Wskazania
Produkt leczniczy jest wskazany do stosowania u dorosłych, młodzieży i dzieci w skojarzonej terapii przeciwretrowirusowej w leczeniu zakażeń ludzkim wirusem upośledzenia odporności (HIV). Wykazanie korzystnego działania abakawiru opiera się głównie na wynikach badań z zastosowaniem dawkowania 2x/dobę u dorosłych pacjentów nieleczonych dotychczas lekami przeciwretrowirusowymi, poddawanych terapii skojarzonej. U każdego pacjenta zakażonego HIV, niezależnie od jego rasy, należy przeprowadzić przed rozpoczęciem leczenia abakawirem badanie obecności alleli HLA-B*5701. Abakawiru nie należy stosować u pacjentów, o których wiadomo, że są nosicielami alleli HLA-B*5701.
Dawkowanie
Dorośli, młodzież i dzieci o mc. co najmniej 25 kg. Zalecaną dawką produktu jest 600 mg/dobę. Można ją podawać albo jako 300 mg (1 tabl.) 2x/dobę lub 600 mg (2 tabl.) raz/dobę. Dzieci o mc. mniejszej niż 25 kg. Zaleca się dawkowanie w zależności od mc. Dzieci o mc. ≥20 kg do <25 kg. Zalecana dawka wynosi 450 mg/dobę. Można ją podawać jako 150 mg (pół tabl.) rano i 300 mg (cała tabl.) wieczorem albo 450 mg (1,5 tabl.) raz/dobę. Dzieci o mc. od 14 kg do <20 kg: zalecana dawka wynosi 300 mg/dobę. Można ją podawać jako 150 mg (pół tabl.) 2x/dobę albo 300 mg (1 tabl.) raz/dobę. Dzieci w wieku poniżej 3 m-cy: doświadczenie kliniczne u dzieci w wieku poniżej 3 m-cy jest ograniczone i niewystarczające, aby określić specjalne zalecenia dotyczące dawkowania. W przypadku zmiany dawkowania z 2x/dobę na raz/dobę, zalecaną dawkę raz/dobę (jak opisano wyżej) należy przyjąć po około 12 h od przyjęcia ostatniej dawki stosowanej według schematu 2x/dobę, a następnie kontynuować przyjmowanie produktu leczniczego raz/dobę (jak opisano wyżej) w przybliżeniu co 24 h. W razie powrotu do dawkowania 2x/dobę, dawkowanie zalecane do stosowania 2x/dobę należy rozpocząć po około 24 h od przyjęcia ostatniej dawki przyjętej według schematu raz/dobę. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek modyfikacja dawki produktu leczniczego nie jest konieczna. Jednak nie zaleca się stosowania produktu leczniczego u pacjentów ze schyłkową chorobą nerek. Abakawir jest metabolizowany głównie przez wątrobę. Nie można określić zaleceń dotyczących dawkowania u pacjentów z łagodnymi zaburzeniami czynności wątroby. Brak dostępnych danych dotyczących pacjentów z umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby, dlatego nie zaleca się stosowania u nich abakawiru, chyba że oceni się, że jest to konieczne. Jeśli abakawir stosuje się u pacjentów z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby, konieczne jest ścisłe kontrolowanie stanu pacjenta oraz, jeśli to możliwe, kontrolowanie stężenia abakawiru w osoczu. Stosowanie abakawiru u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby jest przeciwwskazane. Obecnie brak danych farmakokinetycznych u pacjentów w wieku powyżej 65 lat.
