Wskazania
Dawka 2,5 mg/0,5 ml. Zapobieganie żylnym incydentom zakrzepowo-zatorowym (ang. VTE) u osób dorosłych poddawanych dużym ortopedycznym zabiegom chirurgicznym kończyn dolnych, takim jak operacja złamania szyjki kości udowej, duże zabiegi chirurgiczne stawu kolanowego lub zabieg wymiany stawu biodrowego. Zapobieganie żylnym incydentom zakrzepowo-zatorowym (ang. VTE) u osób dorosłych poddawanych zabiegom chirurgicznym w obrębie jamy brzusznej, u których istnieje duże ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych, np pacjenci operowani z powodu nowotworu w jamie brzusznej. Zapobieganie żylnym incydentom zakrzepowo-zatorowym (ang. VTE) u dorosłych pacjentów nie poddawanych leczeniu zabiegowemu, którzy są w grupie dużego ryzyka wystąpienia VTE i którzy są unieruchomieni z powodu ostrej choroby, takiej jak niewydolność serca i/lub ostre zaburzenia oddechowe i/lub ostre zakażenia lub choroba zapalna. Leczenie niestabilnej choroby wieńcowej lub zawału mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST w elektrokardiogramie (UA/NSTEMI) u pacjentów, u których nie ma wskazań do pilnego (<120 minut) wykonania zabiegu inwazyjnego (PCI). Leczenie zawału mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST w elektrokardiogramie (STEMI) u pacjentów leczonych trombolitycznie lub nie poddanych początkowo innemu leczeniu reperfuzyjnemu. Leczenie osób dorosłych z ostrą, objawową, samoistną zakrzepicą żył powierzchownych kończyn dolnych bez współistniejącej zakrzepicy żył głębokich. Dawka 7,5 mg/ 0,6 ml. Leczenie ostrej zakrzepicy żył głębokich (ang. DVT) u osób dorosłych i leczenie ostrego zatoru płucnego (ang. PE), z wyjątkiem pacjentów niestabilnych hemodynamicznie i pacjentów, u których konieczna jest tromboliza lub płucna embolektomia.
Dawkowanie
Dawka 2,5 mg/0,5 ml. Pacjenci poddawani dużym ortopedycznym zabiegom chirurgicznym lub zabiegom chirurgicznym w obrębie jamy brzusznej. Zalecana dawka fondaparynuksu wynosi 2,5 mg raz/dobę, podawana we wstrzyknięciu podskórnym, po zabiegu chirurgicznym. Początkową dawkę należy podać 6 h po zakończeniu zabiegu chirurgicznego, pod warunkiem zachowanej hemostazy. Leczenie należy kontynuować, aż do czasu zmniejszenia ryzyka wystąpienia żylnych powikłań zakrzepowo-zatorowych, zwykle do czasu, gdy pacjent będzie mógł chodzić, co najmniej przez 5-9 dni po zabiegu chirurgicznym. Doświadczenia pokazują, że u pacjentów poddanych operacji z powodu złamania szyjki kości udowej, ryzyko wystąpienia VTE utrzymuje się ponad 9 dni po zabiegu chirurgicznym. U tych pacjentów należy rozważyć stosowanie przedłużonego leczenia zapobiegawczego fondaparynuksem przez dodatkowych 24 dni. Pacjenci internistyczni, którzy są w grupie dużego ryzyka wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych opierając się na indywidualnej ocenie ryzyka. Zalecana dawka fondaparynuksu wynosi 2,5 mg raz/dobę podawana we wstrzyknięciu podskórnym. Czas trwania leczenia wynoszący 6-14 dni został klinicznie zbadany u pacjentów internistycznych. Leczenie niestabilnej choroby wieńcowej lub zawału mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST w elektrokardiogramie (ang. UA/NSTEMI). Zalecana dawka fondaparynuksu to 2,5 mg raz/dobę, podawana we wstrzyknięciu podskórnym. Leczenie należy rozpoczynać możliwie najwcześniej po rozpoznaniu i kontynuować przez maks. 8 dni lub do wypisu ze szpitala, jeśli nastąpi on wcześniej. Jeśli wykonywana jest przezskórna interwencja na naczyniach wieńcowych (PCI), należy zgodnie ze standardową praktyką zastosować podczas PCI heparynę niefrakcjonowaną (HNF), uwzględniając przy tym ryzyko krwawienia i czas, który upłynął od podania ostatniej dawki fondaparynuksu. Czas od usunięcia koszulki naczyniowej do podania