Wskazania
Leczenie: epizodu depresyjnego; zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego; lęku napadowego z agorafobią lub bez agorafobii; fobii społecznej; zespołu lęku uogólnionego; zespołu stresu pourazowego.
Dawkowanie
Ciężki epizod depresji. Zalecana dawka wynosi 20 mg /dobę. Ogólnie, poprawa stanu pacjenta rozpoczyna się po jednym tyg., ale widoczna staje się od drugiego tyg. terapii. Podobnie jak w przypadku wszystkich leków przeciwdepresyjnych, dawkowanie należy zweryfikować i jeśli to konieczne dostosować do potrzeb klinicznych po upływie 3-4 tyg. od rozpoczęcia leczenia, później zaś ponownie ocenić i modyfikować na podstawie wyników leczenia. U niektórych pacjentów, u których reakcja na dawkę 20 mg jest niewystarczająca, dawka leku może być stopniowo zwiększana o 10 mg w zależności od reakcji pacjenta, aż do maks. dawki 50 mg /dobę. Pacjenci z depresją powinni być leczeni przez dostatecznie długi okres, co najmniej 6 m-cy., aby zapewnić ustąpienie objawów. Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne. Zalecana dawka wynosi 40 mg /dobę. Pacjenci powinni rozpoczynać leczenie od dawki 20 mg /dobę. Dawka może być zwiększana stopniowo o 10 mg, do dawki zalecanej. Jeśli po kilku tyg. stosowania zalecanej dawki obserwowana reakcja na leczenie jest niewystarczająca, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyść ze stopniowego zwiększania dawki, aż do maks. dawki 60 mg /dobę. Pacjenci z zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym powinni być leczeni przez dostatecznie długi okres, aby zapewnić ustąpienie objawów. Okres ten może trwać kilka m-cy. lub nawet dłużej. Zaburzenie lękowe z napadami lęku. Zalecana dawka wynosi 40 mg /dobę. Leczenie należy rozpoczynać od dawki 10 mg /dobę i zwiększać ją stopniowo o 10 mg w zależności od reakcji pacjenta na leczenie, aż do dawki zalecanej. Rozpoczynanie leczenia od małej dawki początkowej zalecane jest w celu zredukowania do min. potencjalnego zaostrzenia objawów lęku napadowego, które, jak ogólnie się uznaje, występuje w początkowym okresie leczenia choroby. Jeśli po kilku tyg. stosowania zalecanej dawki obserwowana reakcja na leczenie jest niewystarczająca, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyść ze stopniowego zwiększania dawki, aż do maks. dawki 60 mg na/dobę. Pacjenci z lękiem napadowym powinni być leczeni przez dostatecznie długi okres, aby zapewnić ustąpienie objawów. Okres ten może trwać kilka m-cy lub nawet dłużej. Fobia społeczna. Zalecana dawka wynosi 20 mg /dobę. Jeśli po kilku tyg. stosowania zalecanej dawki obserwowana reakcja na leczenie jest niewystarczająca, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyść ze stopniowego zwiększania dawki o 10 mg, aż do maks. dawki 50 mg /dobę. Długotrwała terapia powinna być regularnie oceniana. Zaburzenie lękowe uogólnione. Zalecana dawka wynosi 20 mg. Jeśli po kilku tyg. stosowania zalecanej dawki obserwowana reakcja na leczenie jest niewystarczająca, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyść ze stopniowego zwiększania dawki o 10 mg, aż do maks. dawki 50 mg /dobę. Długotrwała terapia powinna być regularnie oceniana. Zaburzenie stresowe pourazowe. Zalecana dawka wynosi 20 mg. Jeśli po kilku tyg. stosowania zalecanej dawki obserwowana reakcja na leczenie jest niewystarczająca, niektórzy pacjenci mogą odnieść korzyść ze stopniowego zwiększania dawki o 10 mg, aż do maks. dawki 50 mg /dobę. Długotrwała terapia powinna być regularnie oceniana. Objawy obserwowane podczas odstawiania paroksetyny. Należy unikać nagłego przerywania leczenia. W przeprowadzonych badaniach klinicznych stosowano schemat stopniowego odstawiania leku, w którym zmniejszano dobową dawkę paroksetyny co tydzień o 10 mg. Jeżeli po zmniejszeniu dawki leku lub po przerwaniu leczenia pojawią się objawy niepożądane, należy rozważyć powrót do