Wskazania
Produkt leczniczy jest stosowany u osób dorosłych w leczeniu: ciężkiej lub postępującej wtórnej nadczynności przytarczyc prowadzącej do osteodystrofii nerkowej z umiarkowaną lub ciężką przewlekłą niewydolnością nerek; hipokalcemii spowodowanej niedoczynnością przytarczyc (pooperacyjna, idiopatyczna i rzekoma niedoczynność przytarczyc); dziedzicznej krzywicy hipofosfatemicznej (ang. HPDR).
Dawkowanie
Skuteczność leczenia zależy częściowo od odpowiedniego dobowego spożycia wapnia, które w razie potrzeby powinno być uzupełnione poprzez zmianę diety lub suplementację. Należy ściśle przestrzegać zaleceń dietetycznych, zwłaszcza dotyczących suplementów wapnia, oraz unikać niekontrolowanego przyjmowania dodatkowych produktów zawierających wapń. W celu dostosowania leczenia należy rozpocząć od najmniejszej możliwej dawki (0,25 µg) i zwiększać ją pod ścisłą kontrolą stężenia wapnia w surowicy. Podczas leczenia należy regularnie kontrolować stężenie wapnia w surowicy i w moczu. Jeśli stężenie wapnia w surowicy zwiększy się do 1 mg/100 mL (0,250 mmol/L) powyżej normy (9-11 mg/100 mL lub 2,25-2,75 mmol/L), leczenie kalcytriolem należy natychmiast przerwać do czasu osiągnięcia normokalcemii. Dorośli. Ciężka lub postępująca wtórna nadczynność przytarczyc prowadząca do osteodystrofii nerkowej. Leczenie należy rozpoczynać od małych dawek, niezależnie od początkowego stężenia parathormonu (PTH) i miareczkować w zależności od odpowiedzi PTH na leczenie. Początkowa dawka dobowa wynosi 0,25 µg kalcytriolu. U pacjentów z prawidłowym lub tylko nieznacznie obniżonym stężeniem wapnia wystarczające są dawki 0,25 µg co drugi dzień. W przypadku braku zadowalającej odpowiedzi w zakresie parametrów biochemicznych i klinicznych objawów choroby w ciągu 2-4 tyg., dawkę dobową można zwiększyć o 0,25 µg w odstępach 2-4 tyg. Większość pacjentów reaguje na dawkę 0,5-1,0 µg/dobę. Maks. skumulowana dawka całkowita nie powinna przekraczać 12 µg/tydz. Hipokalcemia spowodowana niedoczynnością przytarczyc. Zalecana dawka początkowa wynosi 0,25 µg/dobę. W przypadku braku zadowalającej odpowiedzi w zakresie parametrów biochemicznych i klinicznych objawów choroby, dawkę dobową można zwiększyć o 0,25 µg w odstępach 2-4 tyg. Dziedziczna krzywica hipofosfatemiczna (HPDR). Leczenie rozpoczyna się od dawki 0,25 µg kalcytriolu na dobę, którą należy dostosować na podstawie odpowiedzi klinicznej i biochemicznej. Dzieci i młodzież. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego u dzieci i młodzieży poniżej 18 lat. Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania kaps. z kalcytriolem nie zostały wystarczająco zbadane, aby możliwe było ustalenie zaleceń dotyczących dawkowania. U dzieci poniżej 6 lat istnieje ryzyko zadławienia się ze względu na postać farmaceutyczną (kaps.). Osoby w podeszłym wieku. Nie ma konieczności dostosowania dawki u pacjentów w podeszłym wieku. Należy przestrzegać ogólnych zaleceń dotyczących monitorowania stężenia wapnia w surowicy i moczu oraz stężenia kreatyniny w surowicy. Zaburzenia czynności wątroby. Brak dostępnych danych. Czas trwania leczenia. Czas trwania leczenia kalcytriolem zależy od stanu choroby i wyników badań laboratoryjnych.
Uwagi
Kaps. miękkie należy połykać w całości, najlepiej po śniadaniu, popijając wodą. Zwiększone dawki dobowe przyjmuje się 2-3x/dobę z posiłkami (tzn. całkowitą dawkę dobową dzieli się na 2-3 dawki podzielone).
