Produkt leczniczy jest wskazany przede wszystkim do indukcji i podtrzymania remisji w ostrej białaczce szpikowej zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Stwierdzono również jego skuteczność w leczeniu innych białaczek, takich jak ostra białaczka limfoblastyczna i przewlekła białaczka szpikowa (faza blastyczna). Produkt można stosować w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi. Najlepsze wyniki uzyskuje się często po zastosowaniu terapii skojarzonej. Remisje wywołane przez preparat, o ile nie następowało po nich leczenie podtrzymujące, były krótkotrwałe. Produkt leczniczy stosowano doświadczalnie w leczeniu wielu chorób nowotworowych. Produkt leczniczy rzadko był skuteczny u pacjentów z guzami litymi. Uzyskiwano poprawę u dzieci z chłoniakiem nieziarniczym, leczonych produktem leczniczym w terapii skojarzonej. Wykazano, że produkt leczniczy w dużych dawkach w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi lub w monoterapii, jest skuteczny w leczeniu źle rokującej białaczki, białaczki opornej na leczenie i w zaostrzeniach (nawrotach) ostrej białaczki.

Dawka 100 mg. Droga podania: dożylna, podskórna i dokanałowa. Lek jest nieaktywny po podaniu doustnym. Sposób jego podawania zależy od zastosowanego schematu leczenia. Lek może być podawany we wlewie dożylnym lub we wstrzyknięciu dożylnym, podskórnie lub dokanałowo. W przypadku szybkiego wstrzyknięcia dożylnego większe dawki produktu są lepiej tolerowane przez pacjentów, niż po podaniu w postaci powolnego wlewu dożylnego. Wiąże się to z szybką inaktywacją produktu i krótką ekspozycją prawidłowych i nowotworowych komórek wrażliwych na duże stężenie produktu po szybkim podaniu. Prawidłowe i nowotworowe komórki odpowiadają podobnie bez względu na sposób podania - nie wykazano wyraźnych różnic o znaczeniu klinicznym dla któregokolwiek ze sposobów podania produktu. Podanie dożylne. Standardowe dawki. Na początku leczenia (indukcja remisji) ostrej białaczki nielimfocytarnej dawka cytarabiny w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi wynosi zwykle 100 mg/m² pc./dobę w ciągłym wlewie dożylnym (dni 1-7) lub 100 mg/m² pc. dożylnie co 12 h (dni 1-7). Duże dawki. Od 2 g/m² pc. do 3 g/m² pc., podawane we wlewie dożylnym trwającym 1-3 h, stosowanym co 12 h przez 2-6 dni wraz z innymi lekami przeciwnowotworowymi lub w monoterapii. W przypadku terapii dużymi dawkami, nie należy stosować rozpuszczalników zawierających alkohol benzylowy. Podanie podskórne. Zazwyczaj podaje się 20-100 mg/m² pc. w zależności od wskazania i zastosowanego schematu leczenia. Lek należy dawkować w ostrej białaczce limfatycznej oraz chłoniaku nieziarniczym u dzieci zgodnie z aktualnymi wytycznymi. Podanie dokanałowe w białaczce z zajęciem opon mózgowo-rdzeniowych. W przypadku przygotowania cytarabiny do podania dokanałowego, nie należy stosować rozpuszczalników zawierających alkohol benzylowy. Do rekonstytucji produktu należy stosować pozbawiony konserwantów 0,9% roztwór sodu chlorku do wstrzykiwań. Produkt należy podać natychmiast po przygotowaniu. Lek