uprzednio stosowanej dawki i następnie kontynuować bardziej stopniowe odstawianie leku. Dzieci i młodzież: (7-17 lat). Paroksetyny nie należy stosować w leczeniu dzieci i młodzieży. W kontrolowanych badaniach klinicznych zastosowanie paroksetyny związane było ze zwiększeniem ryzyka zachowań samobójczych i wrogości. Ponadto w badaniach tych nie wykazano odpowiedniej skuteczności paroksetyny. Dzieci w wieku poniżej 7 lat. Zastosowanie paroksetyny nie było badane u dzieci w wieku poniżej 7 lat. Nie należy stosować paroksetyny w tej grupie wiekowej, dopóki nie zostaną przeprowadzone badania bezpieczeństwa i skuteczności leku. Pacjenci w podeszłym wieku. U osób w podeszłym wieku obserwuje się zwiększenie stężenia paroksetyny w osoczu, ale zakres stężeń pokrywa się z obserwowanym u osób młodych. Dawkowanie należy rozpoczynać od dawki początkowej zalecanej u dorosłych. U niektórych osób może być korzystne zwiększenie dawki. Nie należy przekraczać maks. dawki 40 mg /dobę. Niewydolność nerek/wątroby. Zwiększenie stężenia paroksetyny w osoczu występuje u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek (ClCr mniejszy niż 30 ml/min) lub u pacjentów z niewydolnością wątroby. Z tego powodu dawkowanie powinno być ograniczone do dolnego zakresu dawek.
Uwagi
Zaleca się podawanie paroksetyny raz/dobę, rano w trakcie posiłku. Tabl. należy raczej połykać; nie żuć.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Paroksetyna jest przeciwwskazana w skojarzeniu z inhibitorami monoaminooksydazy (MAO). W wyjątkowych okolicznościach w skojarzeniu z paroksetyną można podać linezolid (antybiotyk będący odwracalnym, nieselektywnym inhibitorem MAO), pod warunkiem że możliwa jest ścisła obserwacja pacjenta pod kątem objawów zespołu serotoninowego i monitorowanie ciśnienia tętniczego. Leczenie paroksetyną można rozpocząć: po 2 tyg. od zakończenia stosowania nieodwracalnych inhibitorów MAO, lub co najmniej po 24 h od zakończenia stosowania odwracalnych inhibitorów MAO [np. moklobemidu, linezolidu, chlorku metylotioniny (błękit metylenowy - środek stosowany w przedoperacyjnej wizualizacji, który jest odwracalnym nieselektywnym inhibitorem MAO)]. Co najmniej jeden tydzień powinien upłynąć od przerwania leczenia paroksetyną do rozpoczęcia leczenia którymkolwiek inhibitorem MAO. Nie należy stosować paroksetyny jednocześnie z tiorydazyną, gdyż podobnie jak inne leki hamujące aktywność enzymu wątrobowego cytochromu P-450 (CYP2D6), paroksetyna może powodować zwiększenie stężenia tiorydazyny w osoczu. Podanie samej tiorydazyny może prowadzić do wydłużenia odstępu QT i związanych z tym ciężkich komorowych zaburzeń rytmu, takich jak torsades de pointes i nagłej śmierci. Paroksetyny nie należy stosować w skojarzeniu z pimozydem.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Leczenie paroksetyną należy rozpoczynać ostrożnie 2 tyg. po zakończeniu leczenia z zastosowaniem nieodwracalnych inhibitorów MAO lub 24 h po zakończeniu leczenia odwracalnymi inhibitorami MAO. Dawki paroksetyny należy zwiększać stopniowo, aż do uzyskania optymalnej reakcji na leczenie. Paroksetyny nie należy stosować w leczeniu dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. W badaniach klinicznych u dzieci i młodzieży otrzymujących leki przeciwdepresyjne częściej obserwowano zachowania związane z samobójstwem (próby samobójcze i myśli samobójcze) oraz wrogość (przeważnie agresja, zachowania buntownicze i przejawy gniewu) w porównaniu do tych przyjmujących placebo. Jeśli, w oparciu o istniejącą potrzebę kliniczną, podjęta jednak zostanie decyzja o leczeniu, pacjent powinien być uważnie obserwowany pod kątem wystąpienia objawów samobójczych. Ponadto brak jest długoterminowych danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania leku u dzieci i młodzieży, dotyczących wzrostu, dojrzewania oraz rozwoju poznawczego i rozwoju