Wskazania
Glikokortykosteroidy powinny być traktowane jedynie jako terapia objawowa, oprócz przypadków zaburzeń endokrynologicznych, kiedy są stosowane jako leczenie substytucyjne. Podanie domięśniowe: w przypadku, kiedy leczenie doustne nie może być zastosowane, produkt podawany domięśniowo stosuje się w wymienionych poniżej wskazaniach. Zaburzenia endokrynologiczne: pierwotna lub wtórna niedoczynność kory nadnerczy (hydrokortyzon lub kortyzon są lekami z wyboru; w razie konieczności syntetyczne analogi mogą być stosowane jednocześnie z mineralokortykosteroidami; u niemowląt i dzieci uzupełniające podawanie mineralokortykosteroidów jest szczególnie istotne). Ostra niedoczynność kory nadnerczy (hydrokortyzon lub kortyzon są lekami z wyboru; leczenie uzupełniające mineralokortykosteroidami może być konieczne, szczególnie w przypadku stosowania syntetycznych analogów). Wrodzony przerost nadnerczy. Nieropne zapalenia tarczycy. Hiperkalcemia w przebiegu choroby nowotworowej. Choroby reumatyczne: leczenie wspomagające do krótkotrwałego stosowania (w czasie epizodu zaostrzenia lub pogorszenia stanu zdrowia) w przebiegu: pourazowej choroby zwyrodnieniowej stawów; zapalenia błony maziowej w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów; reumatoidalnego zapalenia stawów, w tym młodzieńczego reumatoidalnego zapalenia stawów (w niektórych przypadkach może być wymagane podawanie małych dawek jako leczenie podtrzymujące); ostrego i podostrego zapalenia kaletki maziowej; zapalenia nadkłykcia; ostrego nieswoistego zapalenia pochewki ścięgna; ostrego dnawego zapalenia stawów; łuszczycowego zapalenia stawów; zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa. Układowe choroby tkanki łącznej: w okresie zaostrzenia lub jako leczenie podtrzymujące w przebiegu: toczni a rumieniowatego układowego; układowego zapalenia wielomięśniowego i zapalenia skórno-mięśniowego; ostrego reumatycznego zapalenia mięśnia sercowego. Choroby dermatologiczne: pęcherzyca; ciężka odmiana rumienią wielopostaciowego (zespół Stevens-Johnsona); złuszczające zapalenie skóry; ziarniniak grzybiasty; pęcherzowe opryszczkowate zapalenie skóry; ciężka postać łojotokowego zapalenia skóry; ciężka postać łuszczycy. Choroby alergiczne: leczenie ciężkich lub uniemożliwiających normalne funkcjonowanie chorób alergicznych, w przypadku, kiedy tradycyjne metody leczenia są nieskuteczne: astma oskrzelowa; wyprysk kontaktowy (kontaktowe zapalenie skóry); atopowe zapalenie skóry; choroba posurowicza; sezonowy lub całoroczny alergiczny nieżyt nosa; reakcja nadwrażliwości na leki; reakcje pokrzywkowe po transfuzji; ostry nietowarzyszący infekcji obrzęk krtani (lekiem pierwszego wyboru jest adrenalina). Choroby oczu: ostre i przewlekłe procesy alergiczne i zapalne obejmujące oko i jego przydatki, takie jak: półpasiec oczny; zapalenie tęczówki, zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego; zapalenie naczyniówki i siatkówki; rozlane zapalenie błony naczyniowej tylnego odcinka oka; zapalenie nerwu wzrokowego; reakcja nadwrażliwości na leki; zapalenie w obrębie odcinka przedniego oka; alergiczne zapalenie spojówek; alergiczne brzeżne owrzodzenia rogówki; zapalenie rogówki. Choroby przewodu pokarmowego: wspomagające w ostrej fazie choroby, w przebiegu; wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (leczenie układowe); choroby Crohna (leczenie układowe). Choroby układu oddechowego: objawowa sarkoidoza płuc; beryloza (pylica berylowa); piorunująca lub rozsiana gruźlica płuc, jednocześnie z odpowiednim chemioterapeutycznym leczeniem przeciwgruźliczym; zespół Loefflera niepoddający się leczeniu innymi produktami leczniczymi; zachłystowe zapalenie płuc. Choroby krwi: wtórna małopłytkowość u dorosłych nabyta (autoimmunologiczna) niedokrwistość hemolityczna niedobór erytroblastów w szpiku (erytroblastopenia) wrodzona niedokrwistość hipoplastyczna. Choroby nowotworowe: leczenie