Dorośli. Leczenie objawowe zaburzeń lękowych. Benzodiazepiny są wskazane wyłącznie, jeśli zaburzenie ma ciężką postać, powoduje niesprawność lub jest dla chorego przyczyną skrajnego dyskomfortu. Leczenie objawowe alkoholowego zespołu abstynencyjnego. Dorośli i dzieci powyżej 6 rż. Leczenie objawowe skurczów mięśni szkieletowych (wywołanych stanem zapalnym mięśni i stawów, urazem), w tym skurczów wywołanych zaburzeniami górnego neuronu ruchowego (np. porażenie mózgowe, paraplegia, a także atetoza oraz zespół uogólnionej sztywności).

Dawkę należy dostosować indywidualnie do choroby. Leczenie należy rozpocząć od najniższej skutecznej dawki, a następnie stopniowo zwiększać dawkę do uzyskania optymalnego efektu. Czas trwania leczenia zaburzeń lękowych powinien być jak najkrótszy. Pacjenta należy regularnie badać, aby ocenić potrzebę dalszego leczenia, zwłaszcza w przypadku ustąpienia objawów. Zasadniczo leczenie nie może trwać dłużej niż 8-12 tyg. (łącznie z okresem zmniejszania dawki). W niektórych przypadkach konieczne może być przedłużenie leczenia poza okres maks.; w takiej sytuacji nie należy tego robić bez ponownej oceny stanu pacjenta przez specjalistę. Skuteczność długotrwałego leczenia (>6 m-cy) nie była oceniana w systematycznych badaniach klinicznych. Produkt leczniczy należy zwykle przyjmować po południu lub wieczorem. Dorośli. Zaburzenia lękowe: 10 mg/dobę (2,5 mg rano i 2,5 mg w południe oraz 5 mg wieczorem). Alkoholowy zespół abstynencyjny: 10 mg, 3-4x przez pierwsze 24 h, a następnie 5 mg 3-4x/dobę, wg potrzeb. Leczenie spastyczności: 2-10 mg, 3-4x/dobę. Dzieci i młodzież. Z powodu potencjalnych problemów z połykaniem nie zaleca się stosowania produktu leczniczego u dzieci poniżej 6 rż. Dla młodszych dzieci dostępne mogą być bardziej odpowiednie postacie farmaceutyczne leku. Produkt leczniczy wolno podawać dzieciom poniżej 6 rż. wyłącznie na podstawie decyzji lekarza i w warunkach ścisłego nadzoru specjalisty (pediatry, neurologa, psychiatry, anestezjologa lub specjalisty intensywnej terapii), który ustali dawkę. Leczenie spastyczności u dzieci powyżej 6 rż. i młodzieży: zazwyczaj stosowana dawka u: dzieci 6-12 lat: 5 mg, 2x/dobę; dzieci 12-18 lat: 10 mg, 2x/dobę. Nie zaleca się stosowania długookresowego (przewlekłego). Pacjenci w podeszłym wieku. Leczenie należy rozpocząć od jak najniższej dawki (2-2,5 mg raz lub 2x/dobę) i stopniowo ją zwiększać, jeśli będzie to niezbędne i dobrze tolerowane. Na początku leczenia pacjentów tych należy regularnie badać, aby zminimalizować dawkę i/lub częstość podawania, w celu uniknięcia przedawkowania w wyniku akumulacji leku. Zaburzenia czynności nerek. Modyfikacja dawki nie jest zwykle konieczna. Podczas stosowania diazepamu u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek należy jednak zachować ostrożność. Benzodiazepin, których czynnymi metabolitami jest np. diazepam, należy unikać u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek. Zaburzenia czynności wątroby. U tych pacjentów należy zmniejszyć dawkę i regularnie badać na początku leczenia, aby dostosować dawkę i/lub częstość podawania, w celu uniknięcia przedawkowania w wyniku akumulacji leku. Pacjenci z otyłością. W różnych badaniach wykazano, że u pacjentów otyłych, w porównaniu do osób o prawidłowej mc., parametry kinetyczne ulegają zmianie. Pacjenci z otyłością wymagają znacznie dłuższego leczenia niż pacjenci o prawidłowej mc., zanim wystąpi maks. efekt działania produktu leczniczego w trakcie terapii długookresowej. Podobnie efekt terapeutyczny i działania niepożądane, w tym objawy odstawienia, u pacjentów otyłych mogą trwać dłużej po przerwaniu dłuższego leczenia.

