Wskazania
Leczenie ciężkich układowych /lub głębokich zakażeń grzybiczych. Empiryczne leczenie w przypadkach podejrzenia zakażenia grzybiczego u pacjentów z gorączką i neutropenią, gdy gorączka nie ustąpiła po zastosowaniu antybiotyków o szerokim zakresie działania, a w odpowiednich badaniach nie było możliwe określenie wywołującej zakażenie bakterii lub wirusa. Do zakażeń skutecznie leczonych produktem leczniczym należą: rozsiana kandydoza, aspergiloza, mukormikoza, kryptokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Preparatu nie należy stosować w leczeniu pospolitych zakażeń grzybiczych bez objawów klinicznych, rozpoznanych jedynie na podstawie dodatnich wyników prób skórnych lub badań serologicznych.
Dawkowanie
Dorośli. Leczenie zakażeń grzybiczych. Zwykle leczenie zaczyna się od podawania dawki dobowej 1,0 mg/kg mc., a w razie konieczności stopniowo zwiększa się dawkę do 3,0 mg/kg mc. Obecnie dostępne dane nie są wystarczające do określenia dawki całkowitej i czasu trwania leczenia niezbędnego do wyleczenia grzybicy. Zwykle skumulowana dawka wynosi 1,0-3,0 g amfoterycyny B w liposomach podana w ciągu 3-4 tyg. Dawkę amfoterycyny B w liposomach należy dobierać indywidualnie dla każdego pacjenta. Mukormikoza. Leczenie należy rozpocząć od dawki 5 mg/kg mc., podawanej raz/dobę. Czas trwania leczenia należy określić indywidualnie. Cykle leczenia do 56 dni są powszechnie stosowane w praktyce klinicznej, dłuższe okresy podawania leku mogą być konieczne w leczeniu głębokich zakażeń lub przedłużających się cykli chemioterapii lub neutropenii. Dawki większe niż 5 mg/kg mc. nie były stosowane w badaniach klinicznych ani w praktyce klinicznej. Dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania i skuteczności produktu w leczeniu mukormikozy w większych dawkach są ograniczone, zatem należy dokonać oceny stosunku korzyści do ryzyka indywidualnie dla pacjenta, w celu określenia czy potencjalne korzyści z leczenia przewyższają znane zwiększone ryzyko toksyczności związanej z większymi dawkami produktu. Empiryczne leczenie gorączki u pacjentów z neutropenią. Zalecana dawka dobowa wynosi 3 mg/kg mc./dobę. Leczenie należy prowadzić do czasu, gdy temperatura ciała pacjenta będzie się utrzymywać na prawidłowym poziomie przez kolejne 3 dni. Leku nie stosować dłużej niż 42 dni. Dzieci i młodzież. Prowadzono badania kliniczne produktu u dzieci w wieku od 1 m-ca do 18 lat. Dawkę oblicza się, podobnie jak dla dorosłych, w przeliczeniu na kg mc. Nie ustalono bezpieczeństwa i skuteczności leku u noworodków (1. m-c życia). Osoby w podeszłym wieku. Nie ma konieczności zmian wielkości dawki ani częstotliwości dawkowania u osób w podeszłym wieku. Niewydolność nerek. W badaniach klinicznych podawano pacjentom ze stwierdzoną w wywiadzie niewydolnością nerek, stosując dobowe dawki wynoszące 1-5 mg/kg mc., bez konieczności zmiany dawkowania ani częstości podawania. Niewydolność wątroby. Brak danych umożliwiających określenie zaleceń dotyczących dawkowania u pacjentów z niewydolnością wątroby.