paliatywne: białaczki i chłoniaków u dorosłych; ostrej białaczki u dzieci. Obrzęki: w celu wywołania diurezy albo remisji proteinurii (białkomoczu) w zespole nerczycowym: bez mocznicy; idiopatycznym,w przebiegu tocznia rumieniowatego. Układ nerwowy: zaostrzenie w przebiegu stwardnienia rozsianego. Inne: gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych przy obecności bloku podpajęczynówkowego lub w sytuacji zagrożenia blokiem podpajęczynowkowym z odpowiednim leczeniem przeciwgruźliczym. Włośnica z zajęciem układu nerwowego lub mięśnia sercowego. Podanie dostawo we. Podanie do kaletki maziowej. Podanie okołostawowe: produkt jest wskazany do krótkotrwałego podawania, jako terapia uzupełniająca w: zapaleniu błony maziowej w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów; reumatoidalnym zapaleniu stawów; pourazowej chorobie zwyrodnieniowej stawów; ostrym i podostrym zapaleniu kaletki maziowej; zapaleniu nadkłykcia; ostrym nieswoistym zapaleniu pochewki ścięgna; ostrym dnawym zapaleniu stawów C. Podanie na zmianę chorobową produktu jest wskazany do iniekcji bezpośrednio do zmian chorobowych w następujących stanach: keloidy; ograniczone miejscowo, przerostowe, nacieknięte, zapalne zmiany w przebiegu: liszaja płaskiego; łuszczycy plackowatej; ziarniniaka obrączkowatego; przewlekłego liszaja prostego (ograniczonego neurodermitu); toczeń rumieniowaty krążkowy (ogniskowy); łysienie plackowate; obumieranie tłuszczowate skóry; produkt może mieć również zastosowanie w leczeniu guzów torbielowatych, zapaleń rozcięgien lub zapaleń ścięgien (ganglionów). Podanie doodbytnicze: wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Dawkowanie
Podanie w celu uzyskania ogólnoustrojowego działania produktu. Dawkowanie produktu podawanego domięśniowo zależy od ciężkości leczonego schorzenia. Gdy pożądane jest długotrwałe działanie, tyg. dawkę oblicza się poprzez pomnożenie doustnej dawki dobowej przez 7 i podaje się ją w postaci pojedynczego wstrzyknięcia. Dawkowanie musi być dostosowane indywidualnie do ciężkości choroby i reakcji pacjenta na leczenie. Zasadniczo okres leczenia powinien być jak najkrótszy. Konieczne jest pozostawanie pacjenta pod obserwacją lekarską. U niemowląt i dzieci należy zmniejszyć zalecane dawki, jednak dawkowanie powinno raczej zależeć od ciężkości choroby niż od przeliczenia z dokładnym uwzględnieniem wieku lub mc. Terapia hormonalna stanowi uzupełnienie leczenia konwencjonalnego, ale go nie zastępuje. Po podawaniu produktu przez więcej niż kilka dni zmniejszenie dawki i/lub odstawienie produktu powinno przebiegać stopniowo. W przypadku decyzji o zakończeniu przewlekłego leczenia konieczny jest ścisły nadzór lekarski. Podstawowymi czynnikami, na podstawie których należy ustalać dawkowanie są: ciężkość choroby, rokowania i oczekiwany czas trwania choroby, a także reakcja pacjenta na produkt. Jeżeli podczas przewlekłego schorzenia rozpocznie się okres samoistnej remisji, leczenie należy przerwać. W trakcie leczenia przewlekłego należy regularnie wykonywać rutynowe badania laboratoryjne, takie jak badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia glukozy we krwi 2 h po posiłku, pomiar ciśnienia tętniczego i mc., oraz prześwietlenie klatki piersiowej. Pożądane jest wykonanie przeglądowego badania radiologicznego górnego odcinka przewodu pokarmowego u pacjentów z chorobą wrzodową w wywiadzie lub z nasilonymi objawami dyspeptycznymi. U pacjentów z zespołem nadnerczowo-płciowym może wystarczyć podanie pojedynczego wstrzyknięcia domięśniowego 40 mg produktu co 2 tyg. W leczeniu podtrzymującym u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów tyg. dawka domięśniowa wynosi 40-120 mg. U pacjentów ze zmianami skórnymi, które ustępują pod wpływem ogólnego podawania kortykosteroidów, zazwyczaj stosuje się 40-120 mg metyloprednizolonu octanu podawanego domięśniowo w czasie 1-4 tyg. U pacjentów z ostrym, ciężkim