Wskazania
Produkt leczniczy jest wskazany do stosowania u osób dorosłych w ramach testosteronowej terapii zastępczej w hipogonadyzmie męskim, gdy niedobór testosteronu został potwierdzony przez objawy kliniczne i badania biochemiczne.
Dawkowanie
Mężczyźni - dorośli i w podeszłym wieku. Zalecaną dawkę żelu odpowiadającą 2 naciśnięciom pompki dozującej (tj. 40,5 mg testosteronu) należy stosować raz/dobę mniej więcej o tej samej porze, najlepiej rano. Dawka dobowa powinna zostać skorygowana przez lekarza zależnie od odpowiedzi klinicznej lub wyników badań laboratoryjnych, indywidualnie dla każdego pacjenta, przy czym nie należy przekraczać dawki odpowiadającej 4 naciśnięciom pompki dozującej lub 81 mg testosteronu/dobę. Wielkość dawki koryguje się stopniowo o ilość żelu odpowiadającą 1 naciśnięciu pompki. Dawkę należy dostosować w oparciu o poranne stężenie testosteronu we krwi oznaczone przed zastosowaniem produktu leczniczego. Stężenie testosteronu we krwi w stanie stacjonarnym zostaje osiągnięte mniej więcej w drugim dniu stosowania produktu leczniczego. Aby skorygować wielkość dawki testosteronu, oznaczenie stężenia testosteronu we krwi należy wykonać rano przed nałożeniem żelu, po osiągnięciu stanu stacjonarnego. Należy okresowo wykonywać oznaczenie stężenia testosteronu we krwi. Dawkę można zmniejszyć, jeżeli stężenie testosteronu we krwi jest wyższe od pożądanego poziomu. Jeżeli stężenie to będzie małe, dawkę można stopniowo zwiększać, nie przekraczając jednak dawki 81 mg testosteronu/dobę (4 dawki żelu). Należy przerwać leczenie, jeżeli przy najniższej dobowej dawce wynoszącej 20,25 mg (1,25 g żelu, co odpowiada 1 naciśnięciu pompki dozującej) stężenie testosteronu we krwi stale przekracza wartości prawidłowe lub jeżeli nie można osiągnąć prawidłowego stężenia testosteronu we krwi przy zastosowaniu najwyższej dawki wynoszącej 81 mg (5 g żelu, co odpowiada 4 naciśnięciom pompki dozującej). Pacjenci z ciężką niewydolnością nerek lub wątroby - patrz punkt "Ostrzeżenia specjalne/Środki ostrożności". Dzieci i młodzież. Nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego u pacjentów płci męskiej poniżej 18 lat. Dane nie są dostępne.
Uwagi
Podanie przezskórne. Żel powinien być nakładany samodzielnie przez pacjenta na czystą, suchą, zdrową skórę obu ramion i barków. Żel wystarczy po prostu delikatnie rozsmarować cienką warstwą. Nie jest konieczne wcieranie go w skórę. Pacjent powinien pozostawić żel do wyschnięcia na co najmniej 3-5 minut przed ubraniem się. Po nałożeniu produktu leczniczego ręce należy umyć wodą z mydłem, a po wyschnięciu żelu zakryć miejsce (miejsca) nałożenia odzieżą. Należy dokładnie umyć miejsce nałożenia żelu wodą z mydłem przed przewidywanym kontaktem miejsca nałożenia żelu ze skórą innej osoby. Nie stosować na okolice narządów płciowych, ponieważ ze względu na dużą zawartość alkoholu w produkcie leczniczym może to wywołać miejscowe podrażnienie. Aby otrzymać pełną 1-szą dawkę, konieczne jest napełnienie pompki dozującej zbiorniczka. W tym celu należy 3-krotnie powoli wcisnąć do końca tłok dozownika, trzymając zbiorniczek w pozycji pionowej. Należy w bezpieczny sposób wyrzucić 3 pierwsze dawki żelu. Napełnienie pompki dozującej jest niezbędne jedynie przed podaniem 1-szej dawki. Po napełnieniu pompki dozującej należy jednokrotnie wcisnąć tłok dozownika do końca, wyciskając 1,25 g produktu leczniczego na dłoń, a następnie nałożyć go na ramiona i barki.
