Wskazania
Preparat w skojarzeniu z przeciwretrowirusowymi analogami nukleozydów wskazany jest w leczeniu dorosłych zakażonych wirusem HIV-1.
Dawkowanie
Preparat powinien być przepisywany przez lekarzy posiadających doświadczenie w leczeniu zakażenia HIV. Na podstawie dostępnych danych farmakodynamicznych indynawir musi być stosowany w skojarzeniu z innymi lekami przeciwretrowirusowymi. W przypadku podawania indynawiru w monoterapii szybko dochodzi do powstawania oporności wirusów. Zalecana dawka indynawiru wynosi 800 mg podawane doustnie co 8 h. Wyniki opublikowanych badań klinicznych wskazują, że preparat 400 mg w skojarzeniu z rytonawirem w dawce 100 mg stosowany doustnie 2x/dobę może stanowić alternatywny sposób leczenia. Wniosek ten oparty jest na ograniczonej liczbie opublikowanych danych. W przypadku jednoczesnego stosowania z itrakonazolem lub ketokonazolem należy rozważyć zmniejszenie dawki indynawiru do 600 mg co 8 h. Zaburzenia czynności wątroby. U pacjentów z łagodnymi i umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby związanymi z marskością wątroby dawkę indynawiru należy zmniejszyć do 600 mg podawanych co 8 h. Zalecenia te ustalono na podstawie ograniczonych danych farmakokinetycznych. Nie przeprowadzono badań z udziałem pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby; z tego względu nie można podać zaleceń dotyczących dawkowania. Zaburzenia czynności nerek. Nie przeprowadzono badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek; jednakże mniej niż 20% indynawiru wydalane jest z moczem w postaci niezmienionej lub w postaci metabolitów. Dzieci i młodzież. Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego u dzieci w wieku poniżej 4 lat. Dostępne obecnie dane u dzieci w wieku powyżej 4 lat - szczegóły patrz ChPL.
Uwagi
Kaps. twarde należy połykać w całości. Ponieważ preparat musi być przyjmowany co 8 h, należy opracować wygodny dla pacjenta schemat dawkowania. W celu zapewnienia optymalnego wchłaniania, preparat należy przyjmować na czczo, popijając wodą, na 1 h przed posiłkiem lub 2 h po posiłku. Preparat może także być podawany z lekkim posiłkiem o niskiej zawartości tłuszczu. Jeśli preparat stosowany jest jednocześnie z rytonawirem, można go przyjmować podczas posiłku lub niezależnie od posiłku. Dla zapewnienia właściwego nawodnienia, zaleca się, aby pacjenci dorośli wypijali co najmniej 1,5 litra płynów w ciągu doby.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Indynawiru, podawanego w skojarzeniu z rytonawirem lub bez rytonawiru nie należy stosować równocześnie z lekami o wąskim indeksie terapeutycznym, będącymi substratami dla CYP3A4. Zahamowanie CYP3A4 przez preparat i rytonawir może spowodować zwiększenie stężenia tych leków w osoczu, co może prowadzić do wystąpienia ciężkich lub zagrażających życiu działań niepożądanych. Preparatu, podawanego w skojarzeniu z rytonawirem lub bez rytonawiru, nie należy podawać jednocześnie z lekami takimi jak, amiodaron, terfenadyna, cyzapryd, astemizol, kwetiapina, alprazolam, triazolam, midazolam podawany doustnie (zachować ostrożność podczas pozajelitowego podawania midazolamu), pimozyd, pochodne alkaloidów sporyszu, symwastatyna lub lowastatyna. Przeciwwskazane jest stosowanie ryfampicyny razem z preparatem podawanym jednocześnie z małą dawką rytonawiru lub bez rytonawiru. Równoczesne podawanie indynawiru z preparatami ziołowymi zawierającymi ziele dziurawca (Hypericum perforatum) jest przeciwwskazane. Ponadto, indynawiru w skojarzeniu z rytonawirem nie wolno podawać równocześnie z alfuzosyną, meperydyną, piroksykamem, propoksyfenem, beprydylem, enkainidem, flekainidem, propafenonem, chinidyną, kwasem fusydowym, klozapiną, klorazepatem, diazepamem, estazolamem i flurazepamem. Indynawiru nie wolno podawać równocześnie z rytonawirem u pacjentów ze zdekompensowaną chorobą wątroby, ponieważ metabolizm i eliminacja rytonawiru zachodzi głównie w wątrobie. Jeśli planowane jest równoczesne podawanie preparatu z rytonawirem, należy zapoznać się z dodatkowymi przeciwwskazaniami dotyczącymi rytonawiru zawartymi w ChPL.