podawano dokanałowo w ostrej białaczce w dawkach od 5 mg/m² do 75 mg/m² pc. Częstość podawania wynosiła od 1 dawki dziennie przez 4 dni do 1 dawki co 4 dni. Najczęściej stosowaną dawką było 30 mg/m² pc. co 4 dni do uzyskania normalizacji wyników badań płynu mózgowo-rdzeniowego, po czym następował 1 dodatkowy kurs leczenia. Schemat dawkowania na ogół zależy od rodzaju i stopnia ciężkości objawów ze strony ośrodkowego układu nerwowego oraz od odpowiedzi na wcześniejsze leczenie. Lek podawano dokanałowo z solą sodową bursztynianu hydrokortyzonu i metotreksatem, zarówno w profilaktyce nowo rozpoznanej ostrej białaczki limfoblastycznej u dzieci, jak też w leczeniu białaczki z zajęciem opon mózgowo-rdzeniowych. Profilaktyczne leczenie wymienionymi 3 produktami zapobiegło zajęciu przez chorobę OUN i zapewniło podobną częstość ogólnych wyleczeń i poziom przeżywalności, jak w przypadku pacjentów, u których w ramach początkowej profilaktyki zastosowano napromieniowywanie OUN i dokanałowo metotreksat. Dawka cytarabiny wynosiła 30 mg/m² pc., soli sodowej bursztynianu hydrokortyzonu 15 mg/m² pc. i metotreksatu 15 mg/m² pc. (całkowita, maks. pojedyncza dawka wynosi 15 mg/m² pc. metotreksatu). Przed rozpoczęciem leczenia lekarz powinien zapoznać się z tym schematem, jednakże u dzieci i młodzieży należy zastosować dawkowanie metotreksatu w zależności od wieku, a nie pc. Profilaktyczne leczenie 3 produktami można zastosować po skutecznym leczeniu początkowym białaczki z zajęciem opon mózgowo-rdzeniowych. Przed rozpoczęciem terapii w tym schemacie lekarz powinien zapoznać się z aktualnymi wytycznymi. Cytarabina podawana dokanałowo może powodować objawy toksyczności ogólnej, przy czym konieczne jest staranne monitorowanie układu krwiotwórczego. Może być konieczna modyfikacja leczenia przeciwbiałaczkowego. Ciężkie działania toksyczne występują rzadko. Gdy cytarabina jest podawana zarówno dokanałowo, jak i dożylnie w odstępie kilku dni, istnieje zwiększone ryzyko jej toksycznego wpływu na szpik kostny; jednak w przypadkach ciężkiej, zagrażającej życiu choroby jednoczesne stosowanie cytarabiny dożylnie i dokanałowo, pozostawia się do uznania lekarza prowadzącego. W przypadku ognisk nacieków białaczkowych w ośrodkowym układzie nerwowym, dokanałowe podanie produktu może okazać się nieskuteczne. Korzystniejsze jest wówczas zastosowanie radioterapii. Zgodność farmaceutyczna. Cytarabina pozostaje w zgodności farmaceutycznej z następującymi produktami w określonych stężeniach w 5% roztworze wodnym glukozy przez 8 h: cytarabina 0,8 mg/ml i cefalotyna (sodowa) 1,0 mg/ml; cytarabina 0,4 mg/ml i prednizolon (fosforan sodowy) 0,2 mg/ml; cytarabina 16 μg/ml i winkrystyna (siarczan) 4 μg/ml. Cytarabina jest również fizycznie zgodna z metotreksatem. Dzieci i młodzież. Dawkowanie produktu leczniczego jest podobne do zalecanego u dorosłych. Aktualne zalecenia dotyczące dawkowania u dzieci i młodzieży należy sprawdzić w najnowszych standardach postępowania. Przygotowując produkt do podania u niemowląt i dzieci w wieku do 3 lat, nie wolno