Wskazania
Nadciśnienie tętnicze.
Dawkowanie
Dawkowanie ustala się indywidualnie dla każdego pacjenta. Dorośli. Początkowa dawka metyldopy wynosi zwykle 250 mg 2-3x/dobę w ciągu 2 pierwszych dni. Dawkę można stopniowo zwiększać lub zmniejszać, w zależności od stopnia obniżenia ciśnienia tętniczego, w odstępach nie mniejszych niż dwa dni. Ponieważ może wystąpić działanie sedatywne, przez 2-3 dni na początku leczenia i podczas zwiększania dawki zalecane jest zwiększanie najpierw dawki wieczornej. Zwykle dawka podtrzymująca wynosi od 500 mg do 2 g na dobę, podawana w 2-4 porcjach. Maks. dawka dobowa to 3 g. Jeżeli obniżenie ciśnienia krwi jest niezadowalające po zastosowaniu 2 g metylodopy na dobę, zaleca się podawanie produktu w skojarzeniu z innymi środkami przeciwnadciśnieniowymi. Po 2 lub 3 m-cach leczenia może rozwinąć się tolerancja na lek. Skuteczną kontrolę ciśnienia można przywrócić poprzez zwiększenie dawki metyldopy lub dodanie leku moczopędnego. Ciśnienie krwi zasadniczo wraca do pierwotnego poziomu sprzed terapii po odstawieniu leku. Lek w ciągu 48 h bez reakcji z odstawienia. Terapię lekiem można rozpocząć u pacjentów już w trakcie leczenia innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi stopniowo zmniejszając dawkę tych leków przeciwnadciśnieniowych. W takich przypadkach dobowa dawka początkowa leku nie powinna być większa niż 500 mg i należy ją zwiększać w razie potrzeby w odstępach nie mniejszych niż co 2 dni. Kiedy metyldopę dodaje się do poprzednio rozpoczętej terapii przeciwnadciśnieniowej, może być konieczne dostosowanie dawki tych leków przeciwnadciśnieniowych w celu zapewnienia łagodnej zamiany. Pacjenci w podeszłym wieku. Pacjenci w podeszłym wieku powinni rozpoczynać leczenie od możliwie najmniejszej dawki, nie przekraczając 250 mg/dobę. W razie potrzeby dawkę można stopniowo zwiększać, w odstępach nie krótszych niż dwa dni. Omdleniom, które występują częściej u osób w podeszłym wieku i które mogą mieć związek ze zwiększoną wrażliwością i zaawansowaną miażdżycą, można zapobiec poprzez stosowanie mniejszych dawek. Dzieci i młodzież. U dzieci dobowa dawka początkowa wynosi 10 mg/kg mc. w 2-4 porcjach. W razie potrzeby dawkę można stopniowo zwiększać w odstępach nie krótszych niż 2 dni do uzyskania adekwatnej odpowiedzi. Dobowa maks. dawka wynosi 65 mg/kg mc., przy czym nie więcej niż 3 g/dobę. Pacjenci z zaburzeniami czynnością nerek. Metyldopa jest wydalana głównie przez nerki, dlatego dawkę leku należy zmniejszyć u pacjentów z niewydolnością nerek. Zaleca się wydłużenie przerwy w dawkowaniu do 8 h w łagodnej niewydolności nerek (GFR pomiędzy 60-89 ml/min/1,73 m2), do 8-12 h w umiarkowanej niewydolności nerek (GFR pomiędzy 30-59 ml/min/1,73 m2) oraz do 12-25 h w ciężkiej niewydolności nerek (GFR < 30 ml/min/1,73 m2). Ponieważ metyldopę można usunąć z krwioobiegu poprzez dializę, zalecana jest dawka suplementacyjna 250 mg, aby zapobiec wzrostowi ciśnienia krwi po leczeniu hemodializą.
