Wskazania
Zioła przeczyszczające do stosowania w doraźnym leczeniu zaparć. Preparat jest wskazany do stosowania u dorosłych i młodzieży powyżej 12 rż.
Dawkowanie
Dorośli, osoby starsze i młodzież powyżej 12 rż.: raz/dobę. Preparat jest przeciwwskazany do stosowania u dzieci do 12 lat.
Uwagi
Stosować doraźnie. 1 sasz. zalać szklanką wrzącej wody (ok. 200 ml) i pozostawić do zaparzenia na 10 min. Pić od pół szklanki naparu do całej szklanki naparu jednorazowo przed snem. Pić zawsze świeży napar. Nieusuwane zaparcia mogą prowadzić do poważnych schorzeń, ale należy stosować najmniejszą ilość naparu powodującą uzyskanie miękkiego stolca i nie przekraczać zalecanej dawki (1 sasz.)/dobę. 1 sasz. produktu odpowiada maks. dawce dziennej glikozydów hydroksyantracenowych. Stosowanie dłużej niż 1-2 tyg. wymaga nadzoru lekarskiego ze względu na możliwość przyzwyczajenia, co wymaga stosowania wyższych dawek leku, oraz ze względu na możliwość wywołania atonii jelita grubego, a przez to nasilenia zaparć.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną. Zwężenie i niedrożność jelit, atonia jelit, ostre stany zapalne w jamie brzusznej (np. zapalenie wyrostka robaczkowego), choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Niezdiagnozowane bóle w jamie brzusznej. Stany odwodnienia z towarzyszącą utratą elektrolitów. Nie zaleca się stosowania u dzieci poniżej 12 rż.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Lek można zastosować tylko wówczas, gdy zmiana diety, a następnie środki łagodnie przeczyszczające (np. pęczniejące) nie dały pożądanych efektów. Pacjenci przyjmujący glikozydy nasercowe, leki antyarytmiczne, leki wydłużające odcinek QT, leki moczopędne, adrenokortykosteroidy lub korzeń lukrecji powinni skonsultować się z lekarzem przed równoczesnym stosowaniem liści senesu. Jak wszystkie środki przeczyszczające, liście senesu nie powinny być stosowane bez konsultacji z lekarzem w przypadku ciężkich zaparć powodujących powstawanie "kamieni kałowych" oraz w przypadkach niezdiagnozowanych ostrych lub przewlekłych schorzeń żołądkowo-jelitowych, np. ból brzucha, nudności, wymioty, ponieważ objawy te mogą oznaczać potencjalną lub istniejącą niedrożność jelit (ileus). Jeśli leki przeczyszczające są potrzebne codziennie, powinna być zdiagnozowana przyczyna zaparć. Należy unikać dłuższego przyjmowania leków przeczyszczających. Nie stosować przy silnych bólach brzucha, wymiotach lub zawrotach głowy. Jeśli preparaty z liści senesu są stosowane przez osoby nie trzymające stolca, należy zwrócić szczególną uwagę na zachowanie higieny osobistej. Pacjenci ze schorzeniami nerek powinni zachować szczególną ostrożność ze względu na możliwe zaburzenia elektrolitowe. Preparat nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Interakcje
Absorpcja stosowanych doustnie produktów leczniczych może być obniżona. Następstwem długotrwałego stosowania leku może być hypokaliemia (obniżenie stężenia potasu w surowicy krwi), potęgująca działanie glikozydów nasercowych oraz innych środków przeciwarytmicznych, wpływających na rytm zatokowy serca (np. chinidyny) oraz produktów leczniczych wydłużających QT. Z uwagi na kumulację działań niepożądanych nie zaleca się stosowania z lekami wywołującymi hypokaliemię (lekami moczopędnymi, adrenokortykosteroidami oraz przetworami z korzenia lukrecji).
