Wskazania
Leczenie niedoboru wit. D (tj. poziom 25(OH)D <25 nmol/l) u osób dorosłych. Zapobieganie niedoborowi wit. D u osób dorosłych ze zidentyfikowanym ryzykiem, takim jak zespół złego wchłaniania, zespół zaburzeń mineralnych i kostnych związanych z przewlekłą chorobą nerek (CKD-MBD) lub inne zidentyfikowane ryzyko. Osteoporoza u pacjentów z niedoborem wit. D lub z ryzykiem niedoboru wit. D: jako leczenie wspomagające do specyficznego leczenia osteoporozy; jako leczenie wspomagające w specyficznym zapobieganiu osteoporozie/osteopenii wywołanej leczeniem produktami leczniczymi zawierającymi kortykosteroidy.
Dawkowanie
Zawartość wit. D w diecie i ekspozycja na światło słoneczne są zróżnicowane wśród pacjentów, co należy brać pod uwagę, obliczając odpowiednią dawkę analogu wit. D takiego jak kalcyfediol. Dawkę, częstość i czas trwania leczenia określi lekarz na podstawie stężenia 25(OH)D w osoczu, rodzaju schorzenia i stanu pacjenta, oraz innych współistniejących stanów, takich jak otyłość, zespół złego wchłaniania, leczenie kortykosteroidami. Produkt leczniczy, zaleca się stosować, gdy preferowane jest podawanie rozłożone w czasie. Leczenie niedoboru wit. D i zapobieganie niedoborowi wit. D u pacjentów ze zidentyfikowanym ryzykiem: 1kaps. (0,266 mg kalcyfediolu) raz/m-c. Jako leczenie wspomagające do swoistego leczenia osteoporozy lub do swoistego zapobiegania osteoporozie wywołanej produktami leczniczymi zawierającymi kotrykosteroidy: 1 kaps(0,266 mg kalcyfediolu) raz/m-c. Przyjmowanie większych dawek produktu leczniczego może być konieczne u niektórych pacjentów po analitycznej weryfikacji stopnia niedoboru. W takich przypadkach maksymalna podawana dawka nie powinna przekraczać 1 kaps./tydz. Gdy poziomy 25(OH)D w osoczu ustabilizują się w pożądanym zakresie, leczenie należy przerwać lub zmniejszyć częstość podawania. Stężenie 25(OH)D w surowicy powinno być monitorowane po rozpoczęciu leczenia, zwykle po 3-4 m-cach. Produktu leczniczego nie należy podawać codziennie. Moc tego produktu leczniczego jest czasami wyrażana w jednostkach międzynarodowych. Jednostki te nie są wymienne z jednostkami używanymi do wyrażania mocy produktów z cholekalcyferolem (wit. D). Dzieci i młodzież. Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania produktu leczniczego nie zostały ustalone u dzieci i młodzieży. Stosowanie tego produktu nie jest zalecane u dzieci i młodzieży.
Uwagi
Kaps. można przyjmować z wodą, mlekiem lub sokiem.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancje czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Hiperkalcemia (stężenie wapnia w surowicy >10,5 mg/dl), hiperkalciuria (zwiększone wydalanie wapnia z moczem). Kamica wapniowa. Hiperwitaminoza D.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Stężenie 25-hydroksycholekalcyferolu w surowicy odzwierciedla zapotrzebowanie na wit. D u pacjenta. Aby osiągnąć odpowiednią odpowiedź kliniczną na doustne podawanie kalcyfediolu, wymagana jest również właściwa zawartość wapnia w diecie. W celu kontroli działania terapeutycznego, oprócz stężenia 25-hydroksycholekalcyferolu należy monitorować poniższe parametry: stężenie wapnia, fosforu i aktywność fosfatazy zasadowej w surowicy oraz zawartość wapnia i fosforu w dobowej zbiórce moczu. Zmniejszenie aktywności fosfatazy alkalicznej w surowicy zwykle poprzedza wystąpienie hiperkalcemii. Po ustabilizowaniu się parametrów oraz podczas leczenia podtrzymującego należy regularnie monitorować powyższe parametry, zwłaszcza stężenie 25-hydroksykalcyferolu i wapnia w surowicy. Niewydolność wątroby lub dróg żółciowych: w przypadku niewydolności wątroby wchłanianie kalcyfediolu może okazać się niemożliwe, ze względu na brak wytwarzania soli kwasów żółciowych. Zaburzenie czynności nerek: stosować z zachowaniem ostrożności. Stosowanie tego produktu leczniczego u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek powinno się