Uwagi
Lek należy podawać w inf. dożylnej przez 30-60 minut. Jeśli dawka >5 mg/kg mc./dobę, zaleca się inf. dożylną trwającą 2 h. Zalecane stężenie amfoterycyny B do podawania w inf. dożylnej wynosi 0,20-2,00 mg/ml. Instrukcja dotycząca rozpuszczenia i rozcieńczenia produktu przed podaniem: patrz ChPL.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną, chyba że w opinii lekarza występuje zagrożenie życia pacjenta, a preparat jest jedynym możliwym do zastosowania lekiem.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Notowano reakcje anafilaktyczne i anafilaktoidalne w związku z podawaniem produktu w inf. dożylnej. Jeśli u pacjenta wystąpi ciężka reakcja anafilaktyczna lub anafilaktoidalna, należy natychmiast przerwać inf. U tego pacjenta nie należy w przyszłości stosować produktu. Podczas podawania produktów leczniczych zawierających amfoterycynę B, wystąpić mogą inne ciężkie reakcje związane z inf. Pomimo że reakcje związane z inf. dożylną nie są zazwyczaj ciężkie, należy pamiętać o środkach, jakie należy przedsięwziąć w celu zapobiegania takim reakcjom lub konieczności ich leczenia u pacjentów otrzymujących produkt. Informowano, że zmniejszenie szybkości infuzji (do ok. 2 h) lub podawanie standardowych dawek difenhydraminy, paracetamolu, petydyny i/lub hydrokortyzonu było skuteczne w leczeniu reakcji związanym z inf. dożylną lub zapobieganiu im. Z tego względu zaleca się zastosowanie dawki próbnej przed rozpoczęciem nowego kursu terapii. W tym celu podaje się w inf. przez ok. 10 minut niewielką dawkę produktu (np. 1 mg), następnie przerywa się inf. i dokładnie obserwuje pacjenta przez kolejne 30 minut. Jeśli nie wystąpi ciężka reakcja alergiczna lub anafilaktyczna, można kontynuować podawanie pełnej dawki produktu. Nie podawać więcej pacjentowi produktu, jeśli wystąpiła u niego ciężka reakcja alergiczna lub anafilaktyczna. Wykazano znacznie mniejszą toksyczność, szczególnie nefrotoksyczność, amfoterycyny B w liposomach niż w postaci konwencjonalnej. Niemniej jednak podczas leczenia mogą występować reakcje niepożądane ze strony nerek. W badaniach porównawczych, w których produkt podawano w dawce 3 mg/kg mc./dobę i w większych dawkach (5, 6 lub 10 mg/kg mc./dobę), w grupach otrzymujących większe dawki stwierdzono istotne zwiększenie częstości występowania podwyższonego stężenia kreatyniny, hipokaliemii i hipomagnezemii. Należy regularnie oznaczać stężenie elektrolitów, szczególnie potasu i magnezu, w surowicy oraz kontrolować czynność nerek, wątroby i układu krwiotwórczego. Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów otrzymujących równocześnie leki o działaniu nefrotoksycznym. W trakcie leczenia produktem konieczne może być uzupełnianie potasu, ze względu na ryzyko hipokaliemii. Jeżeli wystąpi istotne klinicznie zmniejszenie wydolności nerek lub pogorszenie innych parametrów, należy rozważyć zmniejszenie dawki, przerwanie lub zakończenie leczenia. U pacjentów otrzymujących amfoterycynę B (w postaci kompleksu z deoksycholanem sodu) w trakcie lub tuż po przetoczeniu masy leukocytarnej obserwowano objawy ostrego toksycznego uszkodzenia płuc. Zaleca się zachowanie jak największego odstępu czasu pomiędzy inf. tych leków i kontrolę czynności płuc. Podczas leczenia pacjentów chorych na cukrzycę należy pamiętać, że każda fiolka produktu zawiera ok. 900 mg sacharozy. Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy, nie powinni przyjmować produktu leczniczego. Nie przeprowadzono badań nad wpływem produktu na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i/lub obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu. Niektóre z opisanych poniżej działań niepożądanych preparatu mogą wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu.
Interakcje
Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji produktu. Tym niemniej wiadomo, że niżej wymienione leki wchodzą w interakcje z amfoterycyną B i mogą wykazywać interakcje z produktem. Równoczesne podawanie amfoterycyny B z innymi lekami o działaniu nefrotoksycznym, np. cyklosporyną, antybiotykami aminoglikozydowymi i pentamidyną, może zwiększać u niektórych pacjentów nefrotoksyczność polekową. Jednakże u pacjentów otrzymujących w skojarzeniu cyklosporynę i/lub antybiotyki aminoglikozydowe, produkt charakteryzował się znacznie mniejszym działaniem nefrotoksycznym niż amfoterycyna B. U pacjentów otrzymujących produkt w skojarzeniu z lekami o działaniu nefrotoksycznym zaleca się regularne monitorowanie czynności nerek. Jednoczesne stosowanie z kortykosteroidami, kortykotropiną lub diuretykami (pętlowymi lub tiazydowymi) może pogłębiać hipokaliemię. Hipokaliemia w przebiegu leczenia produktem może nasilać działania toksyczne glikozydów naparstnicy. Hipokaliemia w przebiegu leczenia produktem może nasilać działanie leków zwiotczających mięśnie (np. tubokuraryny). Podczas skojarzonego stosowania z flucytozyną mogą nasilać się działania toksyczne flucytozyny, prawdopodobnie na skutek zwiększenia wychwytu komórkowego i/lub zaburzenia wydalania nerkowego tego leku. Jednoczesne stosowanie z lekami przeciwnowotworowymi może zwiększać ryzyko działania nefrotoksycznego, skurczu oskrzeli i niedociśnienia tętniczego. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania z lekami przeciwnowotworowymi. U pacjentów otrzymujących amfoterycynę B (w postaci kompleksu z deoksycholanem sodu) w trakcie lub tuż po przetoczeniu masy leukocytarnej obserwowano objawy ostrego toksycznego uszkodzenia płuc. Zaleca się zachowanie jak największego odstępu czasu pomiędzy inf. tych leków i kontrolę czynności płuc.
