Wskazania
Leczenie nadciśnienia tętniczego samoistnego.
Dawkowanie
Leczenie należy ustalać indywidualnie, w zależności od stopnia zaburzeń. Leczenie jest zwykle długotrwałe. Dorośli: ważne jest, aby rozpoczynać leczenie od małej dawki nitrendypiny (5-10 mg raz/dobę). Okres dostosowania dawki polega na stopniowym zwiększaniu dawki o 5 do 10 mg w odstępach tygodniowych, pod kontrolą ciśnienia tętniczego w czasie 24 h od przyjęcia leku, celem uzyskania ciśnienia rozkurczowego < 90 mm Hg, bądź ciśnienia tętniczego <140/90 mm Hg (a u pacjentów z nadciśnieniem oraz cukrzycą bądź niewydolnością nerek < 130/80 mm Hg). Rozpoczynanie leczenia od dawki nitrendypiny 20 mg/dobę zwiększa dwukrotnie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Maks. dawka dobowa wynosi 40 mg - podawana w dwóch dawkach podzielonych, co 12 h. Podczas długotrwałego leczenia dawkę można zmniejszyć do 10 mg/dobę. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby oraz osoby w podeszłym wieku. U osób w podeszłym wieku i pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby metabolizm leku może być wydłużony, co może być przyczyną niepożądanego obniżenia ciśnienia tętniczego. W związku z tym u tych pacjentów zaleca się rozpoczynanie leczenia od najmniejszej skutecznej dawki tj. 5 mg nitrendypiny (1/2 tabl. o mocy 10 mg) raz/dobę oraz stopniowe zwiększanie dawki dobowej o 5 mg pod kontrolą ciśnienia tętniczego. Często udaje się uzyskać pożądane obniżenie ciśnienia tętniczego stosując dawkę 5-10 mg 2x/dobę. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. Jeżeli, pomimo zastosowania małej dawki preparatu, występuje znaczne obniżenie ciśnienia tętniczego, leczenie należy zmienić. Należy zachować ostrożność w trakcie zwiększania dawki u osób w podeszłym wieku. Nie ma konieczności dostosowania dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Dzieci i młodzież (< 18 lat). Nie zaleca się stosowania nitrendypiny u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności stosowania w tej grupie pacjentów.
Uwagi
Tabletki należy przyjmować po posiłku, popijając odpowiednią ilością płynu (np. szklanką wody). Tabletek nie należy popijać sokiem grejpfrutowym! Ponieważ nitrendypina jest wrażliwa na działanie światła, tabletki należy wyjmować z blistra.
Przeciwwskazania
Produkt leczniczy jest przeciwwskazany u pacjentów: z nadwrażliwością na substancję czynną, na jakikolwiek lek z grupy 1,4-dihydropirydynowych antagonistów wapnia lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; we wstrząsie kardiogennym; z niedociśnieniem tętniczym (ciśnienie skurczowe poniżej 90 mm Hg); ze znacznym zwężenim lewego ujścia tętniczego; po ostrym zawale mięśnia sercowego (w ciągu pierwszych 4 tyg.); z niestabilną dusznicą bolesną; u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Na podstawie wiedzy o nifedypinie - antagoniście wapnia o podobnej strukturze do nitrendypiny, można spodziewać się, że ryfampicyna przyspiesza metabolizm nitrendypiny z powodu indukcji enzymatycznej i tym samym nitrendypina nie osiągnie skutecznych dla działania stężeń w osoczu. Dlatego jednoczesne stosowanie ryfampicyny jest przeciwwskazane.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z niewyrównaną niewydolnością serca. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby działanie nitrendypiny może być nasilone i przedłużone. U tych pacjentów leczenie należy rozpoczynać od możliwie najmniejszej dawki oraz należy starannie monitorować pacjentów, często kontrolując ciśnienie tętnicze podczas leczenia. Tak jak w przypadku innych substancji działających na naczynia krwionośne, bardzo rzadko, zwłaszcza na początku leczenia, może wystąpić dusznica bolesna (dane ze spontanicznych zgłoszeń), jeśli stosowane są produkty o natychmiastowym uwalnianiu nitrendypiny. Dane z badań klinicznych potwierdzają, że napady dusznicy bolesnej występują niezbyt często. Nitrendypina jest