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
U dorosłych pacjentów przyjmujących indynawir występowała kamica nerkowa o łącznej częstości występowania 12,4% zakres w poszczególnych badaniach: od 4,7% do 34,4%. Łączna częstość występowania przypadków kamicy nerkowej zwiększa się wraz ze zwiększeniem ekspozycji na produkt leczniczy; jednak ryzyko pozostaje względnie stałe w miarę upływu czasu. W niektórych przypadkach kamica nerkowa była związana z niewydolnością nerek lub ostrą niewydolnością nerek. W większości takich przypadków niewydolność nerek i ostra niewydolność nerek były przemijające. W przypadku wystąpienia objawów podmiotowych i przedmiotowych kamicy nerkowej, w tym bólu w okolicy lędźwiowej z krwiomoczem lub bez (w tym krwiomocz stwierdzany w badaniu mikroskopowym), należy rozważyć możliwość okresowego przerwania leczenia (np. na 1-3 dni) w trakcie ostrego napadu kamicy nerkowej lub przerwanie stosowania preparatu. Należy wykonać ogólne badanie moczu, oznaczenie mocznika i kreatyniny w surowicy krwi oraz badanie ultrasonograficzne pęcherza moczowego i nerek. U wszystkich pacjentów przyjmujących indynawir zaleca się odpowiednie nawodnienie. Leczenie pacjentów, u których wystąpił co najmniej jeden epizod kamicy nerkowej, musi uwzględniać odpowiednie nawodnienie, a podczas ostrego napadu kamicy nerkowej może być konieczne okresowe przerwanie leczenia (np. na 1 do 3 dni) lub odstawienie leków. U pacjentów z bezobjawową ciężką leukocyturią (>100 komórek w polu widzenia pod dużym powiększeniem) obserwowano przypadki śródmiąższowego zapalenia nerek ze zwapnieniem rdzenia oraz zanikiem kory nerki. U pacjentów z grupy zwiększonego ryzyka, należy rozważyć wykonanie przesiewowego badania moczu. W przypadku wystąpienia utrzymującej się ciężkiej leukocyturii, może być wymagane przeprowadzenie dalszych badań. Indynawir należy ostrożnie stosować z innymi lekami, które są silnymi induktorami CYP3A4. Jednoczesne ich podawanie może powodować zmniejszenie stężenia indynawiru w osoczu i w konsekwencji prowadzić do mniejszej skuteczności leczenia oraz rozwoju oporności. W przypadku jednoczesnego podawania indynawiru z rytonawirem może dojść do nasilenia potencjalnych interakcji. Należy również zapoznać się z punktem dotyczącym możliwych interakcji rytonawiru z innymi lekami w ChPL dla rytonawiru. Stosowanie atazanawiru oraz indynawiru wiąże się z hiperbilirubinemią pośrednią (wolną) spowodowaną hamowaniem UDP-glukuronozylotransferazy (UGT). Nie przeprowadzono badań dotyczących stosowania produktu leczniczego w skojarzeniu z atazanawirem razem z rytonawirem lub bez rytonawiru i jednoczesne stosowanie tych produktów leczniczych nie jest zalecane z uwagi na ryzyko nasilenia wyżej wymienionych działań niepożądanych. Nie zaleca się jednoczesnego stosowania indynawiru z lowastatyną lub symwastatyną z powodu zwiększonego ryzyka wystąpienia miopatii, w tym rabdomiolizy. Na podstawie wyników badania dotyczącego interakcji w przypadku stosowania lopinawiru/rytonawiru, nie zaleca się skojarzonego stosowania rosuwastatyny i inhibitorów