Uwagi
Produkt leczniczy powinni przepisywać lekarze z doświadczeniem w leczeniu zakażeń HIV. Produkt leczniczy można przyjmować z posiłkiem lub niezależnie od posiłków. W celu zapewnienia podania pełnej dawki, tabl. należy połykać bez rozkruszania. Abakawir jest dostępny także w roztw. doust. do stosowania u dzieci w wieku powyżej 3 m-cy i o mc. mniejszej niż 14 kg, a także u pacjentów, u których nie można zastosować tabl. Jeśli pacjent nie jest w stanie połykać tabl., można je rozkruszyć i zmieszać z niewielką ilością półpłynnego pokarmu lub płynu, a następnie podać całą porcję bezpośrednio po przygotowaniu.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na abakawir lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Ciężkie zaburzenia czynności wątroby.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Stosowanie abakawiru związane jest z ryzykiem reakcji nadwrażliwości (ang. HSR), charakteryzujących się gorączką i/lub wysypką z innymi objawami wskazującymi na zmiany wielonarządowe. Podczas stosowania abakawiru obserwowano reakcje nadwrażliwości. Niektóre z nich zagrażały życiu, a w rzadkich przypadkach, gdy nie wdrożono odpowiedniego postępowania, zakończyły się zgonem. Ryzyko reakcji nadwrażliwości na abakawir jest duże u pacjentów z dodatnim wynikiem badania obecności alleli HLA-B*5701. Jednak reakcje takie zgłaszano z mniejszą częstością u pacjentów, którzy są nosicielami tych alleli. Dlatego należy przestrzegać następujących zaleceń: przed rozpoczęciem leczenia należy zawsze udokumentować status nosicielstwa HLA-B*5701. Nigdy nie należy rozpoczynać stosowania produktu leczniczego u pacjentów z HLA-B*5701 ani u pacjentów, u których nie występuje HLA-B*5701, ale u których podejrzewano wystąpienie reakcji nadwrażliwości na abakawir podczas wcześniejszego stosowania schematu leczenia zawierającego abakawir (np. Kivexa, Trizivir, Triumeq). Należy natychmiast przerwać stosowanie produktu leczniczego, nawet u pacjentów bez alleli HLA-B*5701, jeśli podejrzewa się wystąpienie reakcji nadwrażliwości. Opóźnienie odstawienia produktu leczniczego po wystąpieniu nadwrażliwości może spowodować wystąpienie zagrażającej życiu reakcji. Po przerwaniu leczenia produktem leczniczym z powodu podejrzenia reakcji nadwrażliwości, pacjent nie może już nigdy przyjmować produktu leczniczego ani innych produktów leczniczych zawierających abakawir (tj. Kivexa, Trizivir, Triumeq). Ponowne rozpoczęcie stosowania produktów leczniczych zawierających abakawir po podejrzeniu wystąpienia reakcji nadwrażliwości na abakawir może spowodować szybki nawrót objawów (w ciągu kilku godz.). Nawrót jest zwykle cięższy niż reakcja początkowa i może wystąpić zagrażające życiu zmniejszenie ciśnienia tętniczego i zgon. W celu uniknięcia ponownego przyjęcia abakawiru, pacjentów, u których podejrzewano wystąpienie reakcji nadwrażliwości, należy poinstruować, aby usunęli pozostałe tabl. produktu leczniczego. Reakcje nadwrażliwości na abakawir zostały dobrze scharakteryzowane podczas badań klinicznych i w okresie obserwacji po wprowadzeniu abakawiru do obrotu. Objawy zwykle występowały w ciągu 1-szych 6 tyg. (mediana czasu do ich wystąpienia: 11 dni) od rozpoczęcia leczenia abakawirem, chociaż reakcje te mogą wystąpić w dowolnym czasie w trakcie leczenia. Niemal wszystkie reakcje nadwrażliwości na abakawir obejmują gorączkę i/lub wysypkę. Istotne jest, że takie objawy mogą prowadzić do błędnego rozpoznania reakcji nadwrażliwości, jako choroby układu oddechowego (zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, zapalenie gardła) lub jako zapalenia