Nadciśnienie tętnicze: jako monoterapię lub w połączeniu z innymi lekami hipotensyjnymi (np. β-adrenolitykami, lekami rozszerzającymi naczynia, antagonistami wapnia, ACE, rezerpiną). Niewydolność krążenia. Obrzęki: w następstwie niewydolności krążenia, łagodnej do umiarkowanej niewydolności nerek lub wątroby. Nerkowa moczówka prosta.

Tak, jak w przypadku wszystkich leków moczopędnych, leczenie należy rozpoczynać od zastosowania możliwie najmniejszej dawki. Dawkę tę należy ustalić na podstawie indywidualnej reakcji pacjenta, tak by uzyskać maks. korzyści terapeutyczne podczas jednoczesnego ograniczania działań niepożądanych do minimum. Zalecana dawka pojedyncza, podawana codziennie lub też co drugi dzień, powinna być przyjmowana rano z posiłkiem. Nadciśnienie tętnicze. Zaleca się dawkę początkową 25 mg/dobę. Pełne działanie terapeutyczne podczas stosowania pojedynczej dawki występuje po 3-4 tyg. Jeśli obniżenie ciśnienia tętniczego krwi jest niedostateczne podczas stosowania dawek 25 mg lub 50 mg na dobę, zaleca się zastosowanie leczenia skojarzonego z innymi lekami hipotensyjnymi. Niewydolność serca (II lub III stopień niewydolności). Zalecana dawka początkowa wynosi 25-50 mg/dobę; w ciężkich przypadkach dawka ta może być zwiększona 100-200 mg/dobę. Przeciętna dawka podtrzymująca jest najniższą skuteczną dawką, np: dawka 25-50 mg podawana zarówno codziennie, jak i co drugi dzień. Jeśli reakcja pacjenta na leczenie jest niedostateczna, można zastosować dodatkowo glikozydy nasercowe lub inhibitory konwertazy angiotensyny (ang. ACE - angiotensin converting enzyme) lub obie te grupy leków. Obrzęki swoistego pochodzenia. Najmniejszą skuteczną dawkę należy ustalić na podstawie indywidualnej reakcji pacjenta na lek i stosować ją tylko przez ograniczony czas. Nie należy przekraczać dawki 50 mg/dobę. Nerkowa moczówka prosta. Dorośli: początkowo 100 mg 2x/dobę; dawka podtrzymująca - zazwyczaj 50 mg/dobę. Stosowanie u dzieci. Najmniejszą skuteczną dawkę należy zastosować również u dzieci. Przykładowo, jako dawkę początkową stosowano 0,5-1 mg/kg mc./48 h, a jako maks. dawkę 1,7 mg/kg mc./48 h. Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku. U pacjentów w podeszłym wieku zalecana jest standardowa, najmniejsza skuteczna dawka produktu leczniczego. U pacjentów w podeszłym wieku wydalanie chlortalidonu przebiega wolniej niż u zdrowych młodych osób, chociaż wchłanianie ma taki sam przebieg. Dlatego należy uważnie obserwować pacjentów w podeszłym wieku, jeśli stosuje się u nich chlortalidon. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. U pacjentów z łagodnymi zaburzeniami czynności nerek zaleca się stosowanie najmniejszej skutecznej dawki produktu leczniczego. Produkt leczniczy i tiazydowe leki moczopędne tracą swoje właściwości moczopędne, gdy Cl_Cr jest mniejszy niż 30 ml/min.

W leczeniu przewlekłym zaleca się najmniejsze skuteczne dawki. Dotyczy to zwłaszcza chorych w starszym wieku. Przy stosowaniu jednej dawki dziennej należy podawać ją rano ze śniadaniem. Tabl. są podzielne.

Bezmocz, ciężka niewydolność wątroby i nerek, nadwrażliwość na chlortalidon i inne pochodne sulfonamidu, nawracająca hipokalemia i hiponatremia, hiperkalcemia i hiperurykemia objawowa.