proteazy. Należy także zachować ostrożność podczas jednoczesnego podawania indynawiru i atorwastatyny. Nie jest znane występowanie interakcji indynawiru lub indynawiru/rytonawiru z prawastatyną lub fluwastatyną. W przypadku jednoczesnego stosowania preparatu z syldenafilem, tadalafilem i wardenafilem (inhibitorami PDE5) należy spodziewać się istotnego zwiększenia stężenia tych substancji w osoczu krwi, z czym może być związane nasilenie działań niepożądanych inhibitorów PDE5, w tym obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, zaburzeń widzenia i priapizmu. Indynawir należy ostrożnie stosować z innymi lekami, które są silnymi induktorami CYP3A4. Jednoczesne ich podawanie może powodować zmniejszenie stężenia indynawiru w osoczu i w konsekwencji prowadzić do mniejszej skuteczności leczenia oraz rozwoju oporności. W przypadku jednoczesnego podawania indynawiru z rytonawirem może dojść do nasilenia potencjalnych interakcji. Należy również zapoznać się z punktem dotyczącym możliwych interakcji rytonawiru z innymi lekami w ChPL dla rytonawiru. Stosowanie atazanawiru oraz indynawiru wiąże się z hiperbilirubinemią pośrednią (wolną) spowodowaną hamowaniem UDP-glukuronozylotransferazy (UGT). Nie przeprowadzono badań dotyczących stosowania produktu leczniczego w skojarzeniu z atazanawirem razem z rytonawirem lub bez rytonawiru i jednoczesne stosowanie tych produktów leczniczych nie jest zalecane z uwagi na ryzyko nasilenia wyżej wymienionych działań niepożądanych. Nie zaleca się jednoczesnego stosowania indynawiru z lowastatyną lub symwastatyną z powodu zwiększonego ryzyka wystąpienia miopatii, w tym rabdomiolizy. Na podstawie wyników badania dotyczącego interakcji w przypadku stosowania lopinawiru/rytonawiru, nie zaleca się skojarzonego stosowania rosuwastatyny i inhibitorów proteazy. Należy także zachować ostrożność podczas jednoczesnego podawania indynawiru i atorwastatyny. Nie jest znane występowanie interakcji indynawiru lub indynawiru/rytonawiru z prawastatyną lub fluwastatyną. W przypadku jednoczesnego stosowania preparatu z syldenafilem, tadalafilem i wardenafilem (inhibitorami PDE5) należy spodziewać się istotnego zwiększenia stężenia tych substancji w osoczu krwi, z czym może być związane nasilenie działań niepożądanych inhibitorów PDE5, w tym obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, zaburzeń widzenia i priapizmu. Przeniesienie wirusa HIV: chociaż wykazano, że skuteczna supresja wirusa za pomocą terapii przeciwretrowirusowej znacznie zmniejsza ryzyko przeniesienia zakażenia drogą płciową, nie można wykluczyć resztkowego ryzyka. Należy przestrzegać środków ostrożności w celu uniknięcia zakażenia, zgodnie z wytycznymi krajowymi. Zanotowano ostrą niedokrwistość hemolityczną, która w niektórych przypadkach była ciężka i szybko postępowała. Po postawieniu właściwej diagnozy należy wdrożyć odpowiednie leczenie niedokrwistości hemolitycznej, które może obejmować również odstawienie indynawiru. U pacjentów przyjmujących inhibitory proteazy (PI - protease inhibitors) opisywano nowe przypadki cukrzycy, hiperglikemii lub zaostrzenie w przebiegu istniejącej cukrzycy. W niektórych z tych przypadków hiperglikemia miała ciężki przebieg, a w części z nich hiperglikemia związana była z kwasicą ketonową. U wielu pacjentów występowały inne choroby, a niektóre z nich, wymagały podawania produktów leczniczych, które mogły być związane z rozwojem cukrzycy lub hiperglikemii. Skojarzone leczenie przeciwretrowirusowe u pacjentów z zakażeniem HIV jest związane ze zmianą rozmieszczenia tkanki tłuszczowej w organizmie (lipodystrofia). Nie wiadomo, czy zjawisko to ma odległe następstwa. Nie wiadomo dokładnie, jaki jest mechanizm powstawania lipodystrofii. Podejrzewano, że istnieje związek pomiędzy gromadzeniem się tkanki tłuszczowej w powłokach jamy brzusznej (lipomatoza) a przyjmowaniem PI oraz pomiędzy zanikiem tkanki tłuszczowej w innych częściach ciała (lipoatrofia), a przyjmowaniem inhibitorów odwrotnej transkryptazy (NRTI - nucleoside reverse transcriptase inhibitors). Większe ryzyko rozwoju lipodystrofii jest związane z czynnikami osobniczymi, takimi jak podeszły wiek oraz z czynnikami ryzyka związanymi z produktem leczniczym, takimi jak dłuższy czas trwania leczenia przeciwretrowirusowego i związane z tym zaburzenia metaboliczne. W badaniu fizykalnym należy uwzględnić obserwację, czy nie występują objawy zmian rozmieszczenia tkanki tłuszczowej. Należy pamiętać o badaniu stężeń lipidów w surowicy na czczo oraz stężenia glukozy we krwi. Należy zastosować odpowiednie leczenie zaburzeń lipidowych. Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności indynawiru u pacjentów z nasilonymi chorobami wątroby. U pacjentów z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu B lub C, u których stosuje się skojarzone leczenie przeciwretrowirusowe, występuje zwiększone ryzyko ciężkich, a nawet prowadzących do zgonu działań niepożądanych ze strony wątroby. W przypadku jednoczesnego stosowania przeciwwirusowego leczenia wirusowego zapalenia wątroby typu B lub C, należy również zapoznać się z odpowiednimi Charakterystykami Produktu Leczniczego dla poszczególnych leków. U pacjentów z występującymi wcześniej zaburzeniami czynności wątroby, w tym z przewlekłym czynnym zapaleniem wątroby, częściej występują zaburzenia czynności wątroby podczas skojarzonego leczenia przeciwretrowirusowego. U tych pacjentów należy monitorować czynność wątroby, zgodnie ze standardami. W przypadku wystąpienia objawów pogorszenia się przebiegu choroby wątroby, należy rozważyć przerwanie leczenia lub odstawieniem leku. U pacjentów z występującymi wcześniej chorobami wątroby, przyjmujących indynawir, występowało zwiększenie zapadalności na kamicę nerkową. U pacjentów zakażonych HIV z ciężkim niedoborem immunologicznym w czasie rozpoczynania złożonej terapii przeciwretrowirusowej (CART, combination antiretroviral therapy) wystąpić może reakcja zapalna na niewywołujące objawów lub śladowe patogeny oportunistyczne, powodująca wystąpienie ciężkich objawów klinicznych lub nasilenie objawów. Zwykle reakcje tego typu obserwowane są w ciągu kilku pierwszych tyg. lub m-cy od rozpoczęcia CART. Typowymi 35 przykładami są: zapalenie siatkówki wywołane wirusem cytomegalii, uogólnione i/lub miejscowe zakażenia prątkami oraz zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis carinii. Wszystkie objawy stanu zapalnego są wskazaniem do przeprowadzenia badania i zastosowania w razie konieczności odpowiedniego leczenia. Zaobserwowano także przypadki występowania chorób autoimmunologicznych (takich jak choroba Gravesa-Basedowa) w przebiegu reaktywacji immunologicznej, jednak czas do ich wystąpienia jest zmienny i zdarzenia te mogą wystąpić wiele miesięcy po rozpoczęciu leczenia. U pacjentów z hemofilią typu A i B leczonych PI zanotowano zwiększenie częstości krwawień, w tym samoistne krwiaki podskórne oraz wylewy do stawów. Niektórym pacjentom podawano dodatkowo czynnik krzepnięcia VIII. W ponad połowie zanotowanych przypadków leczenie PI było kontynuowane lub wznawiane, jeżeli zostało przerwane. Wskazuje się na związek przyczynowy między krwawieniami, a stosowaniem