Wskazania
Lek jest przeznaczony do oczyszczenia jelita wymaganego jako przygotowanie do pewnych zabiegów diagnostycznych, takich jak kolonoskopia. Preparat jest wskazany do stosowania u dorosłych w wieku od 18 lat.
Dawkowanie
Dorośli (powyżej 18 lat). Zazwyczaj stosowana dawka u osób dorosłych wynosi 32 tabl. Łączna dawka fosforanu wynosi 32,79 g. Przyjmowanie leku należy rozpocząć w dniu przed zabiegiem kolonoskopii. W dniu poprzedzającym zabieg kolonoskopii pacjent może spożyć lekkie, ubogobłonnikowe śniadanie (kawa lub herbata z cukrem lub bez cukru, grzanka, masło lub jego odpowiednik, galaretka owocowa lub miód). Po południu dozwolone jest spożywanie wyłącznie „klarownych płynów”. Do „klarownych płynów” należą: woda, lekka zupa, rozcieńczony sok owocowy bez miąższu, słaba herbata lub czarna kawa, lekkie napoje gazowane zawierające wodorowęglany lub nie. Wieczorem, w dniu poprzedzającym zabieg kolonoskopii: przyjąć 4 tabl. popijając 250 ml wody (lub innego klarownego płynu); następnie powtórzyć to 4-krotnie w odstępach 15-minutowych do połknięcia łącznie 20 tabl. W dniu zabiegu kolonoskopii (rozpoczynając na 3-5 h przed zabiegiem): przyjąć 4 tabl. popijając 250 ml wody (lub innego klarownego płynu); następnie powtórzyć to 2-krotnie w odstępach 15-minutowych do połknięcia łącznie 12 tabl. Alternatywny schemat dawkowania w przypadku, kiedy zabieg kolonoskopii planowany jest w godzinach porannych: W przypadku kolonoskopii zaplanowanej we wczesnych godzinach rannych możliwe jest dostosowanie schematu dawkowania polegające na przyjęciu wszystkich tabl. w dniu poprzedzającym zabieg, wieczorem, z zachowaniem co najmniej 4-godz. odstępu od rozpoczęcia przyjmowania pierwszych 20 tabl. (ulegających wchłonięciu po podawaniu z częstością 4 tabl. z 250 ml wody lub innego klarownego płynu co 15 minut). Pacjentom należy wyjaśnić znaczenie przestrzegania schematu przyjmowania płynów oraz zalecić im wypicie możliwie największej ilości płynów w celu uzupełnienia płynów utraconych w wyniku wzmożonej perystaltyki jelit. Wypijanie dużych ilości klarownego płynu pomaga również w zapewnieniu odpowiedniego oczyszczenia jelita podczas kolonoskopii. Nie należy powtarzać takiego schematu dawkowania przez co najmniej 7 dni. Podczas stosowania tego leku nie ma potrzeby przyjmowania dodatkowych środków przeczyszczających, zwłaszcza leków zawierających fosforan sodu. Osoby w podeszłym wieku. Dawka u osób w podeszłym wieku jest taka sama, jak w przypadku osób dorosłych. U pacjentów w podeszłym wieku przed zastosowaniem tego leku przydatna może być ocena czynności nerek. Stosowanie leku u osób powyżej 75 lat jest przeciwwskazane. Dzieci i młodzież. Leku nie należy stosować u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat.