żołądka i jelit. Objawy związane z reakcją nadwrażliwości nasilają się podczas trwania leczenia i mogą zagrażać życiu. Objawy te zwykle ustępują po odstawieniu abakawiru. W rzadkich przypadkach u pacjentów, którzy przerwali leczenie abakawirem z przyczyn innych niż objawy reakcji nadwrażliwości, występowały również zagrażające życiu reakcje w ciągu kilku godz. po ponownym rozpoczęciu leczenia abakawirem. Podawanie abakawiru należy wznowić w warunkach łatwego dostępu pomocy medycznej. Kwasicę mleczanową, zwykle związaną z hepatomegalią i stłuszczeniem wątroby, notowano podczas stosowania analogów nukleozydów. Do wczesnych objawów (objawowy nadmiar mleczanów) należą łagodne objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty i ból brzucha), niespecyficzne złe samopoczucie, utrata apetytu, zmniejszenie mc., objawy oddechowe (szybki i/lub głęboki oddech) lub objawy neurologiczne (w tym osłabienie motoryki). Kwasica mleczanowa wiąże się z wysoką śmiertelnością i może być związana z zapaleniem trzustki, niewydolnością wątroby lub niewydolnością nerek. Kwasica mleczanowa występuje zwykle po kilku lub kilkunastu m-cach leczenia. W razie wystąpienia objawów nadmiaru mleczanów i metabolicznej lub mleczanowej kwasicy, postępującej hepatomegalii lub szybko zwiększającej się aktywności aminotransferaz, leczenie analogami nukleozydów należy przerwać. Należy zachować ostrożność podczas podawania analogów nukleozydów każdemu pacjentowi (szczególnie otyłym kobietom) z hepatomegalią, zapaleniem wątroby lub innymi znanymi czynnikami ryzyka (w tym niektóre produkty lecznicze i alkohol) choroby wątroby i stłuszczenia wątroby. Pacjenci zakażeni wirusem zapalenia wątroby typu C i leczeni interferonem i rybawiryną mogą stanowić grupę szczególnego ryzyka. Stan pacjentów obarczonych zwiększonym ryzykiem należy uważnie obserwować. W warunkach in vitro oraz in vivo wykazano, że analogi nukleozydów i nukleotydów powodują różnego stopnia uszkodzenia mitochondriów. Istnieją doniesienia o zaburzeniach czynności mitochondriów u niemowląt bez zakażenia HIV, narażonych w okresie życia płodowego i/lub po urodzeniu na działanie analogów nukleozydów. Głównymi zgłaszanymi działaniami niepożądanymi są zaburzenia czynności układu krwiotwórczego (niedokrwistość, neutropenia), zaburzenia metabolizmu (nadmiar mleczanów, zwiększona aktywność lipazy). Zaburzenia te są często przemijające. Zgłaszano pewne występujące z opóźnieniem zaburzenia neurologiczne (nadmierne napięcie mięśni, drgawki, zaburzenia zachowania). Obecnie nie wiadomo, czy zaburzenia neurologiczne mają charakter przemijający, czy trwały. Należy kontrolować stan kliniczny dzieci narażonych w okresie życia płodowego na działanie analogów nukleozydów i nukleotydów, nawet jeśli nie wykryto u nich zakażenia HIV, a także wyniki badań laboratoryjnych. W razie wystąpienia u nich przedmiotowych i podmiotowych objawów wskazujących na zaburzenia czynności mitochondriów, należy przeprowadzić dokładne badania. Powyższe wyniki nie zmieniają obecnych zaleceń dotyczących stosowania terapii przeciwretrowirusowej u kobiet w ciąży w celu zapobiegania wertykalnemu przeniesieniu HIV z matki na dziecko. Skojarzone leczenie przeciwretrowirusowe u pacjentów zakażonych HIV jest związane ze zmianą rozmieszczenia tkanki tłuszczowej (lipodystrofia). Odległe następstwa tych zmian nie są obecnie znane, a wiedza o ich mechanizmach jest niekompletna. Związek między stłuszczeniem narządowym a inhibitorami proteazy (PI) i między nukleozydowymi inhibitorami odwrotnej transkryptazy (NRTI) a lipoatrofią jest hipotetyczny. Zwiększone