Stosowanie produktu leczniczego jest przeciwwskazane u pacjentów z: nadwrażliwością na diazepam lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; miastenią; ciężką niewydolnością oddechową; bezdechem sennym; ciężką niewydolnością wątroby (ryzyko encefalopatii).

Benzodiazepin nie należy stosować w monoterapii w leczeniu depresji ani lęku związanego z depresją (ponieważ może dojść do nasilenia tendencji samobójczych). Amnezja: może wystąpić niepamięć następcza, nawet jeśli benzodiazepiny stosowane są w terapeutycznym zakresie dawki, chociaż efekt ten obserwuje się przede wszystkim po podaniu dużych dawek. Objawom niepamięci może towarzyszyć niewłaściwe zachowanie. Czas trwania leczenia zaburzeń lękowych powinien być jak najkrótszy i nie może przekraczać 8-12 tyg. (włączając okres zmniejszania dawki). Okresu tego nie wolno przedłużać bez ponownej oceny stanu pacjenta. Przydatne może być poinformowanie pacjenta w momencie rozpoczynania leczenia, że będzie ono ograniczone czasowo oraz szczegółowe wyjaśnienie, w jaki sposób stopniowo zmniejszana będzie dawka. Ponadto pacjent powinien wiedzieć o możliwości wystąpienia efektu z odbicia, aby zmniejszyć niepokój związany z pojawieniem się takich objawów podczas odstawiania leczenia. W przypadku stosowania benzodiazepin długo działających ważne jest ostrzeżenie pacjenta o konieczności powstrzymania się przed zmianą na benzodiazepinę krótko działającą, ponieważ mogą wystąpić objawy odstawienia. Reakcje psychiczne i „paradoksalne”: w związku ze stosowaniem benzodiazepin donoszono o reakcjach paradoksalnych (takich jak niepokój, pobudzenie, drażliwość, agresja, urojenia, wściekłość, koszmary senne, omamy, psychozy, niewłaściwe zachowanie i inne behawioralne działania niepożądane). Reakcje takie częściej występują u dzieci i pacjentów w podeszłym wieku. W razie ich wystąpienia, leczenie należy przerwać. Należy unikać jednoczesnego stosowania diazepamu z alkoholem i/lub produktami leczniczymi wywołującymi depresję OUN. Jednoczesne stosowanie tych substancji może nasilać kliniczne efekty diazepamu, w tym ciężką sedację, klinicznie istotną depresję oddechową i/lub krążeniową. Diazepam należy stosować wyjątkowo ostrożnie u pacjentów z alkoholizmem lub uzależnieniem od narkotyków w wywiadzie. Stosowania diazepamu należy unikać u pacjentów z uzależnieniem od substancji powodujących depresję OUN, w tym alkoholu, z wyjątkiem leczenia ostrych reakcji odstawiennych. Monitorowanie pacjenta w trakcie leczenia ma zasadnicze znaczenie dla zminimalizowania dawki i/lub częstości podawania, w celu uniknięcia przedawkowania w wyniku akumulacji leku. W przypadku stosowania benzodiazepin długo działających ważne jest ostrzeżenie pacjenta o konieczności powstrzymania się przed zmianą na benzodiazepinę krótko działającą, ponieważ mogą wystąpić objawy odstawienia. Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego z opioidami może prowadzić do sedacji, depresji oddechowej, śpiączki i zgonu. Z powodu tych zagrożeń przepisywanie leków uspokajających, np. benzodiazepin lub leków pochodnych, takich jak produkt leczniczy, z opioidami powinno ograniczać się tylko do pacjentów, u których zastosowanie alternatywnego leczenia nie jest możliwe. Jeśli zostanie podjęta decyzja o przepisaniu produktu leczniczego równocześnie z opioidami, należy stosować możliwie najmniejszą skuteczną dawkę, a czas leczenia powinien być jak najkrótszy. Pacjentów należy ściśle obserwować w celu wykrycia przedmiotowych i podmiotowych objawów depresji oddechowej oraz sedacji. W związku z tym zdecydowanie zaleca się informowanie pacjentów i ich opiekunów (jeżeli dotyczy) o możliwości wystąpienia tych objawów. Po wielokrotnym stosowaniu przez kilka tyg. może dojść do częściowej utraty skuteczności nasennego uspakajającego działania benzodiazepin. Dzieci i młodzież: skuteczność i bezpieczeństwo stosowania diazepamu u dzieci poniżej 6. m-ca życia nie zostały ustalone. Diazepam można stosować u dzieci z zachowaniem maks. ostrożności oraz wyłącznie, jeśli inne leczenie jest niedostępne. Dzieci są bardziej wrażliwe na wpływ benzodiazepin na OUN. W tej grupie pacjentów nie w pełni wykształcony szlak metaboliczny może uniemożliwić lub zahamować wytwarzanie nieaktywnych metabolitów. Czas trwania leczenia u dzieci powinien być jak najkrótszy. Pacjentów z miastenią, którym przepisano produkt leczniczy, należy uważnie obserwować z powodu istniejącego osłabienia mięśni. W związku z ryzykiem depresji oddechowej u pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową zaleca się zastosowanie niższej dawki. U pacjentów w podeszłym wieku i osłabionych należy zastosować zmniejszoną dawkę. W przypadku zaburzeń czynności nerek i/lub wątroby konieczne jest zmniejszenie dawki. W trakcie leczenia długookresowego zaleca się kontrolowanie liczby krwinek i parametrów czynności wątroby. Nagłe przerwanie leczenia diazepamem u pacjentów z padaczką może doprowadzić do wystąpienia stanu padaczkowego. Diazepam należy stosować ostrożnie u pacjentów z niewydolnością serca lub niewydolnością oddechową w wywiadzie. Leczenie benzodiazepinami może doprowadzić do uzależnienia psychicznego lub fizycznego. Ryzyko to wzrasta ze wzrostem dawki i wydłużeniem czasu leczenia. Jest także wyższe u pacjentów z alkoholizmem lub uzależnieniem od narkotyków w wywiadzie lub u chorych z ciężkimi zaburzeniami osobowości. Kiedy rozwinie się uzależnienie fizyczne, nagłe przerwanie leczenia spowoduje wystąpienie objawów odstawienia. Mogą do nich należeć: ból głowy, ból mięśni, silny lęk, napięcie, niepokój, splątanie i drażliwość. W ciężkich przypadkach mogą wystąpić następujące objawy: odrealnienie, depersonalizacja, nadwrażliwość słuchowa, drętwienie i mrowienie kończyn, nadwrażliwość na światło, hałas i kontakt fizyczny, omamy lub drgawki padaczkowe. Po odstawianiu leczenia może wystąpić przemijający zespół, w którym objawy, które spowodowały konieczność leczenia benzodiazepiną, wracają w nasilonej postaci. Mogą temu towarzyszyć inne reakcje, w tym zmiany nastroju, lęk lub zaburzenia snu i niepokój. Ponieważ ryzyko zespołu odstawiennego/efektu z odbicia jest wyższe po nagłym przerwaniu leczenia, zaleca się stopniowe zmniejszanie dawki. Produkt leczniczy zawiera laktozę. Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego produktu leczniczego. Sedacja, amnezja oraz zaburzona sprawność ruchowa mogą wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Okresy niewystarczającej ilości snu mogą nasilać zaburzenia czujności.