odbywać w połączeniu z okresowym monitorowaniem stężenia wapnia i fosforu w surowicy oraz zapobieganiem hiperkalcemii. Przemiana do kalcytriolu zachodzi w nerkach, w związku z tym w przypadku ciężkiego zaburzenia czynności nerek (ClCr poniżej 30 ml/min) może wystąpić bardzo istotne zmniejszenie działania farmakologicznego. Niewydolność serca: konieczne jest zachowanie szczególnej ostrożności. Należy stale monitorować stężenie wapnia w surowicy, zwłaszcza u pacjentów przyjmujących glikozydy naparstnicy, ponieważ może wystąpić hiperkalcemia i zaburzenia rytmu serca. Na początku leczenia zaleca się oznaczanie stężenia 2 razy w tyg. Niedoczynność przytarczyc: 1-α-hydroksylaza jest aktywowana przez hormon przytarczyc. W związku z tym, niedoczynność przytarczyc może spowodować słabsze działanie kalcyfediolu. Kamienie nerkowe: należy monitorować stężenie wapnia w surowicy, ponieważ wit. D zwiększa wchłanianie wapnia i może pogorszyć sytuację. U tych pacjentów suplementy wit. D należy stosować wyłącznie, jeśli korzyści przewyższają ryzyko. U pacjentów długotrwale unieruchomionych konieczne może być zmniejszenie dawki w celu uniknięcia hiperkalcemii. Niektóre choroby zmniejszają zdolność jelit do wchłaniania wit. D, jak w przypadku zespołu złego wchłaniania lub choroby Crohna. Pacjenci z sarkoidozą, gruźlicą lub inną chorobą ziarniniakową: stosować z zachowaniem ostrożności, ponieważ schorzenia te mogą prowadzić do zwiększonej wrażliwości na działanie wit. D jak również do zwiększonego ryzyka wystąpienia działań niepożądanych podczas przyjmowania dawek mniejszych niż zalecane. U tych pacjentów konieczne jest monitorowanie stężenia wapnia w surowicy i moczu. Pacjentów i ich rodziny i/lub opiekunów należy poinformować o znaczeniu przyjmowania przepisanej dawki i stosowania się do zaleceń dotyczących diety oraz jednoczesnego przyjmowania suplementów wapnia, aby zapobiec przedawkowaniu. Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych: pacjentów należy poinformować, że produkt leczniczy zawiera składniki, które mogą wpływać na wyniki badań laboratoryjnych: oznaczanie stężenia cholesterolu: kalcyfediol może wpływać na metodę Zlatkisa-Zaka prowadząc do fałszywego wyniku podwyższonego stężenia cholesterolu w surowicy. U osób w podeszłym wieku zwykle występuje większe zapotrzebowanie na wit. D ze względu na mniejszą zdolność skóry do wytwarzania cholekalcyferolu z jej prekursora, czyli 7-dehydrocholesterolu, mniejsza ekspozycja na światło słoneczne, zmiany czynności nerek lub zaburzenia trawienia, które zmniejszają wchłanianie wit. D. Produkt leczniczy zawiera 1% etanolu (alkoholu), co odpowiada 4,98 mg na kaps. Produkt leczniczy zawiera sorbitol. Pacjenci z dziedziczną nietolerancją fruktozy nie powinni przyjmować tego produktu leczniczego. Produkt leczniczy może powodować reakcje alergiczne, ponieważ zawiera żółcień pomarańczową (E 110). Może powodować astmę, zwłaszcza u pacjentów uczulonych na ASA. Produkt leczniczy nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Interakcje
Fenytoina, fenobarbital, prymidon i inne induktory enzymów: induktory enzymów mogą zmniejszać stężenie kalcyfediolu w osoczu i hamować jego działanie, wzmagając jego metabolizm w wątrobie. Z tego względu podczas stosowania kalcyfediolu z lekami przeciwpadaczkowymi, które są induktorami CYP3A4, zwykle zaleca się monitorowanie stężenia 25-OH-D w osoczu, aby rozważyć możliwość uzupełnienia. Glikozydy nasercowe: kalcyfediol może powodować hiperkalcemia, która z kolei może nasilać działanie inotropowe digoksyny oraz jej toksyczność, prowadząc do zaburzeń rytmu serca. Produkty lecznicze, które zmniejszają wchłanianie kalcyfediolu, takie jak kolestyramina, kolestypol lub orlistat mogą powodować zmniejszenie jego działania. Zaleca się podawanie tych produktów leczniczych i suplementów wit. D w odstępach co najmniej 2 h. Parafina i oleje mineralne: ze względu na rozpuszczalność