Wskazania
Konieczność szybkiej diurezy. Stosowanie w nagłych sytuacjach lub gdy leczenie doustne jest wykluczone. Wskazania obejmują: obrzęk i/lub wodobrzusze spowodowane przez choroby serca lub wątroby; obrzęk spowodowany przez choroby nerek (w przypadku zespołu nerczycowego, leczenie choroby podstawowej jest niezbędne); obrzęk płuc (np. w przypadku ostrej niewydolności serca); przełom nadciśnieniowy (jako dodatek do innych środków terapeutycznych).
Dawkowanie
Droga podania: podanie dożylne lub (w wyjątkowych przypadkach) domięśniowe. Pozajelitowe podanie furosemidu jest wskazane w przypadku, gdy podanie doustne jest niemożliwe lub nieskuteczne (np. w przypadku zmniejszonego wchłaniania jelitowego) lub gdy wymagany jest szybki efekt. Aby osiągnąć optymalną skuteczność i zapobiec reakcjom wyrównawczym, na ogół preferowany jest ciągły wlew furosemidu zamiast wielokrotnego podawania bolusa. Należy mieć na uwadze aktualne wytyczne kliniczne, jeśli są dostępne. Jeśli ciągły wlew furosemidu jest niemożliwy podczas kontynuacji leczenia po doraźnym podaniu 1 lub kilku bolusów, preferowany jest schemat z użyciem niskich dawek podawanych w krótkich odstępach czasu (ok. 4 h) zamiast schematu z wyższymi dawkami w bolusach podawanymi w dłuższych odstępach. Leczenie powinno być dostosowane indywidualnie, w zależności od reakcji pacjenta, aby uzyskać maks. odpowiedź terapeutyczną oraz ustalić minimalną dawkę wymaganą do utrzymania tej odpowiedzi. Dożylny furosemid należy podawać w powolnym wstrzyknięciu lub wlewie. Nie należy przekraczać szybkości 4 mg na minutę i nie wolno podawać furosemidu z innymi lekami w jednej strzykawce. Ogólnie, furosemid należy podawać dożylnie. Podawanie domięśniowe powinno być ograniczone do wyjątkowych przypadków, w których niemożliwe jest podanie doustne czy dożylne. Koniecznie należy zwrócić uwagę na to, że wstrzyknięcie domięśniowe nie jest odpowiednie w leczeniu ostrych zaburzeń, takich jak obrzęk płuc. Dorośli. W przypadku braku konieczności zmniejszenia dawki, początkowa dawka zalecana u dorosłych i młodzieży powyżej 15 lat wynosi 20-40 mg furosemidu dożylnie (lub w wyjątkowych przypadkach domięśniowo); maks. dawka różni się w zależności od indywidualnej reakcji pacjenta. Jeśli wymagane są większe dawki, należy je podawać zwiększając po 20 mg i stosować nie częściej niż co 2 h. U osób dorosłych zalecana maks. dawka dobowa furosemidu wynosi 1500 mg. Przy podawaniu we wlewie, furosemid można podawać w postaci nierozcieńczonej za pomocą pompy infuzyjnej o stałej szybkości podawania, lub rozcieńczyć roztwór przy użyciu płynu wykazującego zgodność, np. chlorku sodu do wstrzykiwań B.P. lub roztworu Ringera do wstrzykiwań. W każdym przypadku szybkość wlewu nie powinna przekraczać 4 mg/minutę. Pozajelitowe podanie furosemidu jest wskazane w przypadku, gdy podawanie doustne jest niemożliwe lub nieskuteczne (np. w przypadku zmniejszonego wchłaniania jelitowego) lub gdy wymagany jest szybki efekt. W przypadku, kiedy stosuje się podawanie pozajelitowe, zaleca się możliwie najszybsze przejście na podawanie doustne. Dzieci i młodzież (do 18 lat). Doświadczenia dotyczące stosowania u dzieci i młodzieży są ograniczone. Dożylne podanie furosemidu u dzieci i młodzieży poniżej 15 lat jest