Wskazania
Wtórny brak miesiączki. Czynnościowe (bezowulacyjne) krwawienia z macicy spowodowane zaburzeniem równowagi hormonalnej. Endometrioza łagodna do umiarkowanej. Przeciwdziałanie rozrostowi endometrium u kobiet przyjmujących estrogeny.
Dawkowanie
Leczenie wtórnego braku miesiączki: 5-10 mg/dobę przez 5-10 dni. Krwawienie powinno wystąpić w ciągu 3-7 dni od odstawienia produktu leczniczego. Leczenie czynnościowych (bezowulacyjnych) krwawień z macicy spowodowanych zaburzeniem równowagi hormonalnej: dawka 5-10 mg/dobę przez 5-10 dni, rozpoczynając podawanie ok. 16.-21. dnia cyklu. Krwawienie powinno wystąpić w ciągu 3-7 dni po odstawieniu produktu leczniczego. Dawkę (5-10 mg) można powtórzyć, rozpoczynając od 16. dnia cyklu, przez 2-3 kolejne cykle. Następnie należy leczenie przerwać, aby sprawdzić czy zaburzenia czynnościowe ustąpiły. Leczenie endometriozy łagodnej do umiarkowanej: zalecane dawkowanie produktu leczniczego wynosi 10 mg 3x/dobę przez 90 kolejnych dni, rozpoczynając od 1-szego dnia cyklu miesiączkowego. U 30-40% pacjentek może wystąpić samoograniczające się plamienie. W takim przypadku nie zaleca się żadnej dodatkowej hormonoterapii. Przeciwdziałanie rozrostowi endometrium (błony śluzowej macicy) u kobiet przyjmujących estrogeny. Dawkę i schemat podawania ustala indywidualnie lekarz. Najczęściej stosowanymi schematami dawkowania są: schemat ciągły stosowania: 2,5-5 mg/dobę; schemat sekwencyjny: 5-10 mg/dobę, przez 10-14 kolejnych dni 28-dniowego cyklu. Krwawienie lub plamienie z odstawienia występuje u 75-80% kobiet leczonych w ten sposób. Stosowanie terapii złożonej estrogenowo i/lub progestagenowej w terapii objawów menopauzy powinno być ograniczone do najmniejszej skutecznej dawki i prowadzone przez najkrótszy czas. Zaleca się przeprowadzenie okresowych badań u pacjentek. Ich rodzaj i częstość należy uzależnić od stanu pacjentki. Nie zaleca się podawania progestagenów u kobiet z usuniętą macicą, z wyjątkiem sytuacji, gdy u danej kobiety rozpoznano endometriozę.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na medroksyprogesteronu octan lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Ciąża lub podejrzenie ciąży. W diagnostyce ciąży. Krwawienia z dróg rodnych lub moczowych o nieustalonej przyczynie. Choroba zakrzepowa żył. Udar mózgu w wywiadzie. Ciężka niewydolność wątroby. Rozpoznanie lub podejrzenie nowotworu złośliwego piersi lub narządu rodnego. Poronienie zatrzymane.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Zachować szczególną ostrożność w przypadku znanej nadwrażliwości na steroidy inne niż medroksyprogesteronu octan. Należy zdiagnozować każde nieoczekiwane krwawienie z dróg rodnych, jakie wystąpi w czasie leczenia medroksprogesteronu octanem. Medroksyprogesteronu octan może powodować, w mniejszym lub większym stopniu, zatrzymanie płynów, dlatego należy zachować ostrożność podczas stosowania produktu leczniczego u pacjentek ze współistniejącymi schorzeniami, takimi jak: padaczka, migrena, astma, zaburzenia czynności serca lub nerek, w których zwiększenie mc. lub retencja płynów może spowodować pogorszenie stanu pacjentki. Podczas leczenia medroksyprogesteronu octanem konieczna jest staranna obserwacja pacjentek z depresją w wywiadzie. U niektórych pacjentek w czasie leczenia medroksyprogesteronu octanem mogą wystąpić objawy odpowiadające depresji przedmiesiączkowej. U niektórych osób