ryzyko lipodystrofii jest związane z osobniczymi czynnikami, takimi jak podeszły wiek oraz z czynnikami związanymi z lekami, takimi jak dłuższy czas trwania leczenia przeciwretrowirusowego i wynikające z tego zaburzenia metaboliczne. Badanie kliniczne powinno obejmować ocenę fizykalnych objawów zmian rozmieszczenia tkanki tłuszczowej. Należy zwrócić uwagę na pomiar na czczo stężenia lipidów w surowicy i glukozy we krwi. Zaburzenia gospodarki tłuszczowej należy leczyć we właściwy sposób. Stwierdzono przypadki zapalenia trzustki, ale związek z leczeniem abakawirem jest niepewny. U pacjentów z wysoką wiremią (>100 000 kopii/ml) wybór leczenia skojarzonego trzema lekami: abakawirem, lamiwudyną i zydowudyną wymaga szczególnego rozważenia. Odnotowano przypadki znacznej nieskuteczności wirusologicznej i nagłej oporności we wczesnym stadium, gdy abakawir podawano jednocześnie z fumaranem dizoproksylu tenofowiru i lamiwudyną w dawkowaniu raz/dobę. Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności abakawiru u pacjentów z ciężkimi chorobami wątroby. Stosowanie abakawiru u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby jest przeciwwskazane. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, w tym z przewlekłym aktywnym zapaleniem wątroby, częściej występują zaburzenia czynności wątroby podczas skojarzonego leczenia przeciwretrowirusowego. Stan pacjentów należy kontrolować zgodnie z przyjętymi w praktyce standardami. Jeśli są dowody na pogorszenie przebiegu choroby wątroby u tych pacjentów, należy rozważyć przerwanie bądź zakończenie leczenia. Badanie farmakokinetyczne przeprowadzono u pacjentów z łagodnymi zaburzeniami czynności wątroby. Jednak ustalenie ostatecznych zaleceń dotyczących zmniejszania dawki nie jest możliwe ze względu na znaczne różnice w ekspozycji na lek w tej populacji pacjentów. Liczba klinicznych danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania abakawiru u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby jest bardzo ograniczona. Ze względu na możliwość zwiększenia ekspozycji (AUC) u niektórych pacjentów, zaleca się ścisłe monitorowanie ich stanu. Nie ma danych na temat leczenia pacjentów z umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby. Spodziewane jest znaczne zwiększenie stężenia abakawiru w osoczu tych pacjentów. Dlatego u pacjentów z umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby nie zaleca się stosowania abakawiru bez dokonania niezbędnej oceny i wymagana jest ścisła obserwacja pacjentów. U pacjentów z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu B lub C, poddawanych skojarzonemu leczeniu przeciwretrowirusowemu, występuje zwiększone ryzyko ciężkich i potencjalnie zakończonych zgonem reakcji niepożądanych dotyczących wątroby. W razie skojarzonej terapii przeciwwirusowej w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu B lub C należy zapoznać się z odpowiednimi informacjami dotyczącymi tych produktów leczniczych. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania abakawiru i rybawiryny. Produktu leczniczego nie należy podawać pacjentom ze schyłkową chorobą nerek. U pacjentów z zakażeniem HIV z ciężkim niedoborem odporności w czasie rozpoczynania złożonej terapii przeciwretrowirusowej (ang. CART) może wystąpić reakcja zapalna na niewywołujące objawów lub śladowe patogeny oportunistyczne, powodująca wystąpienie ciężkich objawów klinicznych lub nasilenie objawów. Zwykle reakcje tego typu obserwowane są w ciągu kilku 1-szych tyg. lub m-cy od rozpoczęcia CART. Znaczącymi przykładami są: zapalenie siatkówki wywołane