stosować rozpuszczalników zawierających alkohol benzylowy. Do rekonstytucji produktu należy stosować pozbawiony konserwantów 0,9% roztwór sodu chlorku do wstrzykiwań. Produkt należy podać natychmiast po przygotowaniu. Dawka 500 mg i dawka 1 g. Droga podania: dożylna, podskórna. Lek jest nieaktywny po podaniu doustnym. Sposób jego podawania zależy od zastosowanego schematu leczenia. Lek może być podawany we wlewie dożylnym, we wstrzyknięciu dożylnym lub podskórnie. Przygotowując produkt leczniczy do podania w dużych dawkach dożylnych lub do podania u niemowląt i dzieci w wieku do 3 lat, nie wolno stosować rozpuszczalników zawierających alkohol benzylowy. Do rekonstytucji produktu należy stosować pozbawiony konserwantów 0,9% roztwór sodu chlorku do wstrzykiwań. Produkt należy podać natychmiast po przygotowaniu. W przypadku szybkiego wstrzyknięcia dożylnego większe dawki produktu są lepiej tolerowane przez pacjentów, niż po podaniu w postaci powolnego wlewu dożylnego. Wiąże się to z szybką inaktywacją produktu i krótką ekspozycją prawidłowych i nowotworowych komórek wrażliwych na duże stężenie produktu po szybkim podaniu. Prawidłowe i nowotworowe komórki odpowiadają podobnie bez względu na sposób podania - nie wykazano wyraźnych różnic o znaczeniu klinicznym dla któregokolwiek ze sposobów podania produktu. Podanie dożylne. Standardowe dawki. Na początku leczenia (indukcja remisji) ostrej białaczki nielimfocytarnej dawka cytarabiny w skojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi wynosi zwykle 100 mg/m² pc./dobę w ciągłym wlewie dożylnym (dni 1-7) lub 100 mg/m² pc. dożylnie co 12 h (dni 1-7). Duże dawki. Od 2 g/m² pc. do 3 g/m² pc., podawane we wlewie dożylnym trwającym 1-3 h, stosowanym co 12 h przez 2-6 dni wraz z innymi lekami przeciwnowotworowymi lub w monoterapii. W przypadku terapii dużymi dawkami, nie należy stosować rozpuszczalników zawierających alkohol benzylowy. Podanie podskórne. Zazwyczaj podaje się 20-100 mg/m² pc. w zależności od wskazania i zastosowanego schematu leczenia. Lek należy dawkować w ostrej białaczce limfatycznej oraz chłoniaku nieziarniczym u dzieci zgodnie z aktualnymi wytycznymi. Zgodność farmaceutyczna. Cytarabina pozostaje w zgodności farmaceutycznej z następującymi produktami w określonych stężeniach w 5% roztworze wodnym glukozy przez 8 h: cytarabina 0,8 mg/ml i cefalotyna (sodowa) 1,0 mg/ml; cytarabina 0,4 mg/ml i prednizolon (fosforan sodowy) 0,2 mg/ml; cytarabina 16 μg/ml i winkrystyna (siarczan) 4 μg/ml. Cytarabina jest również fizycznie zgodna z metotreksatem. Dzieci i młodzież. Dawkowanie produktu leczniczego jest podobne do zalecanego u dorosłych. Aktualne zalecenia dotyczące dawkowania u dzieci i młodzieży należy sprawdzić w najnowszych standardach postępowania. Przygotowując produkt do podania u niemowląt i dzieci w wieku do 3 lat, nie wolno stosować rozpuszczalników zawierających alkohol benzylowy. Do rekonstytucji produktu należy stosować pozbawiony konserwantów 0,9% roztwór sodu chlorku do wstrzykiwań. Produkt należy podać natychmiast po przygotowaniu.

