Wskazania
Leczenie cukrzycy niezależnej od insuliny (typ 2.), gdy właściwego stężenia glukozy we krwi nie można uzyskać za pomocą diety.
Dawkowanie
Podobnie jak w przypadku wszystkich leków hipoglikemizujących, dawkę należy ustalić indywidualnie dla każdego pacjenta na podstawie stężenia glukozy we krwi. Tabl. należy połykać w całości popijając odpowiednią ilością płynów. Tabl. nie należy rozgryzać, dzielić czy kruszyć. Dawka początkowa. Zalecana dawka początkowa produktu wynosi 5 mg/dobę. Produkt należy przyjąć podczas śniadania. Ustalanie właściwej dawki. Dawkę można zwiększać o 5 mg co kilka dni, na podstawie wyniku oznaczenia stężenia glukozy. Pomiędzy kolejnymi zmianami w dawkowaniu powinno upłynąć co najmniej kilka dni. Stężenie glipizydu w osoczu odpowiadające stanowi stacjonarnemu ustala się po pięciu dobach przyjmowania produktu. U pacjentów w podeszłym wieku czas ten może się wydłużać o 1 lub 2 dni. Leczenie podtrzymujące. Lek stosowany raz/dobę skutecznie zmniejsza stężenie glukozy we krwi. Maksymalna zalecana dawka dobowa wynosi 20 mg, ponieważ wtedy obserwuje się najsilniejsze działanie produktu. Glipizyd podawany w postaci o natychmiastowym uwalnianiu w dawkach od 5 do 20 mg na dobę, można bezpiecznie zmienić na produkt stosując go raz na dobę, w takiej samej dawce lub mniejszej od poprzednio stosowanej. Dzieci. Nie ustalono bezpieczeństwa stosowania i skuteczności produktu u dzieci. Pacjenci w podeszłym wieku i szczególnie zagrożeni hipoglikemią. W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia hipoglikemii u pacjentów nią zagrożonych, takich jak: osoby w podeszłym wieku, wyniszczone i niedożywione, które nieregularnie przyjmują posiłki oraz pacjenci z niewydolnością nerek lub wątroby, produkt należy podawać ostrożnie zarówno na początku jak i podczas trwania terapii. Pacjenci leczeni insuliną. Wielu pacjentom ze stabilną cukrzycą typu 2., przyjmującym insulinę można bezpiecznie zmienić leczenie, podając zamiast insuliny glipizyd, jak również inne leki o działaniu hipoglikemizującym z grupy pochodnych sulfonylomocznika. W razie zamiany insuliny na produkt należy przestrzegać poniższych zasad. U pacjentów, u których zapotrzebowanie na insulinę wynosi 20 jednostek /dobę lub mniej, można odstawić insulinę i rozpocząć podawanie produktu w zalecanej dawce 5 mg. Dawkę można zwiększyć po upływie kilku dni. U pacjentów, u których dobowe zapotrzebowanie na insulinę jest większe niż 20 jednostek, należy zmniejszyć dawkę insuliny o 50% i rozpocząć podawanie produktu w zalecanej dawce 5 mg. Późniejsze zmniejszenie dawki insuliny powinno być uzależnione od reakcji pacjenta na leczenie. Dawkę produktu można zwiększyć po kilku dniach. W okresie zmniejszania dawek insuliny pacjent powinien przynajmniej 3x/dobę samodzielnie badać stężenie glukozy. Należy poinformować pacjenta o konieczności natychmiastowego skontaktowania się z lekarzem prowadzącym w przypadku nieprawidłowych wyników tych badań. W niektórych przypadkach, zwłaszcza u pacjentów, którzy otrzymują insulinę w dawce ponad 40 jednostek insuliny na dobę, należy rozważyć hospitalizację pacjenta podczas zmiany sposobu leczenia. Pacjenci leczeni uprzednio innymi doustnymi lekami hipoglikemizującymi. W czasie zamiany innej pochodnej sulfonylomocznika (zwłaszcza o wydłużonym okresie półtrwania, np. chlorpropamid) na produkt należy uważnie obserwować pacjentów ze względu na ryzyko hipoglikemii (np. obserwacja objawów klinicznych lub monitorowanie stężenia glukozy we krwi), co najmniej przez 2 tyg. i zachować ostrożność podczas zmiany dawkowania. Pacjenci leczeni jednocześnie innymi doustnymi lekami hipoglikemizującymi. U pacjentów, u których nie uzyskano zadowalającej kontroli glikemii podczas stosowania tylko produktu, lub u których jest on wtórnie nieskuteczny, powinno się dołączyć do leczenia inny doustny lek hipoglikemizującego. W takim przypadku zaleca się utrzymanie dotychczasowych dawek produktu, a stosowanie innego doustnego leku hipoglikemizującego należy rozpoczynać w najmniejszej zalecanej dawce początkowej. Jeżeli dodajemy produkt do innego leku hipoglikemizujacego, powinno się zastosować w dawce 5 mg, zwiększanej w razie potrzeby w zależności od stanu klinicznego pacjenta. W przypadku jednoczesnego stosowania kolesewelamu z produktem, maksymalne stężenie w osoczu i całkowita ekspozycja na glipizyd jest zmniejszona. W związku z tym, produkt powinien być stosowany co najmniej 4 h przed podaniem kolesewelamu.