kolejnej, podskórnej dawki fondaparynuksu należy ustalić na podstawie oceny klinicznej. W kluczowym badaniu klinicznym, dotyczącym stosowania fondaparynuksu w leczeniu UA/NSTEMI, kolejną dawkę fondaparynuksu podawano nie wcześniej, niż po upływie 2 h od momentu usunięcia koszulki naczyniowej. Leczenie zawału mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST w elektrokardiogramie (ang. STEMI). Zalecana dawka fondaparynuksu to 2,5 mg raz/dobę. Pierwszą dawkę fondaparynuksu należy podać dożylnie, zaś kolejne dawki we wstrzyknięciu podskórnym. Leczenie należy rozpoczynać możliwie najwcześniej po rozpoznaniu i kontynuować przez maks. 8 dni lub do wypisu ze szpitala, jeśli nastąpi on wcześniej. Jeśli wykonywana jest nie-pierwotna, przezskórna interwencja na naczyniach wieńcowych (PCI), należy zgodnie ze standardową praktyką zastosować podczas PCI heparynę niefrakcjonowaną (HNF), uwzględniając przy tym ryzyko krwawienia i czas, który upłynął od podania ostatniej dawki fondaparynuksu. Czas od usunięcia koszulki naczyniowej do podania kolejnej, podskórnej dawki fondaparynuksu należy ustalić na podstawie oceny klinicznej. W kluczowym badaniu klinicznym, dotyczącym stosowania fondaparynuksu w leczeniu STEMI, kolejną dawkę fondaparynuksu podawano nie wcześniej, niż po upływie 3 h od momentu usunięcia koszulki naczyniowej. Pacjenci poddawani zabiegowi pomostowania aortalno-wieńcowego (ang. CABG). U pacjentów leczonych z powodu STEMI lub UA/NSTEMI, poddawanych zabiegowi pomostowania aortalno-wieńcowego (CABG), należy, jeśli to możliwe, nie podawać fondaparynuksu w czasie 24 h poprzedzających zabieg operacyjny i rozpocząć jego ponowne podawanie po upływie 48 h po zabiegu. Leczenie zakrzepicy żył powierzchownych. Zalecana dawka fondaparynuksu to 2,5 mg raz/dobę podawana we wstrzyknięciu podskórnym. Zastosowanie dawki 2,5 mg jest właściwe u pacjentów z ostrą, objawową, samoistną, izolowaną zakrzepicą żył powierzchownych kończyn dolnych na odcinku co najmiej 5 cm, potwierdzoną badaniem ultrasonograficznym lub innymi, obiektywnymi metodami. Leczenie należy rozpocząć możliwie najwcześniej po ustaleniu rozpoznania, lecz po wykluczeniu współistniejącej zakrzepicy żył głębokich lub zakrzepicy żył powierzchownych na odcinku mniejszym niż 3 cm od ujścia żyły podkolanowej do żyły udowej. Leczenie należy prowadzić przez co najmniej 30 dni, lecz nie dłużej niż przez 45 dni u pacjentów z dużym ryzykiem powikłań zakrzepowo-zatorowych. Samodzielne wykonywanie wstrzyknięć przez pacjenta można zalecać u osób, które chcą i są w stanie to robić. Lekarz powinien udzielić szczegółowej i jasnej instrukcji jak należy samodzielnie wykonywać wstrzyknięcie leku. Pacjenci poddawani zabiegom chirurgicznym lub innym procedurom inwazyjnym. W przypadkach zakrzepicy żył powierzchownych u pacjentów poddawanych zabiegom chirurgicznym lub innym procedurom inwazyjnym, fondaparynuksu nie należy podawać jeśli to możliwe w czasie 24 h przed zabiegiem. Leczenie fondaparynuksem moża wznowić co najmniej 6 h po zabiegu pod warunkiem uzyskania hemostazy. Zapobieganie VTE po zabiegach chirurgicznych. U pacjentów poddawanych zabiegom chirurgicznym, ≥75 lat i/lub z mc. <50 kg i/lub z zaburzeniem czynności nerek z ClCr w zakresie 20-50 ml/min odpowiednie wybranie czasu 1-szego wstrzyknięcia fondaparynuksu wymaga ścisłego stosowania się do ustalonych zasad. Pierwsze podanie fondaparynuksu powinno być wykonane nie wcześniej niż 6 h po zakończeniu zabiegu operacyjnego. Nie należy wstrzykiwać preparatu, jeżeli nie ma ustalonej hemostazy. Zaburzenie czynności nerek. Zapobieganie VTE. Fondaparynuksu nie należy stosować u pacjentów z ClCr <20 ml/min. U pacjentów z ClCr 20-50 ml/min dawkę należy zmniejszyć do 1,5 mg raz/dobę. U