Nadwrażliwość na cytarabinę. Ciąża i okres karmienia piersią.

Podanie deoksycytydyny zmniejsza mielotoksyczność cytarabiny. Podana łącznie z etopozydem i tenipozydem działa antagonistycznie. Nie powinien być podawany razem z metotreksatem lub 5-fluorouracylem.

Stosowanie leku u kobiet w okresie ciąży i karmiących piersią jest przeciwwskazane.

Supresja szpiku: leukopenia (liczba krwinek białych może po zaprzestaniu leczenia może dalej się zmniejszać osiągając najniższe wartości po 5-7 dniach od odstawienia leku), małopłytkowość (największy spadek 2 tyg. po odstawieniu leku), niedokrwistość, megaloblastoza. Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, biegunka, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej. "Zespół cytarabiny" - gorączka, bóle mięśniowe i kostne, zaczerwienienie skóry, zapalenie spojówek, złe samopoczucie, występuje zwykle 6-12 h po podaniu leku. Po podaniu dokanałowym - meningismus, drgawki. Wysokie dawki leku powodują uszkodzenie wątroby, nerek, zaburzenia rytmu serca i objawy neurotoksyczne (głównie móżdżkowe) do śpiączki włącznie. Wysokie stężenie leku w łzach może powodować zapalenia spojówek. Wyłysienie. Zapalenie zakrzepowe żył powierzchownych. Podanie deoksycytydyny zmniejsza mielotoksyczność cytarabiny.

Antymetabolit - analog pirymidyn (2-deoksycytydyny), blokujący polimerazę DNA oraz reduktazę difosforanu cytydyny. Reakcje te warunkują cytotoksyczne działanie cytarabiny polegające na konkurencyjnym blokowaniu syntezy DNA. Jest cytostatykiem fazowo specyficznym (faza S), hamuje również przejście z fazy G1 do S. Cytarabina źle wchłania się z przewodu pokarmowego. Po podaniu dożylnym kinetyka leku jest dwufazowa: T_0,5 wynosi 7-12 min. i 110-160 min. Stężenie w płynie mózgowo-rdzeniowym może dochodzić do 60% wartości stężenia we krwi, zwłaszcza po podaniu w ciągłym wlewie dożylnym. Lek stosuje się również dokanałowo. Po podawaniu dokanałowym T_0,5 wynosi do 2 h. Cytarabina jest szybko metabolizowana w wątrobie (deaminacja) do nieaktywnego arabinozydu urydyny. Dlatego najczęstszą formą podania leku jest długotrwały wlew dożylny, umożliwiający utrzymanie stałego stężenia leku we krwi. W ciągu 24 h z moczem wydala się 89-96% leku, w tym 4-10% w postaci nie zmienionej. Dowiedziono również skuteczności preparatu i podobnych jego właściwości farmakokinetycznych zarówno po podaniu dożylnym jak i podskórnym. Lek stosowany w wysokich oraz bardzo wysokich dawkach charakteryzuje się taką samą farmakokinetyką; nie ulega wysyceniu mechanizm deaminacji leku w wątrobie. Eliminacja wysokich dawek leku następuje w ten sam sposób jak dawek typowych. Stosowany skrót: Ara - C.

1 fiolka zawiera 100 mg, 500 mg lub 1 g cytarabiny.

Chłoniak nieziarniczy guzkowy [grudkowy] C82

Chłoniak nieziarniczy rozlany C83

Ostra białaczka limfoblastyczna C91.0

Ostra białaczka szpikowa C92.0

Przewlekła białaczka szpikowa C92.1

L01BC01 - Cytarabina

Laktacja

Lek może przenikać do mleka kobiet karmiących piersią.

Ciąża - trymestr 1 - Kategoria D

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Ciąża - trymestr 2 - Kategoria D

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Ciąża - trymestr 3 - Kategoria D

Istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód, ale w pewnych sytuacjach klinicznych potencjalne korzyści z jego zastosowania przewyższają ryzyko (np. w stanach zagrażających życiu lub chorobach, w których inne, bezpieczne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne).

Wykaz A

Produkt leczniczy zawierający substancję czynną bardzo silnie działającą.

Upośledza !

Produkt leczniczy, który może wpływać upośledzająco na sprawność psychofizyczną; jeżeli przepisana dawka i droga podania wskazują, że w okresie stosowania może pojawić się wyraźne upośledzenie sprawności psychomotorycznej, to należy udzielić pacjentowi wskazówek co do zachowania szczególnej ostrożności w zakresie prowadzenia pojazdów lub obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu bądź uprzedzić o konieczności czasowego zaniechania takich czynności.