wirusem cytomegalii, uogólnione i/lub miejscowe zakażenia prątkami i zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis carinii. Wszystkie objawy stanu zapalnego są wskazaniem do przeprowadzenia badania i zastosowania w razie konieczności odpowiedniego leczenia. Zgłaszano również występowanie chorób autoimmunologicznych (takich jak choroba Gravesa-Basedowa) w sytuacji poprawy czynności układu immunologicznego (reaktywacji immunologicznej); jednak zgłaszany czas do ich wystąpienia jest bardziej zmienny i te zdarzenia mogą pojawić się wiele miesięcy po rozpoczęciu leczenia. Wprawdzie uważa się, że etiologia tego zaburzenia jest wieloczynnikowa (w tym stosowanie kortykosteroidów, spożywanie alkoholu, ciężka immunosupresja, zwiększony wskaźnik mc.), odnotowano przypadki martwicy kości, zwłaszcza u pacjentów z zaawansowaną chorobą spowodowaną przez HIV i/lub poddanych długotrwałemu CART. Pacjentom należy poradzić, by zwrócili się do lekarza, jeśli odczuwają bóle w stawach, sztywność stawów lub trudności w poruszaniu się. U pacjentów otrzymujących abakawir lub inne leki przeciwretrowirusowe mogą w dalszym ciągu rozwijać się zakażenia oportunistyczne i inne powikłania zakażenia HIV. Dlatego pacjenci ci powinni pozostawać pod ścisłą obserwacją lekarzy doświadczonych w leczeniu chorób związanych z zakażeniem HIV. Wprawdzie wykazano, że skuteczna supresja wirusa za pomocą terapii przeciwretrowirusowej znacznie zmniejsza ryzyko przeniesienia zakażenia drogą płciową, nie można wykluczyć resztkowego ryzyka. Należy przestrzegać środków ostrożności w celu uniknięcia zakażenia, zgodnie z krajowymi wytycznymi. Badania obserwacyjne wykazały związek między zawałem serca, a stosowaniem abakawiru. Badania te dotyczyły głównie pacjentów wcześniej leczonych lekami przeciwretrowirusowymi. Dane z badań klinicznych wykazały ograniczoną liczbę zawałów serca i na ich podstawie nie można wykluczyć niewielkiego zwiększenia ryzyka. Dostępne dane z obserwacyjnych kohort i z randomizowanych badań wykazują pewną niespójność, więc nie można na ich podstawie potwierdzić ani wykluczyć przyczynowego związku między leczeniem abakawirem a ryzykiem zawału serca. Dotychczas nie określono biologicznego mechanizmu, który mógłby wyjaśniać możliwość zwiększenia ryzyka. Przepisując abakawir należy podjąć działania zmierzające do minimalizacji wszystkich czynników ryzyka, których modyfikacja jest możliwa (tj. palenia tytoniu, nadciśnienia tętniczego i hiperlipidemii). Nie przeprowadzono badań wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Interakcje
Wyniki badań in vitro i znane główne szlaki metabolizmu abakawiru wskazują na małe prawdopodobieństwo interakcji P450 z innymi produktami leczniczymi, w tym z abakawirem. Układ cytochromu P450 nie odgrywa głównej roli w metabolizmie abakawiru i abakawir nie hamuje procesów metabolicznych z udziałem enzymu CYP 3A4. W warunkach in vitro wykazano również, że abakawir w klinicznie istotnych stężeniach nie hamuje enzymów CYP3A4, CYP2C9 ani CYP2D6. W badaniach klinicznych nie obserwowano pobudzenia metabolizmu wątrobowego. Dlatego ryzyko interakcji z przeciwretrowirusowymi inhibitorami proteazy i innymi lekami metabolizowanymi z udziałem głównych enzymów P450 jest małe. Badania kliniczne wykazały, że nie ma klinicznie istotnych interakcji między abakawirem, zydowudyną i lamiwudyną. Silne induktory enzymów, takie jak ryfampicyna, fenobarbital i fenytoina, mogą poprzez działanie na UDP-glukuronylotransferazy nieznacznie zmniejszać stężenia abakawiru w osoczu. Etanol: alkohol zmienia metabolizm abakawiru, zwiększając