przyjmujących medroksyprogesteronu octan może dojść do zmniejszenia tolerancji glukozy. Pacjentki z cukrzycą należy poddawać starannej obserwacji podczas stosowania produktu leczniczego. W przypadku przekazywania wycinka błony śluzowej trzonu macicy lub wycinka z kanału szyjki macicy do badania histopatologicznego należy poinformować histopatologa (lub laboratorium) o stosowaniu medroksyprogesteronu octanu. Stosowanie medroksyprogesteronu octanu może obniżyć stężenia następujących biomarkerów hormonalnych: steroidy w osoczu i/lub w moczu (np. kortyzol, estrogen, pregnandiol, progesteron, testosteron); gonadotropiny w osoczu i/lub w moczu (np. LH i FSH); globulina wiążąca hormony płciowe (SHBG). Jeżeli u pacjentki wystąpi nagła częściowa lub całkowita utrata wzroku albo nagle wystąpi wytrzeszcz, podwójne widzenie lub migrena, należy przerwać podawanie produktu leczniczego i przeprowadzić dokładne badania okulistyczne. W przypadku zdiagnozowania obrzęku tarczy nerwu wzrokowego lub stwierdzenia zmian w naczyniach siatkówki, nie należy kontynuować podawania medroksyprogesteronu octanu. Nie stwierdzono wpływu medroksyprogesteronu octanu na występowanie zaburzeń zakrzepowych lub zakrzepowo-zatorowych, jednak nie zaleca się stosowania medroksyprogesteronu octanu u pacjentek z zaburzeniami zakrzepowymi lub zakrzepowozatorowymi w wywiadzie. Zaleca się przerwanie leczenia medroksyprogesteronu octanem u pacjentek, u których rozwinęła się żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ) w trakcie leczenia. Estrogenów w monoterapii lub w skojarzeniu z progestagenami - nie należy stosować w zapobieganiu chorobom układu krążenia. W kilku randomizowanych, prospektywnych badaniach nad długoterminowymi efektami stosowania skojarzonego schematu podawania estrogenów i/lub progestagenów u kobiet po menopauzie stwierdzono zwiększone ryzyko wystąpienia takich incydentów sercowo-naczyniowych, jak zawał serca, choroba niedokrwienna serca, udar i ŻChZZ. Stosowanie HT (terapia hormonalna) wiąże się z ryzykiem wystąpienia zaburzeń zakrzepowozatorowych. Choroba niedokrwienna serca: randomizowane kontrolowane badania nie wykazały, aby jednoczesne stosowanie skoniugowanych estrogenów i medroksyprogesteronu octanu w sposób ciągły złożony miało korzystny wpływ na układ krążenia. Dwa duże badania kliniczne (ang. WHI CEE/MPA) i (ang. HERS) wykazały możliwe zwiększenie ryzyka stanów chorobowych układu krążenia w 1-szym roku stosowania produktów leczniczych i brak całkowitego efektu korzystnego. W części badania (ang.WHI) poświęconej stosowaniu CEE/MPA, zaobserwowano zwiększenie ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych w przebiegu choroby niedokrwiennej serca (zdefiniowanych jako zawał serca nieprowadzący do zgonu i zgon z powodu choroby niedokrwiennej serca) u kobiet otrzymujących CEE/MPA w porównaniu do kobiet otrzymujących placebo (37 wobec 30 na 10 000 osobolat). Zwiększenie ryzyka wystąpienia ŻChZZ stwierdzono w 1-szym roku badania. Utrzymało się ono w całym okresie obserwacji. HT wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia ŻChZZ, tj. zakrzepicy żył głębokich lub zatorowości płucnej. W części badania WHI dotyczącej stosowania CEE/MPA, u kobiet otrzymujących CEE/MPA stwierdzono 2-krotnie większą częstość ŻChZZ, w tym zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej, niż u kobiet otrzymujących placebo. Zwiększenie ryzyka zostało stwierdzone