Uwagi
Osoby dorosłe (powyżej 18 lat): lek ten należy przyjmować doustnie zgodnie z zalecanym schematem dawkowania lub alternatywnym schematem dawkowania w wypadku zabiegu kolonoskopii wykonywanego we wczesnych godz. rannych, jak opisano powyżej. Każdą porcję 4 tabl. należy popić 250 ml wody lub innego klarownego płynu. Od chwili rozpoczęcia leczenia do zakończenia zabiegu nie należy spożywać pokarmów stałych.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancje czynne lub którąkolwiek substancję pomocniczą. Dzieci >18 lat, pacjenci >75 lat, z innymi środkami przeczyszczającymi zawierającymi fosforan sodu, istotna klinicznie niewydolność nerek i/lub potwierdzona wynikiem biopsji nerki ostra nefropatia fosforanowa, pierwotna nadczynność przytarczyc z towarzyszącą hiperkalcemią, zastoinowa niewydolność serca i/lub niewyrównana niewydolność serca, niestabilna dławica piersiowa, wodobrzusze, niedrożność jelit lub ostre zablokowanie lub rzekome zablokowanie jelita, przewlekłe zaparcie o ciężkim nasileniu, zespół wolnej perystaltyki jelit (np. w przebiegu niedoczynności tarczycy lub twardziny), okrężnica olbrzymia (wrodzona lub nabyta) lub pacjenci po chirurgicznym wytworzeniu pomostu omijającego żołądek, perforacja jelita, aktywna postać zapalnej choroby jelit.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
W rzadkich przypadkach, u pacjentów w podeszłym wieku lek ten wywoływał ciężkie i potencjalnie śmiertelne zaburzenia elektrolitowe. Przed zastosowaniem tego leku w tej populacji należy uważnie ocenić stosunek korzyści do ryzyka. Przed rozpoczęciem leczenia konieczne jest także potwierdzenie braku znanych przeciwwskazań oraz przypomnienie pacjentowi o znaczeniu odpowiedniego nawodnienia. W populacjach obarczonych ryzykiem istotne jest sprawdzenie stężenia elektrolitów w surowicy przed leczeniem oraz po leczeniu. Należy zachować ostrożność podczas stosowania leku: u pacjentów z niewydolnością nerek w wywiadzie, lub z ostrą nefropatią fosforanową, znanymi lub przewidywanymi zaburzeniami elektrolitowymi, zaburzeniami rytmu serca, kardiomiopatią, u osób po zawale mięśnia sercowego lub operacji serca, w tym po zabiegu pomostowania tętnic wieńcowych przebytym w okresie ostatnich 3 m-cy, u pacjentów stosujących leki moczopędne, inhibitory ACE, blokery ARB lub NLPZ; u pacjentów z obecnością czynników ryzyka zaburzeń elektrolitowych (np. odwodnienie, zastój w żołądku, niezdolność do wypicia dużej ilości płynów, nadciśnienie tętnicze lub obecność innych chorób leczonych z zastosowaniem leków, które mogą prowadzić do odwodnienia, patrz poniżej), z niedociśnieniem z następstwami klinicznymi lub towarzyszącą hipowolemią oraz osób w podeszłym wieku lub osłabionych. U tych obarczonych ryzykiem pacjentów przed leczeniem oraz po leczeniu należy oznaczyć stężenie elektrolitów, takich jak sód, potas, wapń, chlorki oraz dwuwęglanów, fosforanów, mocznika i kreatyniny w surowicy; przy występowaniu czynników ryzyka hiponatremii, np. zespołu SIADH, nieodpowiednio leczonej niedoczynności tarczycy, niedoczynności kory nadnerczy lub czynników ryzyka rozwoju toniczno-klonicznych napadów drgawkowych, np. występowanie napadów drgawkowych w przeszłości, stosowanie leków obniżających próg drgawkowy, takich jak trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, czy odstawienie alkoholu lub benzodiazepin; w przypadku zwolnionej perystaltyki jelit, po zabiegach chirurgicznych dotyczących przewodu pokarmowego lub u osób z obecnością innych chorób predysponujących do zwolnionej perystaltyki jelit. U pacjentów z kolostomią lub ileostomią, a także u osób