wartość AUC abakawiru o około 41%. Obserwacje te uznaje się za nieistotne klinicznie. Abakawir nie wpływa na metabolizm alkoholu. Metadon: w badaniu farmakokinetycznym metadon podawany jednocześnie z abakawirem w dawce 600 mg 2x/dobę zmniejszał wartość Cmax abakawiru o 35% i o 1 h wydłużał tmax bez zmiany wartości AUC. Zmian farmakokinetyki abakawiru nie uznaje się za istotne klinicznie. W tym badaniu abakawir zwiększał o 22% średni ogólnoustrojowy klirens metadonu. Dlatego nie można wykluczyć pobudzenia aktywności enzymów metabolizujących leki. Pacjentów leczonych metadonem i abakawirem należy obserwować, czy nie występują u nich objawy odstawienia, wskazujące na zaniżone dawkowanie; czasami może być więc konieczna zmiana dawkowania metadonu. Retinoidy: są eliminowane z udziałem dehydrogenazy alkoholowej. Interakcja z abakawirem jest możliwa, ale nie została zbadana. Rybawiryna: ponieważ metabolizm abakawiru i rybawiryny przebiega takim samym szlakiem fosforylacji, założono możliwość wewnątrzkomórkowej interakcji między tymi lekami, która mogłaby prowadzić do redukcji wewnątrzkomórkowych fosforylowanych metabolitów rybawiryny oraz prawdopodobnie, w konsekwencji, do zmniejszenia szansy na trwałą odpowiedź wirusologiczną (ang. SVR), dotyczącą wirusów zapalenia wątroby typu C (HCV) u pacjentów zakażonych jednocześnie HIV i HCV, leczonych jednocześnie pegylowanym interferonem i rybawiryną. W piśmiennictwie publikowane są sprzeczne dane kliniczne dotyczące jednoczesnego podawania abakawiru i rybawiryny. Niektóre dane sugerują, że u pacjentów zakażonych jednocześnie HIV i HCV, otrzymujących leczenie przeciwretrowirusowe zawierające abakawir, może istnieć ryzyko zmniejszenia odsetka odpowiedzi na terapię pegylowanym interferonem/rybawiryną. Zaleca się zachowanie ostrożności podczas jednoczesnego podawania obu leków.
Ciąża i laktacja
Zgodnie z ogólną zasadą, podczas podejmowania decyzji o zastosowaniu leków przeciwretrowirusowych w celu leczenia zakażenia HIV u kobiet w ciąży, a w konsekwencji w celu zmniejszenia ryzyka wertykalnego przeniesienia HIV na noworodka, należy brać pod uwagę zarówno dane z badań na zwierzętach, jak i doświadczenie kliniczne u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach wykazały toksyczne działanie na rozwijające się zarodki i płody u szczurów, ale nie u królików. Wykazano działanie rakotwórcze abakawiru na modelach zwierzęcych. Kliniczne znaczenie tych danych dla ludzi nie jest znane. U ludzi wykazano przenikanie abakawiru i/lub jego metabolitów przez łożysko. U kobiet w ciąży (ponad 800 kobiet, u których stosowano abakawir w I trymestrze ciąży i u ponad 1000, u których stosowano abakawir w II i III trymestrze) nie wykazano wpływu abakawiru na występowanie wad rozwojowych u płodu ani toksyczności dla płodu/noworodka. Z tych danych wynika, że ryzyko wad rozwojowych u ludzi jest mało prawdopodobne. Wykazano in vitro i in vivo, że analogi nukleozydów i nukleotydów powodują różnego stopnia uszkodzenia mitochondriów. Istnieją doniesienia o zaburzeniach czynności mitochondriów u niemowląt bez wykrywalnego HIV, narażonych w okresie życia płodowego i/lub po urodzeniu na działanie analogów nukleozydów. Abakawir i jego metabolity przenikają do mleka samic szczurów. Abakawir przenika też do mleka kobiecego. Nie ma dostępnych danych na temat bezpieczeństwa stosowania abakawiru u dzieci w wieku poniżej 3 m-cy. Zaleca się, żeby matki zakażone HIV w żadnych okolicznościach nie karmiły piersią w celu uniknięcia przeniesienia HIV. Badania na zwierzętach nie wykazały wpływu abakawiru na płodność.