metabolizowana przez układ CYP 3A4. Dlatego leki o znanym działaniu hamującym lub indukującym ten układ enzymatyczny mogą zmieniać efekt pierwszego przejścia lub klirens nitrendypiny. Leki, które są inhibitorami układu CYP 3A4, a przez to mogą prowadzić do zwiększenia stężenia nitrendypiny w osoczu krwi to np.: antybiotyki makrolidowe (np. erytromycyna), inhibitory proteazy anty-HIV (np. rytonawir), azolowe leki przeciwgrzybicze (np. ketokonazol), leki przeciwdepresyjne nefazodon i fluoksetyna, chinuprystyna/dalfoprystyna, kwas walproinowy, cymetydyna i ranitydyna. Podczas jednoczesnego podawania tych leków należy monitorować ciśnienie tętnicze, a w razie potrzeby należy rozważyć zmniejszenie dawki nitrendypiny. Należy zachować ostrożność u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek. Należy zachować szczególną ostrożność oraz dokładnie monitorować pacjentów z niestabilną niewydolnością serca oraz pacjentów z zespołem chorego węzła zatokowego (bez stymulatora serca) podczas leczenia preparatem. Podczas stosowania antagonistów wapnia mogą wystąpić uporczywe reakcje skórne (w tym rumień wielopostaciowy lub zespół Stevens-Johnsona), ustępujące po odstawieniu produktu. Antagoniści wapnia w rzadkich przypadkach mogą powodować rozrost dziąseł. Konieczne jest zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej (regularne czyszczenie zębów, kontrola płytki nazębnej). Produkt leczniczy zawiera laktozę. U pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie należy stosować tego leku.
Interakcje
Nitrendypina jest metabolizowana jest przez układ CYP 3A4, zlokalizowany w błonie śluzowej jelit i w wątrobie. Dlatego produkty lecznicze o znanym działaniu hamującym lub indukującym ten układ enzymatyczny mogą zmieniać efekt pierwszego przejścia i klirens nitrendypiny. Zakres oraz czas trwania interakcji należy uwzględnić podczas jednoczesnego stosowania nitrendypiny z następującymi lekami. Na podstawie wiedzy o nifedypinie - antagoniście wapnia o podobnej strukturze do nitrendypiny, należy oczekiwać, że ryfampicyna przyspiesza metabolizm nitrendypiny z powodu indukcji enzymatycznej. Tak więc, skuteczność działania nitrendypiny może być zmniejszona podczas jednoczesnego stosowania ryfampicyny. Z tego powodu stosowanie nitrendypiny w skojarzeniu z ryfampicyną jest przeciwwskazane. Podczas jednoczesnego podawania następujących inhibitorów układu CYP 3A4 należy monitorować ciśnienie tętnicze, a w razie potrzeby należy rozważyć zmniejszenie dawki nitrendypiny. Nie przeprowadzono badań interakcji nitrendypiny i antybiotyków makrolidowych. Wiadomo, że leki tej grupy hamują metabolizm innych leków przez CYP 3A4. Z tego powodu nie można wykluczyć możliwości zwiększenia stężenia nitrendypiny w osoczu podczas jednoczesnego stosowania antybiotyków makrolidowych. Azytromycyna, chociaż strukturalnie odpowiada grupie antybiotyków makrolidowych, nie ma zdolności hamowania CYP 3A4. Nie przeprowadzono formalnych badań możliwych interakcji między nitrendypiną i niektórymi inhibitorami proteazy anty-HIV. Stwierdzono, że leki z tej grupy są silnymi inhibitorami układu CYP 3A4. Z tego powodu nie można wykluczyć możliwości zwiększenia stężenia nitrendypiny w osoczu podczas jednoczesnego stosowaniu tych inhibitorów proteazy. Nie przeprowadzono formalnych badań oceniających możliwe interakcje między nitrendypiną i azolowymi lekami przeciwgrzybiczymi. Stwierdzono, że leki tej grupy hamują układ CYP 3A4 oraz opisano różne interakcje dla innych dihydropirydynowych antagonistów wapnia. Dlatego podczas doustnego podawania z nitrendypiną nie można wykluczyć znacznego zwiększenia biodostępności nitrendypiny z powodu zmniejszonego metabolizmu pierwszego przejścia. Nie przeprowadzono formalnych badań oceniających potencjalne interakcje pomiędzy nitrendypiną i nefazodonem. Stwierdzono, że ten lek przeciwdepresyjny jest silnym inhibitorem układu CYP 3A4 i z tego