Zakażenie HIV-1. Stosowanie produktu leczniczego w skojarzeniu z innymi przeciwretrowirusowymi produktami leczniczymi jest wskazane w leczeniu dorosłych z zakażeniem HIV-1. U osób dorosłych wykazanie korzyści ze stosowania dizoproksylu tenofowiru w zakażeniu HIV-1 oparto na wynikach jednego badania z udziałem pacjentów dotychczas nieleczonych, obejmującego także pacjentów z wysokim mianem wirusa (>100 000 kopii/ml) oraz badań, w których tenofowir dizoproksyl dodano do ustalonego schematu terapii podstawowej (głównie obejmującej 3 leki) u pacjentów uprzednio poddawanych terapii przeciwretrowirusowej zakończonej niepowodzeniem na wczesnym jej etapie (<10 000 kopii/ml, gdzie większość pacjentów miała <5000 kopii/ml). Produkt leczniczy wskazany jest również do leczenia zakażonej HIV-1 młodzieży w wieku od 12 do <18 lat, z opornością na NRTI lub toksycznością uniemożliwiającą stosowanie leków pierwszego rzutu. Podejmując decyzję o stosowaniu produktu leczniczego u pacjentów z zakażeniem HIV-1, uprzednio leczonych lekami przeciwretrowirusowymi, należy wziąć pod uwagę indywidualne badania oporności wirusowej i/lub przebieg leczenia pacjentów. Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B. Produkt leczniczy jest wskazany do leczenia przewlekłego WZW typu B u osób dorosłych: z wyrównaną czynnością wątroby, z objawami czynnej replikacji wirusa, trwale zwiększoną aktywnością AlAT w surowicy i histologicznie potwierdzonym czynnym stanem zapalnym i/lub zwłóknieniem; z potwierdzoną obecnością opornego na leczenie lamiwudyną wirusa zapalenia wątroby typu B; z niewyrównaną czynnością wątroby. Produkt leczniczy jest wskazany do leczenia przewlekłego WZW typu B u młodzieży w wieku od 12 do <18 lat: z wyrównaną czynnością wątroby i z objawami aktywnej immunologicznie choroby, tzn. czynną replikacją wirusa, trwale zwiększoną aktywnością AlAT w surowicy i histologicznie potwierdzonym czynnym stanem zapalnym i/lub zwłóknieniem; z potwierdzoną obecnością opornego na leczenie lamiwudyną wirusa zapalenia wątroby typu B; z niewyrównaną czynnością wątroby. Produkt leczniczy jest wskazany do leczenia przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B u młodzieży w wieku od 12 do <18 lat: z wyrównaną czynnością wątroby i z objawami aktywnej immunologicznie choroby, tzn. czynną replikacją wirusa, trwale zwiększoną aktywnością AlAT w surowicy i histologicznie potwierdzonym czynnym stanem zapalnym i/lub zwłóknieniem.

Terapia powinna zostać rozpoczęta przez lekarza mającego doświadczenie w leczeniu zakażenia HIV i/lub w leczeniu przewlekłego WZW typu B. Dorośli. Zalecana dawka produktu do leczenia HIV lub do leczenia przewlekłego WZW typu B to 245 mg (1 tabl.) przyjmowana raz/dobę, doustnie, z posiłkiem. Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B: optymalna długość leczenia jest nieznana. Przerwanie leczenia można rozważyć w następujących sytuacjach: u pacjentów z dodatnim wynikiem oznaczenia HBeAg bez marskości wątroby produkt leczniczy należy podawać przez przynajmniej 6-12 m-cy po potwierdzeniu serokonwersji HBe (zanik HBeAg i zanik miana DNA HBV z wykryciem przeciwciał anty-HBe) lub do serokonwersji HBs lub utraty skuteczności. Po przerwaniu leczenia należy regularnie kontrolować aktywność AlAT i miana DNA HBV w surowicy w celu wykrycia późnego nawrotu wirusologicznego; u pacjentów z ujemnym wynikiem oznaczenia HBeAg bez marskości wątroby produkt leczniczy należy podawać przynajmniej do serokonwersji HBs lub wystąpienia dowodów utraty skuteczności. W przypadku przedłużonego leczenia trwającego ponad 2 lata zalecana jest regularna ponowna ocena w celu potwierdzenia, że kontynuowanie wybranej terapii jest nadal odpowiednie dla danego pacjenta. Tenofowir dizoproksyl jest również dostępny w postaci granulatu 33 mg/g do leczenia zakażenia HIV-1 i przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B u osób dorosłych, dla których nie jest odpowiednia stała postać farmaceutyczna. Dzieci i młodzież. HIV-1: u młodzieży w wieku od 12 do <18 lat i o mc. ≥35 kg zalecana dawka produktu to 245 mg (1 tabl.) przyjmowana raz/dobę, doustnie z posiłkiem. Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności tenofowiru dizoproksylu u zakażonych HIV-1 dzieci poniżej 2 lat. Nie ma dostępnych danych. Przewlekłe WZW typu B: u młodzieży w wieku od 12 do <18 lat i o mc. ≥35 kg zalecana dawka produktu to 245 mg (1 tabl.) przyjmowana raz/dobę, doustnie z posiłkiem. Optymalna długość leczenia jest obecnie nieznana. Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności tenofowiru dizoproksylu u dzieci z przewlekłym WZW typu B w wieku od 2 do <12 lat lub o mc. <35 kg. Nie ma dostępnych danych. Pominięcie dawki. Jeżeli pacjent pominął dawkę produktu i minęło mniej niż 12 h od zwykłej pory przyjmowania dawki, powinien jak najszybciej przyjąć produkt z posiłkiem i powrócić do zwykłego schematu dawkowania. Jeżeli pacjent pominął dawkę produktu i minęło więcej niż 12 h, a zbliża się czas przyjęcia następnej dawki, nie powinien przyjmować pominiętej dawki i po prostu powrócić do zwykłego schematu dawkowania. Jeśli w ciągu 1 h od przyjęcia produktu u pacjenta wystąpiły wymioty, powinien on przyjąć kolejną tabl. Jeśli wymioty wystąpią po upływie więcej niż 1 h od przyjęcia produktu, nie jest konieczne przyjmowanie drugiej dawki. Osoby w podeszłym wieku. Brak dostępnych danych, na podstawie których można określić zalecenia dawkowania u pacjentów powyżej 65 lat. Zaburzenia czynności nerek. Tenofowir wydalany jest przez nerki i u pacjentów z zaburzeniem czynności nerek wzrasta narażenie na działanie tenofowiru. Dorośli. Dostępne są ograniczone dane na temat bezpieczeństwa stosowania i skuteczności tenofowiru dizoproksylu u dorosłych pacjentów z umiarkowanymi i ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (Cl_Cr <50 ml/min) oraz nie oceniano długoterminowych danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania u pacjentów z lekkimi zaburzeniami czynności nerek (Cl_Cr 50-80 ml/min). Z tego powodu u dorosłych pacjentów z zaburzeniami czynności nerek tenofowiru dizoproksylu należy stosować tylko wtedy, gdy potencjalne korzyści z leczenia przeważają zagrożenia. U dorosłych pacjentów z Cl_Cr <50 ml/min, w tym u pacjentów poddawanych hemodializie, zaleca się podawanie tenofowiru dizoproksylu 33 mg/g granulat w celu zapewnienia zmniejszonej dawki dobowej tenofowiru dizoproksylu. Lek nie jest dostępny w postaci granulatu a kiedy wystąpi konieczność przyjęcia tej postaci, należy zastosować inny produkt leczniczy zawierający tenofowir dizoproksyl. Łagodne zaburzenia czynności nerek (Cl_Cr 50-80 ml/min.). Ograniczone dane z badań klinicznych przemawiają za dawkowaniem 245 mg tenofowiru dizoproksylu (w postaci fumaranu) raz/dobę, u pacjentów z lekkimi zaburzeniami czynności nerek (Cl_Cr 50-80 ml/min). Umiarkowane zaburzenia czynności nerek (Cl_Cr 30-49 ml/min). U pacjentów, którzy nie są w stanie przyjmować tenofowiru dizoproksylu w postaci granulatu, można wydłużyć przerwy pomiędzy kolejnymi dawkami produktu. Podawanie 245 mg tenofowiru dizoproksylu (w postaci fumaranu) co 48 h jest możliwe w oparciu o dane farmakokinetyczne z modelowania pojedynczej dawki, u pacjentów bez wykrywalnego HIV i niezakażonych HBV, z zaburzeniami czynności nerek różnego stopnia, w tym w schyłkowym stadium choroby nerek wymagającym hemodializy, ale nie było ono potwierdzone w badaniach klinicznych. Z tego powodu u tych pacjentów należy ściśle obserwować odpowiedź kliniczną na leczenie oraz czynność nerek. Ciężkie zaburzenia czynności nerek (Cl_Cr <30 ml/min) oraz pacjenci poddawani hemodializie. Jeśli podanie mniejszej dawki tenofowiru dizoproksylu w postaci granulatu i nie ma dostępu do innego leczenia, tabl. powlekane o mocy 245 mg można podawać w następujących, dłuższych odstępach czasu: ciężkie zaburzenia czynności nerek: 245 mg tenofowiru dizoproksylu można podawać co 72–96 h (dawkowanie 2x/tydz.). Pacjenci poddawani hemodializie: 245 mg tenofowiru dizoproksylu można podawać co 7 dni po ukończeniu zabiegu hemodializy. Powyższe zmodyfikowane przerwy między kolejnymi dawkami nie zostały potwierdzone w badaniach klinicznych. Symulacje wskazują, że wydłużona przerwa między kolejnymi dawkami tenofowiru w postaci tabl. powl. o mocy 245 mg nie jest optymalna i może prowadzić do zwiększenia toksyczności i niewłaściwej odpowiedzi. Z tego powodu należy ściśle obserwować odpowiedź kliniczną na leczenie oraz czynność nerek. Nie można podać zaleceń dotyczących dawkowania u pacjentów z Cl_Cr <10 ml/min niepoddawanych hemodializie. Dzieci i młodzież. Stosowanie tenofowiru dizoproksylu nie jest zalecane u dzieci i młodzieży z zaburzeniami czynności nerek. Zaburzenia czynności wątroby. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby nie ma konieczności modyfikacji dawki. W przypadku przerwania podawania tenofowiru pacjentom z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu B, z równoczesnym zakażeniem HIV lub bez, konieczna jest ścisła obserwacja w celu wykrycia u nich objawów zaostrzenia zapalenia wątroby.