pacjentów z umiarkowanym zaburzeniem czynności nerek (ClCr >50 ml/min) nie jest wymagane zmniejszenie dawki. Leczenie UA/NSTEMI oraz STEMI. Nie należy stosować fondaparynuksu u pacjentów z ClCr <20 ml/min. U pacjentów z ClCr >20 ml/min nie ma konieczności zmniejszania dawki leku. Leczenie zakrzepicy żył powierzchownych. Fonadaparynuks nie powinien być stosowany u pacjentów z klirensem kreatyniny <20 ml/min (patrz punkt 4.3). U pacjentów z ClCr w zakresie 20-50 ml/min dawkę leku należy żmniejszyć do 1,5 mg raz/dobę. Nie jest wymagane zmniejszenie dawki u pacjentów z łagodną niewydolnościa nerek (ClCr >50 ml/min). Bezpieczeństwo i skuteczność dawki 1,5 mg nie były przedmiotem badań. Zaburzenie czynności wątroby. Zapobieganie VTE i leczenie UA/NSTEMI oraz STEMI. Nie ma konieczności modyfikacji dawki leku u pacjentów z lekkim lub umiarkowanym zaburzeniem czynności wątroby. Należy zachować ostrożność podczas stosowania fondaparynuksu u pacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności wątroby, ponieważ działanie leku w tej grupie pacjentów nie było badane. Leczenie zakrzepicy żył powierzchownych. Bezpieczeństwo i skuteczność fondaparynuksu u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby nie były przedmiotem badań, dlatego też nie zaleca się stosowania leku w tej grupie chorych. Dzieci i młodzież. Fondaparynuks nie jest zalecany do stosowania u dzieci poniżej 17 lat ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania i skuteczności. Mała mc. Profilaktyka VTE i leczenie UA/NSTEMI oraz STEMI. Pacjenci z mc. <50 kg mają zwiększone ryzyko krwawienia. Eliminacja fondaparynuksu z organizmu jest odwrotnie proporcjonalna do mc. Należy zachować ostrożność stosując fondaparynuks w tej grupie chorych. Leczenie zakrzepicy żył powierzchownych. Bezpieczeństwo i skuteczność fondaparynuksu u pacjentów z mc.<50 kg nie były przedmiotem badań, dlatego też nie zaleca się stosowania leku w tej grupie chorych. Dawka 7,5 mg/0,6 ml. Zalecana dawka fondaparynuksu wynosi 7,5 mg (pacjenci z mc. ≥50 kg, ≤100 kg) raz/dobę, podawana we wstrzyknięciu podskórnym. U pacjentów z mc. <50 kg, zalecana dawka wynosi 5 mg. U pacjentów z mc. >100 kg, zalecana dawka wynosi 10 mg. Leczenie należy kontynuować co najmniej przez 5 dni i do czasu ustalenia odpowiedniej terapii doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi (międzynarodowy współczynnik znormalizowany 2-3). Jednoczesne leczenie doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi należy rozpocząć tak szybko, jak jest to możliwe i zwykle w ciągu 72 h. W badaniach klinicznych, średni czas podawania leku wynosił 7 dni i doświadczenie kliniczne dotyczące leczenia powyżej 10 dni jest ograniczone. Pacjenci w podeszłym wieku. Nie ma konieczności modyfikacji dawki leku. U pacjentów ≥75 lat należy zachować ostrożność podczas stosowania fondaparynuksu, ponieważ czynność nerek słabnie wraz z wiekiem. Zaburzenie czynności nerek. Należy zachować ostrożność podczas stosowania fondaparynuksu u pacjentów z umiarkowanym zaburzeniem czynności nerek. Nie ma doświadczeń w stosowaniu leku zarówno w podgrupie pacjentów z dużą mc. (>100 kg), jaki i pacjentów z umiarkowanym zaburzeniem czynności nerek (ClCr 30-50 ml/min). W tej podgrupie pacjentów, po początkowej dawce dobowej 10 mg można rozważyć zmniejszenie dawki dobowej do 7,5 mg, opierając się na modelu farmakokinetycznym leku. Fondaparynuksu nie należy stosować u pacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności nerek (ClCr <30 ml/min). Zaburzenie czynności wątroby. Nie ma konieczności modyfikacji dawki leku u pacjentów z lekkim lub umiarkowanym zaburzeniem czynności wątroby. Należy zachować ostrożność podczas stosowania fondaparynuksu u pacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności wątroby, ponieważ działanie leku w tej grupie pacjentów nie było badane. Dzieci i młodzież. Fondaparynuks nie jest zalecany do stosowania u dzieci poniżej 17 lat ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania i skuteczności.