Wskazania
Stany niedoboru wit. B6. Schorzenia i stany wymagające podawania pirydoksyny: polineuropatie obwodowe, zapobieganie neuropatii obwodowej podczas stosowania izoniazydu, stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych, wrodzone zaburzenia metaboliczne (cystationinuria, homocystynuria, hiperoksaluria, acyduria ksanturenowa), zespoły złego wchłaniania, np. w chorobach wątroby spowodowanych alkoholizmem, oparzenia słoneczne i pooparzeniowe zmiany barwnikowe skóry (zapobiegawczo), zapalenie skóry i błon śluzowych jamy ustnej (w tym akrodynia) i zapalenie języka, erytrodermie złuszczające, łojotok, paradontopatie, zatrucie izoniazydem, zatrucie cykloseryną. Pomocniczo: niedokrwistość syderoblastyczna, leukopenia i agranulocytoza, nudności i wymioty ciężarnych, stany depresyjne, zaburzenia snu (bezsenność), nerwica wegetatywna (jako łagodny lek objawowy, uspokajający), choroba popromienna.
Dawkowanie
Dorośli: leczniczo: zwykle 50-100 mg (1-2 tabl.) 3x/dobę; zapobieganie neuropatii obwodowej podczas stosowania izoniazydu: 1 tabl./dobę; zapobieganie oparzeniom słonecznym i pooparzeniowym zmianom barwnikowym skóry: 150-200 mg jednorazowo lub w dawkach podzielonych; zaburzenia metaboliczne: do 450 mg/dobę w 3 dawkach podzielonych; choroba popromienna: 50-100 mg/dobę; pomocniczo w leczeniu bezsenności i nerwicy wegetatywnej: 50-300 mg/dobę, w dawkach podzielonych. Dzieci: leczniczo: 25-150 mg/dobę (1/2-3 tabl.), w 2-3 dawkach podzielonych.
Uwagi
Długotrwałe podawanie dużych dawek pirydoksyny może prowadzić do powstania neuropatii czuciowej.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na pirydoksynę lub którąkolwiek substancję pomocniczą, stosowanie preparatów lewodopy bez inhibitora dopa-dekarboksylazy (w leczeniu choroby Parkinsona).
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Brak specjalnych ostrzeżeń i środków ostrożności. Lek nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy, nie powinni przyjmować produktu leczniczego.
Interakcje
Cykloseryna, etionamid, hydralazyna, leki immunosupresyjne, izoniazyd, penicylamina i doustne środki antykoncepcyjne zawierające estrogen, zwiększają zapotrzebowanie na witaminę B6. Pirydoksyna zmniejsza skuteczność lewodopy, stosowanej bez inhibitora dekarboksylazy (5-fosfopirydoksal jest koenzymem obwodowej dekarboksylazy) w leczeniu choroby Parkinsona. Lek może zmniejszać stężenie fenytoiny we krwi. Pirydoksyna ułatwia przyswajanie żelaza oraz wchłanianie magnezu i witaminy B12. Podawana jednocześnie z amiodaronem może wywoływać uczulenie na światło słoneczne.
Ciąża i laktacja
Witamina B6 przechodzi przez barierę łożyska i jest wydzielana do mleka matki. Nie wykazano zagrożenia dla płodu i noworodka podczas stosowania dawek pokrywających dobowe zapotrzebowanie u kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią. Większe dawki (w ciąży nie należy przekraczać dawki 50 mg/dobę) powinny być stosowane okresowo tylko w przypadkach, gdy korzyść dla matki przewyższa ewentualne zagrożenie dla płodu lub noworodka karmionego piersią. Brak jest danych o występowaniu wad wrodzonych u dzieci, których matki otrzymywały duże dawki witaminy B6. Należy jednak wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia zespołu uzależnienia od witaminy B6 u dzieci kobiet zażywających w ciąży duże dawki pirydoksyny. Po porodzie mogą wystąpić drgawki związane z uzależnieniem od tej witaminy u płodu. Witamina B6 może być stosowana w ciąży w zalecanych dawkach. Witamina B6 może być stosowana w okresie karmienia piersią w zalecanych dawkach.
Działania niepożądane
Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) reakcje alergiczne i fotouczuleniowe; (częstość nieznana): reakcje nadwrażliwości. Stosowanie pirydoksyny w dawkach 200 mg przez ponad miesiąc może prowadzić do rozwinięcia się zespołu zależności. Duże dawki witaminy B6 stosowane przez długi okres czasu mogą spowodować zaburzenia snu. Przy długotrwałym stosowaniu dawek znacznie przekraczających zalecane dawki terapeutyczne, istnieje możliwość wystąpienia obwodowej neuropatii czuciowej.
Przedawkowanie
Podczas stosowania dużych dawek witaminy B6 (od 300 mg do kilku gramów) przez dłuższy okres (2-4 m-cy) obserwowano objawy ciężkiej neuropatii obwodowej, objawiającej się drętwieniem i mrowieniem w kończynach, zaburzeniem czucia wibracji i położenia, szczególnie w obrębie kończyn dolnych, zaburzeniami snu. Mimo, że neuropatia obwodowa ustępuje po odstawieniu pirydoksyny może pozostawać uczucie osłabienia. W razie przedawkowania należy zastosować leczenie objawowe.
Działanie
Pirydoksyna, witamina rozpuszczalna w wodzie, odgrywa ważną rolę w metabolizmie aminokwasów jako koenzym przemian metabolicznych tj. dekarboksylacja, transaminacja, racemizacja. Jest niezbędna w przemianie tryptofanu, aminokwasów zawierających siarkę i hydroksyaminokwasów. Bierze również udział w metabolizmie węglowodanów i tłuszczy oraz w tworzeniu hemoglobiny. Warunkuje prawidłowe czynności układu krwiotwórczego i skóry. Pirydoksyna podawana w większych dawkach do 300 mg dziennie działa ośrodkowo uspokajająco. Znosi zaburzenia nerwowo-mięśniowe. Działa ochronnie w przewlekłych zatruciach pochodnymi hydrazyny. Dzienne zapotrzebowanie na pirydoksynę u dorosłych wynosi około 2 mg dziennie i jest pokrywane normalną dietą. Niedobór pirydoksyny może być wywołany przez leki, np. podczas terapii izoniazydem. Nieodpowiednie wykorzystanie pirydoksyny może być rezultatem wrodzonych wad metabolicznych. Niedobór pirydoksyny u dorosłych prowadzi do rozwoju zapalenia nerwów obwodowych, u dzieci powoduje również zaburzenia czynności o.u.n.
Skład
1 tabl. zawiera 50 mg pirydoksyny chlorowodorku.