Tabl. produktu leczniczego należy przyjmować raz/dobę, podczas jedzenia. Dla pacjentów z trudnościami w połykaniu tabl. powl. może być dostępny fumaran tenofowiru dizoproksylu w postaci granulatu. Należy zapoznać się z treścią odpowiedniej ChPL. Jednak w wyjątkowych przypadkach tabl. produktu leczniczego można podać natychmiast po rozkruszeniu i całkowitym zmieszaniu z co najmniej 100 ml wody, soku pomarańczowego lub winogronowego.

Nadwrażliwość na substancją czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.

Uwagi ogólne. Przed rozpoczęciem leczenia tenofowirem dizoproksylem należy każdemu pacjentowi zakażonemu HBV zaproponować wykonanie badania wykrywającego przeciwciała HIV. HIV-1. Chociaż wykazano, że skuteczna supresja wirusa za pomocą terapii przeciwretrowirusowej znacznie zmniejsza ryzyko przeniesienia zakażenia drogą płciową, nie można wykluczyć resztkowego ryzyka. Należy przestrzegać środków ostrożności w celu uniknięcia przeniesienia zakażenia, zgodnie z wytycznymi krajowymi. Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B. Należy poinformować pacjentów, że nie dowiedziono, aby tenofowir dizoproksyl zapobiegał ryzyku przeniesienia HBV na inne osoby poprzez kontakt seksualny lub zakażoną krew. Należy nadal zachowywać odpowiednie środki ostrożności. Jednoczesne podawanie innych produktów leczniczych. Produktu leczniczego nie należy podawać razem z innymi produktami leczniczymi zawierającymi tenofowir dizoproksyl lub alafenamid tenofowiru. Produktu leczniczego nie należy podawać jednocześnie z adefowirem dipiwoksylem. Nie zaleca się jednoczesnego podawania dizoproksylu tenofowiru i dydanozyny. Jednoczesne ich podawanie powoduje zwiększenie ogólnoustrojowej ekspozycji na dydanozynę o 40-60%, co może zwiększać ryzyko działań niepożądanych dydanozyny. Rzadko zgłaszano przypadki zapalenia trzustki oraz kwasicy mleczanowej, czasem kończące się zgonem. Jednoczesne podawanie dizoproksylu tenofowiru oraz dydanozyny w dawce 400 mg /dobę wiązało się z istotnym zmniejszeniem liczby komórek CD4, prawdopodobnie na skutek interakcji wewnątrzkomórkowej zwiększającej ilość fosforylowanej (tj. czynnej) dydanozyny. Podawanie dydanozyny w zmniejszonej dawce (250 mg) razem z tenofowirem dizoproksylem wiązało się z dużym odsetkiem przypadków niepowodzenia terapii przeciwretrowirusowej podczas badań nad kilkoma kombinacjami testowanymi w leczeniu zakażenia HIV-1. Terapia obejmująca trzy nukleozydy lub nukleotydy. Podczas stosowania schematu leczenia uwzględniającego przyjmowanie raz/dobę tenofowiru dizoproksylu w skojarzeniu z lamiwudyną i abakawirem, a także z lamiwudyną i dydanozyną, zgłaszano duży odsetek przypadków niepowodzenia terapii przeciwretrowirusowej oraz pojawiania się oporności na wczesnym etapie terapii u pacjentów zakażonych HIV. Wpływ na nerki i kości u dorosłych. Wpływ na nerki. Tenofowir jest eliminowany głównie przez nerki. Podczas stosowania tenofowiru dizoproksylu w praktyce klinicznej zgłaszano niewydolność nerek, zaburzenia czynności nerek, zwiększenie stężenia kreatyniny, hipofosfatemię i zaburzenia czynności kanalika bliższego nerki (w tym zespół Fanconi’ego). Kontrolowanie czynności nerek. U wszystkich pacjentów przed rozpoczęciem leczenia tenofowirem dizoproksylem zaleca się obliczenie Cl_Cr oraz kontrolowanie czynności nerek (Cl_Cr i stężenie fosforanów w surowicy) po 2-óch do 4- ech tyg. leczenia, po 3 m-cach leczenia, a następnie co trzy do 6 m-cy u pacjentów bez czynników ryzyka zaburzeń czynności nerek. U pacjentów z ryzykiem zaburzeń czynności nerek konieczne jest częstsze monitorowanie czynności nerek. Postępowanie związane z nerkami. Jeśli u któregokolwiek dorosłego pacjenta otrzymującego tenofowir dizoproksyl stężenie fosforanów w surowicy wynosi <1,5 mg/dl (0,48 mmol/l) lub gdy Cl_Cr zmniejszył się do <50 ml/min, należy w ciągu jednego tyg. powtórnie ocenić czynność nerek, w tym oznaczyć stężenie glukozy i potasu we krwi oraz stężenie glukozy w moczu. U dorosłych pacjentów z Cl_Cr zmniejszonym do <50 ml/min lub stężeniem fosforanów w surowicy zmniejszonym do <1,0 mg/dl (0,32 mmol/l) należy również rozważyć przerwanie leczenia tenofowirem dizoproksylem. Odstawienie tenofowiru dizoproksylu należy również rozważyć w przypadku postępującego pogarszania się czynności nerek, jeśli nie zidentyfikowano żadnej innej przyczyny. Jednoczesne podawanie i ryzyko działania nefrotoksycznego. Należy unikać podawania tenofowiru dizoproksylu, jeśli pacjent otrzymuje lub ostatnio otrzymywał produkty lecznicze o działaniu nefrotoksycznym (np. aminoglikozydy, amfoterycynę B, foskarnet, gancyklowir, pentamidynę, wankomycynę, cydofowir lub interleukinę-2). Jeśli nie można uniknąć jednoczesnego stosowania tenofowiru dizoproksylu i leków o działaniu nefrotoksycznym, należy co tydzień kontrolować czynność nerek. Po rozpoczęciu stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) w dużych dawkach lub w przypadku wielokrotnego ich stosowania zgłaszano przypadki ostrej niewydolności nerek u pacjentów leczonych tenofowirem dizoproksylem i z czynnikami ryzyka zaburzeń czynności nerek. Jeśli tenofowir dizoproksyl podaje się jednocześnie z NLPZ, należy odpowiednio kontrolować czynność nerek. U pacjentów otrzymujących tenofowir dizoproksyl w skojarzeniu z inhibitorem proteazy wzmocnionym rytonawirem lub kobicystatem zgłoszono większe ryzyko zaburzeń czynności nerek. U tych pacjentów konieczne jest ścisłe kontrolowanie czynności nerek. U pacjentów z czynnikami ryzyka zaburzeń czynności nerek należy dokładnie rozważyć jednoczesne podawanie tenofowiru dizoproksylu i wzmocnionego inhibitora proteazy. Nie przeprowadzano badań klinicznych tenofowiru dizoproksylu u pacjentów otrzymujących produkty lecznicze wydalane poprzez taką samą drogę nerkową (w tym z udziałem białek transportowych ludzkiego nośnika anionów organicznych [hOAT] 1 i 3 lub MRP 4 [np. cydofowiru, o znanym działaniu nefrotoksycznym]). Te nerkowe białka nośnikowe mogą być odpowiedzialne za wydzielanie kanalikowe oraz częściowo eliminację tenofowiru i cydofowiru przez nerki. Dlatego jednoczesne podawanie produktów leczniczych, które są wydalane za pośrednictwem takiej samej drogi nerkowej (w tym białek nośnikowych hOAT 1 i 3 lub MRP 4) może zmienić ich farmakokinetykę. Jeśli nie jest to konieczne, nie zaleca się jednoczesnego stosowania produktów leczniczych, które są wydalane za pośrednictwem tej samej drogi nerkowej. Jeśli jednak nie można tego uniknąć, należy co tydzień kontrolować czynność nerek. Zaburzenia czynności nerek. Bezpieczeństwo nefrologiczne stosowania tenofowiru dizoproksylu badano tylko w bardzo ograniczonym stopniu u dorosłych pacjentów z zaburzeniami czynności nerek (Cl_Cr <80 ml/min). Dorośli pacjenci z Cl_Cr <50 ml/min, w tym pacjenci poddawani hemodializie Dostępne są ograniczone dane na temat bezpieczeństwa stosowania i skuteczności tenofowiru dizoproksylu u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Z tego powodu tenofowir dizoproksyl należy stosować tylko wtedy, gdy możliwe korzyści z leczenia przeważają potencjalne zagrożenia. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (Cl_Cr <30 ml/min) i u pacjentów wymagających hemodializy stosowanie tenofowiru dizoproksylu nie jest zalecane. Jeśli nie jest dostępne inne leczenie, należy dostosować przerwy między kolejnymi dawkami i ściśle kontrolować czynność nerek. Wpływ na kości. U pacjentów z zakażeniem HIV, podczas kontrolowanego, trwającego 144 tygodnie badania klinicznego z udziałem dorosłych pacjentów uprzednio nieleczonych przeciwretrowirusowo, w którym porównywano tenofowir dizoproksyl ze stawudyną w skojarzeniu z lamiwudyną i efawirenzem, w obu leczonych grupach zaobserwowano niewielkie zmniejszenie gęstości mineralnej kości (ang. BMD) biodra i kręgosłupa. Zmniejszenie BMD kręgosłupa i zmiany wartości biomarkerów kośćca w porównaniu z wartościami początkowymi były w 144. tyg. leczenia znacząco większe w grupie przyjmującej tenofowir dizoproksyl. Zmniejszenie BMD biodra było znacząco większe w tej grupie pacjentów do 96. tyg. leczenia. Jednak po 144 tyg. nie stwierdzono zwiększonego ryzyka złamań ani dowodów wskazujących na znaczące klinicznie zmiany w obrębie kości. W innych badaniach (prospektywnych i przekrojowych) największe zmniejszenia BMD obserwowano u pacjentów leczonych tenofowirem dizoproksylem stanowiącym element schematu zawierającego wzmocniony inhibitor proteazy. U pacjentów z osteoporozą z dużym ryzykiem złamań należy rozważyć inne schematy leczenia. Zmiany w obrębie kości (niekiedy przyczyniające się do złamań) mogą być związane z zaburzeniami czynności kanalika bliższego nerki. W razie podejrzewania lub stwierdzenia zmian w obrębie kości, należy przeprowadzić odpowiednią konsultację. Wpływ na nerki i kości u dzieci i młodzieży. Nie ma pewności co do długotrwałego szkodliwego wpływu na kości i nerki. Ponadto nie można w pełni stwierdzić odwracalności działania nefrotoksycznego. Dlatego zaleca się podejście multidyscyplinarne w celu odpowiedniego indywidualnego rozważenia stosunku korzyści do ryzyka leczenia, podjęcia decyzji o właściwym monitorowaniu w czasie leczenia (w tym decyzji o przerwaniu leczenia) i rozważenia potrzeby suplementacji. Wpływ na nerki. W badaniu klinicznym GS-US-104-0352 zgłaszano występowanie u zakażonych HIV-1 dzieci w wieku od 2 do <12 lat działań niepożądanych ze strony nerek, odpowiadających zaburzeniom czynności kanalika bliższego nerki. Kontrolowanie czynności nerek. Czynność nerek (Cl_Cr i stężenie fosforanów w surowicy) należy ocenić przed leczeniem i kontrolować w czasie leczenia, jak u osób dorosłych. Postępowanie związane z nerkami. Jeśli u któregokolwiek pacjenta z grupy dzieci i młodzieży otrzymującego tenofowir dizoproksyl potwierdzone stężenie fosforanów w surowicy wynosi <3,0 mg/dl (0,96 mmol/l), należy w ciągu jednego tyg. powtórnie ocenić czynność nerek, w tym oznaczyć stężenie glukozy i potasu we krwi oraz stężenie glukozy w moczu. W razie podejrzewania lub stwierdzenia zmian w obrębie nerek, należy skonsultować się z nefrologiem w celu rozważenia przerwania leczenia tenofowirem dizoproksylem. Przerwanie leczenia tenofowirem dizoproksylem należy również rozważyć w przypadku postępującego pogarszania się czynności nerek, jeśli nie zidentyfikowano żadnej innej przyczyny. Jednoczesne podawanie i ryzyko działania nefrotoksycznego. Obowiązują takie same zalecenia, jak dla osób dorosłych. Zaburzenia czynności nerek. Nie zaleca się stosowania dizoproksylu tenofowiru u dzieci i młodzieży z zaburzeniami czynności nerek. Nie należy rozpoczynać leczenia tenofowirem dizoproksylem u dzieci i młodzieży z zaburzeniami czynności nerek i należy je przerwać, jeśli wystąpią zaburzenia czynności nerek w czasie jego stosowania. Wpływ na kości. Produkt leczniczy może powodować zmniejszenie BMD. Wpływ związanych z tenofowirem dizoproksylem zmian BMD na stan zdrowia kości i przyszłe ryzyko złamań nie jest obecnie znany. W przypadku stwierdzenia lub podejrzewania zmian w obrębie kości u dzieci i młodzieży, należy przeprowadzić odpowiednią konsultację z endokrynologiem i/lub nefrologiem. Choroby wątroby. Dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania i skuteczności u pacjentów po przeszczepieniu wątroby są bardzo ograniczone. Istnieją ograniczone dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania i skuteczności tenofowiru dizoproksylu u pacjentów zakażonych HBV z niewyrównaną czynnością wątroby, z >9 punktami według klasyfikacji Childa-Pugha-Turcotte’a (CPT). Pacjenci ci mogą być bardziej narażeni na wystąpienie ciężkich działań niepożądanych dotyczących wątroby lub nerek. Dlatego w tej grupie pacjentów należy ściśle kontrolować parametry czynności wątroby, dróg żółciowych i nerek. Zaostrzenie zapalenia wątroby. Zaostrzenie podczas leczenia. Samoistne zaostrzenia przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B są względnie częste i charakteryzują się przemijającym zwiększeniem aktywności AlAT w surowicy. Po rozpoczęciu terapii przeciwwirusowej aktywność AlAT w surowicy może się zwiększyć u niektórych pacjentów. U pacjentów z wyrównaną czynnością wątroby zwiększenie aktywności AlAT w surowicy nie wiąże się na ogół ze zwiększeniem stężenia bilirubiny w surowicy ani dekompensacją czynności wątroby. Pacjenci z marskością wątroby mogą być bardziej zagrożeni dekompensacją czynności wątroby wskutek zaostrzenia zapalenia wątroby, dlatego konieczne jest ich ścisłe monitorowanie podczas leczenia. Zaostrzenie po przerwaniu leczenia. Zaostrzenia zapalenia wątroby zgłaszano również u pacjentów, którzy przerwali leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu B. Zaostrzenia występujące po leczeniu wiążą się zazwyczaj ze zwiększeniem miana DNA HBV i wydaje się, że w większości przypadków ustępują samoistnie. Zgłaszano jednak przypadki ciężkiego pogorszenia, w tym przypadki śmiertelne. Przez co najmniej 6 m-cy po przerwaniu leczenia wirusowego zapalenia wątroby typu B należy regularnie kontrolować czynność wątroby zarówno pod względem stanu klinicznego, jak i wyników laboratoryjnych. W razie konieczności może być uzasadnione wznowienie leczenia wirusowego zapalenia wątroby