Wskazania
Krótkotrwałe leczenie bezsenności u dorosłych w sytuacji, gdy powoduje ona osłabienie lub uciążliwe zaniepokojenie pacjenta. Benzodiazepiny i preparaty podobne do benzodiazepin zaleca się wyłącznie w leczeniu ciężkiej bezsenności, zaburzającej prawidłowe funkcjonowanie lub niezwykle uciążliwej dla pacjenta.
Dawkowanie
Dorośli. Produkt leczniczy należy przyjmować w pojedynczej dawce i nie należy przyjmować kolejnej dawki tej samej nocy. U osób dorosłych zaleca się stosowanie 10 mg/dobę, bezpośrednio przed snem. Należy stosować najmniejszą dawkę dobową zolpidemu i nie wolno przekraczać dawki 10 mg. Pacjenci w podeszłym wieku. Dawkę 5 mg zaleca się u pacjentów w podeszłym wieku lub osłabionych, którzy wykazują zwiększoną wrażliwość na działanie zolpidemu. Dawkę można zwiększyć do 10 mg jedynie w przypadku niewystarczającej skuteczności leku oraz jego dobrej tolerancji. U wszystkich pacjentów maks. dawka dobowa zolpidemu nie powinna być większa niż 10 mg. Pacjenci z niewydolnością wątroby. U pacjentów z niewydolnością wątroby, ze względu na zmniejszony klirens zolpidemu w porównaniu ze zdrowymi ochotnikami, zalecana dawka dobowa wynosi 5 mg. Dawkę można zwiększyć do 10 mg jedynie w przypadku niewystarczającej skuteczności leku oraz jego dobrej tolerancji. U wszystkich pacjentów maks. dawka dobowa zolpidemu nie powinna być większa niż 10 mg. Dzieci i młodzież. Lek nie jest zalecany u dzieci i młodzieży poniżej 18 rż., ponieważ brak dostępnych danych dotyczących stosowania produktu w tej grupie wiekowej.
Uwagi
Czas leczenia powinien być jak najkrótszy. Leczenie trwa zazwyczaj od kilku dni do 2 tyg. Maks. czas leczenia wynosi 4 tyg., włączając okres stopniowego odstawiania leku. Schemat stopniowego odstawiania preparatu należy ustalić indywidualnie dla każdego pacjenta. Jeśli to konieczne, można przedłużyć leczenie po uprzedniej ocenie stanu pacjenta. Lek należy przyjmować bezpośrednio przed snem, popijając wodą.
Przeciwwskazania
Ostra niewydolność wątroby. Nadwrażliwość na zolpidem lub którąkolwiek substancję pomocniczą preparatu. Zespół bezdechu sennego. Myasthenia gravis. Ostra niewydolność oddechowa. Dzieci i młodzież poniżej 18 rż.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Jeśli jest to możliwe, należy ustalić przyczynę bezsenności. Przed zastosowaniem preparatów nasennych należy leczyć chorobę zasadniczą, będącą przyczyną bezsenności. Brak działania terapeutycznego po upływie 7-14 dni leczenia zolpidemem może wskazywać na wymagającą rozpoznania chorobę psychiczną lub fizyczną. Poniżej podano ogólne informacje dotyczące objawów, jakie mogą wystąpić po podaniu benzodiazepin lub innych leków nasennych, które należy uwzględnić przed zastosowaniem tych preparatów. Regularne stosowanie przez kilka tyg. krótko działających benzodiazepin lub preparatów podobnych do benzodiazepin może powodować zmniejszenie ich działania nasennego. Stosowanie benzodiazepin lub preparatów podobnych do benzodiazepin może powodować fizyczne lub psychiczne uzależnienie. Ryzyko uzależnienia zwiększa się wraz z wielkością dawki i czasem trwania leczenia. Jest ono także większe u pacjentów z chorobami psychicznymi i/lub uzależnieniem od alkoholu lub leków w wywiadzie. Należy starannie monitorować tych pacjentów podczas leczenia benzodiazepinami lub preparatami podobnymi do benzodiazepin. U pacjentów, którzy wykazują fizyczne uzależnienie, nagłe odstawienie zolpidemu powoduje wystąpienie objawów odstawiennych, takich jak ból głowy lub mięśni, silny lęk i napięcie psychiczne, niepokój, dezorientacja i drażliwość. W ciężkich przypadkach mogą również wystąpić: utrata poczucia rzeczywistości, depersonalizacja, przeczulica słuchowa, parestezje, światłowstręt, nadwrażliwość na bodźce dźwiękowe i dotyk, omamy i napady drgawkowe. Po przerwaniu stosowania preparatu nasennego może wystąpić przemijający nawrót objawów o nasileniu większym niż te, które były przyczyną leczenia benzodiazepinami lub produktami leczniczymi podobnymi do benzodiazepin. Mogą jednocześnie wystąpić inne objawy, w tym zmiany nastroju, lęk i niepokój. Pacjenta należy poinformować o ryzyku wystąpienia objawów odstawiennych, aby zmniejszyć jego niepokój w