Przeciwwskazania
Stosowanie produktu jest przeciwwskazane: w przypadku rozpoznania lub podejrzenia raka gruczołu krokowego lub raka sutka, jeśli pacjent ma uczulenie na testosteron lub którykolwiek z pozostałych składników pomocniczych.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Produkt należy stosować wyłącznie u chorych ze zdiagnozowanym hipogonadyzmem (hiper- i hipogonadotroficznym), pod warunkiem wykluczenia przed rozpoczęciem leczenia innej etiologii stwierdzanych objawów. Niedobór testosteronu powinien przejawiać się wyraźnymi cechami klinicznymi (zanik drugorzędowych cech płciowych, zmiana budowy ciała, osłabienie, zmniejszenie libido, zaburzenia wzwodu itp.) i powinien zostać potwierdzony dwoma oddzielnymi oznaczeniami testosteronu we krwi. Do chwili obecnej nie uzgodniono swoistych dla wieku wartości referencyjnych stężenia testosteronu. Jednakże należy wziąć pod uwagę fakt, że fizjologicznie stężenie tego hormonu we krwi maleje z wiekiem. Ze względu na międzylaboratoryjną zmienność wyników badań wszystkie oznaczenia testosteronu powinny być wykonywane w tym samym laboratorium. Produkt leczniczy nie jest przeznaczony do leczenia niepłodności lub impotencji u mężczyzn. Przed rozpoczęciem stosowania testosteronu wszyscy pacjenci muszą zostać poddani dokładnym badaniom mającym na celu wykluczenie ryzyka istniejącego raka gruczołu krokowego. U pacjentów poddawanych leczeniu testosteronem konieczne jest staranne i regularne kontrolowanie stanu gruczołu krokowego i sutków przy użyciu zalecanych metod (badanie per rectum i oznaczanie stężenia swoistego antygenu sterczowego (ang. PSA) w surowicy), co najmniej raz/rok oraz 2x/rok u osób w podeszłym wieku i pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka (z czynnikami klinicznymi lub rodzinnymi). Androgeny mogą przyspieszać rozwój subklinicznego raka gruczołu krokowego i łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Produkt leczniczy należy stosować ostrożnie u tych pacjentów z chorobą nowotworową, u których występuje podwyższone ryzyko hiperkalcemii (i związanej z nią hiperkalciurii) ze względu na przerzuty do kości. U tych osób zaleca się regularne kontrolowanie stężenia wapnia we krwi. U pacjentów z ciężką niewydolnością serca, wątroby lub nerek albo chorobą niedokrwienną serca leczenie testosteronem może spowodować poważne powikłania w postaci obrzęków, przebiegających z zastoinową niewydolnością serca lub bez niej. W takim przypadku leczenie należy natychmiast przerwać. Ponadto może być konieczne zastosowanie leków moczopędnych. Produkt leczniczy należy stosować ostrożnie u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca. Testosteron może powodować wzrost ciśnienia tętniczego, w związku z czym produkt leczniczy należy stosować z zachowaniem ostrożności u mężczyzn z nadciśnieniem. Należy monitorować stężenie testosteronu na początku i regularnie podczas leczenia. Lekarze powinni indywidualnie dostosowywać dawkowanie w celu zapewnienia stężenia testosteronu występującego podczas prawidłowej czynności gonad. Poza badaniami laboratoryjnymi stężenia testosteronu, u pacjentów otrzymujących długoterminowe leczenie androgenami należy również regularnie monitorować następujące parametry laboratoryjne: stężenie hemoglobiny, hematokryt (pod kątem policytemii), testy czynnościowe wątroby i profil lipidowy. Doświadczenia dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności stosowania produktu leczniczego u pacjentów powyżej 65 lat są ograniczone. Do chwili obecnej nie uzgodniono swoistych dla wieku wartości referencyjnych stężenia testosteronu. Jednakże