Przeciwwskazania
Leku nie należy stosować u pacjentów z nadwrażliwością na glipizyd lub na którąkolwiek substancję pomocniczą produktu, u pacjentów z cukrzycą typu 1., u pacjentów z ostrymi powikłaniami cukrzycy (kwasicą ketonową, śpiączką cukrzycową), u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby, nerek, tarczycy, u pacjentów ze znacznymi zwężeniami w obrębie przewodu pokarmowego, u pacjentów leczonych jednocześnie mikonazolem, u kobiet w okresie ciąży i laktacji.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Produkt należy do leków z grupy pochodnych sulfonylomocznika, dlatego należy zachować ostrożność u pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. Leczenie pochodnymi sulfonylomocznika pacjentów z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej może prowadzić do wystąpienia niedokrwistości hemolitycznej. W związku z tym należy rozważyć alternatywne leczenie i zastosowanie innych leków niż pochodnych sulfonylomocznika. Lek podobnie jak wszystkie pochodne sulfonylomocznika, może powodować wystąpienie hipoglikemii. Objawami mogącymi świadczyć o hipoglikemii są m. in.: osłabienie, senność, zaburzenia orientacji, nadmierne pocenie się, dreszcze, głód, pobudzenie, zawroty głowy, kołatanie serca, zaburzenia koncentracji, uczucie zimna, a w ciężkich przypadkach utrata przytomności i śpiączka. Ciężka hipoglikemia prowadzącą do śpiączki wymaga hospitalizacji pacjenta. U pacjentów ze znaczną hipoglikemią należy zastosować odpowiednie leczenie glukozą i monitorować stan pacjenta co najmniej przez 24-48 h. W celu uniknięcia napadów hipoglikemii ważny jest odpowiedni dobór pacjentów, odpowiednie dawkowanie leku i zapewnienie pacjentowi pełnej informacji dotyczącej stosowania produktu. W celu utrzymania prawidłowego stężenia glukozy we krwi należy systematycznie i w odpowiednich porach spożywać węglowodany, również podczas śniadania, gdyż stany hipoglikemiczne spowodowane działaniem glipizydu mogą występować w przypadku opóźniania pory posiłków, spożywania niewystarczających ilości pożywienia, niezbilansowanej podaży węglowodanów. Niewydolność nerek lub wątroby może wpływać na wydalanie glipizydu z ustroju. W niewydolności wątroby może być także upośledzona zdolność do glukoneogenezy. W stanach tych istnieje większe ryzyko wystąpienia ciężkich reakcji hipoglikemicznych. Pacjenci w podeszłym wieku, wyniszczeni lub niedożywieni, oraz z niedoczynnością kory nadnerczy lub przysadki mózgowej są szczególnie wrażliwi na hipoglikemizujący wpływ leków zmniejszających stężenie glukozy we krwi. U osób w podeszłym wieku i u pacjentów leczonych lekami beta-adrenolitycznymi hipoglikemia może być trudna do rozpoznania. Prawdopodobieństwo wystąpienia hipoglikemii jest większe w przypadku niedostatecznej podaży kalorii w pożywieniu, po intensywnym lub długotrwałym wysiłku fizycznym, po spożyciu alkoholu oraz w razie stosowania więcej niż jednego leku zmniejszającego stężenie glukozy we krwi. U pacjentów skutecznie leczonych lekiem przeciwcukrzycowym sytuacje stresowe, takie jak: gorączka, uraz, zakażenie lub zabieg chirurgiczny, mogą spowodować utratę kontroli nad glikemią. W takich przypadkach niezbędne może być odstawienie produktu i okresowe podanie insuliny. U wielu pacjentów skuteczność każdego doustnego leku hipoglikemizującego, w tym także glipizydu, polegająca na zmniejszaniu stężenia glukozy do prawidłowej wartości, zmniejsza się z upływem czasu. Może to być związane z progresją cukrzycy lub