Wskazania
Produkt leczniczy należy stosować wyłącznie u pacjentów z zespołem nabytego niedoboru odporności (ang. AIDS). Choroba zagrażająca życiu lub wzrokowi wywołana przez wirus cytomegalii (ang. CMV). Leczenie produktem leczniczym należy stosować tylko w przypadku wykrycia wirusa cytomegalii. W ostrych zakażeniach śluzówkowo-skórnych wywołanych przez wirusy opryszczki pospolitej (łac. herpes simplex virus, HSV) oporne na acyklowir. Leczenie produktem leczniczym należy zastosować, jeśli nie ma medycznie akceptowalnych alternatyw terapeutycznych. Ze względu na profil ryzyka substancji czynnej wymagane jest ścisłe wskazanie. W przypadku nawrotu koniecznie należy sprawdzić oporność na acyklowir. Bezwzględnie należy przestrzegać ogólnie przyjętych wytycznych dotyczących właściwego stosowania leków w leczeniu zakażeń wirusem cytomegalii lub wirusem opryszczki pospolitej u pacjentów zakażonych wirusem HIV.
Dawkowanie
Zakażenie CMV. Dorośli. Terapia indukcyjna. W leczeniu zakażenia CMV sześciowodną sól sodową foskarnetu można podawać w dawce 60 mg/kg mc. 3x/dobę (= produkt leczniczy 2,5 ml/kg mc. 3x/dobę) co 8 h lub w dawce 90 mg/kg mc. 2x/dobę (=produkt leczniczy 3,75 ml/kg mc. 2x/dobę) co 12 h. Czas trwania infuzji foskarnetu sodowego sześciowodnego w dawce 60 mg/kg mc. nie może być krótszy niż 1 h, a w dawce 90 mg/kg mc. nie może być krótszy niż 2 h. Terapia podtrzymująca. Aby zapobiec nawrotom zakażenia CMV, podaje się infuzję foskarnetu sodowego sześciowodnego w dawce 90-120 mg/kg mc. (= produkt leczniczy 3,75-5 mL/kg mc.) raz/dobę przez 2 h. Leczenie należy rozpocząć od dawki 90 mg foskarnetu sodowego sześciowodnego/kg mc. i można ją zwiększyć do 120 mg foskarnetu sodowego sześciowodnego/kg mc., jeśli zapalenie siatkówki postępuje, a produkt leczniczy jest dobrze tolerowany. Pacjenci, u których progresja zapalenia siatkówki wystąpi podczas leczenia podtrzymującego, mogą być ponownie leczeni według schematu indukcyjnego. Po ustabilizowaniu się stanu pacjenta można rozpocząć terapię podtrzymującą sześciowodną solą sodową foskarnetu. Dzieci i młodzież. Nie ustalono bezpieczeństwa i skuteczności stosowania foskarnetu sodowego sześciowodnego u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. Pacjenci w podeszłym wieku. Ponieważ sześciowodna sól sodowa foskarnetu jest wydalana przez nerki, należy pamiętać, że czynność nerek może być zaburzona u pacjentów w podeszłym wieku pomimo prawidłowego stężenia kreatyniny w surowicy. Czynność nerek ocenia się poprzez obliczenie ClCr. W przypadku stosowania foskarnetu sodowego sześciowodnego u osób w podeszłym wieku obowiązują takie same modyfikacje dawki, jak u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. W przypadku zaburzeń czynności nerek dawkę należy dostosować do ClCr. Czynność nerek należy monitorować na początku terapii i regularnie w trakcie leczenia, a dawkę należy odpowiednio obliczyć. ClCr można obliczyć na podstawie stężenia kreatyniny w surowicy w następujący sposób: mężczyźni: ClCr. [ml/min/kg] = 140 - wiek [lata] 72 x stężenie kreatyniny w surowicy (mg/dl). Kobiety: ClCr. [ml/min/kg] = 0,85 x ClCr, u mężczyzn. Schemat dawkowania u osób z niewydolnością nerek w przypadku początkowego leczenia zakażenia CMV: szczegóły patrz ChPL. Schemat dawkowania u osób z niewydolnością nerek w przypadku podtrzymującego leczenia zakażenia CMV: szczegóły patrz ChPL. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego u pacjentów dializowanych, ponieważ nie opracowano wytycznych dotyczących dawkowania. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby. Nie ma konieczności modyfikacji dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby. Czas trwania leczenia. Czas trwania terapii indukcyjnej zakażenia CMV zależy od odpowiedzi klinicznej i wynosi zwykle około 2-3 tyg. Aby zapobiec nawrotom, później przechodzi się do terapii podtrzymującej. Ta terapia trwa dłużej, co najmniej 6 m-cy, ale może trwać nawet dożywotnio. Decyzja o przerwaniu terapii podtrzymującej powinna się opierać na ogólnie przyjętych aktualnych wytycznych terapeutycznych. Zakażenie wirusem opryszki pospolitej. Dorośli. Zakażenia wirusem opryszki pospolitej oporne na acyklowir leczone są sześciowodną solą sodową foskarnetu w dawce 40 mg/kg mc. 3x/dobę (= 3x 1,7 ml produkt leczniczy/kg mc.), 3x/dobę co 8 h. Czas trwania infuzji nie może być krótszy niż 1 h. Dzieci i młodzież. Nie ustalono bezpieczeństwa i skuteczności stosowania foskarnetu sodowego sześciowodnego u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. Pacjenci w podeszłym wieku. Ponieważ sześciowodna sól sodowa foskarnetu jest wydalana przez nerki, należy pamiętać, że czynność nerek może być zaburzona u pacjentów w podeszłym wieku pomimo prawidłowego stężenia kreatyniny w surowicy. Czynność nerek określa się poprzez obliczenie ClCr. W przypadku stosowania soli sodowej foskarnetu u osób w podeszłym wieku, stosuje się takie same dawki, jak u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. Jeśli czynność nerek jest zaburzona, należy dostosować dawkowanie na podstawie ClCr (w celu obliczenia ClCr patrz wzór w punkcie dotyczącym zakażenia CMV). Czynność nerek należy monitorować na początku terapii i regularnie w trakcie leczenia, a dawkę należy odpowiednio obliczyć. Schemat dawkowania w przypadku niewydolności nerek w leczeniu zakażenia wirusem opryszczki pospolitej: szczegóły patrz ChPL. Nie zaleca się stosowania foskarnetu sodowego sześciowodnego u pacjentów dializowanych, ponieważ nie opracowano wytycznych dotyczących dawkowania. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby. Nie ma konieczności modyfikacji dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby. Czas trwania leczenia. Terapię zakażenia wirusem opryszczki pospolitej opornego na acyklowir należy prowadzić aż do całkowitej remisji zmian (całkowita reepitelializacja). Zwykle wymaga to leczenia przez 2-3 tyg. Jeśli nie ma skutku po 1-tyg. okresie terapii, dalszą terapię należy krytycznie ocenić pod kątem stosunku korzyści do ryzyka. Zapobieganie nawrotom po zakażeniu wirusem opryszczki pospolitej opornym na acyklowir za pomocą foskarnetu sodowego sześciowodnego nie zostało odpowiednio zbadane. W przypadku nawrotu, konieczna jest ocena oporności.
Uwagi
Produktu leczniczego nie należy podawać w postaci krótkotrwałego wstrzyknięcia dożylnego. W przypadku wlewu do żył centralnych, rozcieńczanie roztw. do inf. nie jest konieczne. W przypadku wlewu do żyły obwodowej, roztw. do inf. należy rozcieńczyć przed użyciem. Toksyczny wpływ foskarnetu sodowego sześciowodnego na nerki można zmniejszyć poprzez przyjmowanie odpowiednich ilości płynów. Przed pierwszym podaniem produktu leczniczego należy wytworzyć odpowiednią diurezę, podając 0,5 litra -1,0 litr 0,9% roztw. chlorku sodu. Następnie w przypadku każdej infuzji należy podać 0,5 litra -1,0 litr 0,9% roztw. chlorku sodu. U pacjentów, którzy dobrze przestrzegają zaleceń, odpowiednią ilość płynów można również podawać doustnie. Klinicznie jawny niedobór płynów należy wyrównać przed rozpoczęciem leczenia produktem leczniczym.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Produkt leczniczy należy stosować ostrożnie u pacjentów z pogorszoną czynnością nerek. Ponieważ zaburzenia czynności nerek mogą wystąpić w dowolnym momencie podczas podawania produktu leczniczego, stężenie kreatyniny w surowicy należy monitorować co drugi dzień podczas terapii indukcyjnej i raz w tyg. podczas terapii podtrzymującej, a odpowiednią modyfikację dawki należy przeprowadzić na podstawie czynności nerek. U wszystkich pacjentów należy utrzymywać odpowiednie nawodnienie. Należy uważnie monitorować czynność nerek u pacjentów z chorobą nerek lub otrzymujących jednocześnie inne produkty lecznicze o działaniu nefrotoksycznym. Ze względu na zdolność