należy wziąć pod uwagę fakt, że fizjologicznie stężenie tego hormonu we krwi maleje z wiekiem. Produkt należy stosować ostrożnie u pacjentów z padaczką i migreną, ponieważ może on nasilać te stany chorobowe. Opublikowano doniesienia na temat zwiększonego ryzyka pojawienia się bezdechu sennego u osób z hipogonadyzmem leczonych estrami testosteronu, zwłaszcza jeżeli występują u nich takie czynniki ryzyka, jak otyłość i przewlekłe choroby układu oddechowego. U pacjentów leczonych androgenami może dojść do zwiększenia wrażliwości na insulinę i konieczności zmniejszenia dawek leków przeciwcukrzycowych. Niektóre objawy kliniczne: drażliwość, nerwowość, zwiększenie mc., częste lub przedłużone erekcje mogą wskazywać na nadmierne narażenie na androgeny, co wymaga korekty dawkowania. Jeżeli u pacjenta pojawią się bardzo nasilone reakcje w miejscu podania produktu leczniczego, należy zweryfikować konieczność kontynuowania terapii i w razie potrzeby ją przerwać. Stosowanie dużych dawek androgenów egzogennych może zaburzać spermatogenezę poprzez zwrotne hamowanie wydzielania hormonu folikulotropowego (ang. FSH), wywierając potencjalnie szkodliwy wpływ na parametry nasienia, w tym liczbę plemników. Sporadycznie u pacjentów z hipogonadyzmem leczonych androgenami może wystąpić i utrzymywać się ginekomastia. Produkt nie powinien być stosowany przez kobiety ze względu na możliwe działania wirylizujące. Sportowcom zwraca się uwagę na fakt, że niniejszy produkt leczniczy chroniony patentem zawiera substancję czynną (testosteron), która może dawać pozytywny wynik testów antydopingowych. Jeżeli nie zostaną zachowane odpowiednie środki ostrożności, testosteron w żelu może zostać przekazany innym osobom w trakcie bezpośredniego kontaktu przez skórę w dowolnym momencie po jego zastosowaniu, co może prowadzić do zwiększenia stężenia tego hormonu w surowicy i wystąpienia ewentualnych działań niepożądanych (np. porostu włosów na twarzy i/lub ciele, obniżenia głosu, nieregularności cyklu miesiączkowego u kobiet oraz przedwczesnego dojrzewania i powiększenia narządów płciowych u dzieci) w razie powtarzanego kontaktu (przypadkowa androgenizacja). W przypadku wystąpienia wirylizacji należy natychmiast przerwać leczenie do czasu ustalenia przyczyny. Lekarz powinien dokładnie poinformować pacjenta o ryzyku przeniesienia testosteronu na inną osobę w trakcie kontaktu i przekazać mu zalecenia zapewniające bezpieczeństwo (patrz niżej). Produktu leczniczego nie należy przepisywać pacjentom, u których istnieje znaczne ryzyko nieprzestrzegania zaleceń zapewniających bezpieczeństwo (np. ciężki alkoholizm, nadużywanie leków, ciężkie zaburzenia psychiczne). Potencjalne ryzyko przeniesienia testosteronu w trakcie kontaktu można znacznie ograniczyć (ale nie wyeliminować) dzięki noszeniu ubrań (takich jak koszula z rękawami) zakrywających miejsce nałożenia produktu leczniczego. Większość pozostałości testosteronu można usunąć z powierzchni skóry dzięki jej umyciu wodą z mydłem przed kontaktem z drugą osobą. W związku z powyższym zaleca się zachowywanie następujących środków ostrożności. Przez pacjenta: mycie rąk wodą z mydłem po nałożeniu żelu, przykrywanie miejsca nałożenia żelu ubraniem (np. koszulą z rękawami) po wyschnięciu produktu leczniczego, branie prysznica i dokładne umycie miejsca (miejsc) nałożenia żelu wodą z mydłem w celu usunięcia wszelkich pozostałości testosteronu przed przewidywanymi bliskimi kontaktami. Przez osoby, które nie są leczone produktem: w razie kontaktu z miejscem nałożenia żelu, które nie zostało umyte i nie jest przykryte