zapaleniem skóry wywołanym przez sumaka jadowitego złagodzenie objawów można uzyskać w czasie 8-12 h po podaniu domięśniowym pojedynczej dawki 80-120 mg. W leczeniu przewlekłego kontaktowego zapalenia skóry może być niezbędne wielokrotne wykonanie wstrzyknięć w odstępach 5-10 dni. W leczeniu łojotokowego zapalenia skóry do opanowania tego stanu może być konieczne zastosowanie tyg. dawki 80 mg. U pacjentów chorych na astmę, po podaniu domięśniowym 80-120 mg można uzyskać zmniejszenie objawów w czasie 6-48 h. Działanie produktu może się utrzymywać w okresie od kilku dni do 2 tyg. Również u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa (katarem siennym) można uzyskać zmniejszenie objawów zapalenia błony śluzowej nosa w czasie 6 h od podania dawki domięśniowej 80-120 mg, przy czym działanie produktu utrzymuje się od kilku dni do 3 tyg. Jeżeli z leczonym stanem wiążą się objawy stresu, dawkowanie zawiesiny należy zwiększyć. Jeżeli konieczne jest szybkie uzyskanie działania hormonalnego o maks. natężeniu, wskazane jest podanie dożylne wysoce rozpuszczalnej soli sodowej bursztynianu metyloprednizolonu. Podanie miejscowe (w celu uzyskania działania miejscowego). Leczenie produktem leczniczym nie eliminuje potrzeby zastosowania środków konwencjonalnych. Chociaż ta metoda leczenia prowadzi do złagodzenia objawów, nie zapewnia pod żadnym względem pełnego wyleczenia i hormon nie wpływa na przyczynę zapalenia. Reumatoidalne zapalenie stawów i choroba zwyrodnieniowa stawów. Wielkość dawki do podania dostawowego zależy od wielkości stawu i ciężkości leczonego stanu u danego pacjenta. W przypadkach schorzeń przewlekłych wstrzyknięcia można powtarzać w odstępach 1-5 lub więcej tyg., zależnie od stopnia zmniejszenia objawów uzyskanego dzięki podaniu pierwszego wstrzyknięcia. Dawki poniższej podano orientacyjnie: wielkość stawu, przykłady, zakres dawkowania. Duży. Stawy kolanowe, stawy skokowe, stawy barkowe: 20-80 mg. Średni. Stawy łokciowe, nadgarstki: 10-40 mg. Mały. Stawy śródręczno-paliczkowe, stawy międzypaliczkowe, stawy mostkowo-obojczykowe, stawy barkowo-obojczykowe: 4-10 mg. Procedura. Zaleca się, aby przed wykonaniem wstrzyknięcia dostawowego dokładnie zapoznać się z anatomią danego stawu. Aby uzyskać optymalne działanie przeciwzapalne, wstrzyknięcie należy wykonać do przestrzeni maziówkowej. Z zastosowaniem jałowej techniki typowej dla wykonywania nakłucia lędźwiowego należy szybko wprowadzić do przestrzeni maziówkowej jałową igłę rozmiaru od 20 do 24 (założoną na suchą strzykawkę). Można rozważyć zastosowanie znieczulenia nasiękowego prokainą. W celu sprawdzenia, czy igła została wprowadzona do przestrzeni stawowej, należy wykonać aspirację tylko kilku kropel płynu stawowego. Wstrzyknięcie do każdego stawu wykonuje się w miejscu, w którym jama maziówkowa znajduje się najbardziej powierzchniowo i jest w największej mierze wolna od dużych naczyń i nerwów. Po wprowadzeniu igły w miejsce wstrzyknięcia wyjmuje się strzykawkę, do której wykonano aspirację, i zastępuje ją drugą strzykawką zawierającą pożądaną ilość metyloprednizolonu octanu. Następnie wykonuje się aspirację niewielkiej ilości płynu stawowego, aby upewnić się, czy igła nadal znajduje się w przestrzeni maziówkowej. Po wykonaniu wstrzyknięcia należy kilka razy łagodnie poruszyć stawem, co pomaga w wymieszaniu zawiesiny z płynem stawowym. Miejsce wstrzyknięcia przykrywa się następnie niewielkim, jałowym opatrunkiem. Właściwymi miejscami wykonywania wstrzyknięć dostawowych są stawy kolanowe, skokowe, nadgarstkowe, łokciowe, barkowe, paliczkowe i biodrowe. Wprowadzenie igły do stawu biodrowego jest często trudne; należy uważać, aby nie przebić dużych naczyń krwionośnych, które przebiegają w tej okolicy. Stawy niedostępne anatomicznie, takie jak stawy kręgosłupa i stawy krzyżowo-biodrowe, w których brak jest przestrzeni maziówkowej, nie są odpowiednim miejscem do