ze zmniejszającą się podatnością na działanie. leku. Zjawisko to jest określane mianem wtórnej nieskuteczności, w odróżnieniu od pierwotnej nieskuteczności, w której lek jest nieskuteczny u określonego pacjenta już po pierwszym podaniu. Zanim u pacjenta zostanie rozpoznana wtórna nieskuteczność należy ocenić, czy dawka leku została właściwie dobrana i czy pacjent zachowuje właściwą dietę. Okresowo należy kontrolować stężenie glukozy we krwi, dokonywać pomiarów stężenia hemoglobiny glikowanej. W razie konieczności należy dostosować dawkę w celu utrzymania prawidłowego stężenia glukozy we krwi. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby może zmieniać się farmakokinetyka lub farmakodynamika glipizydu. Hipoglikemia u takich pacjentów może być długotrwała. W razie jej wystąpienia należy podjąć właściwe postępowanie. W przypadkach znacznego skrócenia czasu zalegania tabletek produktu w przewodzie pokarmowym może zmienić się farmakokinetyka glipizydu, a więc i jego skuteczność kliniczna. Ukazały się nieliczne doniesienia o objawach niedrożności u pacjentów ze zwężeniami przewodu pokarmowego, którzy przyjmowali inny lek zawierający niewchłanialną otoczkę, podobną do otoczki jaką zawiera lek. Z tego względu stosowanie produktu u tych pacjentów jest przeciwwskazane. Należy poinformować pacjentów i odpowiedzialnych za nich członków rodzin o ryzyku wystąpienia hipoglikemii, jej objawach i leczeniu oraz warunkach sprzyjających jej powstaniu. Pacjenci powinni nauczyć się rozpoznawać wczesne objawy hipoglikemii, takie jak: ból głowy, zaburzenia widzenia, osłabienie słuchu, uczucie mrowienia, uczucie głodu, osłabienie mięśni, drżenie rąk, niepokój, pocenie się, uczucie kołatania serca, aby mogli zgłosić się do lekarza w odpowiednim czasie. Członkom rodzin należy zwrócić uwagę na objawy mogące świadczyć o wystąpieniu hipoglikemii u pacjenta z cukrzycą, takie jak: osłabienie, zaburzenia koncentracji, zaburzenia mowy, agresywność, przygnębienie, śmianie się bez przyczyny, splątanie, drgawki, bladość, utrata przytomności. Należy również wytłumaczyć, na czym polega pierwotna i wtórna nieskuteczność terapeutyczna. Pacjenci powinni być poinformowani o tym, że tabl. należy połykać w całości. Tabl. nie wolno rozgryzać, dzielić ani kruszyć. W produkcie substancja czynna zawarta jest wewnątrz nieulegającej wchłanianiu otoczki, która umożliwia powolne uwalnianie leku. Po zakończeniu procesu uwalniania leku pusta otoczka jest wydalana z organizmu (może być widoczna w stolcu). Pacjenci powinni być poinformowani o potencjalnym ryzyku i korzyściach wynikających ze stosowania produktu oraz o innych sposobach leczenia, znaczeniu przestrzegania zaleceń dietetycznych, systematycznych ćwiczeń fizycznych i regularnego badania stężenia glukozy we krwi. Nie badano wpływu glipizydu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Pacjenci powinni być świadomi ryzyka wystąpienia objawów hipoglikemii i zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Interakcje