zachowania. Depresja związana jest ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia myśli samobójczych, samookaleczenia oraz samobójstwa. Ryzyko to utrzymuje się do czasu uzyskania pełnej remisji. Ponieważ poprawa może nie nastąpić w ciągu kilku 1-ych tyg. leczenia lub dłużej, pacjentów należy poddać ścisłej obserwacji do czasu wystąpienia poprawy. Z doświadczeń klinicznych wynika, że ryzyko samobójstwa może zwiększyć się we wczesnym etapie powrotu do zdrowia. Inne zaburzenia psychiczne, w których przepisywana jest paroksetyna, mogą być również związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zachowań samobójczych. Ponadto zaburzenia te mogą współistnieć z ciężkimi zaburzeniami depresyjnymi. W związku z tym u pacjentów leczonych z powodu innych zaburzeń psychicznych należy podjąć takie same środki ostrożności jak u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami depresyjnymi. Pacjenci z zachowaniami samobójczymi w wywiadzie lub pacjenci przejawiający przed rozpoczęciem leczenia znacznego stopnia skłonności samobójcze, należą do grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia myśli samobójczych lub prób samobójczych i należy ich poddać ścisłej obserwacji w trakcie leczenia. Metaanaliza kontrolowanych placebo badań klinicznych nad lekami przeciwdepresyjnymi, stosowanymi u dorosłych pacjentów z zaburzeniami psychicznymi, wykazały zwiększone (w porównaniu z placebo) ryzyko zachowań samobójczych u pacjentów w wieku poniżej 25 lat, stosujących leki przeciwdepresyjne. W trakcie leczenia, zwłaszcza na początku terapii i w przypadku zmiany dawki, należy ściśle obserwować pacjentów, szczególnie z grupy podwyższonego ryzyka. Pacjentów (oraz ich opiekunów) należy uprzedzić o konieczności zwrócenia uwagi na każdy objaw klinicznego nasilenia choroby, wystąpienie zachowań lub myśli samobójczych oraz nietypowych zmian w zachowaniu, a w razie ich wystąpienia o konieczności niezwłocznego zwrócenia się do lekarza. Zastosowanie paroksetyny związane jest z wystąpieniem akatyzji, która charakteryzuje się poczuciem wewnętrznego niepokoju i pobudzeniem psychomotorycznym z niemożnością spokojnego stania lub siedzenia, zazwyczaj związaną z subiektywnie odczuwanym wyczerpaniem. Objaw ten najczęściej występuje w ciągu kilku 1-ych tyg. leczenia. Zwiększanie dawki u pacjentów z objawami akatyzji może być szkodliwe. W rzadkich przypadkach w związku z leczeniem paroksetyną, szczególnie podczas stosowania w skojarzeniu z innymi lekami serotoninergicznymi i/lub neuroleptykami, może rozwinąć się zespół serotoninowy lub złośliwy zespół neuroleptyczny. Ponieważ zespoły te mogą stanowić potencjalne zagrożenie życia, w przypadku ich wystąpienia (grupa objawów takich jak hipertermia, sztywność mięśniowa, drgawki kloniczne mięśni, zaburzenia wegetatywne z możliwością szybkich zmian w zakresie czynności życiowych, zmiany stanu psychicznego, w tym splątanie, drażliwość, ekstremalne pobudzenie przechodzące w majaczenie i śpiączka) należy przerwać leczenie paroksetyną i rozpocząć objawowe leczenie wspomagające. Z powodu ryzyka wystąpienia zespołu serotoninowego nie należy stosować paroksetyny w leczeniu skojarzonym z prekursorami serotoniny (takimi jak L-tryptofan, oksytryptan). Należy zachować ostrożność podczas stosowania paroksetyny u pacjentów z manią w wywiadzie. Należy przerwać leczenie paroksetyną u każdego pacjenta, u którego rozpoczyna się faza maniakalna. Zalecana jest ostrożność u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek lub z niewydolnością wątroby. Leczenie pacjentów z cukrzycą selektywnymi inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny może zmieniać stopień kontroli stężenia glukozy we krwi. Może być konieczne dostosowanie dawkowania insuliny i/lub doustnych leków przeciwcukrzycowych. Należy zachować ostrożność podczas stosowania paroksetyny u pacjentów