przypadku ich wystąpienia. Podczas stosowania krótko działających benzodiazepin i preparatów podobnych do benzodiazepin - zwłaszcza w dużych dawkach - objawy odstawienne mogą wystąpić w przerwach między podaniem kolejnych dawek. Nagłe odstawienie leku może powodować zwiększone ryzyko wystąpienia objawów odstawiennych, dlatego dawkę należy zmniejszać stopniowo. Czas trwania leczenia powinien być możliwie jak najkrótszy i nie powinien przekraczać 4 tyg., włączając okres odstawiania preparatu. W przypadku konieczności przedłużenia czasu leczenia należy uprzednio ocenić stan pacjenta. Rozpoczynając stosowanie zolpidemu należy poinformować pacjenta, że czas trwania leczenia jest ograniczony. Ryzyko wystąpienia zaburzeń psychoruchowych dnia następnego, w tym zaburzenia zdolności prowadzenia pojazdów, jest zwiększone jeśli: zolpidem przyjęto w czasie krótszym niż 8 h przed przystąpieniem do wykonywania czynności wymagających przytomności umysłu; zastosowano dawkę większą niż zalecana; zolpidem zastosowano jednocześnie z innymi lekami działającymi hamująco na OUN lub innymi produktami leczniczymi, które zwiększają stężenie zolpidemu we krwi, z alkoholem lub substancjami niedozwolonymi. Zolpidem należy przyjmować w pojedynczej dawce bezpośrednio przed snem i nie należy przyjmować kolejnej dawki tej samej nocy. Stosowanie benzodiazepin lub produktów podobnych do benzodiazepin może powodować niepamięć następczą, która zwykle występuje po kilku godzinach od przyjęcia leku. W celu zmniejszenia ryzyka, pacjent powinien mieć zapewnioną możliwość nieprzerwanego, 8-godz. snu. Podczas stosowania benzodiazepin lub preparatów podobnych do benzodiazepin mogą wystąpić następujące reakcje: niepokój, pobudzenie, drażliwość, agresywne zachowanie, urojenia, napady złości, koszmary senne, omamy, psychozy, somnambulizm, nasilenie bezsenności, nieodpowiednie zachowanie i inne zaburzenia zachowania. Jeśli takie objawy wystąpią, należy przerwać stosowanie preparatu. Reakcje te częściej występują u pacjentów w podeszłym wieku. U tych pacjentów należy stosować mniejszą dawkę. Ze względu na działanie zwiotczające mięśnie nasila się ryzyko upadku i w jego następstwie złamania biodra, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku wstających w nocy z łóżka. Pomimo, że nie jest konieczna zmiana dawki, należy zachować ostrożność u pacjentów z niewydolnością nerek. U pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową należy ostrożnie stosować zolpidem, ponieważ stwierdzono, że benzodiazepiny hamują układ oddechowy. Objawami nasilenia niewydolności oddechowej mogą być także niepokój i pobudzenie. Nie jest wskazane stosowanie benzodiazepin i preparatów podobnych do benzodiazepin u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby, ponieważ mogą nasilać ryzyko wystąpienia encefalopatii. Nie zaleca się stosowania benzodiazepin i preparatów podobnych do benzodiazepin jako leków pierwszego rzutu u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi. Zolpidem należy ostrożnie stosować u pacjentów z objawami depresji, pomimo że nie wykazano jego klinicznych, farmakokinetycznych ani farmakodynamicznych interakcji z selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). U tych pacjentów mogą wystąpić skłonności samobójcze, dlatego ze względu na możliwość celowego przedawkowania należy przepisywać lek w jak najmniejszym dostępnym opakowaniu. Benzodiazepiny i preparaty podobne do benzodiazepin nie powinny być stosowane w monoterapii depresji lub lęku związanego z depresją, gdyż mogą nasilać skłonności samobójcze u tych pacjentów. W czasie stosowania zolpidemu u pacjenta może ujawnić się istniejąca uprzednio depresja. Ze względu na to, że bezsenność może być objawem depresji, pacjenta należy zbadać, jeśli objawy bezsenności utrzymują się. U pacjentów z uzależnieniem od alkoholu lub leków w wywiadzie należy zachować wyjątkową ostrożność, stosując benzodiazepiny i preparaty podobne do benzodiazepin. Ze względu na ryzyko wystąpienia tolerancji i uzależnienia, stosowanie zolpidemu u tych pacjentów powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarską. Chodzenie podczas snu oraz inne związane z tym zachowania, takie jak „prowadzenie samochodu podczas snu”, przygotowywanie i spożywanie posiłków, telefonowanie lub uprawianie seksu – z jednoczesną niepamięcią tych zdarzeń. Ryzyko wystąpienia tych zachowań może się nasilać po spożyciu alkoholu lub zażyciu innych substancji działających hamująco na OUN, podobnie jak w przypadku stosowania zolpidemu w dawkach większych niż maks. zalecana dawka. U pacjentów, u których wystąpią takie zachowania, należy zdecydowanie rozważyć zaprzestanie stosowania zolpidemu. Produkt leczniczy ma duży wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługę maszyn. Należy ostrzec kierowców pojazdów i operatorów maszyn o ryzyku senności, wydłużeniu czasu reakcji, zawrotach głowy, ospałości, niewyraźnym i/lub podwójnym widzeniu i zmniejszonej czujności oraz zaburzeniu zdolności prowadzenia pojazdu rano następnego dnia po przyjęciu leku. W celu min. ryzyka zalecany jest przynajmniej 8-godz. czas odpoczynku pomiędzy przyjęciem zolpidemu a prowadzeniem pojazdu, obsługą maszyn oraz pracą na wysokościach. Zaburzenie zdolności prowadzenia pojazdów oraz zachowania, takie jak „zaśnięcie za kierownicą” występowały podczas monoterapii zolpidemem w dawkach terapeutycznych. Ponadto, jednoczesne stosowanie zolpidemu z alkoholem i innymi lekami działającymi hamująco na OUN zwiększa ryzyko takich zachowań. Należy ostrzec pacjentów, aby nie spożywali alkoholu ani innych substancji psychoaktywnych podczas przyjmowania zolpidemu.
Interakcje
Nie należy jednocześnie spożywać alkoholu i preparatu, ponieważ nasila się działanie uspokajające zolpidemu. Interakcja ta zaburza zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Należy ostrożnie stosować zolpidem z innymi produktami leczniczymi, które hamują OUN. Nasilenie hamującego działania na OUN może wystąpić w przypadkach jednoczesnego stosowania z lekami przeciwpsychotycznymi (neuroleptykami), lekami nasennymi, lekami przeciwlękowymi i/lub uspokajającymi, lekami przeciwdepresyjnymi, narkotycznymi lekami przeciwbólowymi, lekami przeciwpadaczkowymi, lekami znieczulającymi i lekami przeciwhistaminowymi o działaniu uspokajającym. Dlatego też, jednoczesne stosowanie zolpidemu z tymi lekami może nasilać senność oraz zaburzenia psychoruchowe dnia następnego, w tym zaburzenie zdolności prowadzenia pojazdów. Ponadto, odnotowano pojedyncze przypadki omamów wzrokowych u pacjentów przyjmujących zolpidem z lekami przeciwdepresyjnymi, w tym z bupropionem, dezypraminą, fluoksetyną, sertraliną oraz wenlafaksyną. Jednoczesne przyjmowanie fluwoksaminy może zwiększać stężenie zolpidemu we krwi, jednoczesne stosowanie nie jest zalecane. Narkotyczne preparaty przeciwbólowe w skojarzeniu z zolpidemem mogą wywoływać nasilenie euforii, co prawdopodobnie powoduje nasilenie uzależnienia psychicznego. Jednoczesne stosowanie cyprofloksacyny może zwiększać stężenie zolpidemu we krwi, nie zaleca się jednoczesnego stosowania. Zolpidem jest metabolizowany in vitro przez niektóre enzymy cytochromu P450, głównie przez enzym CYP3A4, z częściowym udziałem CYP1A2. Ryfampicyna, która indukuje aktywność CYP3A4, nasila metabolizm zolpidemu, zmniejszając jego maksymalne stężenie w osoczu o ok. 60%, wskutek czego przypuszczalnie zmniejsza się jego skuteczność. Podobne działanie może wystąpić po jednoczesnym podaniu zolpidemu i innych preparatów będących silnymi induktorami izoenzymów cytochromu P450. Preparaty hamujące aktywność enzymów wątrobowych (szczególnie enzymu CYP3A4) mogą zwiększać stężenie zolpidemu w osoczu i tym samym nasilać jego działanie. Jednak w przypadku jednoczesnego stosowania zolpidemu z itrakonazolem (inhibitor CYP3A4) nie obserwowano istotnych zmian w farmakokinetyce i farmakodynamice zolpidemu. Znaczenie kliniczne tych danych nie jest znane. Jednoczesne stosowanie zolpidemu i ketokonazolu, który jest silnym inhibitorem CYP3A4, powodowało wydłużenie T0,5 zolpidemu. Całkowita ekspozycja organizmu na zolpidem po jego doustnym podaniu zwiększyła się wówczas o 83% i zmniejszył się klirens. Nie jest konieczne rutynowe dostosowanie dawki, ale należy poinformować pacjenta o możliwym nasileniu działania uspokajającego podczas jednoczesnego stosowania ketokonazolu i zolpidemu. Można rozważyć zmniejszenie dawki zolpidemu po rozpoczęciu leczenia ketokonazolem. Potwierdzono klinicznie, że sertralina – inhibitor CYP3A4 – może wchodzić w interakcję z zolpidemem, powodując nasilenie senności. Ponadto odnotowano pojedyncze przypadki występowania omamów wzrokowych. Nie obserwowano znaczących farmakokinetycznych interakcji podczas jednoczesnego stosowania zolpidemu i warfaryny, haloperydolu, chloropromazyny, digoksyny lub ranitydyny.