foskarnetu sodowego sześciowodnego do chelatowania jonów metali dwuwartościowych, takich jak wapń, podawanie produktu leczniczego może wiązać się z ostrym zmniejszeniem stężenia jonów wapnia w surowicy, proporcjonalnym do szybkości wlewu produktu leczniczego, co może nie być odzwierciedlone w całkowitym poziomie wapnia w surowicy. Stężenia elektrolitów, zwłaszcza wapnia i magnezu, należy ocenić przed leczeniem i w trakcie leczenia produktem oraz skorygować niedobory. Sześciowodna sól sodowa foskarnetu była związana z przypadkami wydłużenia odstępu QT i, rzadziej, z przypadkami zaburzeń rytmu typu torsade de pointes . Pacjenci ze stwierdzonym wydłużeniem odstępów przewodzenia serca, zwłaszcza QTc, pacjenci z istotnymi zaburzeniami elektrolitowymi (hipokaliemia, hipomagnezemia), bradykardią, jak również pacjenci z chorobami serca, takimi jak zastoinowa niewydolność serca, lub którzy przyjmują leki wydłużające odstęp QT powinni być uważnie obserwowani ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia arytmii komorowych. Należy pouczyć pacjentów, aby niezwłocznie zgłaszali wszelkie objawy ze strony serca. Sześciowodna sól sodowa foskarnetu odkłada się w zębach, kościach i chrząstkach. Dane z badań na zwierzętach wskazują, że odkładanie się jest bardziej nasilone u młodszych zwierząt. Nie badano bezpieczeństwa stosowania foskarnetu sodowego sześciowodnego ani jej wpływu na rozwój szkieletu u dzieci. Napady drgawkowe związane ze zmianami w stężeniach minerałów i elektrolitów w osoczu są związane z leczeniem sześciowodną solą sodową foskarnetu. Zgłaszano przypadki stanu padaczkowego. Dlatego pacjenci muszą być uważnie obserwowani pod kątem takich zmian i ich możliwych następstw. Może wystąpić konieczność suplementacji minerałami i elektrolitami. Należy unikać stosowania foskarnetu, gdy obciążenie solą fizjologiczną nie jest tolerowane (np. w kardiomiopatii). Sześciowodna sól sodowa foskarnetu jest wydalany w dużych stężeniach z moczem, co może wiązać się ze znacznym podrażnieniem i/lub owrzodzeniem narządów płciowych. Aby zapobiec podrażnieniom i owrzodzeniu, zaleca się szczególną dbałość o higienę osobistą oraz mycie okolic narządów płciowych po oddaniu moczu. Jeśli u pacjenta wystąpią parestezje kończyn lub nudności, zaleca się zmniejszenie szybkości infuzji. Jeśli wskazane są leki moczopędne, zalecane są tiazydy. Rozwój oporności: jeśli podanie produktu leczniczego nie prowadzi do wystąpienia odpowiedzi terapeutycznej lub prowadzi do pogorszenia stanu po początkowej odpowiedzi, może to wynikać ze zmniejszonej wrażliwości wirusów na sześciowodną sól sodową foskarnetu. W takim przypadku należy rozważyć przerwanie terapii produktem leczniczym i zmianę na inny, odpowiedni produkt leczniczy. Ten produkt leczniczy zawiera 1375 mg sodu w but. o pojemności 250 ml, co odpowiada 69% zalecanej przez WHO maks. 2 g dobowej dawki sodu u osób dorosłych. Maks. dawka dobowa tego produktu podczas terapii podtrzymującej (tj. 120 mg/kg mc./dobę) i bez rozcieńczania dla pacjenta o mc. 70 kg odpowiada 96% zalecanej przez WHO maks. dobowej dawki sodu. Maks. dawka dobowa tego produktu podczas terapii podtrzymującej (tj. 120 mg/kg mc./dobę) i rozcieńczonego roztworem chlorku sodu 9 mg/ml (0,9%) do stężenia 12 mg/ml dla pacjenta o mc. 70 kg odpowiada 158% zalecanej przez WHO maks. dobowej dawki sodu. Produkt leczniczy ma wysoką zawartość sodu. Należy to uwzględnić zwłaszcza w przypadku osób na diecie niskosodowej. Sześciowodna sól sodowa foskarnetu ma niewielki wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Ze względu na samą chorobę i możliwe działania niepożądane foskarnetu (takie, jak zawroty głowy i drgawki), zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn może być zaburzona. Zaleca się, aby lekarz omówił ten problem z pacjentem i udzielił indywidualnego zalecenia na podstawie nasilenia choroby oraz tolerancji leku.