zalecane tylko w wyjątkowych przypadkach. Dawkowanie powinno być dostosowane do mc., a zalecany zakres dawek wynosi 0,5-1 mg/kg mc./dobę, do maks. całkowitej dawki dobowej wynoszącej 20 mg. Należy jak najszybciej przejść na leczenie doustne. Zaburzenia czynności nerek. U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek (stężenie kreatyniny w surowicy >5 mg/dl) zaleca się, aby nie przekraczać szybkości wlewu 2,5 mg furosemidu na minutę. Osoby w podeszłym wieku. Zalecana dawka początkowa u osób w podeszłym wieku wynosi 20 mg/dobę. Dawka jest następnie stopniowo zwiększana, aż do uzyskania wymaganej odpowiedzi na leczenie. Szczególne zalecenia dotyczące dawkowania: u osób dorosłych, dawka zależy od schorzenia. Obrzęk związany z przewlekłą i ostrą niewydolnością serca: zalecana dawka początkowa wynosi 20-40 mg/dobę. W razie potrzeby, dawkę można dostosować do reakcji pacjenta. Dawkę tę należy podać w 2 lub 3 pojedynczych dawkach na dobę w przewlekłej zastoinowej niewydolności serca oraz jako bolus w ostrej niewydolności serca. Obrzęk związany z chorobą nerek: zalecana dawka początkowa wynosi 20-40 mg/dobę. W razie potrzeby, dawkę można dostosować do reakcji pacjenta. Całkowita dawka dobowa może być podawana jako dawka pojedyncza lub w postaci kilku dawek w ciągu dnia. Jeśli leczenie nie spowoduje optymalnego zwiększenia wydalania płynów, furosemid musi być podany w ciągłym wlewie dożylnym, przy początkowej szybkości 50-100 mg/godzinę. Przed rozpoczęciem podawania furosemidu, należy skorygować hipowolemię, niedociśnienie oraz zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i elektrolitowej. U pacjentów poddawanych dializie zazwyczaj stosowana dawka podtrzymująca wynosi 250-1500 mg/dobę. U pacjentów z zespołem nerczycowym, dawka musi być ustalona ostrożnie, ze względu na ryzyko częstszego występowania działań niepożądanych. Obrzęk związany z chorobą wątroby: gdy leczenie dożylne jest absolutnie konieczne, dawka początkowa powinna wynosić 20-40 mg. W razie potrzeby, dawkę można dostosować do reakcji pacjenta. Całkowita dawka dobowa może być podawana w pojedynczej dawce lub w kilku dawkach podzielonych. Furosemid może być stosowany w połączeniu z antagonistami aldosteronu w przypadku, kiedy leki te nie są wystarczająco skuteczne w monoterapii. W celu uniknięcia powikłań takich jak nietolerancja ortostatyczna lub zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i elektrolitowej albo encefalopatia wątrobowa, dawka musi być dokładnie dostosowana, aby uzyskać stopniową utratę płynów. Dawka może spowodować u dorosłych dzienną utratę mc. o około 0,5 kg. W przypadku wodobrzusza z obrzękiem, utrata mc. spowodowana przez zwiększenie diurezy nie powinna przekraczać 1 kg/dobę. Obrzęk płuc (w ostrej niewydolności serca): początkowa dawka furosemidu wynosi 40 mg podawane dożylnie. Jeśli stan pacjenta tego wymaga, po upływie 30-60 minut podaje się kolejne wstrzyknięcie furosemidu w dawce 20-40 mg. Furosemid należy stosować jako dodatek do innych środków terapeutycznych. Przełom nadciśnieniowy (oprócz innych środków terapeutycznych): zalecana dawka początkowa w leczeniu przełomu nadciśnieniowego wynosi 20-40 mg, podawane w bolusie dożylnym. W razie potrzeby, dawkę można dostosować do reakcji pacjenta.