Interakcje farmakodynamiczne. Jeśli diazepam stosowany jest razem z innymi substancjami o działaniu ośrodkowym, należy uwzględnić farmakologię tych substancji, zwłaszcza związków mogących nasilać działanie diazepamu lub których działanie może zostać nasilone przez diazepam, np. neuroleptyków, leków przeciwlękowych/uspokajających, nasennych, przeciwdepresyjnych, przeciwdrgawkowych, przeciwhistaminowych o działaniu uspokajającym, przeciwpsychotycznych, znieczulających stosowanych w znieczuleniu ogólnym oraz opioidowych leków przeciwbólowych. Jednoczesne stosowanie z tymi substancjami może nasilać działanie uspokajające i powodować depresję oddechową i krążeniową. Jednoczesne stosowanie niezalecane. Alkohol: powodu addycyjnego hamowania OUN i nasilenia działania uspokajającego nie należy spożywać alkoholu w trakcie leczenia diazepamem. Skojarzenie z substancjami wywołującymi depresję OUN. Buprenorfina: leczenie skojarzone buprenorfiną z benzodiazepinami może doprowadzić do zgonu z powodu depresji oddechowej. Należy unikać takiego połączenia na wypadek niewłaściwego stosowania. Jeśli jednoczesne stosowanie jest niezbędne, należy rozważyć zmniejszenie dawki jednego lub obu produktów leczniczych. Opioidy: jednoczesne stosowanie leków uspokajających, np. benzodiazepin lub leków pochodnych, takich jak produkt leczniczy, z opioidami, zwiększa ryzyko wystąpienia sedacji, depresji oddechowej, śpiączki i zgonu ze względu na addytywne działanie depresyjne na OUN. Należy ograniczyć dawkę leku i czas trwania leczenia skojarzonego. Klozapina. Mechanizm: synergia farmakodynamiczna. Efekt: ciężkie niedociśnienie, depresja oddechowa, utrata świadomości i potencjalnie prowadzące do zgonu zatrzymanie oddechu i/lub akcji serca. W związku z tym jednoczesne stosowanie nie jest zalecane i należy go unikać. Narkotyczne leki przeciwbólowe: jednoczesne stosowanie z opioidowymi lekami przeciwbólowymi może zwiększać skłonność do uzależnienia psychicznego z powodu nasilenia działania euforiogennego. Fenobarbital. Mechanizm: addycyjna inhibicja OUN. Efekt: zwiększone ryzyko działania uspokajającego i depresji oddechowej. Inne produkty lecznicze o działaniu ośrodkowym, np. alkaloidy opium i ich pochodne stosowane jako leki przeciwkaszlowe, barbiturany, baklofen, talidomid, pizotifen i ośrodkowo działające leki hipotensyjne mogą nasilać działanie diazepamu lub też diazepam może nasilać ich działanie. Szczególna ostrożność w trakcie jednoczesnego stosowania. Leki miorelaksacyjne (suksametonium, tubokuraryna). Mechanizm: możliwy antagonizm farmakodynamiczny. Efekt: zmodyfikowane nasilenie blokady nerwowo-mięśniowej. Teofilina. Mechanizm: mechanizmem proponowanym jest kompetycyjne wiązanie teofiliny z receptorami adenozyny w mózgu. Efekt: przeciwdziałanie farmakodynamicznym efektom diazepamu, np. zmniejszenie działania uspokajającego i wpływu na funkcje psychomotoryczne. Interakcje farmakokinetyczne. Diazepam jest metabolizowany głównie do farmakologicznie czynnych metabolitów N-desmetylodiazepamu, 3-hydroksydiazepamu (temazepamu) i oksazepamu. W oksydacyjnych przemianach diazepamu uczestniczą izoenzymy CYP2C19 i CYP3A. Wyniki badań in vivo przeprowadzonych z udziałem ochotników potwierdziły wyniki badań in vitro. Oksazepam i temazepam są dalej sprzęgane do kwasu glukuronowego. Leki wpływające na aktywność CYP3A4 i/lub CYP2C19 mogą potencjalnie doprowadzić do zmiany farmakokinetyki diazepamu. Leki takie jak atazanawir, cymetydyna, ketokonazol, fluwamina, fluoksetyna, omeprazol, disulfiram, izoniazyd, propranolol, tiklopidyna i ryfampicyna hamują aktywność CYP3A i CYP2C19 i mogą nasilać działanie diazepamu, nasilając i wydłużając działanie uspokajające. Leki indukujące działanie enzymów, np. ryfampicyna, ziele dziurawca i niektóre leki przeciwpadaczkowe, mogą doprowadzić do istotnego spadku stężeń diazepamu w osoczu. Wpływ innych produktów leczniczych na farmakokinetykę diazepamu. Jednoczesne stosowanie niezalecane. Induktory: karbamazepina jest znanym induktorem CYP3A4 i nasila metabolizm diazepamu w wątrobie. Może to doprowadzić do nawet trzykrotnego wzrostu klirensu w osoczu i skrócenia T_0,5 diazepamu. Efekt: ograniczenie działania diazepamu; fenobarbital jest znanym induktorem CYP3A4 i nasila metabolizm diazepamu w wątrobie. Efekt: ograniczenie działania diazepamu; fenytoina jest znanym induktorem CYP3A4 i nasila metabolizm diazepamu w wątrobie. Efekt: ograniczenie działania diazepamu; rifamycyny (ryfampicyna) jest silnym induktorem CYP3A4 i istotnie nasila metabolizm diazepamu w wątrobie i klirens tej substancji. W badaniu, w którym zdrowym uczestnikom podawano ryfampicynę w dawce 600 mg lub 1,2 g na dobę przez 7 dni klirens diazepamu wzrósł około czterokrotnie. Podawanie jednocześnie z ryfampicyną odpowiada za istotny spadek stężeń diazepamu. Efekt: ograniczenie działania diazepamu. Należy unikać jednoczesnego stosowania ryfampicyny z diazepamem. Inhibitory. Leki przeciwwirusowe (atanazawir, rytonawir, delawirdyna, efawirenz, indynawir, nelfinawir, sakwinawir). Mechanizm: leki przeciwwirusowe mogą hamować szlak metaboliczny CYP3A4 diazepamu. Efekt: zwiększone ryzyko działania uspokajającego i depresji oddechowej. W związku z powyższym należy unikać jednoczesnego stosowania lub zmniejszyć dawkę diazepamu. Azole (flukonazol, ketokonazol, worykonazol). Mechanizm: wzrost stężenia benzodiazepin w osoczu w wyniku inhibicji szlaku metabolicznego CYP3A4 i(lub) CYP2C19. Flukonazol: jednoczesne podanie z flukonazolem w dawce 400 mg pierwszego dnia i 200 mg drugiego dnia doprowadziło do 2,5-krotnego wzrostu AUC pojedynczej, doustnej dawki diazepamu wynoszącej 5 mg oraz do wydłużenia T_0,5 z 31 do 73 h. Ketokonazol: ketokonazol może nasilać działanie diazepamu