Wskazania
Rozpuszczanie cholesterolowych kamieni żółciowych u pacjentów: u których występuje jeden lub więcej kamieni żółciowych przepuszczalnych dla promieni rentgenowskich, o średnicy nieprzekraczającej 2 cm, z zachowaną prawidłową czynnością pęcherzyka żółciowego; którzy nie wyrażają zgody na interwencję chirurgiczną lub u których postępowanie chirurgiczne jest przeciwwskazane; u których występuje wzrost stężenia cholesterolu w żółci (przesycenie) potwierdzony wynikami badań laboratoryjnych przeprowadzonych na żółci uzyskanej przez drenaż dwunastnicy. Leczenie wspomagające przed oraz po zabiegu rozbijania kamieni nerkowych falą uderzeniową (litotrypsja). Pierwotna marskość żółciowa wątroby (ang. PBC). Dzieci i młodzież. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych w przebiegu zwłóknienia torbielowatego (mukowiscydozy) u dzieci i młodzieży w wieku 6-18 lat.
Dawkowanie
Rozpuszczanie kamieni żółciowych (w połączeniu z litotrypsją lub bez). Zalecana dawka dobowa to 8-10 mg/kg mc. kwasu ursodeoksycholowego, co odpowiada 2-4 kaps. przyjmowanym podczas posiłku zgodnie z poniższym schematem: 2 kaps./dobę: 2 kaps. podczas wieczornego posiłku; 3 kaps./dobę: 1 kaps. rano i 2 wieczorem; 4 kaps./dobę: 2 kaps. rano i 2 wieczorem. Czas trwania procesu rozpuszczania złogów z zastosowaniem tego produktu leczniczego wynosi od 6 m-cy do 2 lat w zależności od początkowej wielkości kamieni. W celu prawidłowej oceny wyników terapeutycznych, należy na początku leczenia dokładnie ustalić wielkości istniejących kamieni a następnie monitorować ją w trakcie leczenia np. co każde 3-4 m-ce, za pomocą zdjęć rentgenowskich i/lub ultrasonograficznych. U pacjentów, u których rozmiar kamieni nie uległ zmniejszeniu po 6 m-ach terapii produktem w określonej dawce, zalecane jest określenie wskaźnika wysycenia cholesterolem żółci pobranej poprzez drenaż dwunastnicy. Jeśli wskaźnik wysycenia żółci cholesterolem wynosi >1,0 uzyskanie pozytywnego wyniku leczenia jest mało prawdopodobne i korzystniej jest rozważyć inną metodę leczenia kamieni żółciowych. Leczenie musi być kontynuowane przez 3-4 m-ce po uzyskaniu potwierdzenia całkowitego rozpuszczenia kamieni żółciowych w badaniu ultrasonograficznym. Przerwanie leczenia. Przerwanie leczenia na 3-4 tyg. prowadzi do nawrotu przesycenia żółci i przedłuża całkowity czas trwania terapii. Przerwanie leczenia po rozpuszczeniu kamieni żółciowych może prowadzić do nawrotu choroby. Leczenie pierwotnej żółciowej marskości wątroby (PBC). Etap I-III. Dawka dobowa zależy od mc. i wynosi 12-16 mg/kg mc. kwasu ursodeoksycholowego (3-7 kaps.). Przez pierwsze 3 m-ce leczenia, ten produkt leczniczy należy przyjmować w dawkach podzielonych w ciągu doby. Gdy parametry czynnościowe wątroby ulegną poprawie, dawka dobowa może być przyjmowana wieczorem, raz/dobę - szczegóły patrz ChPL. Etap IV. W przypadku występowania zwiększonego stężenia bilirubiny w surowicy (>40 μg/l; bilirubiny związanej), początkowo należy stosować jedynie połowę standardowej dawki (patrz etap I-III) (6-8 mg/kg/dobę kwasu ursodeoksycholowego, co odpowiada 2-3 kaps.). Następnie, przez kilka kolejnych tyg. należy kontrolować parametry czynnościowe wątroby (raz/2 tyg. przez kolejne 6 tyg.). Jeśli nie wystąpi