Uwagi
Droga podania: podanie dożylne lub (w wyjątkowych przypadkach) domięśniowe.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek z substancji pomocniczych. Pacjenci z bezmoczem lub niewydolnością nerek ze skąpomoczem, niereagujący na furosemid. Niewydolność nerek w wyniku zatrucia środkami nefrotoksycznymi lub hepatotoksycznymi. Niewydolność nerek związana ze śpiączką wątrobową. Pacjenci z ciężką hipokaliemią lub ciężką hiponatremią. Pacjenci z hipowolemią (z towarzyszącym niedociśnieniem lub bez) lub odwodnieniem. Pacjenci w stanie przedśpiączkowym i śpiączce związanej z encefalopatią wątrobową. Pacjenci z nadwrażliwością na sulfonamidy (np. pochodne sulfonylomocznika lub antybiotyki z grupy sulfonamidów) mogą wykazywać krzyżową wrażliwość na furosemid. Laktacja.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Staranne monitorowanie jest wymagane w następujących przypadkach: pacjenci z częściową niedrożnością odpływu moczu (np. z przerostem gruczołu krokowego, wodonerczem, zwężeniem moczowodu). Należy zapewnić odpływ moczu; pacjenci z niedociśnieniem lub zwiększonym ryzykiem znacznego spadku ciśnienia krwi (pacjenci ze zwężeniem tętnic wieńcowych lub zwężeniem tętnicy mózgowej); pacjenci z jawną lub utajoną cukrzycą lub wahaniem poziomu glikemii (konieczne regularne monitorowanie stężenia glukozy we krwi); pacjenci z dną moczanową i hiperurykemią (konieczne regularne monitorowanie stężenia kwasu moczowego w surowicy); pacjenci z chorobami wątroby lub zespołem wątrobowo-nerkowym (zaburzenia czynności nerek związane z ciężką chorobą wątroby); hipoproteinemia (związana z zespołem nerczycowym; efekt działania furosemidu może być zmniejszony, a ototoksyczność zwiększona); jednoczesne stosowanie z solami litu (wymagane jest monitorowanie stężenia litu); ostra porfiria (stosowanie diuretyków jest uważane za niebezpieczne w ostrej porfirii, toteż należy zachować ostrożność); w przypadku wodobrzusza z obrzękiem, utrata mc. spowodowana przez zwiększenie diurezy nie powinna przekraczać 1 kg/dobę; zbyt intensywna diureza może spowodować niedociśnienie ortostatyczne lub ostre epizody hipotensyjne; NLPZ mogą hamować działanie moczopędne furosemidu i innych diuretyków. Stosowanie NLPZ z lekami moczopędnymi może zwiększać ryzyko nefrotoksyczności; w przypadku, gdy jest to wskazane, należy podjąć kroki w celu skorygowania niedociśnienia i hipowolemii przed rozpoczęciem terapii. Ostrożne dobieranie dawki jest wymagane w następujących przypadkach: zaburzenia elektrolitowe (np. hipokaliemia, hiponatremia). Mogą być potrzebne suplementy potasu i/lub środki dietetyczne w celu kontrolowania lub uniknięcia hipokaliemii; zaburzenia ilości płynów, odwodnienie, zmniejszenie objętości krwi z zapaścią krążeniową oraz możliwość wystąpienia zakrzepicy i zatorowości, zwłaszcza u osób w podeszłym wieku, przy nadmiernym użyciu; ototoksyczność (przy podawaniu szybciej niż 4 mg/min - inne związki ototoksyczne podawane jednocześnie mogą zwiększać to ryzyko); podawanie dużych dawek; podawanie u pacjentów z postępującą, ciężką chorobą nerek; podawanie sorbitolu. Jednoczesne podawanie obu substancji może prowadzić do zwiększonego odwodnienia (sorbitol może powodować dodatkową utratę płynów przez wywoływanie biegunki); podawanie u pacjentów z toczniem rumieniowatym; stosowanie leków wydłużających odstęp QT. Objawowe niedociśnienie tętnicze prowadzące do zawrotów głowy, omdlenie lub utrata przytomności może wystąpić u pacjentów leczonych furosemidem, zwłaszcza w podeszłym wieku, u chorych przyjmujących inne leki, które mogą powodować niedociśnienie tętnicze oraz u pacjentów z innymi schorzeniami, które powodują ryzyko niedociśnienia. Wcześniaki (ryzyko nefrokalcynozy/kamicy nerkowej; konieczne jest monitorowanie czynności nerek i wykonanie USG nerek). U wcześniaków z zespołem zaburzeń oddychania, podawanie furosemidu w 1-szych tyg. po urodzeniu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia przetrwałego przewodu tętniczego. Należy zachować ostrożność u pacjentów