Mikonazol: zwiększa działanie hipoglikemizujące, co może powodować hipoglikemię lub śpiączkę. Nie należy stosować glipizydu jednocześnie z mikonazolem. Flukonazol: są doniesienia o przypadkach wystąpienia hipoglikemii podczas jednoczesnego stosowania glipizydu i flukonazolu, prawdopodobnie w wyniku wydłużenia okresu półtrwania glipizydu. Worykonazol: chociaż nie było to badane, worykonazol może powodować zwiększenie stężenia w osoczu pochodnych sulfonylomocznika (np. tolbutamidu, glipizydu, gliburydu) i z tego powodu wywoływać hipoglikemię. Zaleca się dokładne monitorowanie stężenia glukozy we krwi podczas jednoczesnego podawania worykonazolu i glipizydu. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. fenylobutazon): zwiększają działanie hipoglikemizujące pochodnych sulfonylomocznika (wypieranie pochodnych sulfonylomocznika z wiązań z białkami osocza lub zmniejszenie ich wydalania). Salicylany (kwas acetylosalicylowy): kwas acetylosalicylowy podany w dużych dawkach zwiększa działanie hipoglikemizujące. Alkohol: nasila działanie hipoglikemizujące i może powodować śpiączkę. Leki beta-adrenolityczne: maskują niektóre z objawów hipoglikemii (np. kołatanie serca i tachykardię). Większość niekardioselektywnych leków beta-adrenolitycznych zwiększa częstość występowania hipoglikemii oraz nasilenie jej objawów. Inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę (ACE): podczas jednoczesnego stosowania pochodnych sulfonylomocznika i inhibitorów ACE może wystąpić hipoglikemia i może być konieczne zmniejszenie dawki glipizydu. Antagoniści receptora H2: stosowanie antagonistów receptora H2 (np. cymetydyny) może nasilać hipoglikemizujące działanie pochodnych sulfonylomocznika, w tym glipizydu. Hipoglikemizujące działanie pochodnych sulfonylomocznika mogą nasilać inhibitory MAO, chinolony i leki silnie wiążące się z białkami osocza, takie jak sulfonamidy, chloramfenikol, probenecyd i pochodne kumaryny. W razie stosowania wymienionych leków lub po ich odstawieniu, należy starannie obserwować pacjenta otrzymującego glipizyd, ze względu na ryzyko wystąpienia hipoglikemii (lub utraty kontroli glikemii). Badania in vitro na ludzkim osoczu dotyczące wiązania produktu z białkami wykazały, że glipizyd wiąże się inaczej z białkami niż tolbutamid i nie wchodzi w interakcje z salicylanami ani dikumarolem. Należy jednak zachować dużą ostrożność w przenoszeniu wyników tych badań do warunków klinicznych, stosując glipizyd z tymi lekami. Pochodne fenotiazyny (np. chlorpromazyna) w dużych dawkach (>100 mg chlorpromazyny /dobę): powodują zwiększenie stężenia glukozy we krwi (w wyniku zmniejszenia wydzielania insuliny). Kortykosteroidy: powodują zwiększenie stężenia glukozy we krwi. Leki sympatykomimetyczne (np. rytodryna, salbutamol, terbutalina): mogą powodować zwiększenie stężenia glukozy na skutek pobudzenia receptorów beta2-adrenergicznych. Do leków, które mogą wywoływać hiperglikemię i prowadzić do utraty kontroli glikemii należą: niektóre leki moczopędne, w tym tiazydowe, leki stosowane w leczeniu chorób tarczycy, estrogeny, progestageny, doustne środki antykoncepcyjne, fenytoina, kwas nikotynowy, antagoniści kanału wapniowego i izoniazyd. Po rozpoczęciu stosowania powyższych leków (lub po ich odstawieniu) należy starannie obserwować pacjenta otrzymującego glipizyd, ze względu na ryzyko wystąpienia hipoglikemii (lub utraty kontroli glikemii). Kolesewelam: w badaniach oceniających wpływ kolesewalamu na farmakokinetykę produktu u zdrowych ochotników, w przypadku jednoczesnego stosowania kolesewelamu z produktem, obserwowano zmniejszenie AUC0-∞ i Cmax glipizydu, odpowiednio o 12% i 13%. W przypadku, kiedy produkt był podany co najmniej 4 h przed podaniem kolesewalamu, nie występowała znacząca zmiana AUC0-∞ lub Cmax glipizydu. Wynosiła ona odpowiednio – 4% i 0%. W związku z tym, aby wchłaniane glipizydu nie uległo obniżeniu, produkt należy podać co najmniej 4 godziny przed podaniem kolesewelamu.