pogorszenie parametrów czynnościowych wątroby (AP, AlAT, AspAT, GGTP, bilirubina) i nie nasili się świąd skóry, dawkę należy zwiększyć do normalnego poziomu. Jednakże, przez następne kilka tyg. należy wciąż kontrolować parametry czynności wątroby. Jeśli nie wystąpi pogorszenie funkcji wątroby, pacjent może przyjmować standardową dawkę przez długi okres czasu. U pacjentów z pierwotną marskością żółciową wątroby (etap IV), u których nie występuje zwiększone stężenie bilirubiny w surowicy dopuszcza się stosowanie dawki standardowej od początku terapii (patrz etap I-III). Niemniej jednak, w takich przypadkach, również należy ściśle monitorować czynność wątroby, jak opisano powyżej. W trakcie terapii pierwotnej żółciowej marskości wątroby (PBC), należy regularnie kontrolować parametry czynności wątroby za pomocą badań laboratoryjnych oraz objawów klinicznych. Nie ma ograniczeń czasowych w przyjmowaniu tego produktu leczniczego w pierwotnej żółciowej marskości wątroby (PBC). Dzieci i młodzież. Dzieci i młodzież w przebiegu zwłóknienia torbielowatego w wieku 6-18 lat: 20 mg/kg/dobę kwasu ursodeoksycholowego w 2-3 podzielonych dawkach, jeśli konieczne dawkę można zwiększyć do 30 mg/kg/dobę - szczegóły patrz ChPL.
Uwagi
Podanie doustne. Kaps. należy połykać w całości popijając niewielką ilością płynu. Produkt leczniczy należy przyjmować regularnie. W przypadku, gdy wielkość kaps. stwarza trudności w połykaniu, jeśli to konieczne kaps. można otworzyć, a ich zawartość dodać np. do jogurtu.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych; niedrożność dróg żółciowych (niedrożność przewodu żółciowego wspólnego lub przewodu pęcherzykowego); częste epizody kolki żółciowej; zwapniałe kamienie żółciowe nieprzepuszczalne dla promieni rentgenowskich; zaburzenia kurczliwości pęcherzyka żółciowego. Dzieci i młodzież. Nieudana portoenterostomia lub brak uzyskania poprawy w przepływie żółci u dzieci z niedrożnością dróg żółciowych.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Kwas ursodeoksycholowy należy stosować pod nadzorem lekarza. Należy kontrolować parametry czynności wątroby - AspAT (SGOT), AlAT (SGPT), AP i GGTP co 4 tyg. przez pierwsze 3 m-ce leczenia, a następnie co 3 m-ce. Poza identyfikacją pacjentów odpowiadających i nieodpowiadających na leczenie wśród pacjentów leczonych z powodu pierwotnej żółciowej marskości wątroby, monitorowanie umożliwia również wczesne wykrywanie potencjalnego pogorszenia czynności wątroby, szczególnie u pacjentów z zaawansowaną pierwotną żółciową marskością wątroby. W przypadku stosowania produktu w celu rozpuszczania kamieni żółciowych: w celu oceny postępu rozpuszczania kamieni żółciowych i wczesnego wykrycia zwapnień w obrębie złogów żółciowych, należy wykonać badanie obrazowe pęcherzyka żółciowego (cholecystografię doustną) w ciągu 6-10 m-cy od rozpoczęcia leczenia, w zależności od średnicy złogów. Badanie przeglądowe oraz z zastosowaniem kontrastu, należy wykonać zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej (monitorowanie ultrasonograficzne). Jeśli pęcherzyk żółciowy jest niewidoczny na zdjęciu rentgenowskim, występują zwapnienia w obrębie złogów, czynność skurczowa pęcherzyka żółciowego jest zaburzona lub często występuje