narażonych na niedobór elektrolitów. Podczas leczenia furosemidem zalecane jest regularne monitorowanie stężenia sodu, potasu i kreatyniny w surowicy . Szczególnie staranne monitorowanie jest wymagane u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka zaburzeń równowagi elektrolitowej lub w przypadku znaczącej dodatkowej utraty płynów (np. z powodu wymiotów lub biegunki). Należy wyrównać hipowolemię lub odwodnienie, jak również wszelkie istotne zaburzenia gospodarki elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Może to wymagać tymczasowego przerwania podawania furosemidu. U pacjentów z wysokim ryzykiem wystąpienia nefropatii pokontrastowej nie zaleca się stosowania furosemidu w celu uzyskania diurezy, w ramach środków zapobiegawczych przed rozwojem nefropatii pokontrastowej. Jednoczesne stosowanie z rysperydonem. W kontrolowanych placebo badaniach z użyciem rysperydonu u pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem, obserwowano wyższą śmiertelność u pacjentów leczonych furosemidem i rysperydonem (7,3%; średni wiek 89 lat, zakres 75-97 lat) w porównaniu do pacjentów leczonych samym rysperydonem (3,1%, średni wiek 84 lata, zakres 70-96 lat) lub furosemidem (4,1%; średni wiek 80 lat, zakres 67-90 lat). Jednoczesne stosowanie rysperydonu z innymi lekami moczopędnymi (głównie diuretykami tiazydowymi w małych dawkach) nie wiązało się z podobnymi wynikami. Nie zidentyfikowano mechanizmu patofizjologicznego tego zjawiska, a także nie zaobserwowano spójnego wzorca odnośnie przyczyny śmierci. Niemniej jednak, należy zachować ostrożność i rozważyć ryzyko oraz korzyści wynikające z takiego połączenia lub skojarzonego stosowania z innymi silnymi lekami moczopędnymi, przed podjęciem decyzji o leczeniu. Nie obserwowano zwiększonej śmiertelności wśród pacjentów przyjmujących inne leki moczopędne podczas jednoczesnego leczenia rysperydonem. Niezależnie od leczenia, ogólnym czynnikiem ryzyka zgonu było odwodnienie i dlatego należy go unikać u pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem. Nadwrażliwość na światło: zgłaszano przypadki reakcji nadwrażliwości. Jeśli podczas leczenia wystąpi reakcja nadwrażliwości na światło, zaleca się przerwanie leczenia. Jeśli będzie konieczne ponowne zastosowanie, zaleca się ochronę miejsc narażonych na słońce lub sztuczne promieniowanie UVA. Produkt leczniczy 10 mg/ml, roztw. do wstrzykiwań (2 ml, 4 ml i 5 ml). Produkt zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) w ampułce, czyli zasadniczo jest "wolny od sodu". Furosemid wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Pacjenci wykazują indywidualną reakcję na furosemid. Zdolność do prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn ulec zmniejszeniu podczas leczenia furosemidem, szczególnie na początku terapii, przy zmianie leku lub w połączeniu z alkoholem.
Interakcje
Niezalecane połączenia. Ilość wydalanego litu może zostać zmniejszona przez furosemid, co prowadzi do zwiększenia działania kardiotoksycznego i toksyczności litu. W związku z tym nie zaleca się takiego połączenia. Jeśli jednak takie połączenie jest uważane za niezbędne, należy starannie monitorować stężenie litu i dostosować dawkę litu. Rysperydon: należy zachować ostrożność podczas stosowania, a przed podjęciem decyzji o leczeniu należy rozważyć ryzyko i korzyści wynikające z równoczesnego leczenia furosemidem lub innymi silnymi diuretykami. Zwiększonej śmiertelności u pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem, leczonych jednocześnie rysperydonem. Połączenia wymagające zachowania ostrożności. Leki ototoksyczne (np. aminoglikozydy, cisplatyna): furosemid może nasilać działanie ototoksyczne niektórych leków, na przykład cisplatyny lub antybiotyków aminoglikozydowych, takich jak kanamycyna, gentamycyna i tobramycyna, zwłaszcza u pacjentów z niewydolnością nerek. Ponieważ może to doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia, leki te powinny być stosowane z furosemidem tylko wtedy, gdy istnieją ważne powody medyczne. W pojedynczych