stosujących dietę niskosodową lek ten należy stosować z ostrożnością z uwagi na możliwość wystąpienia odwodnienia oraz zaburzeń równowagi elektrolitowej i kwasowo-zasadowej; u pacjentów chorujących na cukrzycę, ponieważ zalecana przed zabiegiem dieta płynna może zaburzać stężenie glukozy we krwi z koniecznością dostosowania dawki leku przeciwcukrzycowego lub insuliny. Stężenia sodu i fosforanów w surowicy mogą się podwyższyć, natomiast stężenia wapnia i potasu w surowicy mogą ulec obniżeniu, a zatem może rozwinąć się hipernatremia, hiperfosfatemia, hipokalcemia, hipokaliemia oraz kwasica. Pacjentom należy zalecić picie dostatecznej ilości klarownych płynów lub wody podczas przyjmowania tego leku. Tak jak w przypadku zażywania każdego innego środka przeczyszczającego, niedostateczny pobór płynów może prowadzić do odwodnienia i hipowolemii, które mogą ulegać nasileniu wskutek wymiotów, utraty apetytu lub jednoczesnego stosowania leków moczopędnych, inhibitorów ACE, blokerów receptora angiotensyny (ARB) oraz NLPZ. Jednakże zaleca się, aby nie pić zbyt dużej ilości płynów, aby zapobiec przewodnieniu (zatruciu wodnemu). Należy doradzić pacjentom, aby zaprzestali dalszego picia płynów i niezwłocznie skontaktowali się z lekarzem w przypadku wystąpienia jednego lub kilku z następujących objawów. Objawami podmiotowymi i przedmiotowymi, które mogą wskazywać na zatrucie wodne są w szczególności: nudności i wymioty, bóle głowy, nieostre widzenie, drgawki, spowolnienie oddechu, zmiana osobowości lub dziwne zachowania (omamy oraz splątanie lub dezorientacja). Nieleczone przewodnienie może prowadzić do niebezpiecznie niskiego stężenia sodu we krwi (hiponatremii). To może wywołać bardziej nasilone objawy, takie jak osłabienie mięśni, drgawki i skurcze oraz utratę przytomności. W bardzo rzadkich przypadkach u pacjentów otrzymujących doustne produkty fosforanu sodu w celu oczyszczenia okrężnicy przed kolonoskopią zgłaszano występowanie ostrej nefropatii fosforanowej z towarzyszącą przemijającą niewydolnością nerek. Choroba rozwija się zazwyczaj w ciągu kilku dni, jednakże w niektórych przypadkach rozpoznanie tych zdarzeń było opóźnione do wielu m-cy od przyjęcia tych produktów. Większość przypadków dotyczyła kobiet w podeszłym wieku stosujących leki obniżające ciśnienie tętnicze oraz inne leki, takie jak leki moczopędne i leki z grupy NLPZ, które mogą wywoływać odwodnienie. Przed zastosowaniem preparatów przeczyszczających należy ocenić stan nawodnienia pacjenta zwracając uwagę na osoby z predyspozycją do odwodnienia lub stosujące leki, które mogą zmniejszać stopień przesączania kłębuszkowego, takie jak inhibitory ACE lub blokery receptora angiotensyny (ARB). Stan pacjentów należy w odpowiedni sposób monitorować. Przepisując ten lek, należy zwrócić szczególną uwagę na przeciwwskazania oraz odpowiednie nawodnienie pacjenta. W rzadkich przypadkach może dojść do łagodnego wydłużenia odstępu QT w wyniku zaburzeń równowagi elektrolitowej, takich jak hipokalcemia lub hipokaliemia. Należy zachować ostrożność podczas stosowania tego leku u pacjentów przyjmujących leki o znanym wpływie wydłużającym odstęp QT. Przed zastosowaniem tego leku należy wyrównać zaburzenia elektrolitowe, takie jak hipernatremia, hiperfosfatemia, hipokaliemia i hipokalcemia. Zgłaszano rzadkie przypadki uogólnionych toniczno-klonicznych napadów drgawkowych i/lub utraty przytomności w związku ze stosowaniem produktów fosforanu sodu u pacjentów, u których wcześniej nie występowały napady drgawkowe. Przypadki występowania napadów drgawkowych były związane z obecnością zaburzeń