Interakcje
Ponieważ sześciowodna sól sodowa foskarnetu może zaburzać czynność nerek, może wystąpić toksyczność addycyjna w przypadku stosowania w skojarzeniu z innymi lekami nefrotoksycznymi, takimi jak aminoglikozydy, amfoterycyna B, cyklosporyna A, acyklowir, metotreksat i takrolimus. Ponadto, ponieważ sześciowodna sól sodowa foskarnetu może obniżać stężenie jonów wapnia w surowicy, zaleca się szczególną ostrożność w przypadku jednoczesnego stosowaniu z innymi substancjami czynnymi, o których wiadomo, że wpływają na stężenie wapnia w surowicy, takimi jak pentamidyna podawana dożylnie. Podczas jednoczesnego leczenia sześciowodną solą sodową foskarnetu i podawaną dożylnie pentamidyną obserwowano zaburzenia czynności nerek i objawową hipokalcemię (objawy Trousseau i Chvostka). Nieprawidłową czynność nerek zgłaszano w związku ze stosowaniem foskarnetu sodowego sześciowodnego w skojarzeniu z rytonawirem i/lub sakwinawirem. Ze względu na możliwe zwiększone ryzyko wydłużenia odstępu QT i zaburzeń rytmu typu torsade de pointes, stosowania produktu leczniczego należy unikać podczas stosowania leków wydłużających odstęp QT, zwłaszcza z klasy IA (np. chinidyna) i III (np. amiodaron, sotalol), leków przeciwarytmicznych lub neuroleptycznych substancji czynnych. W przypadku równoczesnego podawania należy uważnie monitorować pracę serca. Nie występują interakcje farmakokinetyczne z zydowudyną (AZT), gancyklowirem, didanozyną (ddI), zalcytabiną (ddC) lub probenecydem.
Ciąża i laktacja
Brak dostępnych danych dotyczących wpływu foskarnetu sodowego sześciowodnego na płodność. W badaniach na zwierzętach nie zaobserwowano wpływu na płodność. Kobiety w wieku rozrodczym i mężczyźni aktywni seksualnie muszą stosować skuteczną antykoncepcję w trakcie terapii i do 6 m-cy po jej zakończeniu. Nie ma dostępnych danych lub istnieją tylko ograniczone dane dotyczące stosowania foskarnetu sodowego sześciowodnego u kobiet w ciąży. Badania na zwierzętach dotyczące toksycznego wpływu na reprodukcję są niewystarczające. Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego w okresie ciąży. Nie ma wystarczających informacji na temat przenikania foskarnetu sodowego sześciowodnego do mleka ludzkiego. Dostępne dane farmakodynamiczne/toksykologiczne dotyczące zwierząt wykazały przenikanie foskarnetu sodowego sześciowodnego do mleka. Nie można wykluczyć zagrożenia dla noworodków/niemowląt. Nie należy stosować produktu leczniczego w okresie karmienia piersią. Należy podjąć decyzję, czy przerwać karmienie piersią lub też czy przerwać/odstawić leczenie foskarnetem, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka oraz korzyści z terapii dla matki.