przypadkach, dożylne podawanie furosemidu w okresie 24 h poprzedzających podanie wodzianu chloralu może spowodować nagłe zaczerwienienie twarzy, nadmierne pocenie się, niepokój, nudności, zwiększenie ciśnienia krwi i tachykardię. Dlatego jednoczesne podawanie furosemidu i wodzianu chloralu nie jest zalecane. Jednoczesne stosowanie karbamazepiny lub aminoglutetimidu może zwiększać ryzyko wystąpienia hiponatremii. Wpływ niektórych innych leków przeciwnadciśnieniowych (leków moczopędnych i innych leków obniżających ciśnienie krwi) może ulegać nasileniu podczas jednoczesnego podawania furosemidu. Inhibitory ACE i antagoniści receptora angiotensyny II: wpływ innych leków przeciwnadciśnieniowych może ulegać nasileniu podczas jednoczesnego stosowania furosemidu. Ciężki spadek ciśnienia ze wstrząsem w skrajnych przypadkach oraz pogorszenie czynności nerek (w pojedynczych przypadkach ostra niewydolność nerek) obserwowano podczas stosowania w połączeniu z inhibitorami ACE, jeśli inhibitor ACE był podawany po raz 1-szy lub po raz 1-szy w wysokich dawkach (niedociśnienie 1-szej dawki). Jeśli to możliwe, leczenie furosemidem należy tymczasowo przerwać (lub przynajmniej zmniejszyć dawkę) na trzy dni przed rozpoczęciem leczenia inhibitorem ACE lub antagonistą receptora angiotensyny II, albo zwiększeniem dawki inhibitora ACE lub antagonisty receptora angiotensyny II. U pacjentów przyjmujących leki moczopędne może występować wyraźne niedociśnienie i pogorszenie czynności nerek. Zaburzenia czynności nerek mogą również wystąpić podczas 1-szego jednoczesnego podania oraz przy 1-szym podaniu wysokich dawek ACE lub antagonisty receptora angiotensyny II. Tiazydy: w wyniku interakcji między furosemidem i tiazydami występuje efekt synergiczny diurezy. Leki przeciwcukrzycowe: możliwe jest zmniejszenie tolerancji glukozy, ponieważ furosemid może osłabiać działanie tych leków. Metformina: stężenie metforminy we krwi może ulegać zwiększeniu pod wpływem furosemidu. Przeciwnie, metformina może zmniejszać stężenie furosemidu. Ryzyko to jest związane ze zwiększonym występowaniem kwasicy mleczanowej w przypadku czynnościowej niewydolności nerek. Glikozydy nasercowe (np. digoksyna) i inne produkty lecznicze, które mogą powodować wydłużenie odstępu QT: zmniejszenie stężenia potasu może zwiększać toksyczność glikozydów naparstnicy. Z tego powodu stężenie potasu należy monitorować. Niektóre zaburzenia elektrolitowe mogą zwiększać toksyczność niektórych jednocześnie podawanych leków, które mogą powodować wydłużenie odstępu QT, np. leki przeciwarytmiczne klasy Ia i leki przeciwarytmiczne klasy III, takie jak amiodaron, sotalol, dofetylid, ibutylid i chinolony. Zaleca się monitorowanie stężenia potasu w osoczu oraz badanie EKG. Fibraty. Stężenie furosemidu i z pochodnych kwasu fibrynowego (np. klofibrat i fenofibrat) we krwi może ulegać zwiększeniu podczas jednoczesnego stosowania (w szczególności w przypadku hipoalbuminemii). Należy monitorować nasilenie skutków działania/toksyczności. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (w tym koksyby) i wysokie dawki salicylanów mogą wywołać ostrą niewydolność nerek w przypadku wcześniej istniejącej hipowolemii i zmniejszać działanie moczopędne, natriuretyczne i przeciwnadciśnieniowe. W przypadku jednoczesnego stosowania z wysokimi dawkami salicylanów, tendencja do działania toksycznego salicylanów może być zwiększona wskutek zmniejszonego wydzielania nerkowego lub zmienionej czynności nerek. Leki nefrotoksyczne (np. polimyksyny, aminoglikozydy, cefalosporyny, organiczne związki platyny, leki immunosupresyjne, jodowe środki kontrastowe, foskarnet, pentamidyna): furosemid może nasilać nefrotoksyczne działanie leków wykazujących toksyczny wpływ na nerki. Antybiotyki takie jak cefalosporyny: u pacjentów stosujących równocześnie furosemid i duże dawki niektórych cefalosporyn może wystąpić zaburzenie czynności nerek. Istnieje ryzyko działania cytotoksycznego w przypadku jednoczesnego stosowania cisplatyny i furosemidu. Ponadto, nefrotoksyczne