Małe dawki (25 mg) nieznacznie tylko obciążają ustrojowe rezerwy potasu pacjenta. Podobnie jak w przypadku diuretyków tiazydowych, w trakcie przedłużonego leczenia mogą wystąpić zaburzenia równowagi elektrolitów. Z uwagi na wzrost wydalania elektrolitów nie zaleca się ścisłej, niskosolnej diety. Przy stosowaniu stosunkowo dużych dawek należy okresowo kontrolować poziom elektrolitów, zwłaszcza u chorych leczonych glikozydami naparstnicy. W razie wystąpienia oznak obniżenia poziomu potasu (np. osłabienie mięśni, arytmia i stosowne zmiany w EKG) lub dodatkowej straty potasu z ustroju w wyniku wymiotów, biegunek, niedożywienia, nerczycy, marskości wątroby, hiperaldosteronizmu lub leczenia preparatami ACTH lub kortykosteroidami należy zapewnić jego uzupełnienie pod kontrolą lekarską. U chorych leczonych dużymi dawkami może wystąpić hipomagnezemia, objawiająca się nerwowością, skurczami mięśni i niemiarowością serca. Pacjenci starsi, zwłaszcza cierpiący na choroby przewlekle oraz chorzy z marskością wątroby wykazują wrażliwość na zmiany równowagi wodno-elektroiitowej. W trakcie leczenia chlortalidonem obserwowano sporadyczne przypadki hiponatremii z towarzyszącymi objawami neurologicznymi (nudności, osłabienie, postępująca dezorientacja, apatia). Monitorowanie poziomu elektrolitów w surowicy jest szczególnie zalecane u chorych w starszym wieku oraz z marskością wątroby. Chlortalidon może spowodować wzrost poziomu kwasu moczowego w surowicy i sprowokować napad dny u pacjentów predysponowanych. Mimo obniżenia tolerancji na cukier, bardzo rzadko obserwowano przypadki występowania cukrzycy. U chorych z podwyższonym poziomem lipidów należy regularnie kontrolować ich poziom w surowicy. Chlortalidon wydalany jest z moczem w większości w niezmienionej postaci. Stąd też u chorych z uszkodzoną czynnością nerek może wystąpić jego kumulacja. Przy klirensie kreatyniny poniżej 30 ml/min (lub poziomie kreatyniny w surowicy poniżej 2,5 mg/100 ml = 221 µmol/I) chlortalidon nie wykazuje właściwego działania moczopędnego. W takich przypadkach należy podać diuretyk pętlowy. Preparat dawkuje się ostrożnie u chorych z ciężką miażdżycą naczyń wieńcowych lub mózgowych.

Leki moczopędne podwyższają poziom litu we krwi, stąd konieczna jest jego kontrola u chorych leczonych jednocześnie litem i chlortalidonem. W razie wystąpienia wielomoczu pod wpływem litu, leki moczopędne mogą wykazywać przeciwny, antydiuretyczny efekt. Diuretyki nasilają działanie pochodnych kurary i leków hipotensyjnych (np. guanetydyna, metyldopa, β-adrenolityki, leki rozszerzające naczynia, antagoniści wapnia, ACE). Obniżanie poziomu potasu przez preparaty moczopędne może wzrastać po podaniu kortykoidów, ACTH, amphoterycyny i karbenoksolonu. Jeśli zajdzie potrzeba, należy modyfikować dawki insuliny i doustnych leków przeciwcukrzycowych. Hipokalemia i hipomagnezemia, występujące jako objawy niepożądane, sprzyjają pojawieniu się arytmii, wywołanej preparatami naparstnicy. Równoczesne podawanie niektórych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. indometacyna) może osłabiać działanie moczopędne i hipotensyjne diuretyków. Obserwowano również pojedyncze przypadki pogorszenia czynności nerek u skłonnych do tego chorych.

Chlortalidon, podobnie jak inne preparaty moczopędne, może zmniejszyć objętość surowicy, a także dopływ krwi do macicy i łożyska. Przenika również przez łożysko. Dlatego też w okresie ciąży, zwłaszcza w I trymestrze, stosowanie chlortalidonu jest dozwolone jedynie ze wskazań życiowych. Substancja przenika do mleka matki, należy zatem rozważyć czy lepiej jest odstawić lek, czy przerwać karmienie.