i zwiększać ryzyko senności. Worykonazol: w badaniu prowadzonym z udziałem zdrowych uczestników wykazano, że podanie worykonazolu w dawce 400 mg 2x/dobę pierwszego dnia i 200 mg 2x/dobę drugiego dnia doprowadziło do 2,2-krotnego wzrostu AUC pojedynczej, doustnej dawki diazepamu wynoszącej 5 mg oraz do wydłużenia T_0,5 z 31 do 61 h. Efekt: wzrost ryzyka działań niepożądanych i toksyczności benzodiazepiny. Należy unikać jednoczesnego stosowania lub zmniejszyć dawkę diazepamu. Fluwoksamina hamuje aktywność CYP3A4 i CYP2C19, co prowadzi do zahamowania oksydacyjnego metabolizmu diazepamu. Podawanie jednocześnie z fluwoksaminą prowadzi do wydłużenia T_0,5 oraz do wzrostu stężeń diazepamu w osoczu (AUC) o około 190%. Efekt: senność, spadek sprawności psychoruchowej i zaburzenia pamięci. Najlepiej jest zastosować benzodiazepiny metabolizowane na szlaku innym niż oksydacyjny. Szczególna ostrożność w trakcie jednoczesnego stosowania. Induktory. Kortykosteroidy. Mechanizm: przewlekłe stosowanie kortykosteroidów może nasilać metabolizm diazepamu z powodu indukcji izoenzymu CYP3A4 cytochromu P450 lub enzymów odpowiedzialnych za glukuronidację. Efekt: ograniczenie działania diazepamu. Inhibitory. Cymetydyna. Mechanizm: cymetydyna hamuje metabolizm diazepamu w wątrobie, ograniczając jego klirens i wydłużając T_0,5. W badaniu, w którym cymetydynę w dawce 300 mg podawano 4x/dobę przez 2 tyg., łączne stężenie diazepamu i jego czynnego metabolitu, desmetylodiazepamu, w osoczu wzrosło o 57%, jednakże nie zaobserwowano wpływu na czas reakcji ani wyniki innych badań ruchowych i intelektualnych. Efekty: nasilone działanie diazepamu i zwiększone ryzyko senności. Konieczne może być zmniejszenie dawki diazepamu. Disulfiram. Mechanizm: ograniczenie metabolizmu diazepamu prowadzące do wydłużenia T_0,5 i wzrostu stężenia diazepamu w osoczu. Eliminacja N-desmetylometabolitów diazepamu ulega spowolnieniu, co może odpowiadać za wystąpienie wyraźnego działania uspokajającego. Efekt: podwyższone ryzyko działania hamującego OUN, np. uspokojenie. Esomeprazol. Mechanizm: esomeprazol hamuje szlak metaboliczny CYP2C19 diazepamu. Jednoczesne podawanie z esomeprazolem prowadzi do wydłużenia T_0,5 oraz do wzrostu stężeń diazepamu w osoczu (AUC) o około 80%. Efekt: nasilenie działania diazepamu. Konieczne może być zmniejszenie dawki diazepamu. Fluoksetyna. Mechanizm: fluoksetyna hamuje metabolizm diazepamu przy udziale CYP2C19 i innych szlaków, co prowadzi do wzrostu stężeń w osoczu i spadku klirensu diazepamu. Efekt: nasilenie działania diazepamu. W razie jednoczesnego podawania należy prowadzić ścisłą obserwację. Sok grejpfrutowy. Mechanizm: uważa się, że sok grejpfrutowy hamuje CYP3A4 i zwiększa stężenia diazepamu w osoczu. C_max wzrasta 1,5 raza, a AUC - 3,2 raza. Efekt: możliwe nasilenie działania diazepamu. Izoniazyd. Mechanizm: izoniazyd hamuje szlak metaboliczny CYP2C19 i CYP3A4 diazepamu. Podawanie jednocześnie z izoniazydem w dawce 90 mg 2x/dobę przez 3 dni doprowadziło do wydłużenia T_0,5 diazepamu w fazie eliminacji oraz do wzrostu stężenia diazepamu w osoczu (AUC) o 35%. Efekt: nasilenie działania diazepamu. Itrakonazol. Mechanizm: wzrost stężenia diazepamu w osoczu w wyniku inhibicji szlaku metabolicznego CYP3A4. W badaniu z udziałem zdrowych uczestników, którym przez 4 dni podawano itrakonazol w dawce 200 mg/dobę zaobserwowano około 15% wzrost AUC pojedynczej doustnej dawki diazepamu wynoszącej 5 mg, jednakże nie odnotowano klinicznie istotnych interakcji, co potwierdzono w testach sprawności psychoruchowej. Efekt: możliwe nasilenie działania diazepamu. Omeprazol. Mechanizm: omeprazol hamuje szlak metaboliczny CYP2C19 diazepamu. Omeprazol wydłuża T_0,5 diazepamu w fazie eliminacji i podwyższa stężenia diazepamu w osoczu (AUC). Efekt ten występuje u osób z wydajnie metabolizującym izoenzymem CYP2C19, ale nie u osób z jego wolno metabolizującą odmianą, przy czym klirens diazepamu był niski. Efekty: nasilone działanie diazepamu. Konieczne może być zmniejszenie dawki diazepamu. Doustne środki antykoncepcyjne. Mechanizm: hamowanie oksydacyjnego metabolizmu diazepamu. Efekt: nasilenie działania diazepamu. Inne. Cyzapryd. Mechanizm: przyspieszenie wchłaniania diazepamu. Efekt: tymczasowe nasilenie działania uspokajającego diazepamu podawanego drogą doustną. Ketamina. Mechanizm: ze względu na podobieństwo procesów oksydacyjnych diazepam w sposób kompetencyjny hamuje metabolizm ketaminy. Premedykacja diazepamem prowadzi do wydłużenia T_0,5 ketaminy i, w następstwie, do nasilenia działania. Efekt: nasilona sedacja. Lewodopa. Mechanizm: nieznany. Efekt: w niewielkiej liczbie badań kazuistycznych jednoczesne stosowanie z diazepamem prowadziło do ograniczenia działania lewodopy. Kwas walproinowy. Mechanizm: walproinian wypiera diazepam z miejsc wiązania z albuminami osocza i hamuje jego metabolizm. Efekt: wzrost stężeń diazepamu w surowicy. Stosowanie diazepamu jednocześnie z kwasem walproinowym nasila ryzyko psychoz. Wpływ diazepamu na farmakokinetykę innych produktów leczniczych. Fenytoina. Mechanizm: metabolizm fenytoiny może ulec nasileniu lub osłabieniu bądź też może pozostać niezmieniony przez diazepam - wpływu nie można przewidzieć. Efekt: wzrost lub spadek stężenia fenytoiny w surowicy. Po dodaniu lub odstawieniu diazepamu stężenia fenytoiny należy ściśle monitorować. Doustne środki antykoncepcyjne. Mechanizm - wpływ na doustne środki antykoncepcyjne: wiadomo, że podawanie diazepamu jednocześnie z doustnymi, złożonymi środkami antykoncepcyjnymi wywołuje krwawienia międzymiesiączkowe. Mechanizm tej reakcji jest nieznany. Wpływ na doustne środki antykoncepcyjne: krwawienia międzymiesiączkowe, nie donoszono o pogorszeniu skuteczności antykoncepcji.