w 1-szym roku i utrzymało się w okresie obserwacji. Nie przeprowadzono badań nad wpływem medroksyprogesteronu octanu podawanego doustnie na gęstość mineralną kości (ang. BMD). Jednak w badaniu klinicznym z udziałem dorosłych kobiet w wieku rozrodczym przyjmujących medroksyprogesteronu octan domięśniowo jako metodę antykoncepcji (w dawce 150 mg, co 3 m-ce) stwierdzono po 5 latach średni spadek BMD kręgosłupa lędźwiowego 5,4%. W ciągu 2 pierwszych lat od zakończenia stosowania produktu leczniczego, gęstość kości częściowo powracała do wartości wyjściowych. Podobne badanie kliniczne z medroksyprogesteronu octanem podawanym w dawce 150 mg domięśniowo, co 3 m-ce kobietom w okresie młodzieńczym w celach antykoncepcyjnych wykazało podobne zmniejszenie BMD. Było ono bardziej widoczne w trakcie 2 pierwszych lat leczenia i co najmniej częściowo odwracalne po przerwaniu stosowania produktu leczniczego. Zmniejszenie stężenia estrogenu w osoczu spowodowane stosowaniem medroksyprogesteronu octanu może prowadzić do zmniejszenia gęstości mineralnej kości (BMD) u kobiet w okresie przed menopauzą i może zwiększać ryzyko rozwoju osteoporozy w późniejszym okresie życia. Zaleca się, aby wszystkie pacjentki przyjmowały we właściwych dawkach wapń i wit. D. U niektórych pacjentek, które stosują medroksyprogesteronu octan długotrwale, może być wskazane wykonanie oceny BMD. Donoszono, że jednoczesne stosowanie estrogenów i/lub progestagenów przez kobiety po menopauzie zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi. Skuteczność kliniczna i bezpieczeństwo stosowania wskazują na istnienie zwiększonego ryzyka wystąpienia raka piersi u kobiet przyjmujących estrogeny w skojarzeniu z progestagenami w ramach HT przez kilka lat. W badaniu WHI nad stosowaniem skoniugowanych estrogenów końskich (CEE) z medroksyprogesteronu octanem (MPA) oraz w badaniach obserwacyjnych dodatkowe ryzyko zwiększało się wraz z wydłużaniem się czasu stosowania leków. Istnieją dane wskazujące, że stosowanie estrogenów w skojarzeniu z progestagenami prowadzi do zwiększenia liczby nieprawidłowych mammogramów wymagających dalszej oceny. Zebrane dane dotyczące stosowania wyłącznie CEE i stosowania CEE/MPA w ramach badania (WHIMS), stanowiącego część badania WHI, wskazują na istnienie zwiększonego ryzyka wystąpienia objawów odpowiadających otępieniu i łagodnego zaburzenia funkcji poznawczych u kobiet po menopauzie 65 lat lub starszych. Nie zaleca się stosowania HT w celu zapobiegania otępieniu lub łagodnym zaburzeniom funkcji poznawczych u kobiet. W części badania WHI dotyczącej stosowania CEE/MPA stwierdzono, że jednoczesne stosowanie estrogenu z progestagenem zwiększa ryzyko raka jajnika, jednak ryzyko to nie było znamienne statystycznie. Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii hormonalnej należy zebrać pełny wywiad (w tym rodzinny). Badania przedmiotowe wykonywane przed leczeniem i okresowo po jego rozpoczęciu powinny obejmować zwłaszcza oznaczenia ciśnienia tętniczego, badania piersi, brzucha i narządów miednicy, w tym wykonanie badania cytologicznego szyjki macicy. Produkt zawiera laktozę i nie powinien być stosowny u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu LAPP lub zespołem złego wchłaniania glukozy, galaktozy. Nie prowadzono systematycznych obserwacji dotyczących wpływu medroksyprogesteronu octanu na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.