powodu nie można wykluczyć potencjalnego zwiększenia stężenia nitrendypiny w osoczu w przypadku jednoczesnego stosowania nefazodonu.Na podstawie wiedzy o nimodypinie - dihydropirydynowym antagoniście wapnia o podobnej strukturze do nitrendypiny, jednoczesne stosowanie leku przeciwdepresyjnego - fluoksetyny prowadziło do około 50% zwiększenia stężenia nimodypiny w osoczu. Stężenie fluoksetyny było znacznie zmniejszone, natomiast stężenie jej czynnego metabolitu - norfluoksetyny nie uległo zmianie. Dlatego nie można wykluczyć możliwości klinicznie istotnego zwiększenia stężenia nitrendypiny w osoczu podczas jednoczesnego stosowania fluoksetyny. Na podstawie wiedzy o nifedypinie - antagoniście wapnia o podobnej strukturze do nitrendypiny, jednoczesne stosowanie chinuprystyny/dalfoprystyny może prowadzić do zwiększonego stężenia nitrendypiny w osoczu.Nie przeprowadzono formalnych badań oceniających potencjalne interakcje pomiędzy nitrendypiną i kwasem walproinowym. Ponieważ wykazano, że kwas walproinowy zwiększa stężenie w osoczu nimodypiny - antagonisty wapnia o podobnej strukturze do nitrendypiny, przez hamowanie enzymu, nie można wykluczyć zwiększenia stężenia nitrendypiny w osoczu, a przez to nasilenia jej działania. Cymetydyna oraz - w mniejszym stopniu - ranitydyna mogą prowadzić do zwiększenia stężenia nitrendypiny w osoczu, a przez to do nasilenia jej działania. Nie przeprowadzono formalnych badań oceniających możliwe interakcje między nitrendypiną i tymi lekami przeciwpadaczkowymi. Jednak wiadomo, że fenytoina, fenobarbital i karbamazepina są potencjalnymi induktorami układu CYP 3A4. Jednoczesne stosowanie tych leków przeciwpadaczkowych może prowadzić do klinicznie istotnego zmniejszenia biodostępności nitrendypiny, a przez to można spodziewać się zmniejszenia skuteczności. W razie zwiększenia dawki nitrendypiny w trakcie jednoczesnego stosowania fenytoiny, fenobarbitalu i karbamazepiny, należy uwzględnić zmniejszenie dawki nitrendypiny po zakończeniu leczenia lekami przeciwdrgawkowymi. Nitrendypina może nasilać działanie obniżające ciśnienie tętnicze jednocześnie stosowanych leków przeciwnadciśnieniowych, takich jak: leki moczopędne, β-adrenolityki, inhibitory ACE, antagoniści receptora AT1 angiotensyny II, inni antagoniści wapnia, leki blokujące receptory α-adrenergiczne, inhibitory PDE5, α-metylodopa. Zwiększenie wydalania sodu w moczu może wystąpić na początku leczenia skojarzonego z lekami moczopędnymi.Należy spodziewać się zwiększenia stężenia digoksyny w osoczu w przypadku jednoczesnego przyjmowaniu digoksyny. Pacjentów należy obserwować czy nie występują objawy przedawkowania digoksyny, w razie potrzeby oznaczyć stężenie digoksyny w osoczu i ewentualnie zmniejszyć dawkę. U pacjentów leczonych nitrendypiną czas i nasilenie działania leków zwiotczających mięśnie, takich jak pankuronium lub wekuronium mogą być zwiększone. Sok grejpfrutowy hamuje układ CYP 3A4. Tak więc podawanie dihydropirydynowych antagonistów wapnia razem z sokiem grejpfrutowym powoduje zwiększenie ich stężenia w osoczu z powodu zmniejszonego metabolizmu pierwszego przejścia lub zmniejszonego klirensu. W konsekwencji działanie obniżające ciśnienie tętnicze może być nasilone. Na podstawie wiedzy o nizoldypinie - antagoniście wapnia o podobnej strukturze do nitrendypiny, to działanie może utrzymywać się przez co najmniej 3 dni po ostatnim spożyciu soku grejpfrutowego. Z tego powodu należy unikać spożywania grejpfrutów/soku grejpfrutowego w czasie stosowania nitrendypiny. Podawanie preparatów wapnia może zmniejszać działanie przeciwnadciśnieniowe. Reakcje na lek, które mogą być różnie nasilone u poszczególnych pacjentów, mogą zaburzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Jest to szczególnie prawdopodobne na początku leczenia, podczas zwiększania dawki, w przypadku zmiany leku na inny lub podczas jednoczesnego spożywania alkoholu.