Z dużej liczby danych zebranych w badaniach kohortowych wynika, że ekspozycja na benzodiazepiny w I trymestrze cięży nie jest związana ze wzrostem ryzyka poważnych wad wrodzonych. Jednakże niektóre wczesne, kazuistyczne badania epidemiologiczne wykazały podwyższone ryzyko rozszczepu podniebienia. Dane wskazują, że ryzyko urodzenia dziecka z rozszczepem podniebienia po ekspozycji matki na benzodiazepinę wynosi mniej niż 2/1000 w porównaniu do przewidywanego odsetka 1/1000 w populacji ogólnej. Leczenie benzodiazepinami w wysokich dawkach w II i III trymestrze ciąży prowadziło do spadku liczby ruchów oraz zmienności rytmu serca płodu. Kiedy z przyczyn medycznych niezbędne jest leczenie w ostatnim okresie ciąży, nawet w niskich dawkach, może wystąpić zespół wiotkiego dziecka, w tym hipotonia osiowa, zaburzenia ssania prowadzące do niskiego przyrostu mc. Objawy te są przemijające, ale mogą utrzymywać się od 1-3 tyg., zgodnie z T_0,5 produktu leczniczego. Po zastosowaniu w wysokich dawkach u noworodka może wystąpić depresja oddechowa lub bezdech i hipotermia. Dodatkowo u noworodka mogą wystąpić objawy odstawienia, np. nadpobudliwość, pobudzenie i drżenia, które mogą pojawić się kilka dni po urodzeniu, nawet jeśli nie stwierdza się zespołu wiotkiego dziecka. Ujawnienie się objawów odstawienia po urodzeniu zależy od T_0,5 substancji. Ponadto należy pamiętać, że u noworodków układ enzymatyczny uczestniczący w procesie rozkładu substancji czynnej nie jest jeszcze całkowicie wykształcony (zwłaszcza u wcześniaków). Przed zastosowaniem tego produktu leczniczego pacjent powinien poradzić się lekarza lub farmaceuty. Diazepamu nie należy stosować u kobiet w ciąży bez ścisłego nadzoru medycznego. Diazepam przenika do mleka ludzkiego. Diazepamu nie należy stosować w okresie karmienia piersią. Brak danych dotyczących stosowania u ludzi.