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub inne substancje z tej samej grupy (wit. D lub metabolity), olej arachidowy (olej z orzeszków ziemnych), soję lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Wszystkie choroby związane z hiperkalcemią lub hiperkalciurią. Dziedziczna krzywica hipofosfatemiczna z hiperkalciurią. Podejrzenie hiperwitaminozy D. Zwapnienie przerzutowe. Nefrokalcynoza. Kamica nerkowa.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Istnieje ścisła zależność pomiędzy leczeniem kalcytriolem a rozwojem hiperkalcemii. Hiperkalcemia może prowadzić do uogólnionego zwapnienia naczyń krwionośnych, nefrokalcynozy i zwapnień innych tkanek miękkich i dlatego stanowi przeciwwskazanie. Gdy tylko stężenie wapnia w surowicy wzrośnie o 1 mg/100 mL (0,25 mmol/L) powyżej normy (9-11 mg/100 mL lub 2,25-2,750 mmol/L), leczenie kalcytriolem należy natychmiast przerwać do czasu osiągnięcia normokalcemii. Podczas leczenia kalcytriolem nie należy podawać żadnych innych związków wit. D i ich pochodnych, w tym związków lub prodkuktów spożywczych, które mogą być wzbogacone w wit. D. Ponieważ kalcytriol jest najskuteczniejszym dostępnym metabolitem wit. D, podczas leczenia kalcytriolem nie należy przepisywać żadnych innych produktów zawierających wit. D (w tym analogów i metabolitów wit. D), co pozwoli uniknąć rozwoju hiperwitaminozy D. W przypadku zamiany długo działającego produktu zawierającego wit. D (np. ergokalcyferolu lub cholekalcyferolu) na kalcytriol, powrót stężenia ergokalcyferolu we krwi do wartości wyjściowych może potrwać kilka m-cy, co zwiększa ryzyko hiperkalcemii. Pacjenci unieruchomieni, np. poddani zabiegom chirurgicznym, są szczególnie narażeni na ryzyko hiperkalcemii. Zwiększone ryzyko hiperkalcemii występuje również u pacjentów z sarkoidozą, u pacjentów z kamicą nerkową w wywiadzie oraz u pacjentów leczonych tiazydowymi lekami moczopędnymi. Nagłe zwiększenie spożycia wapnia w wyniku zmiany diety (np. zwiększone spożycie produktów mlecznych) lub niekontrolowane przyjmowanie produktów zawierających wapń może wywołać hiperkalcemię. Pacjentów i ich rodziny należy poinformować, że ścisłe przestrzeganie zaleconej diety jest obowiązkowe, a także należy ich poinformować, jak rozpoznawać objawy hiperkalcemii. Kalcytriol zwiększa stężenie fosforanów nieorganicznych w surowicy. Chociaż jest to pożądane u pacjentów z hipofosfatemią, należy zachować ostrożność u pacjentów z niewydolnością nerek ze względu na niebezpieczeństwo powstawania zwapnień ektopowych. W takich przypadkach stężenie fosforanów w osoczu powinno być utrzymywane na prawidłowym poziomie poprzez doust. podawanie odpowiednich związków wiążących fosforany i dietę niskofosforanową. Iloczyn wapnia i fosforanów w surowicy (Ca × P) nie powinien przekraczać 70 mg2/dL2. Pacjenci z dziedziczną krzywicą hipofosfatemiczną, którzy są leczeni kalcytriolem, powinni kontynuować doust. terapię fosforanami. Jednakże zapotrzebowanie na fosforany może być zmniejszone, ponieważ kalcytriol stymuluje wchłanianie fosforanów z jelita do krwi. Niezbędne, regularne badania laboratoryjne obejmują oznaczenie stężenia wapnia, fosforanów, magnezu, fosfatazy alkalicznej w surowicy oraz zawartości wapnia i fosforanów w moczu. W fazie ustalenia leczenia kalcytriolem należy w regularnych odstępach czasu kontrolować stężenie wapnia w surowicy. Pacjenci z prawidłową czynnością nerek, którzy przyjmują kalcytriol, powinni unikać odwodnienia. Należy utrzymywać odpowiednią podaż płynów. U pacjentów z prawidłową czynnością nerek przewlekła hiperkalcemia może być związana ze zwiększeniem stężenia kreatyniny w surowicy. W przypadku wystąpienia hiperkalcemii leczenie należy przerwać. Należy zwrócić uwagę na wczesne rozpoznawanie i leczenie zaburzeń równowagi magnezu ze względu na jego bardzo duże znaczenie w regulacji homoestazy wapniowej. Lek zawiera 0,869 mg alkoholu (etanolu) w każdej kaps. miękkiej. Ilość alkoholu w każdej kaps. tego produktu leczniczego jest równoważna mniej niż 1 ml piwa lub 1 ml wina. Mała ilość alkoholu w tym produkcie leczniczym nie będzie powodowała zauważalnych skutków. Produkt leczniczy zawiera sorbitol. Produkt leczniczy nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Nie przeprowadzono badań w tym zakresie.