Działania niepożądane
Większość pacjentów otrzymujących produkt leczniczy ma poważnie obniżoną odporność i ma poważne infekcje wirusowe. Stan fizyczny pacjenta, nasilenie choroby podstawowej, inne infekcje i jednoczesne terapie przyczyniają się do działań niepożądanych obserwowanych podczas stosowania produktu leczniczego. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (bardzo często) granulocytopenia, niedokrwistość; (często) leukopenia, trombocytopenia, neutropenia; (niezbyt często) pancytopenia. Zaburzenia układu immunologicznego: (często) posocznica; (nieznana) nadwrażliwość (w tym reakcje anafilaktyczne), reakcje anafilaktoidalne. Zaburzenia endokrynologiczne: (nieznana) moczówka prosta. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo często) zmniejszony apetyt, hipokaliemia, hipomagnezemia, hipokalcemia; (często) hiperfosfatemia, hiponatremia, hipofosfatemia, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej we krwi, zwiększenie aktywności dehydrogenazy mleczanowej we krwi, hiperkalcemia, odwodnienie; (niezbyt często) kwasica; (nieznana) hipernatrema. Zaburzenia psychiczne: (często) agresja, lęk, pobudzenie, stan dezorientacji, depresja, nerwowość. Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo często) zawroty głowy, ból głowy, parestezje; (często) nieprawidłowa koordynacja, drgawki, niedoczulica, mimowolne skurcze mięśni, neuropatia obwodowa, drżenie; (nieznana) encefalopatia. Zaburzenia serca: (często) kołatanie serca, tachykardia; (nieznana) wydłużenie odstępu QT w elektrokardiogramie, arytmia komorowa, torsade de pointes. Zaburzenia naczyniowe: (często) nadciśnienie, niedociśnienie, zakrzepowe zapalenie żyła. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) biegunka, nudności, wymioty; (często) ból brzucha, zaparcia, niestrawność, zapalenie trzustki, krwawienie z przewodu pokarmowego; (nieznana) wrzód przełyku. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (często) zaburzenia czynności wątroby. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo często) wysypka; (często) świąd; (niezbyt często) pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy; (nieznana) rumień wielopostaciowy, toksyczna nekroliza naskórka, zespół Stevens-Johnsona. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (często) bóle mięśni; (nieznana) osłabienie mięśni, miopatia, zapalenie mięśni, rabdomioliza. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (często) zaburzenia czynności nerek, ostra niewydolność nerek, bolesne oddawanie moczu, wielomocz, białkomocz; (niezbyt często) choroba kanalików nerkowych, kłębuszkowe zapalenie nerek, zespół nerczycowy; (nieznana) ból nerek, kwasica kanalików nerkowych, martwica kanalików nerkowych, ostra martwica kanalików nerkowych, nefropatia krystaliczna, krwiomocz. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (często) dyskomfort i owrzodzenie narządów płciowych; (bardzo często) astenia, dreszcze, zmęczenie, gorączka. Zdarzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) złe samopoczucie, obrzęk, ból w klatce piersiowej, ból w miejscu wstrzyknięcia, zapalenie w miejscu wstrzyknięcia; (nieznana) wynaczynienie. Badania diagnostyczne: (bardzo często) zwiększone stężenie kreatyniny we krwi, zmniejszone stężenie hemoglobiny; (często) zmniejszony klirens nerkowy kreatyniny, nieprawidłowy elektrokardiogram, zwiększenie aktywności gammaglutamylotransferazy, zwiększenie aktywności aminotransferazy alaninowej, zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginianowej, zwiększenie aktywności lipazy; (niezbyt często) zwiększenie aktywności amylazy, zwiększenie aktywności fosfokinazy kreatynowej we krwi, szczegóły patrz ChPL.
Przedawkowanie
Podczas stosowania foskarnetu sodowego sześciowodnego zgłaszano przedawkowanie, przy czym najwyższa dawka stanowiła mniej więcej 20-krotność dawki zalecanej. Niektóre z przypadków stanowiły przedawkowanie względne, ponieważ dawka stosowanych substancji czynnych nie została szybko zmodyfikowana u pacjenta z pogorszoną czynnością nerek. Istnieją przypadki, w których donoszono, że przedawkowanie nie powoduje żadnych następstw klinicznych. Objawy zgłaszane w związku z przedawkowaniem foskarnetu sodowego sześciowodnego są zgodne ze znanym profilem działań niepożądanych substancji czynnej. Hemodializa zwiększa eliminację foskarnetu sodowego sześciowodnego i może być korzystna w odpowiednich przypadkach.
Działanie
Sześciowodna sól sodowa foskarnetu jest lekiem przeciwwirusowym o szerokim spektrum działania, hamującym wszystkie znane ludzkie wirusy z grupy opryszczki: wirus opryszczki pospolitej typu 1 i 2, ludzki wirus opryszczki 6, wirus ospy wietrznej i półpaśca, wirus Epsteina-Barra i wirus cytomegalii (CMV) oraz niektóre retrowirusy, w tym ludzki wirus niedoboru odporności (HIV) w stężeniach nie wpływających na wzrost komórek prawidłowych. Sześciowodna sól sodowa foskarnetu hamuje również wirusową polimerazę DNA wirusa zapalenia wątroby typu B.
Skład
1 ml roztw. do inf. zawiera 24 mg foskarnetu sodowego sześciowodnego. 1 but. o pojemności 250 ml zawiera 6000 mg foskarnetu sodowego sześciowodnego. 1 but. 250 ml zawiera 1375 mg (60 mmol) sodu stanowiącej składnik substancji czynnej.