków blokujących kanał wapniowy. Podczas jednoczesnego stosowania wit. D lub jej pochodnych w dawkach powyżej 400 j.m./dobę zwiększa się znacząco absorpcja wapnia z przewodu pokarmowego i może wystąpić hiperkalcemia. Szczawiany i fosforany podawane jednocześnie z wapniem przyczyniają się do zmniejszenia jego wchłaniania. Fosforany tworzą z wapniem trójzasadowy fosforan wapnia, który jest źle rozpuszczalny w wodzie i nie ulega wchłanianiu. Kortykosteroidy hamują wydzielanie kalcytoniny i syntezę 1,25 (OH)2 -D3, co prowadzi do zmniejszania wchłaniania wapnia w jelitach i upośledzenia resorpcji zwrotnej wapnia w kanalikach nerkowych. Tak indukowana hipokalcemia powoduje wtórną nadczynność przytarczyc i nasiloną resorpcję osteoklastyczną pod wpływem parathormonu. Moczopędne leki tiazydowe zwiększają wchłanianie zwrotne wapnia w obrębie nefronów, zmniejszają tym samym ilość jonów wapnia wydzielonych do moczu ostatecznego stwarzając ryzyko wystąpienia hiperkalcemii. Leki moczopędne osmotyczne, rtęciowe, furosemid, kwas etakrynowy hamują wtórne wchłanianie Ca2+ w początkowym odcinku nefronów; następuje zwiększenie wydalania Ca2+ z moczem. Leki moczopędne zakwaszające zwiększają wydalanie Ca2+ z moczem na skutek zmniejszania wiązania się jonów wapnia z białkami wiążącymi wapń (CaBP). Zwiększone wydalanie Ca2+ z moczem obserwuje się także po podaniu kofeiny.
Ciąża i laktacja
W okresie ciąży i laktacji wzrasta zapotrzebowanie na wapń. Przy stosowaniu dawek leczniczych nie wykazano ryzyka zagrożenia dla płodu i noworodka.
Działania niepożądane
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (niezbyt często) hiperkalcemia, hiperkalciuria. Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: (rzadko) zaparcia, wzdęcia z oddawaniem gazów, nudności, bóle brzucha, biegunka. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (rzadko) świąd, wysypka, pokrzywka.
Przedawkowanie
Brak doniesień o przypadkach ostrego zatrucia lekiem. Przedawkowanie leku, zwłaszcza u pacjentów przyjmujących większe niż terapeutyczne dawki wit. D lub jej pochodnych, może prowadzić do hiperkalcemii. Mogą wystąpić: jadłowstręt, nadmierne pragnienie, nudności, wymioty, zaparcia, osłabienie siły mięśniowej, zmęczenie, zaburzenia świadomości, wielomocz, bóle kostne, wapnica nerek, kamica nerkowa i w ciężkich przypadkach, zaburzenia rytmu serca. Utrzymujące się duże stężenia wapnia mogą prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia nerek i zwapnienia tkanek miękkich. Leczenie przedawkowania: Należy przerwać podawanie wapnia. Nie należy podawać również diuretyków tiazydowych, litu, wit. A i glikozydów nasercowych. Należy przeprowadzić płukanie żołądka. Pacjenta należy nawodnić i w zależności od ciężkości przedawkowania, zastosować monoterapię lub politerapię (diuretyki pętlowe, bisfosfoniany, kalcytonina, kortykosteroidy). Należy kontrolować stężenie elektrolitów we krwi, czynność nerek i diurezę, a w ciężkich przypadkach również EKG i CVP.
Działanie
Wapń, jeden z najważniejszych pierwiastków koniecznych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka jest w 99% zgromadzony w tkance kostnej, stanowiąc bardzo ważny element budulcowy szkieletu. Pozostała ilość w znajduje się w komórkach tkanek miękkich (0,9%) oraz we krwi krążącej i w płynie pozakomórkowym (0,1%), gdzie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, nerwowy i mięśniowy. Wapń obecny w płynie pozakomórkowym jest szczególnie istotny dla utrzymania równowagi elektrolitowej i konieczny do prawidłowego funkcjonowania licznych mechanizmów regulacyjnych. Wapń jest niezbędny w procesie krzepnięcia krwi, dla przenoszenia impulsów nerwowych, a także dla prawidłowej pracy mięśni. Działając antagonistycznie w stosunku do histaminy, serotoniny, bradykininy zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych i wywiera efekt przeciwalergiczny, przeciwwysiękowy i przeciwobrzękowy. Właściwe działanie wapnia możliwe jest jedynie przy prawidłowym jego stężeniu w komórkach i płynach ustrojowych. W warunkach fizjologicznych stężenie wapnia w surowicy krwi wynosi w granicach 2,25-2,65 mM = 4,5-5,3 mEq/l = 9,0-10,6 mg%. Stężenie to utrzymywane jest w wąskim zakresie dzięki istnieniu złożonych mechanizmów hormonalnej kontroli wchłaniania z przewodu pokarmowego, wymiany z tkanką kostną i wydalania z moczem. Około 50% tej puli stanowi wapń zjonizowany, który swobodnie przenika przez błony i wywiera bezpośrednie działanie biologiczne. W celu uzupełniania niedoborów wapnia mogą być stosowane zarówno organiczne jak i nieorganiczne sole wapniowe. Węglan wapnia jest produktem wapniowym o najwyższej zawartości wapnia elementarnego - 40%. Węglan wapnia stosowany doustnie w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek, zmniejsza wchłanianie fosforanów z przewodu pokarmowego zapobiegając osteodystrofii nerkowej. Wykazano, że stosowanie węglanu wapnia u pacjentów z niewydolnością nerek leczonych przewlekłymi dializami pozaustrojowymi prowadzi do spowolnienia procesów demineralizacji tkanki kostnej. U pacjentów przewlekle dializowanych w przypadku hiperfosfatemii, gdy iloczyn stężenia wapnia i fosforu w surowicy osiąga wartości powyżej 70, istnieje duże ryzyko odkładania się złogów tych pierwiastków poza układem kostnym. Stwierdzono, że w stanach patologicznych, gdy wchłanianie wapnia jest upośledzone np. w osteoporozie, zwiększona podaż wapnia może przyczynić się do zmniejszenia utraty wapnia z układu kostnego i zmniejszenia ryzyka złamań osteoporotycznych (głównie szyjki kości udowej). Wit. D3 ułatwia wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego i dlatego zaleca się podawanie jej łącznie z produktami wapniowymi.
Skład
1 kaps. twarda zawiera 500 mg lub 1000 mg węglanu wapnia, co odpowiada 200 mg lub 400 mg jonów wapnia.