Interakcje
Jednoczesne leczenie diuretykami tiazydowymi zwiększa ryzyko wystąpienia hiperkalcemii. Dawkę kalcytriolu należy ustalać ostrożnie u pacjentów leczonych naparstnicą, ponieważ hiperkalcemia u takich pacjentów może spowodować wystąpienie zaburzeń rytmu serca. Istnieje związek funkcjonalnego antagonizmu pomiędzy analogami wit. D, które zwiększają wchłanianie wapnia, a kortykosteroidami, które je hamują. Produkty lecznicze zawierające magnez (np. leki zobojętniające kwas żołądkowy) mogą powodować hipermagnezemię i dlatego należy unikać ich stosowania podczas leczenia kalcytriolem u pacjentów przewlekle dializowanych. Ponieważ kalcytriol ma również wpływ na transport fosforanów w jelitach, nerkach i kościach, dawkowanie związków wiążących fosforany (np. leków zawierających wodorotlenek glinu lub węglan glinu) należy dostosować do stężenia fosforanów w surowicy. Pacjenci z dziedziczną krzywicą hipofosfatemiczną powinni kontynuować doustne leczenie fosforanami. Należy jednak wziąć pod uwagę możliwą stymulację jelitowego wchłaniania fosforanów przez kalcytriol, ponieważ działanie to może modyfikować zapotrzebowanie na suplementy fosforanów. Podawanie leków indukujących enzymy, takich jak fenytoina lub fenobarbital, może prowadzić do zwiększenia metabolizmu, a tym samym do zmniejszenia stężenia kalcytriolu w surowicy. Z tego powodu może być konieczne stosowanie większych dawek kalcytriolu w przypadku jednoczesnego podawania tych leków. Sekwestraty kwasów żółciowych, wymieniacze jonowe, środki przeczyszczające, orlistat: leki powodujące zaburzenia wchłaniania tłuszczów, np. orlistat, parafina ciekła, cholestyramina lub sewelamer, mogą zmniejszać wchłanianie jelitowe kalcytriolu.
Ciąża i laktacja
Nie ma odpowiednich i odpowiednio kontrolowanych badań z udziałem kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na reprodukcję dużych dawek wit. D lub jej pochodnych. Kalcytriol powinien być stosowany w okresie ciąży tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu. Należy unikać przedawkowania kalcytriolu w okresie ciąży, ponieważ przedłużona hiperkalcemia może prowadzić do upośledzenia fizycznego i umysłowego, nadzastakowego zwężenia aorty i retinopatii u dziecka. Nic nie wskazuje na to, że wit. D lub jej pochodne w dawkach terapeutycznych mają działanie teratogenne u ludzi. Podczas leczenia kobiet w ciąży należy ściśle monitorować stężenie wapnia w surowicy i kontynuować to w okresie połogu. Należy założyć, że egzogenny kalcytriol przenika do mleka matki. Ze względu na możliwość wystąpienia hiperkalcemii u matki oraz działań niepożądanych kalcytriolu u niemowląt karmionych piersią, matki mogą karmić piersią podczas przyjmowania kalcytriolu pod warunkiem, że stężenie wapnia w surowicy matki i niemowlęcia będzie monitorowane. W badaniach na zwierzętach nie zaobserwowano zaburzeń płodności.
Działania niepożądane
Działania niepożądane wymienione poniżej odzwierciedlają doświadczenia z badań klinicznych kalcytriolu oraz doświadczenia po wprowadzeniu do obrotu. Najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym była hiperkalcemia. Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) ciężkie reakcje alergiczne na olej arachidowy; (nieznana) nadwrażliwość, pokrzywka. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo często) hiperkalcemia; (niezbyt często) zmniejszony apetyt; (nieznana) polidypsja, odwodnienie, utrata mc. Zaburzenia psychiczne: (nieznana) apatia, zaburzenia psychiczne. Zaburzenia układu nerwowego: (często) ból głowy; (nieznana) osłabienie mięśniowe, zaburzenia czucia, senność. Zaburzenia serca: (nieznana) zaburzenia rytmu serca. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) ból brzucha, nudności; (niezbyt często) wymioty; (nieznana) zaparcia, niedrożność jelita porażenna. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) wysypka; (nieznana) rumień, świąd. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (nieznana) opóźnienie wzrostu. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (często) zakażenie dróg moczowych; (nieznana) wielomocz, nokturia. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (nieznana) kalcynoza, gorączka, pragnienie. Badania diagnostyczne: (niezbyt często) zwiększone stężenie kreatyniny we krwi. Ponieważ kalcytriol wykazuje działanie wit. D, mogą wystąpić działania niepożądane podobne do tych, które występują po przyjęciu nadmiernej dawki wit. D, tj. zespół hiperkalcemii lub zatrucie wapniem (w zależności od ciężkości i czasu trwania hiperkalcemii). Sporadyczne ostre objawy obejmują zmniejszenie apetytu, ból głowy, nudności, wymioty, ból brzucha lub ból brzucha z towarzyszącymi zaparciami. Ze względu na krótki biologiczny T0,5 kalcytriolu, badania farmakokinetyczne wykazały normalizację zwiększonego stężenia wapnia w surowicy w ciągu kilku dni od zaprzestania leczenia, czyli znacznie szybciej niż w przypadku leczenia produktamin zawierającymi wit. D3. Przewlekłe działania mogą obejmować osłabienie mięśni, zmniejszenie mc., zaburzenia czucia, gorączkę, pragnienie, polidypsję, wielomocz, odwodnienie, apatię, opóźnienie wzrostu i zakażenia dróg moczowych. Przy jednoczesnej hiperkalcemii i hiperfosfatemii >6 mg/100 mL lub >1,9 mmol/L, może wystąpić kalcyfikacja widoczna radiologicznie. U osób wrażliwych mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości, w tym wysypka, rumień, świąd i pokrzywka. Nieprawidłowości laboratoryjne: u pacjentów z prawidłową czynnością nerek przewlekła hiperkalcemia może być związana ze zwiększeniem stężenia kreatyniny we krwi. Po wprowadzeniu do obrotu: liczba działań niepożądanych zgłaszanych w związku ze stosowaniem kalcytriolu w praktyce klinicznej we wszystkich wskazaniach w okresie 15 lat jest bardzo mała, a każde pojedyncze działanie, w tym hiperkalcemia, występuje z częstością 0,001% lub mniejszą.