kolka żółciowa należy przerwać stosowanie tego produktu leczniczego. U pacjentek przyjmujących ten produkt leczniczy w celu rozpuszczenia kamieni żółciowych, należy stosować skuteczne, niehormonalne metody zapobiegania ciąży, ponieważ hormonalne środki antykoncepcyjne mogą nasilać tworzenie się kamieni żółciowych. W bardzo rzadkich przypadkach obserwowano dekompensację marskości wątroby, która ulegała częściowej regresji po przerwaniu leczenia. U pacjentów z pierwotną marskością żółciową wątroby (PBC), w rzadkich przypadkach objawy takie jak np. świąd skóry, mogą ulec nasileniu na początku terapii. W takiej sytuacji dawka tego produktu leczniczego powinna zostać zmniejszona do 1 kaps. 250 mg raz/dobę a następnie sukcesywnie zwiększana do dawki zalecanej, jak opisano w punkcie Dawkowanie. W razie wystąpienia biegunki dawkę należy zmniejszyć, a w przypadku uporczywej biegunki leczenie należy przerwać. Lek nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Interakcje
Tego produktu leczniczego nie należy stosować równocześnie z kolestyraminą, kolestypolem lub lekami zobojętniającymi kwas solny zawierającymi wodorotlenek glinu i/lub smektyt (tlenek glinu). Wymienione substancje wiążą produkt leczniczy w jelicie i zmniejszają jego wchłanianie i skuteczność. Jeśli stosowanie produktu zawierającego jedną z wymienionych substancji jest konieczne, należy go przyjmować, co najmniej 2 h przed lub po zastosowaniu produktu leczniczego. Ten produkt leczniczy może mieć wpływ na wchłanianie cyklosporyny z jelita. Z tego względu, u pacjentów leczonych cyklosporyną lekarz musi kontrolować jej stężenie we krwi, a w razie konieczności skorygować dawkę cyklosporyny. Ze względu na wpływ kwasu ursodeoksycholowego na wydzielanie kwasów żółciowych teoretycznie istnieje możliwość, że może to wpływać na wchłanianie innych substancji lipofilnych. W pojedynczych przypadkach, lek może zmniejszać wchłanianie cyprofloksacyny. Badania kliniczne u zdrowych ochotników dotyczące jednoczesnego stosowania tego produktu leczniczego (500 mg/dobę) i rozuwastatyny (20 mg/dobę) wykazały nieznacznie podwyższony poziom rozuwastatyny w osoczu. Znaczenie kliniczne tej interakcji również w odniesieniu do innych statyn jest nieznane. U zdrowych ochotników wykazano, że ten produkt leczniczy zmniejsza stężenie maks. w osoczu (Cmax) oraz pole pod krzywą (AUC) antagonisty wapnia - nitrendypiny. Zalecane jest dokładne monitorowanie wyników jednoczesnego stosowania nitrendypiny i produktu leczniczego. Może być konieczne zwiększenie dawki nitrendypiny. Zgłaszano także interakcje z dapsonem, polegającą na zmniejszeniu jego efektu terapeutycznego. Powyższe obserwacje, wraz z wynikami badań in vitro, mogłyby wskazywać, że produkt leczniczy może indukować enzymy cytochromu P 4503A. Jednakże, nie zaobserwowano indukcji w dobrze zaprojektowanym badaniu interakcji z budezonidem, który jest znanym substratem cytochromu P450 3A. Hormony estrogenowe oraz leki obniżające poziom cholesterolu we krwi, takie jak klofibrat, nasilają wydzielanie cholesterolu w wątrobie i w efekcie mogą stymulować powstawanie kamieni żółciowych, co jest działaniem przeciwnym do działania produktu leczniczego stosowanego w celu rozpuszczania kamieni żółciowych.