z padaczką. U pacjentów leczonych paroksetyną częstość występowania napadów drgawkowych jest mniejsza niż 0,1%. Lek należy odstawić u każdego pacjenta, u którego wystąpił napad drgawkowy. Doświadczenie kliniczne dotyczące równoczesnego stosowania paroksetyny i leczenia elektrowstrząsami jest bardzo małe. Paroksetyna nieczęsto powoduje rozszerzenie źrenic i dlatego należy zachować ostrożność stosując paroksetynę u pacjentów z jaskrą z zamkniętym kątem przesączania lub jaskrą w wywiadzie. U pacjentów z zaburzeniami serca należy zachować zwykłe środki ostrożności. Hiponatremię obserwowano rzadko, głównie u osób w podeszłym wieku. Należy zachować środki ostrożności u pacjentów z ryzykiem wystąpienia hiponatremii, np. z powodu jednocześnie stosowanych leków i marskości wątroby. Hiponatremia zazwyczaj ustępuje po odstawieniu paroksetyny. Istnieją doniesienia o nieprawidłowych krwawieniach w obrębie skóry, takich jak wybroczyny i plamica, podczas stosowania leków z grupy SSRI. Opisywano również inne krwawienia, np. krwawienia z przewodu pokarmowego. U pacjentów w podeszłym wieku ryzyko wystąpienia krwawienia może być zwiększone. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania leków z grupy SSRI z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi, lekami wpływającymi na czynność płytek krwi lub innymi lekami zwiększającymi ryzyko krwawienia (np. atypowe leki przeciwpsychotyczne, takie jak klozapina, fenotiazyny, większość trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, ASA, NLPZ, inhibitory COX2), jak również u pacjentów z zaburzeniami krwawienia w wywiadzie lub stanami, które predysponują do wystąpienia krwawienia. Paroksetyna, silny inhibitor CYP2D6, może prowadzić do zmniejszenia stężenia endoksyfenu, jednego z najważniejszych aktywnych metabolitów tamoksyfenu. Dlatego, w miarę możliwości należy unikać jednoczesnego stosowania tamoksyfenu i paroksetyny. Objawy niepożądane podczas odstawiania paroksetyny występują często, szczególnie w przypadku nagłego przerwania leczenia. W badaniach klinicznych objawy niepożądane podczas przerywania leczenia występowały u 30% pacjentów leczonych paroksetyną w porównaniu do 20% pacjentów przyjmujących placebo. Występowanie objawów odstawiennych nie oznacza, że lek uzależnia lub wywołuje zależność. Ryzyko wystąpienia objawów odstawiennych może zależeć od wielu czynników, w tym od czasu trwania terapii, stosowanej dawki leku i szybkości zmniejszania dawki. Zgłaszane były zawroty głowy, zaburzenia czucia (w tym parestezje i uczucie porażenia prądem), zaburzenia snu (w tym intensywne marzenia senne), pobudzenie lub lęk, nudności, drżenie, stan splątania, pocenie się, ból głowy, biegunka, palpitacje, chwiejność emocjonalna, drażliwość, zaburzenia widzenia. Na ogół objawy te są łagodne do umiarkowanych, jednak u niektórych pacjentów mogą być ciężkie. Zazwyczaj występują w ciągu kilku pierwszych dni odstawiania leku, ale istnieją bardzo rzadkie doniesienia o wystąpieniu takich objawów u pacjentów, którzy przez nieuwagę pominęli dawkę leku. Na ogół objawy te ustępują samoistnie, zazwyczaj w ciągu 2 tyg., chociaż u części osób mogą utrzymywać się dłużej (2-3 m-ce lub dłużej). Dlatego zaleca się podczas odstawiania paroksetyny stopniowe zmniejszanie dawki przez okres kilku tyg. lub m-cy w zależności od potrzeb pacjenta. Doświadczenie kliniczne wykazało, że w czasie leczenia paroksetyną nie występuje zaburzenie procesów poznawczych i czynności psychoruchowych. Mimo to, podobnie jak w przypadku wszystkich leków wpływających na czynności psychiczne, pacjenci zażywający paroksetynę powinni zachować ostrożność w trakcie kierowania pojazdami i obsługi urządzeń mechanicznych. Mimo że paroksetyna nie zwiększa wywołanych przez alkohol zaburzeń sprawności umysłowej i motorycznej, to jednoczesne stosowanie paroksetyny i alkoholu nie jest zalecane.