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; czynne, klinicznie znaczące krwawienie; ostre bakteryjne zapalenie wsierdzia; ciężkie zaburzenie czynności nerek z klirensem kreatyniny <20 ml/min.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Fondaparynuks jest przeznaczony tylko do stosowania podskórnego. Nie należy podawać leku domięśniowo. Fondaparynuks należy stosować z ostrożnością u pacjentów ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia krwotoku, takich jak pacjenci z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami krwawienia (np. liczba płytek krwi <50 000/mm3), z czynną żołądkowo-jelitową chorobą wrzodową i przebytym ostatnio krwotokiem wewnątrzczaszkowym lub w krótkim czasie po zabiegu operacyjnym mózgu, rdzenia kręgowego lub okulistycznym zabiegu operacyjnym i u specjalnych grup pacjentów przedstawionych poniżej. Środków, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia krwotoku, nie należy podawać jednocześnie z fondaparynuksem. Do tych środków zalicza się takie jak: dezyrudin, środki fibrynolityczne, antagoniści receptora GP IIb/IIIa, heparyna, heparynoidy oraz heparyna drobnocząsteczkowa. Jeżeli zachodzi konieczność jednoczesnego leczenia antagonistą wit. K to należy je prowadzić zgodnie z informacją zawartą w punkcie Interakcje. Inne przeciwpłytkowe produkty lecznicze (ASA, dipirydamol, sulfinpirazon, tiklopidyna lub klopidogrel) i NLPZ należy stosować z ostrożnością. Jeżeli jednoczesne stosowanie jest niezbędne, to konieczne jest dokładne monitorowanie pacjenta. U pacjentów poddawanych dużym operacjom ortopedycznym, podczas jednoczesnego stosowania fondaparynuksu i wykonywania rdzeniowego/zewnątrzoponowego znieczulenia lub nakłucia lędźwiowego nie można wykluczyć powstania krwiaka zewnątrzoponowego lub rdzeniowego, który może powodować długotrwałe lub trwałe porażenie. Ryzyko wystąpienia tych rzadkich przypadków może być większe w przypadku założonego na stałe zewnątrzoponowo cewnika w okresie pooperacyjnym lub jednoczesnego stosowania innych produktów leczniczych wpływających na hemostazę. Populacja pacjentów w podeszłym wieku ma zwiększone ryzyko wystąpienia krwawień. Ponieważ czynność nerek zazwyczaj słabnie wraz z wiekiem, dlatego u pacjentów w podeszłym wieku może wystąpić zmniejszona eliminacja leku i zwiększona ekspozycja na fondaparynuks. U pacjentów w podeszłym wieku należy zachować ostrożność podczas stosowania fondaparynuksu. Pacjenci z masą ciała <50 kg są w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia krwawienia. Eliminacja fondaparynuksu zmniejsza się wraz masą ciała. U tych pacjentów należy zachować ostrożność podczas stosowania fondaparynuksu. Fondaparynuks jest wydalany głównie przez nerki. Pacjenci z klirensem kreatyniny <50 ml/min. są w grupie zwiększonego ryzyka krwawienia i żylnych incydentów zakrzepowo-zatorowych i należy zachować ostrożność podczas ich leczenia. Dane kliniczne dotyczące pacjentów z klirensem kreatyniny mniejszym niż 30 ml/min. są ograniczone. Z powodu zwiększonego ryzyka wystąpienia krwawienia spowodowanego niedoborem czynników krzepnięcia u pacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności wątroby, należy wnikliwie rozważyć stosowanie u nich fondaparynuksu. Fondaparynuks nie wiąże się z czynnikiem płytkowym 4 i nie reaguje krzyżowo z surowicami pacjentów z trombocytopenią indukowaną przez heparynę (HIT) typ II. Skuteczność i bezpieczeństwo fondaparynuksu nie były badane u pacjentów z HIT typ II.