Ciąża i laktacja
W badaniach reprodukcyjnych na szczurach wykazano, że produkt ma niewielki toksyczny wpływ na płód. W badaniach na szczurach lub królikach nie wykazano teratogennego działania produktu. Zaleca się stosowanie insuliny u kobiet ciężarnych z cukrzycą w celu utrzymania jak najbardziej prawidłowego stężenia glukozy we krwi, ponieważ dane sugerują, że nieprawidłowe stężenie glukozy we krwi podczas ciąży związane jest z większą częstością występowania wad wrodzonych. Zgłaszano przypadki długotrwałej ciężkiej hipoglikemii (od 4-10 dni) u noworodków, których matki w ciąży stosowały pochodne sulfonylomocznika. Nie wiadomo czy glipizyd przenika do mleka kobiet karmiących piersią. Udowodniono, że niektóre pochodne sulfonylomocznika przenikają do mleka kobiet karmiących piersią. Ze względu na ryzyko wystąpienia hipoglikemii u dziecka należy przerwać karmienie piersią lub odstawić produkt, biorąc pod uwagę znaczenie produktu dla matki. Jeżeli stosowanie produktu zostanie przerwane, a sama dieta zastosowana w celu kontrolowania stężenia glukozy we krwi jest niewystarczająca, w takim przypadku należy rozważyć leczenie insuliną
Działania niepożądane
Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (nieznana) leukopenia, agranulocytoza, małopłytkowość, niedokrwistość, hemolityczna, niedokrwistość aplastyczna, pancytopenia. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (często) hipoglikemia; (nieznana) hiponatremia. Zaburzenia psychiczne: (niezbyt często) splątanie. Zaburzenia układu nerwowego: (często) bóle głowy, drżenia. Zaburzenia oka: (często) zaburzenia widzenia; (nieznana) niewyraźne widzenie, zmniejszona ostrość widzenia. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) ból brzucha, nudności, zaparcia, biegunka, wymioty; (nieznana) uczucie dyskomfortu w nadbrzuszu. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (nieznana) żółtaczka cholestatyczna, toksyczne zapalenie wątroby. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) świąd; (niezbyt często) pokrzywka; (nieznana) alergiczne zapalenie skóry, wysypka śluzówkowoskórna, wysypka grudkowo-plamista. Wady wrodzone, choroby rodzinne i genetyczne: (nieznana) porfiria nieostra. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (nieznana) złe samopoczucie. Badania diagnostyczne: (często) zwiększona aktywność aminotransferazy asparaginianowej, zwiększona aktywność fosfatazy zasadowej we krwi, zwiększone stężenie kreatyniny we krwi; (nieznana) zwiększona aktywność dehydrogenazy mleczanowej we krwi, zwiększone stężenie mocznika we krwi. Opisywano przypadki reakcji disulfiramowych podczas stosowania innych pochodnych sulfonylomocznika. Szczególy patrz ChPL.
Przedawkowanie
Nie ma dobrze udokumentowanych danych na temat przedawkowania produktu u ludzi. Przedawkowanie pochodnych sulfonylomocznika, w tym glipizydu, może spowodować hipoglikemię. W razie wystąpienia łagodnych objawów hipoglikemii, bez utraty przytomności lub zaburzeń neurologicznych, należy natychmiast podać doustnie glukozę i skorygować dawkę produktu i/lub rozkład posiłków w ciągu dnia. Staranna obserwacja stanu pacjenta powinna trwać dopóki lekarz prowadzący nie upewni się, że pacjentowi nie zagraża już niebezpieczeństwo. Ciężkie hipoglikemie przebiegające ze śpiączką, utratą przytomności lub innymi zaburzeniami neurologicznymi zdarzają się rzadko, lecz są stanami zagrażającymi życiu wymagającymi natychmiastowego przyjęcia pacjenta do szpitala. W przypadku rozpoznania śpiączki hipoglikemicznej lub jej podejrzenia, należy pacjentowi jak najszybciej podać dożylnie stężony (50%) roztwór glukozy. Następnie należy podłączyć dożylny wlew bardziej rozcieńczonego (10%) roztworu glukozy z taką szybkością, by stężenie glukozy we krwi utrzymywało się powyżej 100 mg/dl. Pacjentów należy uważnie obserwować przynajmniej przez 48 godzin, gdyż po początkowym okresie poprawy klinicznej może dojść do nawrotu hipoglikemii. Klirens glipizydu w osoczu może ulegać wydłużeniu u pacjentów z chorobami wątroby. Z uwagi na silne wiązanie się glipizydu z białkami osocza, mało skuteczne wydaje się zastosowanie dializy.
Działanie
Lek szybko zmniejsza stężenie glukozy w osoczu przez pobudzanie uwalniania insuliny z trzustki. Działanie to zależy od istnienia w wyspach trzustkowych czynnych komórek beta. Duże znaczenie ma stymulacja wydzielania insuliny przez glipizyd w odpowiedzi na spożycie posiłku. Insulinotropowa odpowiedź na spożycie posiłku ulega u pacjentów z cukrzycą nasileniu po podaniu produktu. Poposiłkowe wydzielanie insuliny i poziom peptydu C pozostają zwiększone co najmniej po 6 miesiącach leczenia. Zmniejszenie stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1C) i stężenia glukozy we krwi na czczo były podobne u pacjentów młodszych i w wieku podeszłym.
Skład
1 tabl. zawiera 5 mg lub 10 mg glipizydu
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B
B