Uwagi
Tabl. można przyjmować przed lub po posiłku.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; czynna choroba wątroby (np. ostre zapalenie wątroby, marskość wątroby); choroba wątroby indukowana metyldopą w wywiadzie; jednoczesne leczenie inhibitorem MAO; depresja; guz chromochłonny.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Rzadko odnotowywano anemię hemolityczną podczas terapii metyldopą. Jeśli objawy sugerowałyby anemię, należy wykonać oznaczenia hemoglobiny i hematokrytu. Jeśli anemia hemolityczna zostanie potwierdzona, należy przeprowadzić kolejne testy do hemodializy. W przypadku stwierdzenia anemii należy odstawić lek. Zaprzestanie terapii, z podaniem kortykosteroidu lub bez podania go, zwykle prowadziło do szybkiej remisji. Jakkolwiek rzadko lecz zdarzały się przypadki śmiertelne. Metyldopy nigdy nie wolno podawać pacjentowi, jeśli stwierdzono wcześniej, że metyldopa indukuje u tego pacjenta anemię hemolityczną. U niektórych pacjentów w czasie długotrwałej terapii metodylopą obserwuje się dodatnie wyniki testu Coombsa. W raportach sporządzanych w czasie różnych badań, liczba takich przypadków wynosi 10-20%. Dodatni test Coombsa rzadko zdarza się w czasie 1-szych 6 m-cy terapii i jeśli nie pojawi się w ciągu 12 m-cy, jest mało prawdopodobne, że wystąpi w czasie dalszej terapii. Dodatni test Coombsa ma związek z wielkością dawki, najrzadziej zdarza się on w przypadku pacjentów przyjmujących 1g lub mniej/dobę. Dodatni wynik testu Coombsa, który wystąpił w czasie terapii, staje się ujemny po kilku tyg. lub m-cach od zakończenia leczenia. Przed rozpoczęciem terapii, a następnie w jej 6. i 12. m-cu, zaleca się wykonać morfologię i bezpośredni test Coombsa. Poprzednie dodatnie wyniki bądź uzyskanie dodatniego wyniku w bezpośrednim teście Coombsa nie jest samo w sobie przeciwskazaniem do dalszej terapii metyldopą. Jeśli dodatni wynik bezpośredniego testu Coombsa pojawi się w czasie terapii metydolpą, powinno się zweryfikować czy zaistniała niedokrwistość hemolityczna i czy dodatni wynik testu Coombsa ma znaczenie w leczeniu. Uprzednia wiedza o pozytywnym wyniku testu Coombsa pomoże w ocenie próby krzyżowej niezbędnej w przypadku transfuzji. Jeśli u pacjenta leczonego lekiem wystąpi potrzeba transfuzji krwi, przed zabiegiem należy przeprowadzić zarówno bezpośredni jak i pośredni test Coombsa. W przypadku braku niedokrwistości hemolitycznej zwykle dodatni będzie tylko bezpośredni test Coombsa. Dodatni wynik bezpośredniego testu Coombsa sam w sobie nie koliduje z wyznaczeniem grupy krwi czy też próbą krzyżową. Dodatni wynik pośredniego testu Coombsa może powodować trudności w ocenie próby krzyżowej; w takim wypadku niezbędna będzie pomoc hematologa lub transfuzjologa. W czasie leczenia rzadko opisywano odwracalną leukopenię i granulocytopenię. Liczba granulocytów powracała do prawidłowego poziomu po zakończeniu leczenia metyldopą. Rzadko występowała odwracalna trombocytopenia. Okazjonalnie, w czasie 1-szych 3 tyg. leczenia może występować gorączka, czasami związania z eozynofilią lub nieprawidłowymi wynikami prób czynnościowych wątroby. Może również pojawić się żółtaczka (z gorączką lub bez niej). Początkowe objawy widoczne są zazwyczaj w ciągu 1-szych dwóch lub trzech m-cy terapii. U niektórych pacjentów na podstawie objawów diagnozowana jest cholestaza. Bardzo rzadko może dojść do martwicy wątroby prowadzącej do zgonu. Biopsja wątroby, przeprowadzona u niektórych pacjentów z upośledzeniem wątroby, wykazała mikroskopijną martwicę ogniskową, kompatybilną z nadwrażliwością na lek. Testy czynnościowe wątroby oraz morfologia z całkowitym i zróżnicowanym obrazem krwinek białych zalecane są przed rozpoczęciem terapii metyldopą oraz w 6. i 12. tyg. leczenia, a także w przypadku niewyjaśnionego pojawienia się gorączki. W razie gorączki, nieprawidłowej czynności wątroby bądź żółtaczki, leczenie należy bezzwłocznie przerwać. Gorączka i zaburzenia czynności wątroby, które były wywołane nadwrażliwością na metyldopę, ustępują po odstawieniu leku. U tych pacjentów metyldopy nie należy ponownie