Interakcje
Leki serotoninergiczne. Podobnie jak w przypadku innych selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, jednoczesne podawanie paroksetyny i leków serotoninergicznych może prowadzić do występowania objawów związanych z 5-HT. Wymagana jest ścisła kontrola i zachowanie ostrożności podczas skojarzonego leczenia paroksetyną i lekami serotoninergicznymi [takimi jak , L-tryptofan, tryptany, tramadol, linezolid, chlorek metylotioniny (błękit metylenowy), leki z grupy SSRI, sole litu, petydyna i preparaty zawierające ziele dziurawca - Hypericum perforatum]. Należy także zachować ostrożność w przypadku stosowania fentanylu w znieczuleniu ogólnym lub w leczeniu bólu przewlekłego. Jednoczesne stosowanie paroksetyny i inhibitorów MAO jest przeciwwskazane ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego. W badaniu z zastosowaniem pojedynczej małej dawki (2 mg) pimozydu podawanej równocześnie z 60 mg paroksetyny, wykazano średnio 2,5 krotne zwiększenie stężenia pimozydu. Można to wyjaśnić znanymi właściwościami hamującymi CYP2D6 paroksetyny. Ze względu na wąski przedział terapeutyczny pimozydu i stwierdzoną zdolność tego leku do wydłużania odstępu QT, równoczesne stosowanie pimozydu i paroksetyny jest przeciwwskazane. Enzymy metabolizujące leki. Metabolizm i farmakokinetyka paroksetyny mogą być zaburzone przez indukcję lub hamowanie aktywności enzymów metabolizujących leki. W przypadku podawania paroksetyny w skojarzeniu z lekami hamującymi aktywność enzymów metabolizujących leki, należy pamiętać, aby zalecane dawki paroksetyny mieściły się w dolnym zakresie dawkowania. Nie uważa się za konieczne dostosowanie początkowej dawki leku, jeśli ma być on podawany jednocześnie z lekiem indukującym enzymy metabolizujące leki (np. karbamazepina, ryfampicyna, fenobarbital, fenytoina) lub z fosamprenawirem/rytonawirem. Wszelkie zmiany dawki paroksetyny (zarówno po rozpoczęciu lub po odstawieniu induktora enzymatycznego) powinny być dokonywane na podstawie oceny jego działania klinicznego (tolerancja i skuteczność). Związki blokujące przewodnictwo nerwowo - mięśniowe. Produkty lecznicze z grupy SSRI mogą zmniejszać aktywność cholinesterazy osoczowej, powodując wydłużenie bloku nerwowo–mięśniowego wywoływanego przez miwakurium i suksametonium. Fosamprenawir/rytonawir. Jednoczesne podawanie fosamprenawiru/rytonawiru w dawce 700/100 mg 2x/dobę z paroksetyną w dawce 20 mg /dobę zdrowym ochotnikom przez 10 dni, obniżyło poziom paroksetyny w osoczu o około 55%. Stężenia fosamprenawiru/rytonawiru w osoczu podczas podawania paroksetyny było podobne do wartości referencyjnych z innych badań, wskazując, że paroksetyna nie miała istotnego wpływu na metabolizm fosamprenawiru/rytonawiru. Brak dostępnych danych na temat wpływu długotrwałego (powyżej 10 dni) stosowania paroksetyny i fosamprenawiru/rytonawiru. Leczenie paroksetyną powoduje znaczne zwiększenie stężenia procyklidyny w osoczu. Jeśli dojdzie do wystąpienia objawów cholinolitycznych, dawkę procyklidyny należy zmniejszyć. Leki przeciwpadaczkowe: karbamazepina, fenytoina, walproinian sodu. U pacjentów z padaczką jednoczesne podawanie produktu nie wpływało na parametry farmakokinetyczne i farmakodynamiczne leków