Ciąża i laktacja
Brak dostatecznych danych na temat stosowania produktu leczniczego u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na rozwój płodu we wczesnej fazie ciąży. W związku z tym, tego produktu leczniczego nie należy stosować w okresie ciąży bez wyraźnej konieczności. Kobiety w wieku rozrodczym powinny przyjmować produkt leczniczy tylko z równoczesnym stosowaniem skutecznej antykoncepcji: metod niehormonalnych lub doustnych środków antykoncepcyjnych o niskiej zawartości estrogenu. Jednak u pacjentek przyjmujących ten produkt leczniczy w celu rozpuszczenia kamieni żółciowych należy stosować skuteczne metody niehormonalnej antykoncepcji, ponieważ doustne hormonalne środki antykoncepcyjne mogą nasilać tworzenie się kamieni żółciowych. Przed rozpoczęciem terapii należy wykluczyć ciążę. W kilku udokumentowanych przypadkach wykazano, że w mleku kobiet karmiących piersią poziom produktu leczniczego jest bardzo niski i nie należy się spodziewać wystąpienia działań niepożądanych u niemowląt karmionych piersią. Badania na zwierzętach nie wykazały żadnego wpływu tego produktu leczniczego na płodność. Nie są dostępne dane dotyczące wpływu tego produktu leczniczego na płodność u ludzi.
Działania niepożądane
Zaburzenia żołądka i jelit: (często) jasny stolec lub biegunka; (bardzo rzadko) podczas leczenia pierwotnej marskości żółciowej wątroby (PBC) występował silny ból w prawym górnym kwadrancie brzucha. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (bardzo rzadko) zwapnienie kamieni żółciowych, dekompensacja marskości wątroby (w trakcie leczenia zaawansowanego stadium pierwotnej marskości żółciowej wątroby (PBC)), które częściowo ustępowały po zaprzestaniu terapii. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo rzadko) pokrzywka.
Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania może wystąpić biegunka. Przeważnie, inne objawy przedawkowania są mało prawdopodobne, ponieważ zwiększenie dawki powoduje pogorszenie wchłaniania tego produktu leczniczego, a tym samym zwiększenie jego ilości wydalanej z kałem. Nie jest konieczne żadne specyficzne postępowanie, a następstwa biegunki należy leczyć objawowo, uzupełniając płyny i elektrolity. Dodatkowe inf. o szczególnych populacjach. Długotrwałe leczenie dużymi dawkami tego produktu leczniczego (28-30 mg/kg/dobę) u pacjentów z pierwotnym stwardniającym zapaleniem dróg żółciowych (wskazanie niezarejestrowane) wiązało się z częstszym występowaniem ciężkich działań niepożądanych.
Działanie
Kwasy żółciowe są najważniejszym składnikiem żółci i odgrywają rolę w pobudzaniu jej produkcji. Kwasy żółciowe, pełnią również ważną rolę w utrzymaniu cholesterolu w żółci w postaci rozpuszczonej. U zdrowych osób przez większość doby, stosunek stężeń cholesterolu i kwasów żółciowych w żółci zapewnia utrzymanie cholesterolu w żółci w postaci rozpuszczonej. W ten sposób, nie dochodzi do tworzenia się kamieni żółciowych (żółć jest nie-litologiczna). U pacjentów, u których występują kamienie cholesterolowe w pęcherzyku żółciowym, wskaźnik ten jest zaburzony i żółć jest wysycona cholesterolem (żółć jest litologiczna). Z biegiem czasu, może to doprowadzić do wytrącenia się kryształków cholesterolu i formowania kamieni żółciowych. Ten produkt leczniczy przekształca żółć litologiczną w żółć nie-litologiczną, a także stopniowo rozpuszcza kamienie żółciowe. Badania nad wpływem tego produktu leczniczego na zastój żółci u pacjentów z zaburzeniami drenażu dróg żółciowych, u pacjentów z klinicznymi objawami żółciowej marskości wątroby lub zwłóknieniem torbielowatym, wykazały gwałtowny spadek objawów cholestazy we krwi (mierzalny po przez wzrost poziomu fosfatazy alkalicznej (AP), γ-GT i bilirubiny) i świądu skóry, jak również zmniejszenie uczucia zmęczenia u większości pacjentów.
Skład
1 kaps. twarda zawiera 250 mg kwasu ursodeoksycholowego.
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B