Interakcje
Ryzyko wystąpienia krwawienia jest większe podczas jednoczesnego podawania fondaparynuksu i środków, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia krwotoku. Doustne leki przeciwzakrzepowe (warfaryna), inhibitory płytek (ASA), NLPZ (piroksykam) i digoksyna nie wpływały na farmakokinetykę fondaparynuksu. Dawka fondaparynuksu (10 mg), stosowana w badaniach nad interakcjami, była wyższa od dawki zalecanej w obecnych wskazaniach. Fondaparynuks nie wpływał ani na INR podczas leczenia warfaryną, ani na czas krwawienia podczas leczenia kwasem acetylosalicylowym lub piroksykamem, ani na farmakokinetykę digoksyny w stanie równowagi. Kontynuowanie terapii innym lekiem przeciwzakrzepowym: na początku kontynuacji leczenia heparyną lub heparyną drobnocząsteczkową z reguły pierwsze wstrzyknięcie leku należy wykonać jeden dzień po ostatnim wstrzyknięciu fondaparynuksu. Jeśli wymagana jest kontynuacja leczenia antagonistą wit. K, to leczenie fondaparynuks należy prowadzić do czasu osiągnięcia docelowej wartości INR.
Ciąża i laktacja
Brak jest odpowiednich danych dotyczących stosowania fondaparynuksu u kobiet w ciąży. Fondaparynuksu nie wolno stosować w okresie ciąży, jeśli nie jest to bezwzględnie konieczne. Nie zaleca się karmić piersią podczas leczenia fondaparynuksem. Jest mało prawdopodobne wchłanianie leku z przewodu pokarmowego u dziecka.
Działania niepożądane
Działania niepożądane u pacjentów poddawanych dużym operacjom ortopedycznym kończyn dolnych i/lub zabiegom chirurgicznym w obrębie jamy brzusznej. Zakażenia i infestacja: (rzadko) zakażenie rany pooperacyjnej. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (często) krwotok pooperacyjny, niedokrwistość; (niezbyt często) krwawienie (krwawienie z nosa, krwawienie żołądkowo-jelitowe, krwioplucie, krwiomocz, krwiak), trombocytopenia, plamica, nadpłytkowość, nieprawidłowości płytek krwi, zaburzenia krzepnięcia. Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) reakcja alergiczna. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (rzadko) hipokaliemia. Zaburzenia układu nerwowego: (rzadko) lęk, senność, zawroty głowy, ból głowy, dezorientacja. Zaburzenia naczyń: (rzadko) niedociśnienie. Zaburzenia oddechowe, klatki piersiowej i sródpiersia: (rzadko) duszność, kaszel. Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: (niezbyt często) nudności, wymioty; (rzadko) ból brzucha, niestrawność, zapalenie żołądka, zaparcie, biegunka. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (niezbyt często) zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, zaburzenia czynności wątroby; (rzadko) bilirubinemia. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (niezbyt często) wysypka świąd. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (niezbyt często) obrzęk, obrzęk obwodowy, gorączka, wydzielina z rany; (rzadko) ból w klatce piersiowej, zmęczenie, uderzenia gorąca, ból kończyn dolnych, obrzęki narządów płciowych, zaczerwienienie skóry, omdlenie. Działania niepożądane u pacjentów internistycznych. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (często) krwawienie (krwiak, krwiomocz, krwioplucie, krwawienie z dziąseł); (niezbyt często) niedokrwistość. Zaburzenia oddechowe, klatki piersiowej i śródpiersia: (niezbyt często) duszność. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (niezbyt często) wysypka, świąd. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (niezbyt często) ból w klatce piersiowej.
Przedawkowanie
Dawki fondaparynuksu wyższe niż zalecane mogą prowadzić do zwiększenia ryzyka krwawienia. Nie jest znane antidotum dla fondaparynuksu. Należy przerwać leczenie w przypadku przedawkowania leku z towarzyszącymi powikłaniami krwotocznymi i poszukać pierwotnej przyczyny takiego stanu. Należy rozważyć rozpoczęcie odpowiedniej terapii takiej jak chirurgiczna hemostaza, transfuzja wymienna krwi, przetoczenie świeżej plazmy, plazmafereza.
Działanie
Fondaparynuks jest syntetycznym i selektywnym inhibitorem aktywnego czynnika X (Xa). Aktywność przeciwzakrzepowa fondaparynuksu jest wynikiem selektywnego hamowania czynnika Xa, za pośrednictwem antytrombiny III (AT III). Poprzez selektywne wiązanie AT III fondaparynuks nasila (około 300 razy) naturalną neutralizację czynnika Xa przez AT III. Neutralizacja czynnika Xa przerywa kaskadę krzepnięcia krwi i hamuje zarówno powstawanie trombiny jak i tworzenie się zakrzepu. Fondaparynuks nie inaktywuje trombiny (aktywnego czynnika II) i nie ma wpływu na czynność płytek.
Skład
1 amp.-strzyk. zawiera 2,5 mg lub 7,5 mg soli sodowej fondaparynuksu.
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria B