stosować. U pacjentów z chorobami i zaburzeniami czynności wątroby w wywiadzie preparat powinien być stosowany ze szczególną ostrożnością. U pacjentów przyjmujących metyldopę należy stosować mniejsze dawki leków znieczulających. Jeśli w czasie znieczulenia wystąpi hipotonia należy zastosować leki wazopresyjne. Receptory adrenergiczne zachowują wrażliwość w czasie leczenia metyldopą. U niektórych pacjentów w czasie stosowania metyldopy mogą pojawić się obrzęki i zwiększenie mc., które można leczyć dodaniem leku moczopędnego. Nie należy kontynuować leczenia metyldopą jeśli obrzęki nasilają się lub jeśli pojawią się objawy niewydolności serca. Metyldopa jest usuwana w czasie dializy i dlatego po zabiegu ponownie może pojawić się wysokie ciśnienie tętnicze. U pacjentów z obustronną chorobą naczyń mózgowych mogą niekiedy występować mimowolne ruchy choreoatetotyczne. W takim przypadku leczenie metyldopą należy przerwać. Należy zachować szczególną ostrożność stosując metyldopę u pacjentów z porfirią wątrobową i u ich bliskich krewnych. Metylodopa może zmieniać wynik pomiaru stężenia kwasu moczowego w moczu metodą fosforowolframową, kreatyniny w surowicy metodą z użyciem alkalicznego pikrynianu oraz AspAT (SGOT) metodą kolorymetryczną. Nie opisywano wpływu na wynik pomiaru wartości AspAT metodami spektrofotometrycznymi. Metyldopa może powodować fałszywie dodatnie wyniki podczas oznaczania stężenia katecholamin w moczu co utrudnia rozpoznanie guza chromochłonnego. Metyldopa nie ma jednak wpływu na oznaczanie VMA. W rzadkich przypadkach mocz wystawiony na działanie powietrza może ściemnieć z powodu rozpadu metyldopy i jej metabolitów. Podczas terapii metyldopą nie wolno spożywać napojów alkoholowych. Metyldopa może powodować zwykle przemijające objawy sedatywne, szczególnie na początku leczenia i w czasie zwiększania dawki leku. Jeśli objawy sedatywne wystąpią pacjenci nie powinni wykonywać czynności wymagających uwagi, tj.: prowadzenie pojazdów lub obsługiwanie maszyn.
Interakcje
Nie wolno stosować leku jednocześnie z: inhibitorami MAO. Należy zachować ostrożność jeśli jednocześnie stosuje się następujące leki. Leki osłabiające hipotensyjne działanie preparatu: sympatykomimetyki (nasilona reakcja na czynniki powodujące wzrost ciśnienia krwi); trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne Fenotiazyny (stosowane w tym samym czasie mogą mieć dodatkowe działanie hipotensyjne); doustne preparaty żelaza (siarczan żelazawy lub glukonian żelazawy) (dostępność biologiczna metyldopy może się zmniejszyć); NLPZ; leki zawierające estrogeny. Leki nasilające hipotensyjne działanie produktu leczniczego: inne leki przeciwnadciśnieniowe (addycyjny efekt hipotensyjny); preparaty znieczulające. Metyldopa i poniższe leki mogą nawzajem modyfikować swoje działanie terapeutyczne: lit (niebezpieczeństwo nasilenia się toksyczności litu); lewodopa (osłabienie działania przeciwparkinsonowskiego, nasilenie niepożądanego działania na OUN); alkohol, leki o depresyjnym działaniu na OUN (nasilenie depresyjnego działania na OUN); leki przeciwzakrzepowe (nasilony efekt przeciwkrzepliwy, niebezpieczeństwo krwawienia); bromokryptyna (możliwy niekorzystny wpływ na stężenie prolaktyny); haloperydol (możliwe zaburzenia funkcji poznawczych - dezorientacja, stan splątania).
Ciąża i laktacja
Metyldopa stosowana była pod ścisłą kontrolą medyczną do leczenia nadciśnienia w czasie ciąży. Nie wykryto żadnych dowodów klinicznych sugerujących jej szkodliwy wpływ na płód lub noworodka. Opublikowane raporty dotyczące stosowania metyldopy we wszystkich trymestrach wskazują na to, że uszkodzenie płodu związane ze stosowaniem tego leku jest mało prawdopodobne. Metyldopa przenika przez barierę łożyskową i pojawia się w krwi pępowinowej oraz mleku kobiecym. Mimo iż nie stwierdzono działania teratogennego, nie można wykluczyć możliwości uszkodzenia płodu. Dlatego też leku nie powinny stosować kobiety w ciąży, które mogą zajść w ciążę, planują ciążę lub karmią piersią, o ile spodziewane korzyści z leczenia nie przeważają nad potencjalnym ryzykiem.