Działania niepożądane
W przypadku wielu reakcji niepożądanych nie jest jasne, czy są one związane z abakawirem, z szeregiem innych produktów leczniczych stosowanych w leczeniu HIV, czy też są wynikiem samego procesu chorobowego. Wiele z wymienionych niżej reakcji niepożądanych występuje często u pacjentów z nadwrażliwością na abakawir (nudności, wymioty, biegunka, gorączka, letarg, wysypka). Dlatego pacjentów z którymkolwiek z tych objawów należy dokładnie zbadać, czy nie występuje u nich reakcja nadwrażliwości. W bardzo rzadkich przypadkach, gdy nie można było wykluczyć reakcji nadwrażliwości na abakawir, stwierdzano rumień wielopostaciowy, zespół Stevens-Johnsona lub toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka. W takich wypadkach produkty lecznicze zawierające abakawir należy trwale odstawić. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (często) jadłowstręt. Zaburzenia układu nerwowego: (często) ból głowy. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) nudności, wymioty, biegunka; (rzadko) zapalenie trzustki. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) wysypka (bez objawów ogólnych); (bardzo rzadko) rumień wielopostaciowy, zespół Stevens-Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) gorączka, letarg, uczucie zmęczenia. Niżej wymieniono przedmiotowe i podmiotowe objawy reakcji nadwrażliwości. Zostały one zidentyfikowane albo w badaniach klinicznych, albo wynikają z nadzoru nad bezpieczeństwem stosowania po wprowadzeniu abakawiru do obrotu. Objawy odnotowane u co najmniej 10% pacjentów z reakcją nadwrażliwości zaznaczono pogrubioną czcionką. Prawie wszyscy pacjenci, u których rozwijają się reakcje nadwrażliwości, mają gorączkę i/lub wysypkę (zazwyczaj plamisto-grudkową lub pokrzywkową), jako część zespołu chorobowego, ale występowały reakcje bez wysypki lub gorączki. Inne kluczowe objawy obejmują objawy ze strony przewodu pokarmowego, układu oddechowego lub objawy ogólnoustrojowe, takie jak ospałość i złe samopoczucie. Skóra: wysypka (zwykle plamisto-grudkowa lub pokrzywkowa). Układ pokarmowy: nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej. Układ oddechowy: duszność, kaszel, ból gardła, zespół ostrej niewydolności oddechowej dorosłych, niewydolność oddechowa. Różne: gorączka, letarg, złe samopoczucie, obrzęki, limfadenopatia, niedociśnienie tętnicze, zapalenie spojówek, anafilaksja. Zaburzenia neurologiczne i psychiczne: bóle głowy, parestezje. Zaburzenia hematologiczne: limfopenia. Wątroba i trzustka: zwiększone wyniki badań czynności wątroby, zapalenie wątroby, niewydolność wątroby. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe: bóle mięśni, rzadko rozpad mięśni, ból stawów, zwiększona aktywność kinazy kreatynowej. Zaburzenia urologiczne: zwiększone stężenie kreatyniny, niewydolność nerek. Objawy związane z reakcjami nadwrażliwości nasilają się w trakcie leczenia i mogą zagrażać życiu, a w rzadkich wypadkach prowadzić do zgonu. Ponowne podanie abakawiru po wystąpieniu reakcji nadwrażliwości na abakawir powoduje szybki nawrót objawów w ciągu kilku godz. Taki nawrót reakcji nadwrażliwości ma zazwyczaj cięższy przebieg niż reakcja początkowa i może obejmować zagrażające życiu obniżenie ciśnienia tętniczego oraz zgon. Podobne reakcje obserwowano również niezbyt często po ponownym rozpoczęciu leczenia abakawirem u pacjentów, u których wystąpił tylko jeden z głównych objawów nadwrażliwości przed odstawieniem abakawiru oraz, w bardzo rzadkich przypadkach, u pacjentów, u których ponownie rozpoczęto leczenie i którzy poprzednio nie mieli objawów reakcji