przeciwpadaczkowych. Hamowanie CYP2D6 przez paroksetynę. Podobnie jak pozostałe leki przeciwdepresyjne, w tym inne selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, paroksetyna hamuje aktywność izoenzymu CYP2D6 wątrobowego cytochromu P-450. Może to prowadzić do zwiększenia stężenia w osoczu innych jednocześnie podawanych leków, metabolizowanych przez ten izoenzym. Dotyczy to atomoksetyny, niektórych trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (np. klomipraminy, nortryptyliny i dezypraminy), neuroleptyków z grupy pochodnych fenotiazyny (np. perfenazyny i tiorydazyny, patrz punkt 4.3), rysperydonu, niektórych leków przeciwarytmicznych z grupy 1c (np. propafenon i flekainid) i metoprololu. Nie zaleca się jednoczesnego stosowania paroksetyny i metoprololu podawanego w niewydolności serca ze względu na wąski indeks terapeutyczny metoprololu w tym wskazaniu. W literaturze opisywano interakcje farmakokinetyczne pomiędzy inhibitorami CYP2D6 i tamoksyfenem, wykazujące 65-75% zmniejszenie stężenia w osoczu jednej z najbardziej aktywnych postaci tamoksyfenu, tj. endoksyfenu. W niektórych badaniach obserwowano zmniejszoną skuteczność tamoksyfenu podczas jednoczesnego stosowania niektórych leków przeciwdepresyjnych SSRI. Ponieważ nie można wykluczyć zmniejszonego działania tamoksyfenu, w miarę możliwości należy unikać jego stosowania w skojarzeniu z silnymi inhibitorami CYP2D6. Podobnie jak w przypadku innych leków psychotropowych należy doradzić pacjentowi, aby unikał spożywania alkoholu podczas przyjmowania paroksetyny. Może dochodzić do interakcji farmakodynamicznej między paroksetyną i doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi. Jednoczesne stosowanie paroksetyny i doustnych leków przeciwzakrzepowych może prowadzić do nasilenia działania przeciwzakrzepowego i zwiększenia ryzyka krwawienia. Z tego powodu, podczas stosowania paroksetyny u pacjentów otrzymujących doustne leki przeciwzakrzepowe, należy zachować szczególną ostrożność. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i ASA oraz inne leki przeciwpłytkowe. Może dochodzić do interakcji farmakodynamicznych między paroksetyną a niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi/ASA. Jednoczesne stosowanie paroksetyny i NLPZ/ASA może prowadzić do zwiększenia ryzyka krwawienia. Ostrożność zalecana jest u pacjentów stosujących selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny jednocześnie z doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi, lekami wpływającymi na czynność płytek krwi lub zwiększającymi ryzyko krwawienia (np. atypowe neuroleptyki, takie jak klozapina, fenotiazyny, większość trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, kwas acetylosalicylowy, NLPZ, inhibitory COX2), jak również u pacjentów z zaburzeniami krwawienia w wywiadzie lub stanami, które predysponują do wystąpienia krwawienia. W badaniach zaobserwowano interakcję pomiędzy paroksetyną i prawastatyną sugerującą, że jednoczesne podawanie paroksetyny i prawastatyny może prowadzić do wzrostu stężenia glukozy we krwi. U pacjentów z cukrzycą przyjmujących zarówno paroksetynę i prawastatynę może być wymagane dostosowanie dawek doustnych leków przeciwcukrzycowych i/lub insuliny.