działanie cisplatyny może się nasilić, jeśli furosemid nie jest podawany w małych dawkach (np. 40 mg u pacjentów z prawidłową czynnością nerek) przy dodatnim bilansie płynowym, podczas stosowania w celu uzyskania wymuszonej diurezy w trakcie leczenia cisplatyną. Lek ulegające znacznemu wydzielaniu kanalikowemu: probenecyd, metotreksat i inne leki, które podobnie jak furosemid, ulegają znacznemu wydzielaniu kanalikowemu i mogą zmniejszać działanie furosemidu. Odwrotnie, furosemid może zmniejszać wydalanie tych produktów leczniczych przez nerki. W przypadku leczenia dużymi dawkami (zwłaszcza zarówno furosemidu jak i innych produktów leczniczych), może to prowadzić do zwiększenia stężenia w surowicy i wzrostu ryzyka wystąpienia działań niepożądanych furosemidu lub jednocześnie stosowanego leku. Inhibitory adrenergiczne działające obwodowo: działanie tych leków może ulegać nasileniu wskutek jednoczesnego podawania furosemidu. Fenobarbital i fenytoina: po jednoczesnym podaniu tych leków może wystąpić osłabienie skutków działania furosemidu. Tubokuraryna, pochodne kuraryny i sukcynylocholina: furosemid może nasilać lub wydłużać działanie zwiotczające mięśnie wywierane przez te leki. Glikokortykosteroidy, karbenoksolon, amfoterycyna B, penicylina G, ACTH, środki przeczyszczające i lukrecja: jednoczesne stosowanie furosemidu z glikokortykosteroidami, karbenoksolonem, dużymi dawkami lukrecji lub przy długotrwałym stosowaniu środków przeczyszczających może zwiększać utratę potasu. Podczas stosowania w połączeniu z glikokortykosteroidami, należy mieć na uwadze możliwość wystąpienia hipokaliemii, a także ryzyko jej nasilenia w przypadku nadużywania środków przeczyszczających. Może to doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń słuchu, toteż takie połączenie powinno być stosowane tylko wtedy, gdy istnieją ważne powody medyczne. Stężenie potasu należy monitorować. Jednoczesne podawanie sukralfatu i furosemidu może zmniejszyć natriuretyczne i przeciwnadciśnieniowe działanie furosemidu. Należy starannie obserwować pacjentów otrzymujących oba leki w celu określenia, czy osiągnięto pożądane działanie moczopędne i/lub przeciwnadciśnieniowe furosemidu. Podanie furosemidu i sukralfatu powinny oddzielać co najmniej 2 h. Furosemid zwiększa działanie doustnych leków przeciwzakrzepowych. Działanie teofiliny i środków zwiotczających typu kurary może ulegać nasileniu. Aminy presyjne [np. adrenalina (epinefryna), noradrenalina (norepinefryna)]: jednoczesne stosowanie furosemidu może osłabiać działanie amin presyjnych. Inne interakcje. Jednoczesne stosowanie cyklosporyny i furosemidu jest związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia dny moczanowej.
Ciąża i laktacja
Nie należy stosować furosemidu w okresie ciąży, o ile nie istnieją ważne powody medyczne. Furosemid przenika przez barierę łożyskową, a zatem może spowodować diurezę u płodu. Leczenie w czasie ciąży wymaga monitorowania wzrostu płodu. Leczenie nadciśnienia tętniczego i obrzęków związanych z ciążą zazwyczaj nie jest zalecane, ponieważ może wywołać fizjologiczną hipowolemię, co powoduje zmniejszenie przepływu przez łożysko. Jeżeli stosowanie furosemidu jest niezbędne w leczeniu niewydolności serca lub nerek u kobiet w ciąży, konieczne jest staranne monitorowanie hematokrytu, elektrolitów i wzrostu płodu. Podczas leczenia furosemidem możliwe jest wypieranie bilirubiny z wiązania z albuminami, a tym samym podwyższenie ryzyka wystąpienia żółtaczki jądrowej w wyniku hiperbilirubinemii. Furosemid może predysponować płód do hiperkalciurii, wapnicy nerek i wtórnej nadczynności przytarczyc. We krwi pępowinowej furosemid osiąga 100% stężenia w surowicy matki. Dotychczas nie opisywano wad u ludzi, które mogą być związane z ekspozycją na furosemid. Jednakże doświadczenia są zbyt ograniczone, aby umożliwić jednoznaczną ocenę potencjalnego szkodliwego wpływu na zarodek/płód. Furosemid przenika do mleka kobiecego i może hamować laktację. Kobiety nie powinny karmić piersią podczas leczenia furosemidem.