kalcyfediolu w tłuszczach, produkt może rozpuścić się w parafinie, co może spowodować zmniejszenie wchłaniania jelitowego. Zaleca się stosowanie środków przeczyszczających innego rodzaju, lub co najmniej dawkowanie w odstępach czasu. Diuretyki tiazydowe: jednoczesne stosowanie diuretyków tiazydowych (hydrochlorotiazyd) z suplementami wit. D u pacjentów z niedoczynnością przytarczyc może prowadzić do hiperkalcemii, która może być przejściowa lub może wymagać przerwania leczenia analogiem wit. D. Niektóre antybiotyki, takie jak penicylina, neomycyna i chloramfenikol mogą nasilać wchłanianie wapnia. Środki wiążące fosforany, takie jak sole magnezu: ponieważ wit. D wpływa na transport fosforanów w jelitach, nerkach i kościach, może wystąpić hipermagnezemia. Dawkę środków wiążących fosforany należy dostosować w oparciu o stężenie fosforanów w surowicy. Werapamil: niektóre badania wykazują możliwość hamowanie działania przeciwdławicowego, ze względu na antagonistyczny charakter działań. Wit. D: należy unikać jednoczesnego podawania analogów wit. D, ponieważ może to prowadzić do efektu addytywnego i hiperkalcemii. Suplementy wapnia: należy unikać niekontrolowanego stosowania dodatkowych preparatów zawierających wapń. Kortykosteroidy: neutralizują działanie analogów wit. D, takich jak kalcyfediol. Interakcje z jedzeniem i piciem: należy uwzględnić suplementy żywności z wit. D, ponieważ może wystąpić efekt addytywny.
Ciąża i laktacja
Nie przeprowadzono kontrolowanych badań stosowania kalcyfediolu u kobiet w ciąży. Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję. Produktu leczniczego Solcidiol nie należy stosować w okresie ciąży. Kalcyfediol przenika do mleka kobiecego. Nie można wykluczyć zagrożenia dla noworodków/dzieci. Przyjmowanie przez matkę dużych dawek kalcyfediolu może prowadzić do dużego stężania kalcytriolu w mleku i spowodować hiperkalcemię u dzieci. Produkt leczniczy nie powinien być stosowany podczas karmienia piersią.
Działania niepożądane
Najbardziej znaczące działania niepożądane wiążą się z przyjmowaniem nadmiernych ilości wit. D tj. zwykle są związane z przedawkowaniem lub długotrwałym leczeniem, zwłaszcza łącznie z dużymi dawkami wapnia. Dawki analogu wit. D, które prowadzą do hiperwitaminozy, różnią się znacznie w zależności od pacjenta. Najczęściej występujące działania niepożądane są spowodowane hiperkalcemią, która może pojawić się na początku lub na dalszym etapie leczenia. Zaburzenia endokrynologiczne: zapalenie trzustki, jeden z późnych objawów hiperkalcemii. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: wzrost stężenia azotu mocznika we krwi, albuminuria, hipercholesterolemia, hiperkalcemia. Zaburzenia układu nerwowego: w przypadku umiarkowanej hiperkalcemii mogą wystąpić następujące objawy: osłabienie, zmęczenie, senność, ból głowy, drażliwość. Zaburzenia oka: (rzadko) w przypadku stosowania bardzo dużych dawek może wystąpić światłowstręt i zapalenie spojówek ze zwapnieniem rogówki. Zaburzenia serca: w przypadku hiperkalcemii mogą wystąpić zaburzenia rytmu serca. Zaburzenia żołądka i jelit; nudności, wymioty, suchość w jamie ustnej, zaparcie, zaburzenia smaku z posmakiem metalicznym, skurcze jamy brzusznej. W przypadku progresji hiperkalcemii może wystąpić jadłowstręt. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: zwiększone stężenie wapnia może prowadzić do zwiększenia aktywności transaminaz (AspAT i AlAT). Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: na początkowym etapie hiperkalcemii może pojawić się ból kości i mięśni, zwapnienie tkanek miękkich. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: objawami hiperkalcemii są: nefrokalcynoza i pogorszenie czynności nerek (z wielomoczem, nadmiernym pragnieniem, nykturią i białkomoczem). Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: późnymi objawami hiperkalcemii są: nieżyt nosa, świąd, hipertermia, spadek libido.