typu B. U pacjentów z zaawansowaną chorobą wątroby lub marskością wątroby nie zaleca się przerywania leczenia, gdyż zaostrzenie zapalenia wątroby po leczeniu może prowadzić do dekompensacji czynności wątroby. Zaostrzenia choroby wątroby są szczególnie poważne, a czasami śmiertelne, u pacjentów z niewyrównaną czynnością wątroby. Jednoczesne zakażenie wirusowym zapaleniem wątroby typu C lub D. Brak danych dotyczących skuteczności tenofowiru u pacjentów zakażonych jednocześnie wirusowym zapaleniem wątroby typu C lub D. Jednoczesne zakażenie HIV-1 i wirusowe zapalenie wątroby typu B. Ze względu na ryzyko rozwoju oporności HIV, u pacjentów z jednoczesnym zakażeniem HIV i HBV należy stosować tenofowir dizoproksyl tylko jako część odpowiedniej skojarzonej terapii przeciwretrowirusowej. U pacjentów z istniejącymi uprzednio zaburzeniami czynności wątroby, w tym z przewlekłym czynnym zapaleniem wątroby, częściej występuje nieprawidłowa czynność wątroby podczas skojarzonej terapii przeciwretrowirusowej (ang. CART), dlatego należy ich obserwować zgodnie ze standardowym postępowaniem. W razie pogorszenia przebiegu choroby wątroby u tych pacjentów, należy rozważyć przerwanie lub zaprzestanie leczenia. Należy jednak pamiętać, że zwiększenie aktywności AlAT może być skutkiem usuwania HBV podczas leczenia tenofowirem. Stosowanie z określonymi lekami przeciwwirusowymi przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C Wykazano, że jednoczesne podawanie tenofowiru dizoproksylu z ledipaswirem/sofosbuwirem powoduje zwiększenie stężenia tenofowiru w osoczu, zwłaszcza jeśli stosowane są razem ze schematem leczenia HIV zawierającym tenofowir dizoproksyl i lek wzmacniający właściwości farmakokinetyczne (rytonawir lub kobicystat). Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania tenofowiru dizoproksylu podczas podawania ledipaswiru/sofosbuwiru i leku wzmacniającego właściwości farmakokinetyczne. Należy rozważyć potencjalne zagrożenia i korzyści związane z jednoczesnym stosowaniem ledipaswiru/sofosbuwiru i tenofowiru dizoproksylu podawanego w skojarzeniu ze wzmocnionym inhibitorem proteazy HIV (np. atazanawirem lub darunawirem), zwłaszcza u pacjentów narażonych na zwiększone ryzyko zaburzeń czynności nerek. Pacjentów otrzymujących ledipaswir/sofosbuwir jednocześnie z tenofowirem dizoproksylem i wzmocnionym inhibitorem proteazy HIV należy obserwować, czy nie występują u nich działania niepożądane związane z tenofowirem dizoproksylem. Mc. i parametry metaboliczne. Podczas leczenia przeciwretrowirusowego może wystąpić zwiększenie masy ciała oraz stężenia lipidów i glukozy we krwi. Takie zmiany mogą być częściowo związane z opanowaniem choroby i stylem życia. W odniesieniu do lipidów, w niektórych przypadkach istnieją dowody, że zmiany te wynikają z leczenia, podczas gdy w odniesieniu do zwiększenia masy ciała nie ma przekonujących dowodów na powiązanie z konkretnym leczeniem. Kontrolowanie stężenia lipidów i glukozy we krwi określają ustalone wytyczne dotyczące leczenia zakażenia HIV. Zaburzenia gospodarki lipidowej należy leczyć we właściwy klinicznie sposób. Zaburzenia czynności mitochondriów po ekspozycji w okresie życia płodowego. Analogi nukleozydów i nukleotydów mogą w różnym stopniu wpływać na czynność mitochondriów, co jest w największym stopniu widoczne w przypadku stawudyny, dydanozyny i zydowudyny. Zgłaszano zaburzenia czynności mitochondriów u niemowląt bez wykrywalnego HIV, narażonych w okresie życia płodowego i/lub po urodzeniu na działanie analogów nukleozydów. Dotyczyły one głównie schematów leczenia zawierających zydowudynę. Głównymi zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były zaburzenia hematologiczne (niedokrwistość, neutropenia) i zaburzenia metabolizmu (nadmiar mleczanów, zwiększona aktywność lipazy). Zaburzenia te często były przemijające. Rzadko zgłaszano opóźnione zaburzenia neurologiczne (zwiększenie napięcia mięśniowego, drgawki, zaburzenia zachowania). Obecnie nie wiadomo, czy tego typu zaburzenia neurologiczne są przemijające, czy trwałe. Powyższe obserwacje należy brać pod uwagę u każdego dziecka narażonego w okresie życia płodowego na działanie analogów nukleozydów i nukleotydów, u którego występują ciężkie objawy kliniczne o nieznanej etiologii, zwłaszcza neurologiczne. Nie zmieniają one obecnych krajowych zaleceń dotyczących stosowania leczenia przeciwretrowirusowego u kobiet w ciąży w celu zapobiegania wertykalnemu przeniesieniu HIV z matki na dziecko. Zespół reaktywacji immunologicznej. U pacjentów z zakażeniem HIV i ciężkim niedoborem immunologicznym w czasie rozpoczynania CART może wystąpić reakcja zapalna na niewywołujące objawów lub śladowe patogeny oportunistyczne, powodująca wystąpienie ciężkich objawów klinicznych lub nasilenie objawów. Typowo reakcje takie obserwowano w ciągu kilku pierwszych tygodni lub miesięcy od rozpoczęcia CART. Odpowiednimi przykładami są: zapalenie siatkówki wywołane wirusem cytomegalii, uogólnione i/lub miejscowe zakażenia prątkami oraz zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jirovecii. Wszystkie objawy stanu zapalnego są wskazaniem do przeprowadzenia badania i zastosowania w razie konieczności odpowiedniego leczenia. Zgłaszano też przypadki chorób autoimmunologicznych (takich jak choroba Gravesa-Basedowa) występujących w przebiegu reaktywacji immunologicznej, jednak czas do ich wystąpienia jest zmienny i zdarzenia te mogą nastąpić wiele miesięcy po rozpoczęciu leczenia. Martwica kości. Wprawdzie uważa się, że etiologia tego schorzenia jest wieloczynnikowa (obejmująca stosowanie kortykosteroidów, spożywanie alkoholu, ciężką immunosupresję, zwiększoną wartość BMI), odnotowano przypadki martwicy kości, zwłaszcza u pacjentów z zaawansowaną chorobą spowodowaną przez HIV i/lub poddanych długotrwałemu stosowaniu CART. Pacjentów należy poinformować, aby zwrócili się do lekarza, jeśli odczuwają bóle w stawach, sztywność stawów lub trudności w poruszaniu się. Osoby w podeszłym wieku. Nie badano działania tenofowiru dizoproksylu u pacjentów w wieku powyżej 65 lat. Ze względu na większe prawdopodobieństwo osłabienia czynności nerek u osób w podeszłym wieku, należy zachować ostrożność podczas stosowania tenofowiru dizoproksylu u pacjentów w podeszłym wieku. Produkt leczniczy zawiera laktozę jednowodną. Dlatego nie należy go stosować u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Nie przeprowadzono badań wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Pacjentów należy poinformować, że podczas leczenia tenofowirem dizoproksylem notowano występowanie zawrotów głowy.