Ciąża i laktacja
Nie ma lub istnieje ograniczona liczba danych na temat stosowania nitrendypiny u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na rozmnażanie. Badania na zwierzętach z zastosowaniem wyraźnie toksycznych dawek dla matki wykazały istnienie wad wrodzonych. Stosowanie nitrendypiny w czasie ciąży jest przeciwwskazane. Nitrendypina przenika do mleka kobiecego. Działanie nitrendypiny u noworodków/niemowląt jest nieznane. Stosowanie nitrendypiny w okresie karmienia piersią jest przeciwwskazane. W pojedynczych przypadkach zapłodnienia in-vitro stosowanie antagonistów wapnia było związane z odwracalnymi zmianami biochemicznymi w główce plemnika, mogącymi powodować zaburzenia nasienia. U mężczyzn, którzy wielokrotnie bez powodzenia i ustalonej przyczyny starali się zostać ojcami poprzez zabiegi zapłodnienia in-vitro, należy uwzględnić stosowanie antagonistów wapnia jako możliwą przyczynę niepowodzenia. W razie planowania ciąży, w przypadku zaburzeń płodności można rozważyć alternatywne metody leczenia.
Działania niepożądane
Informacje dotyczące bezpieczeństwa pochodzące z badań klinicznych i monitorowania po wprowadzeniu nitrendypiny na rynek oraz ze wszystkich innych źródeł są analizowane i zamieszczone w tym punkcie. Częstość występowania jest obliczana na podstawie analizy badań klinicznych oraz szacowana z danych uzyskanych po wprowadzeniu produktu leczniczego na rynek. Najczęstsze objawy niepożądane (częste: ≥ 1/100 do < 1/10) to: ból głowy, kołatanie serca, rozszerzenie naczyń krwionośnych, obrzęki, wzdęcie, złe samopoczucie i reakcje lękowe. Na podstawie całokształtu wiedzy, żaden z tych objawów niepożądanych nie jest uważany za ciężki. Z wyjątkiem „złego samopoczucia” i „reakcji lękowych”, te objawy niepożądane mogą być przypisane mechanizmowi działania nitrendypiny. Najcięższe objawy niepożądane to: niedociśnienie tętnicze, dusznica bolesna (ból w klatce piersiowej) i reakcje alergiczne, w tym obrzęk naczynioruchowy (wszystkie o częstości - niezbyt często: ≥ 1/1000 do < 1/100). Te objawy niepożądane, w zależności od ich przebiegu, mogą wymagać natychmiastowej interwencji medycznej. Objawy niepożądane wymienione jako „częste” występowały z częstością poniżej 3%, z wyjątkiem obrzęków (6,2 %), bólu głowy (4,7 %) i rozszerzenia naczyń krwionośnych (3,0%). Częstość występowania działań niepożądanych leku jest określona na podstawie badań nitrendypiny z grupą kontrolną placebo, klasyfikowanych według kategorii częstości występowania CIOMS III (baza danych badań klinicznych: nitrendypina n = 824; placebo n = 563.) Spontanicznie zgłaszano przypadki “rozrostu dziąseł”. W konsekwencji, częstość występowania < 1/400 oszacowano przez zastosowanie reguły 3/X. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (bardzo rzadko) leukopenia, agranulocytoza. Zaburzenia układu immunologicznego: (niezbyt często) reakcja alergiczna, w tym reakcje skórne i obrzęk alergiczny/obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia psychiczne: (często) reakcje lękowe; (niezbyt często) zaburzenia snu. Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo często) ból głowy (szczególnie na początku leczenia, przemijający); (niezbyt często) parestezja, zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego, zmęczenie, omdlenie, zawroty głowy pochodzenia obwodowego, migrena, senność, niedoczulica. Zaburzenia oka: (niezbyt często) zaburzenia widzenia, niewyraźne widzenie. Zaburzenia ucha i błędnika: (niezbyt często) zawroty głowy pochodzenia błędnikowego, szum uszny. Zaburzenia serca: (często) szczególnie na początku leczenia mogą wystąpić napady dusznicy bolesnej, a u pacjentów z wcześniej istniejącą dusznicą bolesną może dojść do zwiększenia częstości, wydłużenia czasu trwania lub nasilenia napadów, kołatanie serca, tachykardia; (niezbyt często) ból w klatce piersiowej; (bardzo rzadko) zawał mięśnia sercowego. Zaburzenia naczyniowe: (bardzo często) obrzęki obwodowe (szczególnie na początku leczenia, przemijające); (często) rozszerzenie naczyń krwionośnych; (niezbyt często) niedociśnienie tętnicze; (rzadko) leukocytoklastyczne zapalenie naczyń krwionośnych. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (niezbyt często) duszność, krwawienie z nosa. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) wzdęcie; (niezbyt często) nudności, wymioty, ból żołądka, jelit i brzucha, biegunka, zaparcie, suchość błony śluzowej jamy ustnej, niestrawność, nieżyt żołądka i jelit, rozrost dziąseł. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (niezbyt często) zaburzenia czynności wątroby (przemijające zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych). Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo często) nagłe zaczerwienienie twarzy (szczególnie na początku leczenia, przemijające); (niezbyt często) reakcje nadwrażliwości, takie jak świąd, pokrzywka, wysypka i nadwrażliwość na światło; (bardzo rzadko) złuszczające zapalenie skóry. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (niezbyt często) ból mięśni, ból stawów. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (niezbyt często) częstsze oddawanie moczu, wielomocz. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (bardzo rzadko) zaburzenia wzwodu, ginekomastia, krwotoki miesiączkowe. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) złe samopoczucie; (niezbyt często) nietypowy ból, zwiększenie mc., nadmierne pocenie się; (bardzo rzadko) gorączka.
Przedawkowanie
Objawy. W przypadku przedawkowania/zatrucia należy spodziewać się wystąpienia nagłego zaczerwienienia skóry (zwłaszcza twarzy), bólu głowy, niedociśnienia tętniczego (z zapaścią krążeniową) i zmian częstości akcji serca (tachykardia lub bradykardia). Leczenie przedawkowania u ludzi. Na początku leczenia należy wykonać płukanie żołądka, a następnie podać węgiel aktywowany. Należy monitorować czynności życiowe. W przypadku wystąpienia znacznego obniżenia ciśnienia tętniczego wskazane jest podanie dopaminy lub noradrenaliny. Należy zwrócić uwagę na możliwe działania niepożądane katecholamin (zwłaszcza zaburzenia rytmu serca). Jeśli wystąpi bradykardia, wskazane jest podanie atropiny lub orcyprenaliny (tak samo, jak w przypadku przedawkowania innych antagonistów wapnia). Na podstawie doświadczenia dotyczącego zatrucia innymi antagonistami wapnia, objawy przedmiotowe zazwyczaj ulegają szybkiej poprawie po wielokrotnym podaniu 10 ml 10% chlorku wapnia lub glukonianu wapnia we wstrzyknięciach dożylnych, po których stosuje się wlew dożylny tych preparatów (należy zachować ostrożność ze względu na możliwość wystąpienia hiperkalcemii). W podobnych przypadkach skuteczne są również katecholaminy, ale tylko w dużych dawkach. Następnie leczenie należy określić na podstawie najbardziej widocznych objawów. Nitrendypina nie podlega dializie; hemoperfuzja oraz plazmafereza są również nieskuteczne.
Działanie
Nitrendypina jest 1,4-dihydropirydynowym antagonistą wapnia, o działaniu przeciwnadciśnieniowym. Tak jak inni antagoniści wapnia nitrendypina blokuje przezbłonowy napływ jonów wapnia do komórek mięśniowych naczyń, co prowadzi do: ochrony przed nadmiermym dopływem wapnia do komórki, zahamowania zależnych od wapnia skurczów mięśni naczyń, zmniejszenia obwodowego oporu naczyniowego, obniżenia patologicznie zwiększonego ciśnienia tętniczego, łagodnego działania natriuretycznego, szczególnie na początku leczenia.
Skład
1 tabl. zawiera 10 mg lub 20 mg nitrendypiny.
Grejpfrut
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria X
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria X
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria X
Wykaz B