Ciąża i laktacja
Brak danych klinicznych dotyczących bezpieczeństwa stosowania zolpidemu u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Pomimo że w badaniach zolpidemu na zwierzętach nie wykazano działania teratogennego ani embriotoksycznego, nie ustalono bezpieczeństwa stosowania preparatu u kobiet w ciąży. Zolpidemu nie należy stosować w ciąży, zwłaszcza w I trymestrze. Przed rozpoczęciem leczenia zolpidemem pacjentkę w wieku rozrodczym należy poinformować, że w przypadku planowania ciąży lub podejrzenia, że jest w ciąży, powinna skontaktować się z lekarzem ze względu na konieczność odstawienia leku. Jeśli zolpidem był stosowany w końcowym okresie ciąży lub podczas porodu z nagłych względów medycznych, u noworodka mogą wystąpić objawy będące następstwem farmakologicznego działania zolpidemu, takie jak: hipotermia, hipotonia i umiarkowana niewydolność oddechowa. Jeśli kobiety w końcowym okresie ciąży stosowały długotrwale benzodiazepiny lub preparaty podobne do benzodiazepin, u noworodków mogą wystąpić objawy odstawienne wskutek uzależnienia fizycznego. Zolpidem przenika w niewielkich ilościach do mleka matki. Nie należy stosować zolpidemu w okresie karmienia piersią, ponieważ nie badano jego wpływu na dziecko.
Działania niepożądane
Istnieją dane świadczące, że działania niepożądane zolpidemu zależą od jego dawki, zwłaszcza w odniesieniu do niektórych zdarzeń dotyczących OUN oraz żołądka i jelit. Działania niepożądane występują najczęściej u pacjentów w podeszłym wieku. Działania te wydają się być związane z osobniczą wrażliwością i występują najczęściej w ciągu 1 h po przyjęciu leku, jeśli pacjent nie położy się od razu do łóżka lub szybko nie zaśnie. Zaburzenia układu immunologicznego: (nieznana) obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia psychiczne: (często) omamy, pobudzenie, koszmary senne; (niezbyt często) stan splątania, drażliwość; (nieznana) niepokój, agresywne zachowanie, urojenia, napady złości, psychozy, somnambulizm, nieodpowiednie zachowanie oraz inne działania niepożądane dotyczące zachowania (reakcje te występują częściej u pacjentów w podeszłym wieku). Podczas stosowania benzodiazepin lub preparatów podobnych do benzodiazepin może ujawnić się istniejąca wcześniej depresja. Stosowanie zolpidemu (nawet w dawkach terapeutycznych) może prowadzić do uzależnienia fizycznego: po leczenia przerwaniu stosowania leku mogą wystąpić objawy odstawienne lub tzw. „zjawisko z odbicia” - nasilenia się bezsenności po zaprzestaniu leczenia. Może wystąpić uzależnienie psychiczne. Raportowano o występowaniu nadużywania zolpidemu u pacjentów nadużywających innych leków. Osłabienie libido. Zaburzenia układu nerwowego: (często) senność, ospałość utrzymująca się następnego dnia, stłumienie emocji, osłabienie czujności, ból głowy, zawroty głowy, niepamięć następcza, która może się wiązać z nieodpowiednim zachowaniem, ataksja, zaostrzenie bezsenności; (nieznana) zaburzenia świadomości. Zaburzenia oka: (niezbyt często) podwójne widzenie. Zaburzenia ucha i błędnika: (często) zaburzenia równowagi. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) biegunka, nudności, wymioty, ból brzucha. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (nieznana) zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych we krwi. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (nieznana) wysypka, świąd, pokrzywka, nadmierne pocenie się. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (nieznana) osłabienie mięśniowe. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) zmęczenie; (nieznana) zaburzenia chodu, rozwinięcie się tolerancji leku, upadki (głównie u pacjentów podeszłym wieku oraz w przypadku stosowania zolpidemu winianu niezgodnie z zaleceniami).