W zalecanych dawkach chlortalidon jest zwykle dobrze tolerowany, jednak przy stosowaniu dużych dawek może wystąpić: hipokalemia, hiponatremia, hipomagnezemia, zasadowica hipochloremiczna, hiperkalcemia, pokrzywka uczuleniowa, inne postacie wysypki, nadwrażliwość na światło, cholestaza wewnątrzwątrobowa, żółtaczka, podciśnienie ortostatyczne, arytmia, zawroty głowy, parestezje, brak łaknienia, nudności, wymioty, skurcze żołądka, biegunka lub zaparcia, zapalenie trzustki, hiperurykemia, hiperglikemia, cukromocz lub pogorszenie równowagi metabolicznej u chorych z cukrzycą, wzrost stężenia lipidów, trombocytopenia, leukopenia, agranulocytoza, eozynofilia, idiosynkrazja, impotencja, zaburzenia wzroku.

Zatrucie w następstwie przedawkowania manifestuje się następującymi objawami: zawroty głowy, nudności, senność, hipowolemia, podciśnienie, zaburzenia równowagi elektrolitów z towarzyszącą arytmią i skurczami mięśni. W przypadku przedawkowania należy spowodować wymioty lub wykonać płukanie żołądka i podać węgiel aktywny. Wskazany może być wlew dożylny w celu uzupełnienia wody i elektrolitów.

Lek moczopędny i hipotensyjny o przedłużonym działaniu. Zawiera chlortalidon (pochodna sulfonamidowa), który hamuje aktywne, zwrotne wchłanianie jonów Na, głównie w kanaliku nerkowym dystalnym, zwiększając w ten sposób wydalanie jonów Na, Cl i wody. Wydalanie nerkowe jonów K i Mg wzrasta w zależności od wielkości dawki, podczas gdy jednocześnie większa ilość jonów Ca jest wchłaniana zwrotnie. Efekt moczopędny następuje po ok. 2 h, osiąga swoje maks. po ok. 12 h i utrzymuje się do 3 dni. Nawet po podaniu niewielkich dawek chlortalidon łagodnie obniża podwyższone ciśnienie tętnicze krwi. Jego działanie hipotensyjne wzrasta stopniowo i osiąga swoją pełnię po ok. 2-4 tyg. leczenia. Początkowo chlortalidon powoduje znaczne zmniejszenie ilości płynów w ustroju, w surowicy oraz pojemności minutowej serca. Jest to prawdopodobnie przyczyną spadku ciśnienia obserwowanego na początku kuracji. Po kilku tyg. objętość osocza i płynu pozakomórkowego utrzymują się nieco poniżej normy. Pojemność minutowa serca albo wraca do normy albo nieco ją przewyższa. Utrzymuje się zmniejszenie oporu naczyń obwodowych. Leczenie skojarzone z innymi lekami hipotensyjnymi potęguje ich działanie. U większości chorych opornych na monoterapię można w ten właśnie sposób osiągnąć obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Podobnie jak inne diuretyki tiazydowe, chlortalidon powoduje zmniejszenie wielomoczu u chorych z nerkową moczówką prostą. Lek wydalany jest głównie z moczem, w większości w niezmienionej postaci.

1 tabl. zawiera 50 mg chlortalidonu.

Nadciśnienie samoistne (pierwotne) I10

Kardiomiopatia I42

Inne i nieokreślone zaburzenia układu krążenia I99

Przewlekła niewydolność wątroby K72.1

Przewlekła niewydolność nerek, nieokreślona N18.9

Moczówka prosta pochodzenia nerkowego N25.1

Obrzęk niesklasyfikowany gdzie indziej R60

C03BA04 - Chlortalidon

Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C

Badania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet, lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi.

Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C

Badania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet, lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi.

Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C

Badania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet, lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi.

Wykaz B

Produkt leczniczy zawierający substancję czynną silnie działającą.