PI, chociaż jego mechanizm nie został wyjaśniony. Pacjenci z hemofilią powinni być powiadomieni o możliwości nasilenia krwawienia. U pacjentów z łagodną do umiarkowanej niewydolnością wątroby w przebiegu marskości wymagane jest zmniejszenie dawki indynawiru ze względu na jego spowolniony metabolizm. Pacjenci z ciężką niewydolnością wątroby nie byli objęci badaniami. Wobec braku badań należy zachować ostrożność podczas stosowania indynawiru u tych pacjentów, ze względu na możliwość wystąpienia zwiększonych stężeń indynawiru. Nie badano bezpieczeństwa stosowania preparatu u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek; jednakże wydalanie indynawiru z moczem w postaci niezmienionej lub w postaci metabolitów wynosi poniżej 20%. 35 przykładami są: zapalenie siatkówki wywołane wirusem cytomegalii, uogólnione i/lub miejscowe zakażenia prątkami oraz zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis carinii. Wszystkie objawy stanu zapalnego są wskazaniem do przeprowadzenia badania i zastosowania w razie konieczności odpowiedniego leczenia. Zaobserwowano także przypadki występowania chorób autoimmunologicznych (takich jak choroba Gravesa-Basedowa) w przebiegu reaktywacji immunologicznej, jednak czas do ich wystąpienia jest zmienny i zdarzenia te mogą wystąpić wiele m-cy po rozpoczęciu leczenia. U pacjentów z hemofilią typu A i B leczonych PI zanotowano zwiększenie częstości krwawień, w tym samoistne krwiaki podskórne oraz wylewy do stawów. Niektórym pacjentom podawano dodatkowo czynnik krzepnięcia VIII. W ponad połowie zanotowanych przypadków leczenie PI było kontynuowane lub wznawiane, jeżeli zostało przerwane. Wskazuje się na związek przyczynowy między krwawieniami, a stosowaniem PI, chociaż jego mechanizm nie został wyjaśniony. Pacjenci z hemofilią powinni być powiadomieni o możliwości nasilenia krwawienia. U pacjentów z łagodną do umiarkowanej niewydolnością wątroby w przebiegu marskości wymagane jest zmniejszenie dawki indynawiru ze względu na jego spowolniony metabolizm. Pacjenci z ciężką niewydolnością wątroby nie byli objęci badaniami. Wobec braku badań należy zachować ostrożność podczas stosowania indynawiru u tych pacjentów, ze względu na możliwość wystąpienia zwiększonych stężeń indynawiru. Nie badano bezpieczeństwa stosowania preparatu u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek; jednakże wydalanie indynawiru z moczem w postaci niezmienionej lub w postaci metabolitów wynosi poniżej 20%. Martwica kości: mimo, iż uważa się, że etiologia tego schorzenia jest wieloczynnikowa (związana ze stosowaniem kortykosteroidów, spożywaniem alkoholu, ciężką immunosupresją, podwyższonym wskaźnikiem mc.), odnotowano przypadki martwicy kości, zwłaszcza u pacjentów z zaawansowaną chorobą spowodowaną przez HIV i/lub poddanych długotrwałemu, skojarzonemu leczeniu przeciwretrowirusowemu (ang. combination antiretroviral therapy, CART). Należy poradzić pacjentom, by zwrócili się do lekarza, jeśli odczuwają bóle w stawach, sztywność stawów lub trudności w poruszaniu się. Każda dawka produktu leczniczego 800 mg (maks. pojedyncza dawka) zawiera 299,2 mg laktozy. Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub z zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego leku. Nie przeprowadzono badań nad wpływem preparatu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Nie ma danych wskazujących na to, że indynawir wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych. Jednak należy poinformować pacjentów, że podczas leczenia indynawirem opisywano występowanie zawrotów głowy i niewyraźne widzenie.