Przedawkowanie
W raportach, w których opisywano przedawkowanie zolpidemu stosowanego w monoterapii, zgłaszano zaburzenia świadomości – od senności po umiarkowaną śpiączkę – oraz cięższe objawy, w tym zgon. Przypadki całkowitego powrotu do zdrowia stwierdzano po przedawkowaniu zolpidemu w dawkach do 400 mg; dawka ta jest 40 x większa od zazwyczaj stosowanej dawki zolpidemu. Należy zastosować leczenie objawowe i podtrzymujące. Jeśli jest to konieczne, należy niezwłocznie opróżnić żołądek (stosując płukanie żołądka) i podać dożylnie płyny. Jeżeli płukanie żołądka nie jest wskazane, można zastosować węgiel aktywowany, aby zmniejszyć wchłanianie zolpidemu. Należy rozważyć monitorowanie czynności układu oddechowego i układu krążenia. Należy zaprzestać stosowania preparatów uspokajających, nawet jeżeli pacjent jest pobudzony. W przypadku ciężkich objawów przedawkowania należy rozważyć zastosowanie flumazenilu. Podanie flumazenilu może spowodować wystąpienie objawów neurologicznych (drgawki). W leczeniu przedawkowania jakiegokolwiek preparatu należy zawsze wziąć pod uwagę możliwość przedawkowania kilku leków jednocześnie. Ze względu na dużą objętość dystrybucji i duży stopień wiązania się zolpidemu z białkami osocza, hemodializa i wymuszona diureza nie są skuteczne. W badaniach u pacjentów z zaburzoną czynnością nerek stosujących terapeutyczne dawki zolpidemu poddanych hemodializie wykazano, że zolpidem nie jest usuwany za pomocą dializy.
Działanie
Zolpidem jest imidazopirydyną, lekiem nasennym, podobnym do benzodiazepin. Na podstawie wyników badań wykazano, że zolpidem wywiera działanie uspokajające w dawkach mniejszych, niż wymagane do wywołania działania przeciwdrgawkowego, miorelaksacyjnego lub uspokajającego. Zolpidem jest agonistą receptorów należących do kompleksu receptora GABA, selektywnym dla podjednostki typu omega (BZ1 i BZ2), który działa poprzez modulację otwierania kanałów dla jonów chlorkowych. Zolpidem działa głównie na podjednostkę typu Ω BZ1 receptora. Kliniczne znaczenie tych danych nie jest znane. Randomizowane badania dostarczyły przekonujących dowodów na skuteczność zolpidemu jedynie w dawce 10 mg. W badaniu randomizowanym z podwójnie ślepą próbą, z udziałem 462 młodych zdrowych ochotników z przemijającą bezsennością, zolpidem w dawce 10 mg skrócił średni czas zasypiania o 10 minut w porównaniu z placebo, podczas gdy dla dawki 5 mg zolpidemu były to 3 minuty. W badaniu randomizowanym z podwójnie ślepą próbą, z udziałem 114 pacjentów (bez osób w podeszłym wieku) z przewlekłą bezsennością, zolpidem w dawce 10 mg skrócił średni czas zasypiania o 30 minut w porównaniu z placebo; dla dawki 5 mg zolpidemu było to 15 minut. U niektórych pacjentów może być skuteczna mniejsza dawka, wynosząca 5 mg.
Skład
1 tabl. powl. zawiera 10 mg zolpidemu winianu.
Substancja psychotropowa - grupa IV
Alkohol
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria B
Wykaz B
Upośledza !
A