ubraniem, należy jak najszybciej umyć wodą z mydłem obszar skóry, na który mógł zostać przeniesiony testosteron, należy zgłosić lekarzowi pojawienie się takich objawów nadmiernego narażenia na androgeny, jak trądzik czy zmiany porostu i rozmieszczenia włosów. Według badań in vivo nad wchłanianiem testosteronu z produktu leczniczego wydaje się właściwe, aby pacjenci zachowali co najmniej 2 h przerwy pomiędzy nałożeniem żelu i wzięciem kąpieli lub prysznica. Wzięcie kąpieli lub prysznica od czasu do czasu po upływie 2-6 h od nałożenia żelu nie powinno istotnie zmienić wyniku leczenia. Aby zagwarantować bezpieczeństwo partnerce, pacjentowi należy zalecić na przykład umycie wodą z mydłem tego obszaru skóry, np. w trakcie prysznica, przed przystąpieniem do współżycia płciowego lub, jeżeli to niemożliwe, noszenie ubioru, takiego jak koszula lub podkoszulek, zakrywającego miejsce nałożenia w trakcie intymnych kontaktów. Ponadto zaleca się noszenie ubioru przykrywającego miejsce nałożenia produktu leczniczego (np. koszuli z rękawami) podczas bliskich kontaktów z dziećmi, aby zapobiec ewentualnemu zanieczyszczeniu produktem leczniczym ich skóry. Kobiety w ciąży muszą unikać wszelkich kontaktów z miejscami nałożenia produktu leczniczego. Jeżeli partnerka pacjenta leczonego produktem leczniczym zajdzie w ciążę, pacjent musi ze wzmożoną uwagą przestrzegać zalecanych środków ostrożności. Produkt leczniczy nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Interakcje
Z powodu zmian działania przeciwzakrzepowego (nasilone działanie doustnego leku przeciwzakrzepowego wskutek modyfikacji syntezy czynników krzepnięcia w wątrobie oraz kompetycyjnego zahamowania wiązania się tego produktu leczniczego z białkami osocza) zaleca się częstsze wykonywanie oznaczeń czasu protrombinowego oraz międzynarodowego znormalizowanego wskaźnika (INR). Pacjenci przyjmujący doustne leki przeciwzakrzepowe wymagają dokładnej kontroli, zwłaszcza przy rozpoczynaniu lub kończeniu leczenia androgenami. Równoczesne podawanie testosteronu i ACTH lub kortykosteroidów może zwiększać ryzyko wystąpienia obrzęków. W związku z tym niniejsze produkty lecznicze należy podawać ostrożnie, zwłaszcza u osób z chorobami serca, nerek lub wątroby. Wpływ na badania laboratoryjne: androgeny mogą zmniejszać stężenie globuliny wiążącej tyroksynę, co prowadzi do zmniejszenia stężenia T4 w surowicy oraz do zwiększenia wychwytu T3 i T4 na żywicy. Jednakże stężenie wolnych hormonów tarczycy nie ulega zmianie i nie stwierdzono objawów klinicznych niewydolności gruczołu tarczowego. U pacjentów leczonych androgenami zgłaszano zmiany w zakresie wrażliwości na insulinę, tolerancji glukozy, kontroli glikemii, stężenia glukozy i hemoglobiny glikozylowanej we krwi. U pacjentów chorych na cukrzycę może być konieczne zmniejszenie dawek leków przeciwcukrzycowych. Zastosowanie kremu przeciwsłonecznego lub balsamu nie zmniejsza skuteczności produktu leczniczego. Umycie miejsca nałożenia 2 h po zastosowaniu nie ma istotnego wpływu na stężenie testosteronu we krwi.
Ciąża i laktacja
Produkt leczniczy przeznaczony jest wyłącznie do stosowania przez mężczyzn. Produkt leczniczy nie jest wskazany do stosowania przez kobiety, w tym kobiety w ciąży ani karmiące piersią z powodu potencjalnego wpływu wirylizującego na płód.
Kobiety w ciąży muszą unikać wszelkich kontaktów z miejscami nałożenia produktu leczniczego Androtop (patrz punkt 4.4). W razie kontaktu należy jak najszybciej umyć wodą z mydłem okolicę skóry narażoną na kontakt.
Stosowanie produktu leczniczego Androtop może odwracalnie zaburzać spermatogenezę.