Działania niepożądane
Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (niezbyt często) małopłytkowość; może wystąpić małopłytkowość, szczególnie ze wzrostem skłonności do krwawienia; (rzadko) eozynofilia, leukopenia, depresja szpiku kostnego (występowanie tego objawu wymaga zaprzestania leczenia); (bardzo rzadko) niedokrwistość hemolityczna, niedokrwistość aplastyczna, agranulocytoza. Poważne niedobory płynów mogą doprowadzić do zagęszczenia krwi ze skłonnością do powstawania zakrzepów, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku. Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) ciężkie reakcje anafilaktyczne i anafilaktoidalne, takie jak wstrząs anafilaktyczny. Zaburzenia endokrynologiczne: leczenie furosemidem może obniżać tolerancję glukozy. U pacjentów z cukrzycą może to prowadzić do pogorszenia kontroli metabolicznej oraz ujawnienia się utajonej cukrzycy. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: może wystąpić hipokaliemia, hiponatremia i zasadowica metaboliczna, zwłaszcza po długotrwałym leczeniu lub podczas stosowania wysokich dawek. W związku z tym wskazane jest regularne monitorowanie elektrolitów w surowicy (zwłaszcza potasu, sodu i wapnia). Może wystąpić niedobór potasu, zwłaszcza w przypadku diety z małą zawartością potasu. W przypadku zmniejszenia podaży potasu i/lub zwiększenia pozanerkowej utraty potasu (np. podczas wymiotów lub przewlekłej biegunki) może wystąpić hipokaliemia wskutek zwiększonej nerkowej utraty potasu. Zaburzenia podstawowe (np. marskość lub niewydolność serca), jednoczesne stosowanie innych leków i odżywianie mogą powodować skłonność do niedoboru potasu. W takich przypadkach konieczne jest odpowiednie monitorowanie, a także leczenie substytucyjne. W wyniku zwiększenia nerkowej utraty sodu może wystąpić objawowa hiponatremia, szczególnie w przypadku ograniczenia podaży chlorku sodu. Zwiększona utrata wapnia przez nerki może prowadzić do hipokalcemii, która w rzadkich przypadkach może powodować tężyczkę. U pacjentów ze zwiększoną nerkową utratą magnezu, w rzadkich przypadkach obserwowano występowanie tężyczki lub zaburzeń rytmu serca w następstwie hipomagnezemii. Może wzrosnąć stężenie kwasu moczowego, prowadząc do wystąpienia napadów dny moczanowej. Podczas leczenia furosemidem może dojść do rozwoju zasadowicy metabolicznej lub do nasilenia istniejącej wcześniej zasadowicy metabolicznej (np. w niewyrównanej marskości wątroby). Zaburzenia układu nerwowego: (rzadko) parestezje, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, senność, dezorientacja, wrażenie ucisku w głowie; (nieznana) zawroty głowy, omdlenia i utrata świadomości (spowodowane objawowym niedociśnieniem). Zaburzenia oka: (rzadko) nasilenie krótkowzroczności, niewyraźne widzenie, zaburzenia widzenia z objawami hipowolemii. Zaburzenia ucha i błędnika: (rzadko) zaburzenia słuchu i/lub szumy uszne spowodowane przez furosemid są rzadkie i zazwyczaj przemijające; częstość występowania jest wyższa po szybkim podaniu dożylnym, w szczególności u pacjentów z niewydolnością nerek lub hipoproteinemią (np. w zespole nerczycowym); (niezbyt często) głuchota (czasami nieodwracalna). Zaburzenia serca: szczególnie na początkowym etapie leczenia oraz u osób w podeszłym wieku, bardzo intensywna diureza może spowodować obniżenie ciśnienia krwi, które, jeśli jest znaczne, może wywołać objawy takie jak: hipotonia ortostatyczna, ostre niedociśnienie, wrażenie ucisku w głowie, zawroty głowy, zapaść krążeniowa, zakrzepowe zapalenie żył lub nagła śmierć (po podaniu domięśniowym lub dożylnym). Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: (rzadko) nudności, wymioty, biegunka, jadłowstręt, rozstrój żołądka, zaparcia, suchość w jamie ustnej. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (bardzo rzadko) ostre zapalenie trzustki, wewnątrzwątrobowa cholestaza, żółtaczka cholestatyczna, niedokrwienie wątroby, zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (niezbyt często) świąd, reakcje skóry i błon śluzowych (np. osutka pęcherzowa, wysypka, pokrzywka, plamica, rumień wielopostaciowy, złuszczające zapalenie skóry, nadwrażliwość); (rzadko) zapalenie naczyń, zaostrzenie lub aktywacja tocznia rumieniowatego; (nieznana) ostra uogólniona osutka krostkowa (AGEP). Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (rzadko) skurcze mięśni nóg, osłabienie, przewlekłe zapalenie stawów. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: leki moczopędne mogą nasilać lub wywoływać objawy ostrego zatrzymania moczu (zaburzenia opróżniania pęcherza, przerost gruczołu krokowego lub zwężenie cewki moczowej), zapalenie naczyń, cukromocz, przejściowy wzrost stężenia kreatyniny i mocznika we krwi; (rzadko) śródmiąższowe zapalenie nerek. Ciąża, połóg i okres okołoporodowy: u wcześniaków leczonych furosemidem może dojść do rozwoju wapnicy nerek i/lub kamicy nerkowej, ze względu na odkładanie się wapnia w tkankach nerki. U wcześniaków z zespołem zaburzeń oddychania, leczenie moczopędne furosemidem w 1-szych tyg. życia może zwiększać ryzyko wystąpienia przetrwałego przewodu tętniczego. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (rzadko) gorączka; po podaniu domięśniowym mogą wystąpić reakcje miejscowe, takie jak ból. Badania diagnostyczne: (rzadko) podczas leczenia furosemidem może wzrosnąć stężenie cholesterolu i triglicerydów w surowicy.