Badania interakcji przeprowadzono wyłącznie u dorosłych. Wyniki doświadczeń in vitro oraz znana droga eliminacji tenofowiru wskazują, że możliwość interakcji tenofowiru z innymi produktami leczniczymi za pośrednictwem CYP450 jest mała. Jednoczesne stosowanie nie jest zalecane. Produktu leczniczego nie należy podawać jednocześnie z innymi produktami leczniczymi zawierającymi tenofowir dizoproksyl lub alafenamid tenofowiru. Produktu nie należy podawać jednocześnie z adefowirem dipiwoksylem. Dydanozyna. Nie zaleca się jednoczesnego podawania tenofowiru dizoproksylu i dydanozyny. Produkty lecznicze wydalane przez nerki. Ponieważ tenofowir jest wydalany głównie przez nerki, jednoczesne podawanie tenofowiru dizoproksylu z produktami leczniczymi osłabiającymi czynność nerek lub konkurującymi o czynne wydzielanie kanalikowe za pośrednictwem białek nośnikowych hOAT 1, hOAT 3 lub MRP 4 (tj. cydofowir) może spowodować zwiększenie stężenia tenofowiru i/lub podawanych z nim produktów leczniczych w surowicy. Należy unikać podawania tenofowiru dizoproksylu jednocześnie z produktami leczniczymi o działaniu nefrotoksycznym lub niedługo po ich zastosowaniu. Niektóre z nich (ale nie tylko) to: aminoglikozydy, amfoterycyna B, foskarnet, gancyklowir, pentamidyna, wankomycyna, cydofowir lub interleukina-2. Ze względu na to, że takrolimus może wpływać na czynność nerek, zalecana jest ścisła obserwacja podczas jednoczesnego podawania z tenofowirem dizoproksylem. Inne interakcje. Poniżej wymieniono interakcje między tenofowirem dizoproksylem i innymi produktami leczniczymi (zwiększenie stężenia oznaczono "↑"zmniejszenie stężenia "↓" brak zmiany "← "dawkowanie 2x/dobę ''2 x d"i raz/dobę "1xd"). Interakcje między tenofowirem dizoproksylem i innymi produktami leczniczymi. Szczegóły dotyczące interakcji - patrz ChPL. Badania przeprowadzone z innymi produktami leczniczymi. Nie stwierdzono znaczących klinicznie interakcji farmakokinetycznych podczas jednoczesnego podawania tenofowiru dizoproksylu z emtrycytabiną, lamiwudyną, indynawirem, efawirenzem, nelfinawirem, sakwinawirem (wzmocnionym rytonawirem), metadonem, rybawiryną, ryfampicyną, takrolimusem lub hormonalnym środkiem antykoncepcyjnym zawierającym norgestymat i etynyloestradiol. Tenofowir dizoproksyl należy przyjmować z posiłkami, gdyż pokarm zwiększa biodostępność tenofowiru.