Działania niepożądane
Najczęściej obserwowanymi działaniami niepożądanymi w trakcie stosowania zalecanej dawki produktu w trakcie badań klinicznych były zaburzenia psychiczne i reakcje skórne w miejscu nałożenia. Poniżej przedstawiono działania niepożądane zgłoszone w trwającym 182 dni okresie prowadzonym metodą podwójnie ślepej próby badania klinicznego III fazy dotyczącego produktu, które występowały częściej w grupie stosującej produkt leczniczy (n=234) niż w grupie placebo (n=40). Zaburzenia psychiczne: (często) objawy emocjonalne (nagłe zmiany nastroju, zaburzenia afektywne, złość, agresja, niecierpliwość, bezsenność, niezwykłe sny, zwiększenie libido). Zaburzenia naczyniowe: (niezbyt często) złośliwe nadciśnienie tętnicze, uderzenia gorąca, zapalenie żył. Zaburzenia żołądka i jelit: (niezbyt często) biegunka, rozdęcie brzucha, ból w jamie ustnej. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) reakcje skórne (trądzik, łysienie, suchość skóry, zmiany skórne, kontaktowe zapalenie skóry, zmiana koloru włosów, wysypka, nadwrażliwość w miejscu nałożenia, świąd w miejscu nałożenia). Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (niezbyt często) ginekomastia, zaburzenia sutka, ból jąder, zwiększona częstotliwość erekcji. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (niezbyt często) obrzęk ciastowaty. Wyniki badań laboratoryjnych: (często) zwiększenie stężenia PSA, zmniejszenie hematokrytu lub stężenia hemoglobiny. Ze względu na zawartość alkoholu w produkcie leczniczym jego częste nakładanie na skórę może powodować podrażnienia i suchość skóry. Następujące działania niepożądane zgłaszano po uzyskaniu dopuszczenia do obrotu dla produktu leczniczego. Ponieważ działania niepożądane są zgłaszane dobrowolnie w populacji o nieokreślonej wielkości, nie można w sposób wiarygodny oszacować częstości ich występowania ani ustalić pewnego związku przyczynowego z narażeniem na produkt leczniczy. Działania niepożądane pochodzące ze zgłoszeń spontanicznych dotyczących produktu leczniczego. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: policytemia, niedokrwistość. Zaburzenia psychiczne: bezsenność, depresja, zaburzenia lękowe, agresja. Zaburzenia układu nerwowego: ból głowy, zawroty głowy, parestezje. Zaburzenia naczyniowe: rozszerzenie naczyń krwionośnych (uderzenia gorąca), zakrzepica żył głębokich. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: duszność. Zaburzenia żołądka i jelit: nudności. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: reakcje w miejscu nałożenia, trądzik, łysienie, potliwość, nadmierne owłosienie. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: bóle mięśniowo-szkieletowe. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: zaburzenia oddawania moczu. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: ginekomastia, zaburzenia jąder, powiększenie prostaty, oligospermia, łagodny rozrost gruczołu krokowego. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: osłabienie, obrzęk, złe samopoczucie. Wyniki badań laboratoryjnych: zwiększenie mc., zwiększone stężenie PSA, zwiększony hematokryt, zwiększone stężenie hemoglobiny. Następujące działania niepożądane zgłaszano po uzyskaniu dopuszczenia do obrotu dla produktów zawierających testosteron. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (często) zwiększony hematokryt, zwiększenie liczby krwinek czerwonych, zwiększone stężenie hemoglobiny.
Przedawkowanie
W literaturze przedstawiono dane dotyczące tylko jednego przypadku ostrego przedawkowania testosteronu po wstrzyknięciu produktu leczniczego. Był to przypadek udaru mózgu u pacjenta z dużym stężeniem testosteronu w osoczu, wynoszącym 114 ng/ml (395 nmol/l). Osiągnięcie tak wysokiego stężenia testosteronu we krwi jest bardzo mało prawdopodobne przy podaniu przezskórnym. Postępowanie w przypadku przedawkowania obejmuje przerwanie stosowania produktu leczniczego oraz odpowiednie leczenie wspomagające i objawowe.
Działanie
Endogenne androgeny wydzielane przez jądra, w tym testosteron, a także jego główny metabolit dihydrotestosteron (DHT), odpowiadają za rozwój zewnętrznych i wewnętrznych narządów płciowych oraz za zachowanie drugorzędowych cech płciowych (stymulacja porostu włosów, obniżenie głosu, rozwój libido). Androgeny wywierają również ogólny wpływ na anabolizm białek, rozwój mięśni szkieletowych i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej w obrębie organizmu oraz odpowiadają za zmniejszenie wydalania azotu, sodu, potasu, chlorków, fosforanów i wody z moczem.
Skład
1 g żelu zawiera 16,2 mg testosteronu.
Doping
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria X
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria X
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria X
Wykaz B