Interakcje
Jednoczesne podawanie aminoglutetymidu i dużych dawek medroksyprogesteronu octanu może w istotnym stopniu zmniejszyć stężenie medroksyprogesteronu octanu w osoczu i zmniejszyć skuteczność działania produktu leczniczego. Medroksyprogesteronu octan może wpłynąć na wyniki testu z metyraponem. Medroksyprogesteronu octan (MPA) jest metabolizowany w warunkach in vitro głównie dzięki hydroksylacji za pośrednictwem CYP3A4. Szczegółowe badania oceniające efekty kliniczne interakcji lekowych MPA z induktorami lub inhibitorami CYP3A4 nie zostały przeprowadzone, a zatem efekty kliniczne działania induktorów lub inhibitorów CYP3A4 nie są znane.
Ciąża i laktacja
Stosowanie produktu leczniczego jest przeciwwskazane u kobiet w ciąży. Istnieją dane wskazujące na istnienie związku pomiędzy stosowaniem produktów leczniczy z grupy progestagenów w l trymestrze ciąży, a występowaniem zaburzeń rozwojowych w obrębie układu płciowego u płodów obu płci. Należy poinformować pacjentkę o możliwym zagrożeniu dla płodu, jeżeli medroksyprogesteronu octan będzie stosowany podczas ciąży lub kobieta zajdzie w ciążę w trakcie stosowania produktu leczniczego. Medroksyprogesteronu octan i jego metabolity przenikają do mleka kobiecego. Nie ma dowodów wskazujących, że może to stanowić jakiekolwiek zagrożenie dla dziecka karmionego piersią jednakże nie zaleca się stosowania produktu leczniczego w okresie karmienia piersią.
Działania niepożądane
Zaburzenia układu immunologicznego: (często) nadwrażliwość na lek; (nieznana) reakcja anafilaktyczna, reakcja anafilaktoidalna, obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia endokrynologiczne: (nieznana) wydłużony okres braku owulacji. Zaburzenia psychiczne: (często) depresja, bezsenność, nerwowość. Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo często) bóle głowy; (często) zawroty głowy; (nieznana) senność. Zaburzenia naczyniowe: (nieznana) zator i zaburzenia zakrzepowo-zatorowe. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) nudności. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (nieznana) żółtaczka, żółtaczka cholestatyczna. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) łysienie, trądzik, pokrzywka, świąd; (niezbyt często) nadmierne owłosienie; (nieznana) lipodystrofia nabyta, wysypka. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (bardzo często) nieprawidłowe krwawienie z macicy (nieregularne, nadmiernie obfite, zbyt skąpe, plamienie miesiączkowe); (często) wydzielina z szyjki macicy, bolesność piersi, tkliwość piersi; (niezbyt często) mlekotok; (nieznana) brak miesiączki, nadżerka szyjki macicy. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) gorączka, uczucie zmęczenia, reakcje w miejscu wstrzyknięcia, utrzymująca się atrofia/wgłębienie w miejscu wstrzyknięcia; (niezbyt często) obrzęk, zatrzymanie płynów, guzek w miejscu wstrzyknięcia, ból/tkliwość w miejscu wstrzyknięcia. Badania diagnostyczne: (często) zwiększenie mc.; (nieznana) zmniejszona tolerancja glukozy, zmniejszenie mc.
Przedawkowanie
Dawki doustne do 3 g/dobę były dobrze tolerowane. Leczenie przedawkowania ma charakter objawowy i wspomagający.
Działanie
Medroksyprogesteronu octan jest syntetyczną cząsteczką progestynową (o budowie podobnej do budowy endogennego progesteronu) wywierającą szereg udowodnionych działań farmakologicznych na układ wewnątrzwydzielniczy: hamowanie wydzielania gonadotropin przysadkowych (FSH i LH); zmniejszenie stężenia ACTH i hydrokortyzonu we krwi; zmniejszenie stężenia testosteronu we krwi obwodowej; zmniejszenie stężenia estrogenów (w wyniku zarówno hamowania FSH, jak i indukcji enzymatycznej reduktazy wątrobowej, co prowadzi do zwiększenia klirensu testosteronu i związanego z nim zmniejszenia konwersji androgenów do estrogenów) we krwi obwodowej.
Skład
1 tabl. zawiera 5 mg lub 10 mg medroksyprogesteronu octanu.
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria X
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria X
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria X
Wykaz B