nadwrażliwości (tj. pacjentów, których wcześniej uznano za tolerujących abakawir). Przypadki kwasicy mleczanowej, czasami zakończone zgonem, zwykle związane z ciężką hepatomegalią i stłuszczeniem wątroby, notowano podczas stosowania analogów nukleozydów. Skojarzone leczenie przeciwretrowirusowe (CART) u pacjentów zakażonych HIV jest związane ze zmianą rozmieszczenia tkanki tłuszczowej (lipodystrofia), w tym utratą podskórnej tkanki tłuszczowej w obwodowych częściach ciała i w twarzy, zwiększeniem masy tkanki tłuszczowej wewnątrzbrzusznej i narządowej, przerostem piersi i gromadzeniem się tkanki tłuszczowej na karku („bawoli kark”). CART wiąże się z zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak hipertriglicerydemia, hipercholesterolemia, oporność na insulinę, hiperglikemia i nadmiar mleczanów. U pacjentów zakażonych HIV z ciężkim niedoborem odporności na początku stosowania złożonej terapii przeciwretrowirusowej może dojść do reakcji zapalnych lub mogą wystąpić niewywołujące objawów lub śladowe patogeny oportunistyczne. Zgłaszano również występowanie chorób autoimmunologicznych (tj. choroba Gravesa-Basedowa) w sytuacji poprawy czynności układu odpornościowego (reaktywacji immunologicznej); jednak czas do ich wystąpienia jest bardziej zmienny i mogą one pojawić się wiele m-cy po rozpoczęciu leczenia. Odnotowano przypadki martwicy kości, głównie u pacjentów z ogólnie znanymi czynnikami ryzyka, zaawansowaną chorobą spowodowaną przez HIV lub poddanych długotrwałemu, skojarzonemu leczeniu przeciwretrowirusowemu. Częstość tych przypadków jest nieznana. W kontrolowanych badaniach klinicznych niezbyt często występowały nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych, przy czym nie było różnic w częstości ich występowania między grupą leczoną abakawirem a grupami kontrolnymi. Do badania ARROW (COL 105677) włączono 1206 pacjentów zakażonych HIV z populacji dzieci i młodzieży w wieku od 3 m-cy do 17 lat. 669 przyjmowało abakawir i lamiwudynę raz lub 2x/dobę. W porównaniu z dorosłymi, nie zaobserwowano dodatkowych zdarzeń dotyczących bezpieczeństwa stosowania u dzieci i młodzieży otrzymujących leki raz lub 2x/dobę.
Przedawkowanie
W ramach badań klinicznych pacjenci otrzymywali abakawir w pojedynczych dawkach do 1200 mg i dawkach dobowych do 1800 mg. Nie zgłaszano dodatkowych działań niepożądanych oprócz odnotowanych podczas stosowania zwykłych dawek. Działanie większych dawek nie jest znane. W razie przedawkowania pacjenta należy obserwować, czy nie występują u niego objawy zatrucia i w razie konieczności wdrożyć standardowe leczenie objawowe. Nie wiadomo, czy abakawir może być usuwany z organizmu metodą dializy otrzewnowej lub hemodializy.
Działanie
Abakawir jest nukleozydowym inhibitorem odwrotnej transkryptazy (NRTI). Jest silnym wybiórczym inhibitorem wirusa HIV-1 i HIV-2. Abakawir jest metabolizowany wewnątrzkomórkowo do czynnej cząstki, trifosforanu 5' karbowiru (TP). Badania in vitro wykazały, że mechanizm jego działania na HIV polega na hamowaniu enzymu odwrotnej transkryptazy HIV, następstwem czego jest zakończenie łańcucha i przerwanie cyklu replikacji wirusa. Przeciwwirusowe działanie abakawiru w hodowlach komórkowych nie było antagonizowane, gdy lek był stosowany razem z NRTI: dydanozyną, emtrycytabiną, lamiwudyną, stawudyną, tenofowirem lub zydowudyną, nienukleozydowym inhibitorem odwrotnej transkryptazy (NNRTI) newirapiną lub inhibitorem proteazy (PI) amprenawirem.
Skład
1 tabl. powl. zawiera 300 mg abakawiru.
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B
Kasze i makarony
B
D