wykonania wstrzyknięcia. Niepowodzenia leczenia najczęściej wynikają z tego, że nie udało się podać produktu do przestrzeni stawowej. Wstrzyknięcia do otaczających tkanek są mało skuteczne lub nieskuteczne. W przypadku niepowodzenia leczenia, gdy wstrzyknięcie było wykonane do przestrzeni stawowej (co wiadomo na podstawie aspiracji płynu), następne podania produktu na ogół okazują się nieskuteczne. Leczenie miejscowe nie wpływa na podstawowy proces chorobowy, w związku z czym zawsze, gdy jest to możliwe, należy je uzupełnić fizykoterapią i korekcją ortopedyczną. Po dostawowym podaniu kortykosteroidu należy zwracać uwagę, aby nie przeciążać stawów, w których uzyskano zmniejszenie dolegliwości. Zaniedbanie może doprowadzić do pogorszenia funkcji stawu w stopniu przewyższającym korzyść osiągniętą dzięki leczeniu steroidem. Nie należy wykonywać wstrzyknięć do niestabilnych stawów. Powtarzane wstrzyknięcia dostawowe mogą w niektórych przypadkach prowadzić do niestabilności stawu. W wybranych przypadkach wskazana jest kontrola radiologiczna umożliwiająca wykrycie narastającego uszkodzenia stawu. Jeżeli przed wstrzyknięciem metyloprednizolonu octanu ma być zastosowany produkt znieczulający miejscowo, należy zapoznać się z załączoną do niego ulotką i zastosować zalecane środki ostrożności. Zapalenie kaletki maziowej. Należy starannie oczyścić obszar wokół miejsca wstrzyknięcia i podać do miejsca wstrzyknięcia 1% roztw. chlorowodorku prokainy, tworząc pęcherzyk z płynem. Do kaletki stawowej wprowadza się jałową igłę o rozmiarze 20-24, założoną na suchą strzykawkę, po czym aspiruje się płyn. Igłę należy pozostawić w miejscu a strzykawkę wymienić na kolejną, zawierającą dawkę produktu. Po wykonaniu zastrzyku należy wyjąć igłę i nałożyć niewielki opatrunek. Pozostałe stany: ganglion, zapalenie ścięgna, zapalenie nadkłykcia. W leczeniu takich stanów, jak zapalenie ścięgna lub zapalenie pochewki ścięgna, po zastosowaniu odpowiedniego środka antyseptycznego, należy uważać, aby wprowadzić zawiesinę do pochewki ścięgna, a nie do samej jego tkanki. Ścięgno łatwiej jest wyczuć dotykiem w pozycji rozciągniętej. W przypadku leczenia zapalenia nadkłykcia, należy ostrożnie wyznaczyć granice obszaru największej bolesności i wstrzyknąć zawiesinę do tej okolicy. W przypadku ganglionów pochewek ścięgna zawiesinę należy wstrzyknąć bezpośrednio do torbieli. W wielu przypadkach pojedyncze wstrzyknięcie produktu znacznie zmniejsza wielkość torbieli stawowej, a nawet może spowodować jej zniknięcie. Zależnie od ciężkości leczonego stanu, podawane dawki mogą wynosić 4-30 mg. W leczeniu stanów nawracających lub przewlekłych konieczne może być powtórne wykonanie wstrzyknięcia. Każde wstrzyknięcie należy wykonywać w warunkach jałowych. Wstrzyknięcia w celu uzyskania działania miejscowego w leczeniu schorzeń skórnych. Po oczyszczeniu skóry właściwym preparatem antyseptycznym, takim jak 70% alkohol, do zmiany wstrzykuje się 20-60 mg produktu. W przypadku większych zmian może być konieczne podanie dawek 20-40 mg, podzielonych na kilka kolejnych wstrzyknięć miejscowych. Należy unikać wstrzykiwania ilości, które mogą spowodować zmianę barwy skóry, ponieważ po ich podaniu może powstać niewielkie ognisko martwicy. Na ogół produkt podaje się w 1-4 wstrzyknięć. Długość okresów pomiędzy wstrzyknięciami zależy od rodzaju zmiany oraz od czasu trwania poprawy uzyskanej po pierwszym wstrzyknięciu. Podanie we wlewie doodbytniczym. Wykazano, że podawanie metyloprednizolonu octanu w dawkach 40-120 mg w postaci wlewek doodbytniczych lub ciągłego wlewu doodbytniczego, 3-7x/ tyg. przez okres co najmniej 2 tyg., stanowi leczenie uzupełniające w terapii niektórych pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. U wielu pacjentów udaje się opanować objawy po podaniu 40 mg metyloprednizolonu octanu w objętości 30-300 ml wody. Należy zastosować również inne uznane środki terapeutyczne.