Umiarkowana liczba danych uzyskanych od kobiet w ciąży (300-1000 przypadków) nie wskazuje, aby tenofowir dizoproksyl wywoływał wady rozwojowe lub działał szkodliwie na płód lub noworodka. Badania na zwierzętach nie wykazują szkodliwego wpływu na reprodukcję. Można rozważyć stosowanie tenofowiru dizoproksylu w okresie ciąży, jeśli to konieczne. Wykazano, że tenofowir przenika do mleka kobiecego. Brak wystarczających informacji dotyczących działania tenofowiru na organizm noworodków lub niemowląt. Dlatego produktu leczniczego nie należy stosować podczas karmienia piersią. Z zasady kobiety zakażone HIV i HBV nie powinny karmić piersią w celu uniknięcia przeniesienia HIV i HBV na niemowlę. Istnieją ograniczone dane kliniczne dotyczące wpływu tenofowiru dizoproksylu na płodność. Badania na zwierzętach nie wskazują szkodliwego wpływu tenofowiru dizoproksylu na płodność.

Podsumowanie profilu bezpieczeństwa. HIV-1 i wirusowe zapalenie wątroby typu B. U pacjentów otrzymujących tenofowir dizoproksyl rzadko zgłaszano zaburzenia czynności nerek, niewydolność nerek i zaburzenia czynności kanalika bliższego nerki (w tym zespół Fanconi’ego), czasami prowadzące do zmian w obrębie kości (niekiedy przyczyniających się do złamań). U pacjentów otrzymujących tenofowir zaleca się kontrolowanie czynności nerek. HIV-1. Można spodziewać się, że działania niepożądane wystąpią u około jednej trzeciej pacjentów otrzymujących tenofowir dizoproksyl w skojarzeniu z innymi lekami przeciwretrowirusowymi. Reakcje te to zazwyczaj lekkie lub umiarkowane zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Około 1% dorosłych pacjentów otrzymujących tenofowir dizoproksyl przerwało leczenie ze względu na zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Nie zaleca się jednoczesnego podawania tenofowiru i dydanozyny, gdyż może to prowadzić do zwiększenia ryzyka działań niepożądanych. Rzadko zgłaszano przypadki zapalenia trzustki oraz kwasicy mleczanowej, czasem kończące się zgonem. Wirusowe zapalenie wątroby typu B. Można spodziewać się, że działania niepożądane (w większości lekkie) wystąpią u około jednej czwartej pacjentów leczonych tenofowirem dizoproksylem. W badaniach klinicznych z udziałem pacjentów z zakażeniem HBV najczęściej występującym działaniem niepożądanym tenofowiru dizoproksylu były nudności (5,4%). Zaostrzenie zapalenia wątroby zgłaszano zarówno podczas leczenia, jak i po przerwaniu leczenia wirusowego zapalenia wątroby typu B. Działania niepożądane tenofowiru dizoproksylu oceniono na podstawie danych dotyczących bezpieczeństwa, pochodzących z badań klinicznych i z doświadczenia po wprowadzeniu tenofowiru do obrotu. Badania kliniczne HIV-1. Ocena działań niepożądanych dotyczących HIV-1 bazuje na doświadczeniach z dwóch badań klinicznych z udziałem 653 uprzednio leczonych pacjentów otrzymujących przez 24 tyg. tenofowir dizoproksyl (n=443) lub placebo (n=210) w skojarzeniu z innymi produktami leczniczymi o działaniu przeciwretrowirusowym, jak również na kontrolowanym komparatorem badaniu z podwójnie ślepą próbą, w którym 600 dotychczas nieleczonych pacjentów otrzymywało przez 144 tyg. 245 mg tenofowiru dizoproksylu (n=299) lub stawudynę (n=301) w skojarzeniu z lamiwudyną i efawirenzem. Badania kliniczne wirusowego zapalenia wątroby typu B. Ocena działań niepożądanych dotyczących HBV oparta jest przede wszystkim na doświadczeniach z dwóch kontrolowanych badań porównawczych z podwójnie ślepą próbą, z udziałem 641 dorosłych pacjentów z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu B i wyrównaną czynnością wątroby, otrzymujących przez 48 tyg. 245 mg tenofowiru dizoproksylu /dobę (n=426) lub 10 mg/dobę adefowiru dipiwoksylu (n=215). Działania niepożądane obserwowane podczas ciągłego leczenia przez 384 tyg. były zgodne z profilem bezpieczeństwa stosowania tenofowiru dizoproksylu. Po początkowym pogorszeniu się czynności nerek o około -4,9 ml/min (wg wzoru Cockcrofta-Gaulta) lub -3,9 ml/min/1,73 m² (wg wzoru modyfikacji diety w chorobach nerek [ang. MDRD]) po 1-ych 4 tyg. leczenia, szybkość rocznego pogorszenia się czynności nerek po rozpoczęciu badania u pacjentów leczonych tenofowirem dizoproksylem wynosiła -1,41 ml/min na rok (wg wzoru Cockcrofta-Gaulta) i -0,74 ml/min/1,73 m² na rok (wg wzoru MDRD). Pacjenci z niewyrównaną czynnością wątroby. Profil bezpieczeństwa stosowania tenofowiru dizoproksylu u pacjentów z niewyrównaną czynnością wątroby oceniono w badaniu z podwójnie ślepą próbą i czynną kontrolą (lek standardowy GS-US-174-0108), w którym dorośli pacjenci otrzymywali przez 48 tyg. tenofowir dizoproksyl (n=45) lub emtrycytabinę plus dizoproksyl tenofowir (n=45) albo entekawir (n=22). W grupie otrzymującej tenofowir dizoproksyl 7% pacjentów przerwało leczenie z powodu działania niepożądanego; u 9% pacjentów wystąpiło potwierdzone zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy o ≥ 0,5 mg/dl lub potwierdzone stężenie fosforanów w surowicy wynoszące <2 mg/dl do 48. tyg. Nie stwierdzono statystycznie znaczących różnic między połączonymi grupami otrzymującymi tenofowir a grupą leczoną entekawirem. Po 168 tyg. u 16% (7/45) pacjentów z grupy leczonej tenofowirem dizoproksylem, u 4% (2/45) pacjentów z grupy leczonej emtrycytabiną z tenofowirem dizoproksylem oraz u 14% (3/22) pacjentów z grupy leczonej entekawirem stwierdzono brak tolerancji. 13% (6/45) pacjentów z grupy leczonej tenofowirem dizoproksylem, Zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy o ≥ 0,5 mg/dl lub potwierdzone stężenie fosforanów w surowicy <2 mg/dl wykazano u 13% (6/45) pacjentów z grupy leczonej emtrycytabiną i tenofowirem dizoproksylem oraz 9% (2/22) pacjentów z grupy leczonej entekawirem. W 168. tygodniu wśród pacjentów z niewyrównaną czynnością wątroby częstość zgonów wynosiła 13% (6/45) w grupie leczonej tenofowirem dizoproksylem, 11% (5/45) w grupie leczonej emtrycytabiną z tenofowirem dizoproksylem oraz 14% (3/22) w grupie leczonej entekawirem. Odsetek pacjentów, u których rozwinął się rak wątrobowokomórkowy, wyniósł 18% (8/45) w grupie leczonej tenofowirem dizoproksylem, 7% (3/45) w grupie leczonej emtrycytabiną z tenofowirem dizoproksylem i 9% (2/22) w grupie leczonej entekawirem. Osoby z dużymi wartościami początkowymi CPT były bardziej narażone na ciężkie działania niepożądane. Pacjenci z opornym na lamiwudynę, przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu B. Nie zidentyfikowano nowych działań niepożądanych tenofowiru dizoproksylu w randomizowanym badaniu z podwójnie ślepą próbą (GS-US-174-0121), w którym 280 opornych na działanie lamiwudyny pacjentów otrzymywało przez 240 tyg. tenofowirem dizoproksylem (n=139). Poniżej zestawienie działań niepożądanych tenofowiru dizoproksylu odnotowanych w badaniach klinicznych i po wprowadzeniu do obrotu. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo często) hipofosfatemia - to działanie niepożądane może wystąpić w następstwie zaburzeń czynności kanalika bliższego nerki. U pacjentów bez tych zaburzeń nie uważa się go za związane przyczynowo ze stosowaniem tenofowiru dizoproksylu; (niezbyt często) hipokaliemia - to działanie niepożądane może wystąpić w następstwie zaburzeń czynności kanalika bliższego nerki. U pacjentów bez tych zaburzeń nie uważa się go za związane przyczynowo ze stosowaniem tenofowiru dizoproksylu; (rzadko) kwasica mleczanowa. Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo często) zawroty głowy; (często) ból głowy. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) biegunka, wymioty, nudności; (często) ból brzucha, rozdęcie brzucha, wzdęcia; (niezbyt często) zapalenie trzustki. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (często) zwiększona aktywność aminotransferaz; (rzadko) stłuszczenie wątroby, zapalenie wątroby. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo często) wysypka; (rzadko) obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (niezbyt często) rabdomioliza, osłabienie mięśni - to działanie niepożądane może wystąpić w następstwie zaburzeń czynności kanalika bliższego nerki. U pacjentów bez tych zaburzeń nie uważa się go za związane przyczynowo ze stosowaniem tenofowiru dizoproksylu; (rzadko) osteomalacja (objawiająca się bólem kości i niekiedy przyczyniająca się do złamań) - to działanie niepożądane może wystąpić w następstwie zaburzeń czynności kanalika bliższego nerki. U pacjentów bez tych zaburzeń nie uważa się go za związane przyczynowo ze stosowaniem tenofowiru dizoproksylu. To działanie niepożądane zostało odnotowane po wprowadzeniu tenofowiru dizoproksylu do obrotu, ale nie było ono obserwowane w trakcie randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych ani w programie rozszerzonego dostępu tenofowiru dizoproksylu. Kategorię częstości określono na podstawie obliczeń statystycznych w odniesieniu do łącznej liczby pacjentów otrzymujących tenofowir dizoproksyl w randomizowanych, kontrolowanych badaniach klinicznych i w programie rozszerzonego dostępu (n=7319), miopatia - to działanie niepożądane może wystąpić w następstwie zaburzeń czynności kanalika bliższego nerki. U pacjentów bez tych zaburzeń nie uważa się go za związane przyczynowo ze stosowaniem tenofowiru dizoproksylu. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (niezbyt często) zwiększone stężenie kreatyniny, zaburzenia czynności kanalika bliższego nerki (w tym zespół Fanconi’ego); (rzadko) ostra niewydolność nerek, niewydolność nerek, ostra martwica kanalików nerkowych, zapalenie nerek (w tym ostre śródmiąższowe zapalenie nerek) - to działanie niepożądane zostało odnotowane po wprowadzeniu tenofowiru dizoproksylu do obrotu, ale nie było ono obserwowane w trakcie randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych ani w programie rozszerzonego dostępu tenofowiru dizoproksylu. Kategorię częstości określono na podstawie obliczeń statystycznych w odniesieniu do łącznej liczby pacjentów otrzymujących tenofowir dizoproksyl w randomizowanych, kontrolowanych badaniach klinicznych i w programie rozszerzonego dostępu (n=7319). moczówka prosta pochodzenia nerkowego. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (bardzo często) osłabienie; (często) uczucie zmęczenia. Opis wybranych działań niepożądanych. HIV-1 i wirusowe zapalenie wątroby typu B. Zaburzenia czynności nerek. Ponieważ tenofowir może spowodować uszkodzenie nerek, zaleca się kontrolowanie czynności nerek. Po przerwaniu stosowania tenofowiru dizoproksylu zwykle obserwowano ustąpienie lub zmniejszenie zaburzeń czynności kanalika bliższego nerki. Jednak u niektórych pacjentów Cl_Cr pozostał zmniejszony mimo odstawienia tenofowiru dizoproksylu. Prawdopodobieństwo niepełnego przywrócenia czynność nerek mimo przerwania stosowania tenofowiru dizoproksylu jest większe u pacjentów z ryzykiem zaburzeń czynności nerek (tacy jak pacjenci z czynnikami ryzyka zaburzeń czynności nerek przed rozpoczęciem leczenia, pacjenci z zaawansowaną chorobą spowodowaną przez HIV lub pacjenci jednocześnie otrzymujący produkty lecznicze o działaniu nefrotoksycznym). HIV-1. Interakcja z dydanozyną. Nie zaleca się jednoczesnego podawania tenofowiru dizoproksylu i dydanozyny, gdyż powoduje to zwiększenie ogólnoustrojowego narażenia na dydanozynę o 40-60%, co może zwiększać ryzyko związanych z nią działań niepożądanych. Rzadko zgłaszano zapalenie trzustki i kwasicę mleczanową, czasem kończące się zgonem. Parametry metaboliczne. Podczas leczenia przeciwretrowirusowego może zwiększyć się masa ciała oraz stężenie lipidów i glukozy we krwi. Zespół reaktywacji immunologicznej. U pacjentów zakażonych HIV z ciężkim niedoborem odporności na początku stosowania CART może wystąpić reakcja zapalna lub mogą wystąpić niewywołujące objawów lub śladowe patogeny oportunistyczne. Zgłaszano też choroby autoimmunologiczne (takie jak choroba Gravesa-Basedowa). Czas do ich wystąpienia jest zmienny i zdarzenia te mogą pojawić się wiele miesięcy po rozpoczęciu leczenia. Martwica kości. Przypadki martwicy kości odnotowano głównie u pacjentów z ogólnie znanymi czynnikami ryzyka, zaawansowaną chorobą spowodowaną przez HIV lub poddanych długotrwałemu stosowaniu CART. Ich częstość występowania jest nieznana. Wirusowe zapalenie wątroby typu B. Zaostrzenia zapalenia wątroby podczas leczenia. W badaniach z udziałem pacjentów nieleczonych uprzednio nukleozydami obserwowane podczas leczenia zwiększenie aktywności AlAT >10-krotnie przekraczające górną granicę normy (GGN) i >2-krotnie większe niż przed rozpoczęciem leczenia wystąpiło u 2,6% pacjentów leczonych tenofowirem dizoproksylem. Mediana czasu do zwiększenia aktywności AlAT podczas leczenia wynosiła 8 tyg., a zwiększenie to ustępowało wraz z kontynuacją leczenia i w większości przypadków było związane z obniżeniem miana wirusa ≥ 2 log₁₀ kopii/ml, poprzedzającym zwiększenie aktywności AlAT lub następującym równocześnie z nim. Podczas leczenia zalecane jest okresowe kontrolowanie czynności wątroby. Zaostrzenia zapalenia wątroby po przerwaniu leczenia. U pacjentów zakażonych HBV wystąpiły dowiedzione kliniczne i laboratoryjnie objawy zaostrzenia zapalenia wątroby po przerwaniu leczenia tego zakażenia. Dzieci i młodzież. HIV-1. Ocena działań niepożądanych jest oparta na dwóch randomizowanych badaniach (badania GS-US-104-0321 i GS-US-104-0352) z udziałem 184 pacjentów pediatrycznych (w wieku od 2 do <18 lat) z zakażeniem HIV-1, otrzymujących przez 48 tyg. tenofowir dizoproksyl (n=93) lub placebo/czynną substancję porównawczą (n=91) w skojarzeniu z innymi lekami przeciwretrowirusowymi. Działania niepożądane obserwowane u dzieci i młodzieży leczonych tenofowirem dizoproksylem były zgodne z obserwowanymi w badaniach klinicznych tego leku u dorosłych. U dzieci i młodzieży zgłaszano zmniejszenie BMD. U zakażonej HIV-1 młodzieży wskaźniki Z-score BMD obserwowane u osób, które otrzymywały tenofowir dizoproksyl, były mniejsze niż u osób, które otrzymywały placebo. U zakażonych HIV-1 dzieci wskaźniki Z-score BMD obserwowane u osób, które zmieniły lek na tenofowir dizoproksyl, były mniejsze niż u osób, które nadal otrzymywały leczenie schematem zawierającym stawudynę lub zydowudynę. W badaniu GS-US-104-0352 leczenie przerwano z powodu działań niepożądanych odpowiadających zaburzeniom czynności kanalika bliższego nerki u 4 spośród 89 pacjentów z grupy dzieci i młodzieży narażonych na tenofowir dizoproksyl (mediana okresu narażenia na podawany lek wynosiła 312 tyg.). U 7 pacjentów szacowana szybkość przesączania kłębuszkowego (GFR) wynosiła od 70 do 90 ml/min/1,73 m² pc. U dwóch z nich wystąpiło klinicznie znaczące zmniejszenie szacowanego GFR, który uległ poprawie po przerwaniu stosowania tenofowiru dizoproksylu. Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B. Ocena działań niepożądanych jest oparta na jednym randomizowanym badaniu (badanie GS-US-174-0115) z udziałem 106 nastoletnich pacjentów (w wieku od 12 do <18 lat) z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu B, otrzymujących przez 72 tyg. tenofowir dizoproksyl w dawce 245 mg (n=52) lub placebo (n=54). Działania niepożądane obserwowane u nastoletnich pacjentów otrzymujących leczenie tenofowirem dizoproksylem były zgodne z obserwowanymi w badaniach klinicznych tego leku u dorosłych. U zakażonej HBV młodzieży obserwowano zmniejszenie BMD. Wskaźniki Z-score BMD obserwowane u osób, które otrzymywały tenofowir dizoproksyl, były mniejsze niż u osób, które otrzymywały placebo. Inne szczególne grupy pacjentów. Osoby w podeszłym wieku. Nie przeprowadzono badań tenofowiru dizoproksylu u pacjentów w wieku powyżej 65 lat. Prawdopodobieństwo osłabienia czynności nerek jest większe u pacjentów w podeszłym wieku, dlatego należy zachować u nich ostrożność podczas stosowania tenofowiru dizoproksylu. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. Ponieważ tenofowir dizoproksyl może działać szkodliwie na nerki, zaleca się ścisłe kontrolowanie czynności nerek u dorosłych pacjentów z zaburzeniami czynności nerek leczonych tenofowirem dizoproksylem. Stosowanie tenofowiru dizoproksylu nie jest zalecane u dzieci i młodzieży z zaburzeniami czynności nerek.