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane to: zmęczenie, senność, odrętwienie emocjonalne i osłabienie mięśni. Działania te są zwykle związane z dawką. Występują na ogół na początku leczenia i ustępują po podaniu kolejnych dawek. Mogą także wystąpić następujące działania niepożądane. Zaburzenia układu nerwowego: ataksja, zaburzenia mowy, ból głowy, drżenia, zawroty głowy. Niepamięć następcza może wystąpić po zastosowaniu dawek terapeutycznych, przy czym ryzyko wzrasta ze wzrostem dawki. Objawom niepamięci może towarzyszyć niewłaściwe zachowanie. Zaburzenia psychiczne: splątanie, odrętwienie emocjonalne, spadek czujności, depresja, wzrost lub spadek libido. Reakcje psychiczne i paradoksalne, np. niepokój, drażliwość, agresja, przywidzenia, wściekłość, koszmary senne, omamy, psychozy, niewłaściwe zachowanie i inne behawioralne działania niepożądane. W razie wystąpienia takich objawów diazepam należy odstawić. Prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest większe u dzieci i osób w podeszłym wieku. Stosowanie przewlekłe (nawet w dawkach terapeutycznych) może doprowadzić do rozwoju uzależnienia fizycznego. Po wystąpieniu fizycznego uzależnienia nagłe przerwanie leczenia spowoduje wystąpienie objawów odstawienia. Może wystąpić uzależnienie psychiczne. Opisywano także przypadki uzależnienia od benzodiazepin. Urazy, zatrucia i powikłania po zabiegach: u pacjentów w podeszłym wieku stosujących benzodiazepiny istnieje ryzyko upadków i powiązanych z nimi złamań. Zaburzenia żołądka i jelit: nudności, suchość w jamie ustnej, nadmierne wydzielanie śliny, zaparcia i inne zaburzenia żołądka i jelit. Zaburzenia oka: podwójne widzenie, niewyraźne widzenie. Zaburzenia naczyniowe: niedociśnienie tętnicze, depresja krążeniowa. Badania diagnostyczne: zmiana tętna, podwyższone stężenia transaminaz (bardzo rzadko) i podwyższone stężenie fosfatazy alkalicznej we krwi. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: nietrzymanie moczu, zatrzymanie moczu. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: najczęstsze reakcje to: wysypka skórna, pokrzywka, świąd i wysypka rumieniowa. W większości przypadków ciężkich reakcji skórnych (zespół Stevens-Johnsona, martwica toksyczno-rozpływna naskórka, rumień wielopostaciowy) za istotne czynniki przyczynowe uznano leczenie skojarzone i zły stan ogólny pacjenta. Zaburzenia ucha i błędnika: zawroty głowy. Zaburzenia serca: niewydolność serca, w tym zatrzymanie akcji serca. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: depresja oddechowa, w tym zatrzymanie oddechu. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (bardzo rzadko) żółtaczka. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: osłabienie mięśni. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: opisywano także pojedyncze przypadki dyskrazji krwi i agranulocytozy.