Ciąża i laktacja
Nie potwierdzono bezpieczeństwa stosowania produktu u kobiet w ciąży. Preparat można stosować w okresie ciąży wyłącznie wtedy, kiedy możliwe korzyści przewyższają potencjalne zagrożenia dla matki i płodu. Amfoterycynę B w postaci konwencjonalnej stosowano z powodzeniem w leczeniu układowych zakażeń grzybiczych u kobiet w ciąży. Wprawdzie nie obserwowano wpływu na płód, jednak za mała liczba opisanych przypadków nie umożliwia potwierdzenia bezpieczeństwa stosowania produktu u kobiet w ciąży. Nie wiadomo, czy produkt przenika do mleka karmiących matek. Podejmując decyzję o karmieniu piersią podczas stosowania leku należy uwzględnić: możliwe zagrożenia dla dziecka, korzyści z karmienia piersią wynikające dla dziecka oraz korzyści dla matki ze stosowania leku. W badaniach działania teratogennego, wykonanych na szczurach i królikach, stwierdzono, że produkt nie wykazuje działania teratogennego u tych gatunków.
Działania niepożądane
Wiadomo, że leczenie amfoterycyną B w postaci konwencjonalnej często wywołuje działania niepożądane. Następujące działania niepożądane powiązano ze stosowaniem produktu na podstawie danych pochodzących z badań klinicznych i danych uzyskanych po wprowadzeniu produktu do obrotu. Częstość występowania ustalono na podstawie analizy zbiorczych danych z badań klinicznych przeprowadzonych z udziałem 688 pacjentów leczonych preparatem nie jest znana częstość działań niepożądanych uzyskanych w doniesieniach po wprowadzeniu produktu do obrotu. Poniżej przedstawiono działania niepożądane według klasyfikacji układów i narządów MedDRA i częstości występowania. W obrębie każdej grupy o określonej częstości występowania działania niepożądane są wymienione zgodnie ze zmniejszającą się ciężkością. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (niezbyt często) małopłytkowość; (nieznana) niedokrwistość. Zaburzenia układu immunologicznego: (niezbyt często) reakcja anafilaktoidalna; (nieznana) reakcje anafilaktyczne, nadwrażliwość. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo często) hipokaliemia; (często) hiponatremia, hipokalcemia, hipomagnezemia, hiperglikemia. Zaburzenia układu nerwowego: (często) ból głowy; (niezbyt często) drgawki. Zaburzenia serca: (często) częstoskurcz; (nieznana) nagłe zatrzymanie krążenia, zaburzenia rytmu serca. Zaburzenia naczyniowe: (często) niedociśnienie tętnicze, rozszerzenie naczyń krwionośnych, zaczerwienienie skóry. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (często) duszność; (niezbyt często) skurcz oskrzeli. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) nudności, wymioty; (często) biegunka, ból brzucha. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (często) nieprawidłowe wyniki prób wątrobowych, hiperbilirubinemia, zwiększenie aktywności fosfatazy alkalicznej. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (często) zwiększenie stężenia kreatyniny oraz mocznika we krwi; (nieznana) niewydolność lub zaburzenia czynności nerek. Choroby skóry i tkanki podskórnej: (często) wysypka; (nieznana) obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (często) bóle pleców; (nieznana) rabdomioliza (związana z hipokaliemią), bóle mięśniowo-stawowe (opisywane jako bóle stawów lub bóle kości). Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (bardzo często) dreszcze, gorączka; (często) ból w klatce piersiowej. Gorączka i dreszcze są najczęściej występującymi reakcjami związanymi z podawaniem produktu w inf. Rzadziej występujące reakcje związane z inf. mogą obejmować co najmniej 1 z następujących objawów: uczucie ucisku lub ból w klatce piersiowej, duszność, skurcz oskrzeli, uderzenia gorąca, tachykardia, niedociśnienie tętnicze i bóle mięśniowo-stawowe (opisywane jako bóle stawów, bóle pleców lub bóle kości). Objawy te szybko ustępują po przerwaniu infuzji i mogą nie występować podczas podawania kolejnych dawek lub gdy szybkość inf. jest mniejsza (podawanie dłużej niż przez 2 h). Zapobiegać reakcjom związanym z inf. można również podając dawkę próbną. Jednak w razie wystąpienia ciężkiej reakcji związanej z inf., może być konieczne trwałe odstawienie produktu (zapobieganie lub leczenie reakcji związanych z inf.). W 2 badaniach porównawczych, prowadzonych metodą podwójnie ślepej próby u pacjentów leczonych produktem, częstość reakcji związanych z infuzją była istotnie mniejsza niż u pacjentów leczonych amfoterycyną B w postaci konwencjonalnej lub w postaci kompleksu lipidowego (ABLC). W danych zbiorczych uzyskanych w randomizowanych badaniach klinicznych, w których porównywano leczenie produktem z leczeniem amfoterycyną B w postaci konwencjonalnej u ponad 1000 pacjentów, opisywane reakcje niepożądane były lżejsze i występowały rzadziej u pacjentów leczonych preparatem niż u pacjentów leczonych amfoterycyną B w postaci konwencjonalnej. U większości pacjentów, otrzymujących dożylnie amfoterycynę B w postaci konwencjonalnej, wystąpiły objawy nefrotoksyczności. W 2 badaniach prowadzonych metodą podwójnie ślepej próby, częstość występowania nefrotoksycznego działania produktu (którego miarą jest ponad 2-krotne zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy w porównaniu do wartości przed leczeniem) była w przybliżeniu o połowę mniejsza od częstości opisywanej podczas stosowania amfoterycyny B w postaci konwencjonalnej w postaci kompleksu lipidowego (ABLC). Może wystąpić fałszywie dodatnie podwyższone stężenie fosforanów w surowicy, jeśli próbki pochodzące od pacjentów leczonych produktem analizowane są z użyciem odczynnika PHOSm (np. stosowanego w systemach Beckman Coulter, m.in. w analizatorze Synchron LX20). Jest to metoda stosowana do ilościowego oznaczania stężenia fosforu nieorganicznego w ludzkiej surowicy, osoczu lub moczu.
Przedawkowanie
Nie określono toksyczności produktu w wyniku ostrego przedawkowania. W przypadku przedawkowania należy natychmiast przerwać podawanie. Należy dokładnie kontrolować stan kliniczny pacjenta, w tym czynność nerek i wątroby, stężenie elektrolitów w osoczu i parametry hematologiczne. Hemodializa lub dializa otrzewnowa nie wpływają na eliminację amfoterycyny B. Dzieci i młodzież: brak dostępnych dodatkowych informacji dotyczących przedawkowania w szczególnych grupach pacjentów.
Działanie
Amfoterycyna B jest makrocyklicznym, polienowym antybiotykiem przeciwgrzybiczym wytwarzanym przez promieniowce Streptomyces nodosus. Liposomy są zamkniętymi, kulistymi pęcherzykami zbudowanymi z różnych substancji amfifilowych, np. fosfolipidów. Fosfolipidy w roztw. wodnych układają się w 2-warstwową błonę. Lipofilowe właściwości amfoterycyny B umożliwiają jej wbudowanie się w lipidową błonę liposomów. Amfoterycyna B wykazuje działanie grzybostatyczne lub grzybobójcze w zależności od stężenia, jakie osiąga w płynach ustrojowych, oraz od wrażliwości komórek grzyba. Uważa się, że lek działa przez wiązanie się ze sterolami w błonie komórkowej grzybów, w następstwie czego dochodzi do zmiany przepuszczalności umożliwiającej swobodny przepływ znacznej liczby niewielkich cząsteczek. Ponieważ błony komórkowe u ssaków również zawierają związki z grupy steroli, uważa się, że uszkodzenie komórek ludzkich i komórek grzyba po podaniu amfoterycyny B może mieć podobny mechanizm.
Skład
1 fiolka produktu zawiera 50 mg amfoterycyny B (Amphotericinum B) w liposomach. Po rozpuszczeniu stężenie amfoterycyny B wynosi 4 mg/ml.
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