Przeciwwskazania
Uogólnione zakażenie grzybicze, nadwrażliwość na składniki preparatu. Do przeciwwskazań względnych należą: choroba wrzodowa, nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia, osteoporoza, psychozy, obrzęki, cukrzyca, choroby zakaźne, gruźlica, zakażenia wirusowe, przewlekła niewydolność nerek, stwardnienie tętnic mózgowych, jaskra, choroba zakrzepowa, ciąża i okres karmienia piersią. Ostrożnie stosuje się u osób w starszym wieku. Nie należy stosować co najmniej 8 tyg. przed i 2 tyg. po szczepieniach ochronnych.
Interakcje
Barbiturany, glutetimid, rifampicyna, leki przeciwpadaczkowe i przeciwhistaminowe oraz efedryna, poprzez zmianę metabolizmu GKS zmniejszają efekt ich działania. Z kolei estrogeny (hormonalne środki antykoncepcyjne) - nasilają ich działanie. GKS podawane razem z NLPZ oraz alkoholem powodują zwiększone działanie wrzodotwórcze; zmniejszają skuteczność kwasu ASA. Ze steroidami anabolicznymi - większe ryzyko występowania obrzęków. Zwiększają toksyczność glikozydów naparstnicy. Zmniejszają lub w niektórych przypadkach potęgują działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych, zmniejszają działanie hipoglikemizujące leków przeciwcukrzycowych oraz somatotropiny. Równocześnie stosowane leki moczopędne (oprócz diuretyków oszczędzających potas) oraz leki przeczyszczające i amfoterycyna B - zwiększają ryzyko hipokaliemii. Podczas leczenia nie wolno szczepić szczepionkami zawierającymi żywe drobnoustroje.
Ciąża i laktacja
Stosowanie leku w okresie ciąży i karmienia piersią jest przeciwwskazane.
Działania niepożądane
Hamowanie wydzielania kortykotropiny i endogennych hormonów steroidowych przez nadnercza (posteroidowa niedoczynność kory nadnerczy). Objawy zespołu Cushinga: purpurowe rozstępy i zmiany troficzne skóry, skaza naczyniowa, trądzik, nadmierne owłosienie, zmiana sylwetki ciała, zaniki mięśni, nadciśnienie tętnicze, obrzęki, hipokaliemia, zaburzenia tolerancji glukozy do cukrzycy posteroidowej, osteoporoza, zaburzenia miesiączkowania, impotencja. Aseptyczna martwica kości, zaćma, jaskra, owrzodzenie żołądka, krwawienia z przewodu pokarmowego, zapalenie trzustki. Zaburzenia immunologiczne: spadek odporności organizmu, podatność na infekcje, grzybice, zaburzenia gojenia ran. U dzieci - zahamowanie wzrastania. Zaburzenia równowagi, parestezje, psychozy.
Działanie
Syntetyczny glikokortykosteroid (GKS) o silnym działaniu przeciwzapalnym (około 6-krotnie przewyższającym hydrokortyzon), działaniu immunosupresyjnym i minimalnym działaniu mineralokortykoidowym. Wywiera umiarkowany wpływ hamujący na podwzgórze i przysadkę mózgową. Efekt jego działania występuje po 12-18 h od iniekcji. Ogólnoustrojowy wpływ metaboliczny i adaptacyjny utrzymuje się przez około 1-3 tyg.
Skład
1 fiolka (1 ml) zawiera 40 mg octanu metyloprednizolonu.