W każdym przypadku przedawkowania należy ocenić, czy nie dotyczy to wielu substancji czynnych, np. czy nie była to próba samobójcza. Objawy przedawkowania są bardziej wyraźne w obecności alkoholu lub leków wywołujących depresję ośrodkowego układu nerwowego. Objawy: benzodiazepiny mogą wywołać senność, ataksję, zaburzenia mowy, oczopląs. Przedawkowanie produktu leczniczego jest mało prawdopodobne, jeśli produkt stosowany jest w monoterapii, ale może prowadzić do arefleksji, bezdechu, niedociśnienia tętniczego, depresji oddechowo-krążeniowej i śpiączki. Jeśli wystąpi śpiączka, utrzymuje się zwykle przez kilka godzin, ale może też przedłużać się lub występować cyklicznie, zwłaszcza u osób w podeszłym wieku. Depresyjny wpływ benzodiazepin na układ oddechowy jest silniejszy u pacjentów z chorobami układu oddechowego. Benzodiazepiny nasilają działanie innych substancji o działaniu depresyjnym na OUN, w tym alkoholu. Postępowanie: w zależności od stanu klinicznego pacjenta należy monitorować jego parametry życiowe i wdrożyć leczenie podtrzymujące. Pacjenci mogą wymagać objawowego leczenia skutków sercowo-naczyniowych, oddechowych oraz wpływu na ośrodkowy układ nerwowy. W ciągu 1-2 h można podać węgiel aktywny, aby ograniczyć wchłanianie we wczesnych stadiach zatrucia. Jeśli pacjent jest nieprzytomny, węgiel aktywny należy podawać po zabezpieczeniu dróg oddechowych. W razie zatrucia mieszanego można rozważyć płukanie żołądka, chociaż nie jest to postępowanie rutynowe. Zastosowanie flumazenilu, swoistego antagonisty receptora benzodiazepinowego, można rozważyć w przypadku ciężkiej depresji OUN. Flumazenil można podawać wyłącznie w warunkach ścisłego nadzoru. Z powodu krótkiego T_0,5 flumazenilu (około 1 h) zasadnicze znaczenie ma monitorowanie stanu klinicznego pacjenta. Flumazenil należy stosować z zachowaniem wyjątkowej ostrożności w przypadku zatrucia mieszanego wywołanego substancjami, które obniżają próg wystąpienia drgawek (np. trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi).