Przedawkowanie
Obraz kliniczny w przypadku ostrego lub przewlekłego przedawkowania zależy przede wszystkim od zakresu i skutków utraty płynów i elektrolitów (np. hipowolemia, odwodnienie, zagęszczenie krwi, zaburzenia rytmu serca - w tym blok przedsionkowo-komorowy oraz migotanie komór) z powodu nadmiernej diurezy. Objawy tych zaburzeń obejmują ciężkie niedociśnienie (prowadzące do wstrząsu), ostrą niewydolność nerek, zakrzepicę, stany delirium, porażenie wiotkie, apatię i dezorientację. Przy 1-szych objawach wstrząsu (hipotonia, wzmożona potliwość, nudności, sinica) należy natychmiast przerwać wstrzykiwanie, obniżyć głowę pacjenta i umożliwić mu swobodne oddychanie. Postępowanie obejmuje uzupełnienie płynów i wyrównanie zaburzeń gospodarki elektrolitowej, monitorowanie funkcji metabolicznych i utrzymanie strumienia moczu. Leczenie farmakologiczne w przypadku wstrząsu anafilaktycznego: rozcieńczyć 1 ml 1: 1000 roztworu adrenaliny w 10 ml i powoli wstrzyknąć 1 ml roztworu (co odpowiada 0,1 mg adrenaliny); należy kontrolować tętno, ciśnienie krwi i akcję serca w celu wykrycia ewentualnych zaburzeń rytmu serca. W razie konieczności, podanie adrenaliny można powtórzyć. Następnie należy podać dożylnie glikokortykoid (np. 250 mg metyloprednizolonu), powtarzając wstrzyknięcie w razie potrzeby. U dzieci należy dostosować powyższe dawki na podstawie mc. Należy wyrównać hipowolemię przy użyciu dostępnych środków i zastosować sztuczną wentylację, podać tlen, a w przypadku wstrząsu anafilaktycznego zastosować leki przeciwhistaminowe. Nie jest znane swoiste antidotum dla furosemidu. Jeśli przedawkowanie nastąpiło w trakcie leczenia pozajelitowego, leczenie polega na obserwacji i terapii wspomagającej. Hemodializa nie przyspiesza eliminacji furosemidu.
Działanie
Furosemid jest silnym środkiem moczopędnym o szybkim początku działania. Z farmakologicznego punktu widzenia, furosemid hamuje układ wspólnego transportu (wchłanianie zwrotne) następujących elektrolitów: Na+, K+ i 2Cl-, znajdujący się na błonie komórkowej w części wstępującej pętli Henlego. W związku z tym, skuteczność furosemidu zależy od dotarcia leku do światła kanalika nerkowego za pomocą anionowego mechanizmu transportowego. Efekt moczopędny wynika z hamowania wchłaniania zwrotnego chlorku sodu w tym segmencie pętli Henlego. W rezultacie, frakcja wydalanego sodu może wzrosnąć do 35% filtracji kłębuszkowej sodu. Wtórnymi efektami zwiększonej eliminacji sodu są: zwiększenie wydalania moczu i zwiększenie dystalnej sekrecji potasu w kanaliku dystalnym. Wzrasta również wydalanie soli wapnia i magnezu.
Skład
1 ml roztw. zawiera 10 mg furosemidu.
Doping
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B
Lukrecja
Warzywa liściaste, drożdże