elektrolitowych (np. hiponatremii, hipokaliemii, hipokalcemii i hipomagnezemii) oraz niskiej osmolalności surowicy. Objawy neurologiczne ustępowały po wyrównaniu zaburzeń wodnych i elektrolitowych. Podczas endoskopii obserwowano pojedyncze lub mnogie owrzodzenia aftowe zlokalizowane w okrężnicy lub odbytnicy. Były to pęcherzyki limfoidalne lub dyskretne nacieki zapalne lub zmienione komórki nabłonka obserwowane po zastosowaniu środka przeczyszczającego. Nieprawidłowości nie mają znaczenia klinicznego i ustępują samoistnie. Możliwość obecności takich zmian należy uwzględnić u pacjentów z rozpoznaną lub podejrzewaną chorobą zapalną jelit. Zgłaszano ciężkie przypadki niedokrwiennego zapalenia okrężnicy wymagające hospitalizacji. W związku z tym należy rozważyć takie rozpoznanie w przypadku silnego i/lub utrzymującego się bólu brzucha wraz z krwawieniem z odbytu lub bez takiego krwawienia po podaniu tego leku. Produkt leczniczy zawiera 10 016 mg sodu (główny składnik soli kuchennej/spożywczej) w cyklu leczenia. Stanowi to 500% zalecanego maks. dobowego spożycia sodu przez osobę dorosłą. Cykl leczenia składa się z 32 tabl. produktu. Należy wziąć to pod uwagę u pacjentów znajdujących się na diecie z kontrolowaną zawartością sodu. Pacjentów należy poinformować o tym, że wystąpią częste wodniste stolce. Działanie tego leku pojawia się zazwyczaj po upływie 30 minut do 6 h po jego zażyciu. Niestrawiony lub częściowo strawiony lek może być widoczny w wodnistym stolcu lub podczas kolonoskopii. Widoczne mogą być także niestrawione tabl. innych leków. Należy poinformować pacjenta, że jeśli wypróżnienia nie pojawią się w ciągu 6 h po przyjęciu leku, należy przerwać stosowanie leku i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem z uwagi na ryzyko odwodnienia. Leku nie należy stosować w celu leczenia zaparcia. Lek może wywołać zawroty głowy, prawdopodobnie w wyniku odwodnienia, co może wywierać niewielki lub umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Interakcje
Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji dla produktu. Wchłanianie produktów leczniczych stosowanych doustnie (np. doustnych środków antykoncepcyjnych, leków przeciwcukrzycowych, antybiotyków, leków przeciwpadaczkowych) może ulec opóźnieniu lub zahamowaniu. Wchłanianie fosforanu zmniejsza się w obecności soli glinu, wapnia i magnezu, natomiast ulega zwiększeniu podczas jednoczesnego stosowania wit. D. Należy zachować ostrożność u pacjentów stosujących blokery kanału wapniowego, leki moczopędne, inhibitory ACE, blokery receptora angiotensyny (ARB), leki wydłużające odstęp QT, leki z grupy NLPZ, leki zawierające parathormon, terapię litem oraz inne leki, które mogą wpływać na stężenie elektrolitów z uwagi na możliwość wystąpienia hiperfosfatemii, hipokalcemii, hipokaliemii, odwodnienia z hiponatremią lub kwasicy. Leku nie należy stosować z innymi środkami przeczyszczającymi zawierającymi fosforan sodu.
Ciąża i laktacja
Brak danych klinicznych dotyczących ekspozycji na lek podczas ciąży i danych z badań na zwierzętach dotyczących wpływu na rozwój zarodka/płodu, poród i rozwój pourodzeniowy. Potencjalne zagrożenia dla ludzi są nieznane. Jeśli nie jest bezwzględnie konieczne, tego leku nie należy stosować w okresie ciąży. Ponieważ nie wiadomo, czy ten lek jest wydzielany do mleka matki, a także, czy fosforan sodu może przenikać do mleka matki, zaleca się odciągnięcie mleka i niekarmienie piersią w okresie od pierwszorazowego przyjęcia do 24 h po przyjęciu 2. dawki. W związku z powyższym, kobiety nie powinny karmić piersią przez 24 h po przyjęciu 2. dawki tego leku.