Benzodiazepiny mają działanie przeciwlękowe, nasenno-uspokajające, miorelaksacyjne i przeciwdrgawkowe. Benzodiazepiny zwiększają właściwości hamujące neurony neuroprzekaźnika, kwasu gamma-aminomasłowego (GABA).

1 tabl.2 mg lub 5 mg diazepamu.

Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem alkoholu (zespół abstynencyjny) F10.3

Inne zaburzenia lękowe F41

Stan padaczkowy G41

Niepokój i pobudzenie R45.1

Drgawki niesklasyfikowane gdzie indziej R56

N05BA01 - Diazepam

Substancja psychotropowa - grupa IV

Przepisując ten lek pamiętaj: - ilość substancji należy dodatkowo wyrazić słowami, - na recepcie nie można wypisać dodatkowo innych leków.

Alkohol

Nie należy spożywać alkoholu podczas stosowania leku. Alkohol może oddziaływać na wchłanianie leku, wiązanie z białkami krwi i jego dystrybucję w ustroju także metabolizm i wydalanie. W przypadku jednych leków może dojść do wzmocnienia, w przypadku innych do zahamowania ich działania. Wpływ alkoholu na ten sam lek może być inny w przypadku sporadycznego, a inny w przypadku przewlekłego picia.

Grejpfrut

Lek może wchodzić w interakcje z sokiem grejpfrutowym. Sok grejpfrutowy może nasilić wchłanianie leku z przewodu pokarmowego, a co za tym idzie zwiększyć jego stężenie w organizmie i nasilić działanie, nawet do wystąpienia działania toksycznego.

Laktacja

Lek może przenikać do mleka kobiet karmiących piersią.

Ciąża - trymestr 1 - Kategoria D

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Ciąża - trymestr 2 - Kategoria D

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Ciąża - trymestr 3 - Kategoria D

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Wykaz B

Produkt leczniczy zawierający substancję czynną silnie działającą.

Upośledza !!

Produkt leczniczy silnie upośledzający sprawność psychomotoryczną; bezwzględny zakaz prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu przez 24 h po zastosowaniu.

Papierosy

Lek u palaczy (także biernych) może wchodzić w interakcje z nikotyną.

Mięso smażone i grillowane

Przyspieszony metabolizm leku w wątrobie (o 42%) poprzez pobudzenie enzymów mikrosomalnych przez związki powstałe podczas smażenia lub grillowania mięsa. Zmniejszenie stężenia leku we krwi prowadzi do braku lub osłabienia efektu terapeutycznego.