Objawy. W razie przedawkowania należy kontrolować, czy u pacjenta nie występują objawy zatrucia, a w razie konieczności zastosować standardowe postępowanie wspomagające. Postępowanie. Tenofowir można usunąć metodą hemodializy. Mediana klirensu hemodializacyjnego tenofowiru wynosi 134 ml/min. Nie wiadomo, czy tenofowir można usunąć metodą dializy otrzewnowej.

Prolek tenofowir dizoproksyl jest wchłaniany i przekształcany do substancji czynnej tenofowiru, będącego analogiem monofosforanu nukleozydu (nukleotydu). Tenofowir podlega następnie przemianie z udziałem eksprymowanych konstytutywnie enzymów komórkowych do czynnego metabolitu – difosforanu tenofowiru, obligatoryjnego terminatora łańcucha. Wewnątrzkomórkowy T_0,5 difosforanu tenofowiru wynosi 10 h w pobudzonych i 50 h w znajdujących się w stanie spoczynku jednojądrowych komórkach krwi obwodowej (ang. PBMC). Difosforan tenofowiru hamuje odwrotną transkryptazę HIV-1 i polimerazę HBV poprzez bezpośrednie konkurowanie o miejsce wiązania z naturalnym substratem deoksyrybonukleotydowym, a po wbudowaniu się do DNA, poprzez zakończenie łańcucha DNA.

1 tabl. powl. zawiera 245 mg tenofowiru dizoproksylu.

Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B B16

Choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności [HIV], nieokreślona B24

J05AF07 - Tenofowir dizoproksyl

Laktacja

Lek może przenikać do mleka kobiet karmiących piersią.

Światło

Jednym z niepożądanych działań leku jakie mogą wystąpić jest nadwrażliwość na światło.

Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C

Badania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet, lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi.

Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C

Badania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet, lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi.

Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C

Badania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet, lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi.

Upośledza !

Produkt leczniczy, który może wpływać upośledzająco na sprawność psychofizyczną; jeżeli przepisana dawka i droga podania wskazują, że w okresie stosowania może pojawić się wyraźne upośledzenie sprawności psychomotorycznej, to należy udzielić pacjentowi wskazówek co do zachowania szczególnej ostrożności w zakresie prowadzenia pojazdów lub obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu bądź uprzedzić o konieczności czasowego zaniechania takich czynności.