Ciąża i laktacja
Nie zaleca się stosowania leku w okresie ciąży i laktacji. Nie ma doniesień o działaniach niepożądanych lub uszkadzających płód podczas ciąży w zalecanych dawkach, jednak badania eksperymentalne dotyczące genotoksyczności antranoidów, np. emodyny i aloe-emodyny wskazują, że ich stosowanie nie jest zalecane w ciąży. Karmienie piersią nie jest rekomendowane z powodu niewystarczających danych na temat przenikania metabolitów do mleka. Małe ilości aktywnych metabolitów (reiny) są wydzielane z mlekiem. Brak doniesień o efekcie przeczyszczającym u niemowląt karmionych piersią. Badania na szczurach nie wykazały wpływu sennozydów na płodność osobników żeńskich i męskich. Brak danych dotyczących wpływu preparatów senesu na płodność u ludzi. Kobiety w wieku rozrodczym powinny wziąć pod uwagę, że stosowanie antranoidów nie jest zalecane w ciąży. Skrócenie czasu pasażu jelitowego przez sennozydy może zmniejszać absorpcję leków podawanych doustnie, w tym preparatów antykoncepcyjnych.
Działania niepożądane
Zaburzenia układu immunologicznego: (nieznana) reakcje nadwrażliwości (świąd, pokrzywka, miejscowa lub uogólniona wysypka). Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (nieznana) przewlekłe przyjmowanie lub nadużywanie może prowadzić do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Biegunka może powodować hipokaliemię, która może być przyczyną zaburzeń pracy serca, astenii mięśni, w szczególności podczas równoczesnego przyjmowania glikozydów nasercowych, leków moczopędnych, adrenokortykosteroidów lub korzenia lukrecji. Zaburzenia żołądka i jelit: (nieznana) bóle brzucha, skurcze i wydalanie płynnych stolców w szczególności u pacjentów z zespołem jelita nadwrażliwego. Objawy te mogą jednak występować również generalnie jako konsekwencja indywidualnego przedawkowania. W takich przypadkach niezbędne jest zmniejszenie dawki. Przewlekłe stosowanie może powodować przebarwienie błony śluzowej okrężnicy (pseudomelanosis coli), które zwykle ustępuje po zaprzestaniu stosowania preparatu. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (nieznana) podczas stosowania może wystąpić nieistotne klinicznie żółte lub czerwonobrązowe (zależne od pH) przebarwienie moczu wywołane obecnością metabolitów leku. Przewlekłe stosowanie może powodować albuminurię i hematurię.
Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania mogą wystąpić ból i ostra biegunka powodująca utratę płynów i elektrolitów, co wymaga ich uzupełnienia. Wówczas należy przyjmować znaczne ilości płynów z elektrolitami. Należy monitorować poziom elektrolitów, szczególnie potasu, co jest szczególnie istotne w przypadku osób starszych i młodzieży. Przewlekłe stosowanie dawek wyższych niż zalecane może prowadzić do toksycznego zapalenia wątroby.
Działanie
Pochodne 1,8-dihydroksyantracenu wywołują efekt przeczyszczający, β-O-glikozydy (sennozydy) nie są wchłaniane w jelicie cienkim; są przekształcane przez bakterie w jelicie grubym do aktywnych metabolitów (reinoantronu). Występują dwa mechanizmy jej działania: wpływ na perystaltykę jelita grubego (stymulacja skurczów propulsacyjnych i hamowanie skurczów stacjonarnych) powodujący przyspieszony pasaż jelitowy i zmniejszenie resorpcji płynów, dlatego preparat usuwa zalegające masy kałowe; wpływ na procesy sekrecji (zwiększenie wydzielania śluzu i aktywne wydzielanie chlorków) powodujące wzmożone wydzielanie płynów, stąd preparat zmiękcza stolec. Produkt leczniczy usuwa zaparcia nie gwałtownie, bo działa po ok. 8-12 h, co wynika z czasu przesuwania się treści pokarmowej w jelicie i przebiegu metabolizmu leku do uzyskania składników aktywnych.
Skład
1 sasz. zawiera 0,9-1,1 g Sennae folium co odpowiada 30 mg związków antranoidowych w przeliczeniu na sennozyd B.