Działania niepożądane
Zaburzenia serca: (bardzo rzadko) zawał mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca; (rzadko) łagodne wydłużenie odstępu QT. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) wzdęcia, bóle brzucha i nudności; (często) wymioty, nieprawidłowości stwierdzane podczas kolonoskopii (pojedyncze lub mnogie owrzodzenia aftowe w esicy i odbytnicy niemające znaczenia klinicznego, ustępujące samoistnie bez potrzeby leczenia), nieprawidłowości stwierdzane podczas gastroskopii (zmiany przypominające rumieniowate zapalenie żołądka i/lub płytkie owrzodzenia żołądka z martwiczą podstawą najczęściej bezobjawowe i samoistnie ustępujące). Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (bardzo często) dreszcze, osłabienie; (często) ból w klatce piersiowej. Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) reakcje uczuleniowe, takie jak wysypka, świąd, pokrzywka, uczucie ucisku w gardle, skurcz oskrzeli, duszność, obrzęk gardła, zaburzenia połykania, parestezje, obrzęk warg i języka, obrzęk twarzy, anafilaksja; (bardzo rzadko) alergiczne zapalenie skóry. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (niezbyt często) odwodnienie; (rzadko) hipomagnezemia; (bardzo rzadko) dysnatremia, hipokalcemia, hipokaliemia, hiperfosfatemia, kwasica metaboliczna, tężyczka. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (bardzo rzadko) skurcze mięśni. Zaburzenia układu nerwowego: (często) bóle głowy i zawroty głowy; (bardzo rzadko) uogólnione toniczno-kloniczne napady drgawkowe i/lub utrata przytomności, parestezje. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (bardzo rzadko) zwiększenie BUN (blood urea nitrogen, [azot mocznikowy we krwi]), zwiększenie stężenia kreatyniny, ostra niewydolność nerek, przewlekła niewydolność nerek, zwapnienie nerek, ostra nefropatia fosforanowa oraz martwica cewek nerkowych. Zaburzenia naczyniowe: (bardzo rzadko) niedociśnienie.
Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania mogą wystąpić następujące objawy: odwodnienie, hipowolemia, niedociśnienie, zaburzenia rytmu serca, przyspieszony oddech, zatrzymanie akcji serca, wstrząs, niewydolność oddechowa, duszność, drgawki, niedrożność porażenna jelit, lęk, ból. Przedawkowanie może prowadzić do zwiększenia stężenia sodu i fosforanów w surowicy oraz obniżenia stężenia wapnia i potasu. W takich przypadkach może rozwinąć się hipernatremia, hiperfosfatemia, hipokalcemia, hipokaliemia i kwasica. U dzieci i pacjentów z niedrożnością jelit po przyjęciu nadmiernych ilości produktu zgłaszano śmiertelne przypadki hiperfosfatemii z towarzyszącą hipokalcemią, hipernatremią i kwasicą. Opisywano także przypadki całkowitego wyzdrowienia po przedawkowaniu, zarówno wśród dzieci po przypadkowym połknięciu tego leku, jak i pacjentów z niedrożnością jelit, w tym jednej osoby która zażyła dawkę sześciokrotnie przewyższającą zalecaną dawkę. Leczenie przedawkowania polega zazwyczaj na nawodnieniu. Konieczne może być także podanie 10% glukonianu wapnia.
Działanie
Lek jest solą przeczyszczającą o działaniu osmotycznym zwiększającą retencję płynu w świetle jelita cienkiego. Wskutek gromadzenia się płynu jelito ulega rozdęciu, co ułatwia perystaltykę i opróżnienie jelit.
Skład
1 tabl. zawiera 1102 mg sodu diwodorofosforanu jednowodnego oraz 398 mg disodu fosforanu bezwodnego.