Interakcje
Indynawir jest metabolizowany z udziałem enzymu CYP3A4 należącego do cytochromu P450. Leki, które podlegają metabolizmowi na tej samej drodze enzymatycznej, bądź wpływają na aktywność CYP3A4, mogą wpływać na farmakokinetykę indynawiru. Także indynawir może wpływać na farmakokinetykę innych leków metabolizowanych w tym szlaku metabolicznym. Wspomagana terapia indynawirem (indynawir z rytonawirem) może powodować kumulację efektów działania tych leków na farmakokinetykę substancji metabolizowanych przez CYP3A4, ponieważ zarówno rytonawir, jak i indynawir hamują aktywność enzymu CYP3A4 cytochromu P450. Indynawiru, podawanego w skojarzeniu lub nie z rytonawirem nie należy stosować równocześnie z lekami o wąskim indeksie terapeutycznym, będącymi substratami dla CYP3A4. Zahamowanie CYP3A4 przez preparat i rytonawir może spowodować zwiększenie stężenia tych leków w osoczu, co może prowadzić do wystąpienia ciężkich lub zagrażających życiu działań niepożądanych. Produktu leczniczego, podawanego w skojarzeniu z rytonawirem lub bez rytonawiru, nie należy podawać jednocześnie z amiodaronem, terfenadyną, cyzaprydem, astemizolem, kwetiapiną, alprazolamem, triazolamem, midazolamem podawanym doustnie (zachować ostrożność podczas pozajelitowego podawania midazolamu), pimozydem, pochodnymi alkaloidów sporyszu, symwastatyną lub lowastatyną. Ponadto, indynawiru w skojarzeniu z rytonawirem nie należy podawać równocześnie z alfuzosyną, meperydyną, piroksykamem, propoksyfenem, beprydylem, enkainidem, flekainidem, propafenonem, chinidyną, kwasem fusydowym, klozapiną, klorazepatem, diazepamem, estazolamem i flurazepamem. Równoczesne podawanie indynawiru z ryfampicyną lub preparatami ziołowymi zawierającymi ziele dziurawca (Hypericum perforatum) jest przeciwwskazane. Interakcje i zalecane dawkowanie z innymi lekami - stosowanie samego indynawiru - szczegóły patrz ChPL. Interakcje i zalecane dawkowanie z innymi lekami - stosowanie indynawiru w połączeniu z rytonawirem (terapia wspomagana) - szczegóły patrz ChPL.
Ciąża i laktacja
Nie ma odpowiednich oraz dobrze kontrolowanych badań u pacjentek w ciąży. Indynawir może być stosowany w okresie ciąży wyłącznie wtedy, gdy możliwe korzyści usprawiedliwiają potencjalne zagrożenie dla płodu. Ze względu na znacznie mniejszą ekspozycję przed porodem obserwowaną w małym badaniu z udziałem pacjentek zakażonych HIV oraz ograniczoną ilość danych w tej populacji pacjentów, nie zaleca się stosowania indynawiru u pacjentek w ciąży zakażonych HIV. W trakcie leczenia indynawirem u 14% chorych występowała hiperbilirubinemia notowana głównie jako zwiększone stężenie bilirubiny niezwiązanej. Ponieważ nie wiadomo, czy indynawir powoduje zaostrzenie fizjologicznej hiperbilirubinemii u noworodków, należy szczególnie wnikliwie rozważyć jego podawanie w okresie okołoporodowym. W badaniach na małpach rezus stwierdzono, że podawanie noworodkom indynawiru powodowało łagodne nasilenie fizjologicznej hiperbilirubinemii, która występuje u tego gatunku zwierząt po urodzeniu. Podawanie indynawiru ciężarnym samicom małp rezus w III trymestrze ciąży nie powodowało podobnego zjawiska u noworodków; jednakże indynawir przenika przez barierę łożyskową jedynie w ograniczonym stopniu. Zaleca się, aby kobiety zakażone wirusem HIV w żadnych okolicznościach nie karmiły piersią dzieci, aby uniknąć przeniesienia HIV. Nie wiadomo, czy indynawir wydzielany jest z mlekiem kobiet karmiących. Należy poinformować matki o konieczności przerwania karmienia piersią w trakcie stosowania leku. Brak dostępnych danych dotyczących potencjalnego wpływu leczenia produktem leczniczym na płodność u mężczyzn lub kobiet.