Działania niepożądane
Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (bardzo często) dodatni test Coombsa; (rzadko) anemia hemolityczna, leukopenia, granulocytopenia, trombocytopenia; (nieznana) depresja szpiku kostnego, dodatnie wyniki badań dotyczące przeciwciał przeciwjądrowych, komórek LE i czynnika reumatoidalnego. Zaburzenia układu immunologicznego: (bardzo rzadko) zapalenia mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia; (nieznana) zapalenie naczyń, zespół toczniopodobny, gorączka polekowa, eozynofilia. Zaburzenia endokrynologiczne: (nieznana) hyperprolaktynemia, ginekomastia, mlekotok, brak miesiączki. Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo rzadko) parkinsonizm; (nieznana) samoistne porażenie nerwu twarzowego, ruchy choreoatetotyczne, zaburzenia krążenia mózgowego (prawdopodobnie na skutek obniżenia ciśnienia tętniczego), zaburzenia psychiczne tj.: koszmary nocne, łagodne psychozy lub depresja, bóle głowy, sedacja (zwykle przemijająca), astenia lub osłabienie, zawroty głowy, parestezje, zmniejszenie libido. Zaburzenia serca: (bardzo rzadko) zaostrzenie dławicy piersiowej, zastoinowa niewydolność serca, nadwrażliwość zatoki tętnicy szyjnej, hipotonia ortostatyczna (zalecane jest zmniejszenie dawki), obrzęki, zwiększenie masy ciała, bradykardia zatokowa. Obrzęk i zwiększenie mc. zwykle ustępują po zastosowaniu leku moczopędnego. Jeśli obrzęk nasili się lub pojawią się objawy niewydolności serca należy przerwać leczenie metyldopą. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (nieznana) przekrwienie błony śluzowej nosa. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo rzadko) zapalenie trzustki; (nieznana) zapalenie jelit, biegunka, zapalenie ślinianek, ból lub czarny język, nudności, zaparcia, wzdęcia, gazy, suchość jamy ustnej. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (bardzo rzadko) zapalenie wątroby; (nieznana) cholestaza, żółtaczka, zaburzenia czynności enzymów wątrobowych. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (nieznana) toksyczna nekroliza naskórka, egzema lub liszaj. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łączne: (nieznana) łagodne bóle stawów z lub bez obrzęku, bóle mięśni. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (nieznana) impotencja, zaburzenia ejakulacji. Badania diagnostyczne: (nieznana) zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi.
Przedawkowanie
Objawy ostrego przedawkowania leku: nagłe obniżenie ciśnienia, znaczna senność, osłabienie, bradykardia, zawroty głowy, zaparcie, wzdęcie brzucha, gazy, biegunka, nudności, wymioty. Leczenie przedawkowania: tuż po przedawkowaniu: płukanie żołądka i indukowanie wymiotów mogą zmniejszyć ilość wchłoniętego leku. Brak specyficznej odtrutki. Metyldopę można usunąć za pomocą dializ. Leczenie przedawkowania jest objawowe. Infuzje mogą zwiększyć oddawanie moczu. Należy starannie monitorować czynność serca, objętość krwi, równowagę elektrolitową, pracę jelit, czynność nerek i funkcje mózgowe. W razie potrzeby można podać leki sympatykomimetyczne (np. adrenalinę). W razie podejrzenia przewlekłego przedawkowania, należy przerwać leczenie lekiem.
Działanie
Metyldopa, substancja czynna leku, jest lekiemprzeciwnadciśnieniowym o działaniu ośrodkowym. Mechanizm działania metyldopy nie został w pełni poznany. Po przeniknięciu do OUN lek wywiera działanie hipotensyjne poprzez swój aktywny metabolit (α-metyl-noradrenalinę) w następujących hipotetycznych mechanizmach: zmniejsza napięcie układu współczulnego poprzez stymulację ośrodkowych; hamujących receptorów presynaptycznych α2; działa jako fałszywy neurotransmiter zastępując endogenną dopaminę na zakończeniach nerwów dopaminergicznych; zmniejsza aktywność reninową osocza i obwodowy opór naczyniowy; hamując enzym dopa-dekarboksylazę zmniejsza syntezę noradrenaliny, dopaminy, serotoniny i stężenia noradrenaliny i adrenaliny w tkankach. Metyldopa nie ma bezpośredniego wpływu na czynność serca, nie zmniejsza rzutu serca, nie wywołuje odruchowej tachykardii, nie zmniejsza przesączania kłębuszkowego, nerkowego przepływu krwi ani frakcji przefiltrowanej. W pewnych przypadkach powoduje zwolnienie częstości serca. Skutecznie obniża ciśnienie krwi zarówno w pozycji leżącej jak i stojącej i rzadko powoduje hipotonię ortostatyczną.
Skład
1 tabl. zawiera 250 mg metyldopy.
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B