Przedawkowanie
Ponieważ kalcytriol jest pochodną wit. D, objawy przedawkowania są takie same jak w przypadku przedawkowania wit. D. Przyjmowanie dużych dawek wapnia i fosforanów razem z kalcytriolem może wywołać podobne objawy. Iloczyn wapnia i fosforanu (Ca × P) w surowicy nie powinien przekraczać 70 mg2/dL2. Wysoki poziom wapnia w dializacie może przyczynić się do rozwoju hiperkalcemii. Ostre objawy zatrucia wit. D: anoreksja, ból głowy, wymioty, zaparcia. Przewlekłe objawy zatrucia wit. D: dystrofia (osłabienie, utrata mc.), zaburzenia czucia, ewentualnie gorączka z pragnieniem, wielomocz, odwodnienie, apatia, zahamowanie wzrostu i zakażenia dróg moczowych. Pojawia się hiperkalcemia ze zwapnieniem przerzutowym do kory nerkowej, mięśnia sercowego, płuc i trzustki oraz zaburzenia funkcji tych narządów z nadciśnieniem, zaburzeniami rytmu serca, niewydolnością mięśnia sercowego, nudnościami, wymiotami, zaparciami, a czasem biegunką. W leczeniu przypadkowego przedawkowania należy rozważyć następujące środki: podawanie płynnej parafiny w celu przyspieszenia wydalania z kałem, wskazane jest powtarzanie oznaczeń stężenia wapnia w surowicy, jeżeli podwyższone stężenie wapnia w surowicy utrzymuje się, można podać fosforany i kortykosteroidy oraz zastosować środki w celu uzyskania odpowiedniej diurezy. Zwiększona w wyższych stężeniach (>3,2 mmol/L) może prowadzić do niewydolności nerek, zwłaszcza jeśli stężenie fosforanów we krwi jest prawidłowe lub podwyższone z powodu zaburzonej czynności nerek. W przypadku wystąpienia hiperkalcemii po długotrwałym leczeniu, należy przerwać podawanie kalcytriolu do czasu powrotu stężenia wapnia w osoczu do normy. Zastosowanie diety o niskiej zawartości wapnia przyspieszy odwrócenie tego procesu. Następnie można ponownie rozpocząć podawanie kalcytriolu w mniejszej dawce lub podawać go w tej samej dawce, ale w rzadszych niż poprzednio odstępach czasu. U pacjentów leczonych za pomocą przerywanej hemodializy można również stosować niskie stężenie wapnia w dializacie.
Działanie
Kalcytriol jest najaktywniejszym znanym metabolitem wit. D3 stymulującym transport wapnia w jelitach. W biologicznych działaniach kalcytriolu pośredniczy receptor wit. D. Receptor ten jest jądrowym receptorem hormonalnym obecnym w większości typów komórek i po związaniu się z określonym miejscem w DNA działa jako czynnik transkrypcyjny aktywowany przez ligand, który zmienia transkrypcję w genie docelowym. Dwa znane miejsca działania kalcytriolu w organizmie to jelita i kości. Wydaje się, że błonie śluzowej jelit człowieka występuje białko wiążące receptory kalcytriolu. Ponadto istnieją dowody na to, że kalcytriol działa również bezpośrednio na nerki i gruczoły przytarczyczne.
Skład
1 kaps. miękka zawiera 0,25 µg lub 0,5 µg kalcytriolu.