Działania niepożądane
W łącznej analizie danych pochodzących z kontrolowanych badań klinicznych stwierdzono występowanie kamicy nerkowej u około 10% pacjentów leczonych zalecaną (niewspomaganą) dawką produktu leczniczego. Poniżej podano kliniczne działania niepożądane, opisywane przez osoby prowadzące badania jako możliwe, prawdopodobne lub z pewnością związane ze stosowaniem preparatu, które występowały u ≥ 5% pacjentów, leczonych preparatem w monoterapii lub terapii skojarzonej z NRTI (n = 309) przez 24 tyg. Wiele z tych działań niepożądanych było zdefiniowanych jako uprzednio, powszechnie występujące lub często występujące objawy w tej populacji pacjentów. Opisywane działania niepożądane to: nudności (35,3%), bóle głowy (25,2%), biegunka (24,6%), osłabienie/zmęczenie (24,3%), wysypka (19,1%), zaburzenia smaku (19,1%), suchość skóry (16,2%), bóle brzucha (14,6%), wymioty (11,0%), zawroty głowy (10,7%). Z wyjątkiem suchości skóry, wysypki i zaburzeń smaku, częstość występowania klinicznych działań niepożądanych była podobna lub większa wśród pacjentów przyjmujących przeciwretrowirusowe analogi nukleozydów niż u pacjentów leczonych preparatem w monoterapii lub w terapii skojarzonej z NRTI. Ogólny profil bezpieczeństwa był podobny u 107 pacjentów stosujących preparat w monoterapii lub w terapii skojarzonej z NRTI przez okres do 48 tyg. Działania niepożądane, w tym kamica nerkowa, mogą prowadzić do przerwania leczenia. W prowadzonych na całym świecie, kontrolowanych badaniach klinicznych, indynawir stosowany był w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami przeciwretrowirusowymi (zydowudyną, didanozyną, stawudyna i/lub lamiwudyną) u około 2000 pacjentów, którzy w większości byli mężczyznami rasy białej (15% kobiet). Indynawir nie wpływał na rodzaj, częstość występowania lub nasilenie większości znanych działań niepożądanych, występujących po podaniu zydowudyny, didanozyny lub lamiwudyny. Podczas stosowania produktu leczniczego w monoterapii i/lub w skojarzonej terapii przeciwwirusowej (CART) w badaniach klinicznych u osób dorosłych i/lub po wprowadzeniu go do obrotu zgłaszano następujące działania niepożądane. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (bardzo często) zwiększenie wartości MCV, zmniejszenie liczby granulocytów obojętnochłonnych; (nieznana) zwiększenie częstości występowania spontanicznych krwawień u pacjentów z hemofilią; niedokrwistość, w tym ostra niedokrwistość hemolityczna; trombocytopenia. Zaburzenia układu immunologicznego: (nieznana) reakcje rzekomoanafilaktyczne. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (nieznana) pierwsze wystąpienie cukrzycy lub hiperglikemii, bądź zaostrzenie w przebiegu istniejącej cukrzycy, hipertriglicerydemia, hipercholesterolemia, zmiany tkanki tłuszczowej w organizmie (lipomatoza, lipoatrofia). Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo często) ból głowy, zawroty głowy; (często) bezsenność, niedoczulica, parestezja; (nieznana) parestezja w okolicy jamy ustnej. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) nudności, wymioty, biegunka, niestrawność; (często) wzdęcia, suchość w jamie ustnej, zarzucanie kwasu; (nieznana) zapalenie wątroby, w tym niewydolność wątroby, zapalenie trzustki. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (bardzo często) izolowana bezobjawowa hiperbilirubinemia, zwiększenie aktywności AlAT i AspAT; (nieznana) zaburzenia czynności wątroby. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo często) wysypka, suchość skóry; (często) świąd; (nieznana) wysypka, w tym rumień wielopostaciowy i zespół Stevensa-Johnsona, alergiczne zapalenie naczyń, łysienie, nadmierna pigmentacja skóry, pokrzywka, wrastanie paznokci palców stóp i/lub zanokcica. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (często) bóle mięśniowe; (nieznana) zapalenie mięśni, rabdomioliza, zwiększona aktywność CPK, martwica kości, zapalenie okołostawowe. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (bardzo często) krwiomocz, białkomocz, obecność kryształów w moczu; (często) kamica nerkowa, bolesne oddawanie moczu; (nieznana) kamica nerkowa, w niektórych przypadkach związana z niewydolnością nerek lub ostrą niewydolnością nerek; odmiedniczkowe zapalenie nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek, czasem związane z tworzeniem się złogów krystalicznych indynawiru. U niektórych pacjentów mimo przerwania leczenia indynawirem, nie doszło do ustąpienia śródmiąższowego zapalenia nerek; niewydolność nerek, ciężka niewydolność nerek, leukocyturia. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (bardzo często) osłabienie lub zmęczenie, zaburzenia smaku, ból brzucha. Skojarzone leczenie przeciwretrowirusowe jest związane z zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak hipertriglicerydemia, hipercholesterolemia, oporność na insulinę, hiperglikemia i zwiększone stężenie mleczanów we krwi. U pacjentów zakażonych wirusem HIV z ciężkim niedoborem odporności na początku stosowania złożonej terapii przeciwretrowirusowej (CART) może dojść do reakcji zapalnych na niewywołujące objawów lub śladowe patogeny oportunistyczne. Zaobserwowano także przypadki występowania chorób autoimmunologicznych (takich jak choroba Gravesa-Basedowa), jednak czas do ich wystąpienia jest zmienny i zdarzenia te mogą wystąpić wiele m-cy po rozpoczęciu leczenia. Objawy kamicy nerkowej, w tym bóle w okolicy lędźwiowej z krwiomoczem lub bez krwiomoczu (także krwinkomoczu) opisywano w badaniach klinicznych u około 10% pacjentów (252/2 577) otrzymujących preparat w zalecanej dawce, w porównaniu z 2,2% pacjentów z grupy kontrolnej. Na ogół przypadki te nie były związane z zaburzeniami czynności nerek i ustępowały po nawodnieniu pacjenta i czasowym przerwaniu leczenia (np. 1-3 dni). U około 14% pacjentów leczonych produktem leczniczym w monoterapii lub w terapii skojarzonej z innymi lekami przeciwretrowirusowymi, występowała izolowana bezobjawowa hiperbilirubinemia (całkowita bilirubina ≥ 2,5 mg/dl, 43 mcmol/l), notowana przeważnie jako zwiększone stężenie bilirubiny niezwiązanej i rzadko związana ze zwiększeniem aktywności AlAT, AspAT lub fosfatazy alkalicznej. Większość pacjentów kontynuowała leczenie produktem leczniczym bez konieczności zmniejszenia dawki, a stężenie bilirubiny stopniowo zmniejszało się do wartości początkowej. Hiperbilirubinemia występowała częściej przy dawkach większych niż 2,4 g/dobę w porównaniu z dawkami mniejszymi niż 2,4 g/dobę. W badaniach klinicznych z udziałem dzieci (≥ 3 lat), profil działań niepożądanych był podobny jak w przypadku dorosłych, z wyjątkiem częstszego występowania kamicy nerkowej - u 29% (20/70) dzieci, leczonych produktem leczniczym. Bezobjawowy ropomocz o nieznanej etiologii stwierdzono u 10,9% (6/55) dzieci otrzymujących. W niektórych takich przypadkach występowało niewielkie zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy krwi.
Przedawkowanie
Opisywano przypadki przedawkowania preparatu u ludzi. Najczęściej występowały objawy ze strony przewodu pokarmowego (np. nudności, wymioty, biegunka) i nerek (np. kamica nerkowa, bóle w okolicy lędźwiowej, krwiomocz). Nie wiadomo, czy indynawir może być usuwany za pomocą dializy otrzewnowej lub hemodializy.
Działanie
Indynawir hamuje rekombinowaną proteazę HIV-1 i HIV-2, z około 10-krotnie większą selektywnością wobec proteazy HIV-1 niż HIV-2. Wiąże się on odwracalnie z aktywnym miejscem proteazy i hamuje kompetycyjnie enzym, zapobiegając w ten sposób rozszczepieniu poliprotein prekursora wirusa, które występuje w trakcie dojrzewania nowouformowanej cząstki wirusa. Powstałe w taki sposób niedojrzałe cząstki są niezakaźne i niezdolne do zapoczątkowania nowych cykli zakażenia. Indynawir nie hamował w istotny sposób eukariotycznych proteaz, w tym ludzkiej proteazy reninowej, ludzkiej katepsyny D, ludzkiej elastazy i ludzkiego czynnika Xa.
Skład
1 kaps. twarda zawiera 200 mg, 333 mg lub 400 mg indinawiru w postaci siarczanu.