Przedawkowanie
Stosowanie wit. D w dużych dawkach lub przez dłuższy czas może spowodować hiperkalcemię, hiperkalciurię, hiperfosfatemię i niewydolność nerek. Jako wczesne objaw przedawkowania może pojawić się osłabienie, zmęczenie, senność, ból głowy, jadłowstręt, suchość w jamie ustnej, metaliczny posmak, nudności, wymioty, skurcze jamy brzusznej, wielomocz, nadmierne pragnienie, nykturia, zaparcie lub biegunka, zawroty głowy, szumy uszne, ataksja, wysypka, hipotonia (zwłaszcza u dzieci), ból mięśni lub kości i drażliwość. Do objawów hiperkalcemii występujących na późniejszym etapie należą: nieżyt nosa, swędzenie, spadek libido, nefrokalcynoza, niewydolność nerek, osteoporoza u dorosłych, opóźnienie wzrostu u dzieci, spadek mc., niedokrwistość, zapalenie spojówek ze zwapnieniem, światłowstręt, zapalenie trzustki, podwyższone stężenie azotu mocznika we krwi, albuminuria, hipercholesterolemia, zwiększona aktywność transaminaz (SGOT i SGPT), hipertermia, uogólnione zwapnienie naczyń krwionośnych, drgawki, zwapnienie tkanek miękkich. U pacjentów rzadko może wystąpić nadciśnienie lub objawy psychotyczne; aktywność fosfatazy alkalicznej w surowicy może się zmniejszyć; zaburzenia gospodarki elektrolitowej wraz z umiarkowaną kwasicą mogą prowadzić do zaburzeń rytmu serca. W najcięższych przypadkach, gdzie stężenie wapnia w surowicy przekroczy 12 mg/dl, może wystąpić omdlenie, kwasica metaboliczna lub śpiączka. Chociaż objawy przedawkowania są zwykle odwracalne, przedawkowanie może prowadzić do niewydolności nerek lub serca. Przyjmuje się, że stężenie 25-hydroksycholekalcyferolu powyżej 150 ng/ml może wiązać się ze zwiększoną częstością występowania działań niepożądanych. Typowe dla tego typu przedawkowania jest podwyższone stężenie wapnia, fosforanów, albuminy i azotu mocznika we krwi, jak również cholesterolu i transaminaz. Leczenie przedawkowania kalcyfediolu: 1. Odstawienie leczenia (kalcyfediolem) i wszelkimi suplementami wapnia. 2. Przestrzeganie diety z niską zawartością wapnia. W celu zwiększenia wydalania wapnia zaleca się podawanie dużych ilości płynów doustnie i drogą pozajelitową. Jeśli zajdzie taka konieczność, należy podać steroidy i wymusić diurezę stosują diuretyki pętlowe, takie jak furosemid. 3. Jeśli produktu zażyty został w ciągu ostatnich 2 h, zaleca się opróżnienie żołądka i wywołanie wymiotów. Jeśli wit. D przeszła przez żołądek, można podać środek przeczyszczający (parafinę lub olej mineralny). Jeśli wit. D już się wchłonęła, można przeprowadzić hemodializę lub dializę otrzewnową z użyciem roztworu niezawierającego wapnia. Hiperkalcemia spowodowana długotrwałym stosowaniem kalcyfediolu utrzymuje się przez około 4 tyg. od zakończenia leczenia. Objawy podmiotowe i przedmiotowe hiperkalcemii są zwykle odwracalne. Jednakże, wapnienie przerzutowe może spowodować ciężką niewydolność nerek lub serca oraz śmierć.
Działanie
Wit. D występuje w dwóch głównych postaciach: D2 (ergokalcyferol) i D3 (cholekalcyferol). Wit. D3 jest syntetyzowana w skórze pod wpływem ekspozycji na światło słoneczne (promieniowanie ultrafioletowe) i jest uzyskiwana z pokarmu. Wit. D3 musi przejść dwuetapowy proces metaboliczny, aby stać się aktywna. Pierwszy etap przebiega we frakcji mikrosomalnej wątroby, gdzie wit. D jest hydroksylowana w pozycji 25 (25-hydroksycholekalcyferol lub kalcyfediol). Drugi etap przebiega w nerkach, gdzie powstaje 1,25-dihydroksycholekalcyferol lub kalcytriol w wyniku aktywności enzymu 1-hydroksylazy 25-hydroksycholekalcyferolu. Przekształcenie do 1,25-hydroksycholekalcyferolu jest regulowane przez jego własne stężenie, przez hormon przytarczyc (PTH) oraz stężenie wapnia i fosforanów w surowicy. Istnieją również inne metabolity o nieznanej funkcji. 1,25-Dihydroksycholekalcyferol jest transportowany z nerek do tkanek docelowych (jelita, kości i ewentualnie do nerek i przytarczyc) wiążąc się z określonymi białkami osocza.
Skład
1 kaps. zawiera 0,266 mg kalcyfediolu, co odpowiada 15960 IU wit. D.