Ciąża i laktacja
Niektóre badania epidemiologiczne sugerują zwiększenie ryzyka wystąpienia wad wrodzonych, szczególnie układu sercowo-naczyniowego [np. ubytków przegrody międzykomorowej (większość przypadków) i międzyprzedsionkowej] związanych ze stosowaniem paroksetyny w pierwszym trymestrze ciąży. Mechanizm tego zjawiska nie jest znany. Dane wskazują, że ryzyko urodzenia dziecka z wadą wrodzoną układu krążenia przez matkę przyjmującą paroksetynę jest mniejsze niż 2/100 w porównaniu z przewidywaną częstością występowania tego typu wad wynoszącą około 1/100 w całej populacji. Paroksetynę można stosować w ciąży tylko wtedy, kiedy istnieją ścisłe wskazania do jej stosowania. Lekarz przepisujący lek musi rozważyć możliwość zastosowania alternatywnego leczenia u kobiet planujących ciążę i kobiet, które zaszły w ciążę podczas leczenia paroksetyną. Należy unikać nagłego przerywania leczenia paroksetyną podczas ciąży. Należy obserwować noworodki, których matki przyjmowały paroksetynę w późnym okresie ciąży, zwłaszcza w III trymestrze. U noworodków, których matki stosowały paroksetynę w późnym okresie ciąży mogą wystąpić następujące objawy: zespół zaburzeń oddechowych, sinica, bezdech, drgawki, niestałość temperatury ciała, trudności w karmieniu, wymioty, hipoglikemia, hipotonia, hipertonia, hiperrefleksja, drżenie, zdenerwowanie, drażliwość, letarg, ciągły płacz, senność i trudności ze snem. Powyższe objawy mogą być zarówno spowodowane działaniem serotoninergicznym, jak i odstawieniem leku. W większości przypadków powikłania rozpoczynały się bezpośrednio albo wkrótce (<24 h) po porodzie. Dane epidemiologiczne sugerują, że stosowanie leków z grupy SSRI w ciąży, zwłaszcza w późnym jej okresie, może zwiększyć ryzyko wystąpienia zespołu przetrwałego nadciśnienia płucnego noworodków (ang. PPHN). Obserwowane ryzyko wynosiło około 5 przypadków na 1000 ciąż. W ogólnej populacji występuje od 1-2 przypadków PPHN na 1000 ciąż. Badania na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ na reprodukcję, ale nie wykazały bezpośredniego szkodliwego wpływu na przebieg ciąży, rozwój zarodka i/lub płodu, przebieg porodu lub rozwój pourodzeniowy. Mała ilość paroksetyny jest wydzielana do mleka kobiecego. W opublikowanych badaniach stężenie paroksetyny w surowicy niemowląt karmionych piersią było niewykrywalne (<2 ng/ml) lub bardzo małe (<4 ng/ml). U tych niemowląt nie obserwowano objawów działania leku. Ponieważ nie przewiduje się wpływu na dziecko, można rozpatrywać karmienie piersią. Badania kliniczne na zwierzętach wykazały, że paroksetyna może wpływać na jakość spermy. Wyniki badań in vitro ludzkiego materiału genetycznego mogą sugerować pewien wpływ na jakość spermy, jednak w oparciu o doniesienia o działaniach niepożądanych u ludzi, w przypadku niektórych leków z grupy SSRI (w tym paroksetyny) wydaje się, że efekt ten może być odwracalny. Do tej pory nie obserwowano wpływu na płodność u ludzi.
Działania niepożądane
Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (niezbyt często) nieprawidłowe krwawienie, przeważnie w obrębie skóry i błon śluzowych (w tym wybroczyny oraz krwawienia z dróg rodnych); (bardzo rzadko) trombocytopenia. Zaburzenia układu immunologicznego: (bardzo rzadko) ciężkie i potencjalnie śmiertelne reakcje alergiczne (w tym reakcje anafilaktyczne i obrzęk naczynioruchowy). Zaburzenia endokrynologiczne: (bardzo rzadko) zespół niewłaściwego wydzielania hormonu antydiuretycznego (ang. SIADH). Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (często) wzrost poziomu cholesterolu, zmniejszenie apetytu; (niezbyt często) u pacjentów z cukrzycą odnotowano zaburzenia kontroli glikemii; (rzadko) hiponatremia. Hiponatremia obserwowana była przeważnie u osób w podeszłym wieku i czasami związana była z zespołem niewłaściwego wydzielania hormonu antydiuretycznego (SIADH). Zaburzenia psychiczne: (często) senność, bezsenność, pobudzenie, nietypowe sny (w tym koszmary senne); (niezbyt często) splątanie, omamy; (rzadko) mania, pobudzenie, lęk, depersonalizacja, napady paniki, akatyzja; (nieznana) myśli samobójcze i zachowania samobójcze - podczas leczenia paroksetyną lub we wczesnym okresie po przerwaniu leczenia donoszono o przypadkach wyobrażeń i zachowań samobójczych agresja - przypadki agresji odnotowano podczas stosowania po wprowadzeniu produktów do obrotu. Objawy te mogą być także spowodowane chorobą podstawową. Zaburzenia układu nerwowego: (często) zawroty głowy, drżenie, ból głowy, zaburzenia koncentracji; (niezbyt często) objawy pozapiramidowe; (rzadko) drgawki, zespół niespokojnych nóg (ang. RLS); (bardzo rzadko) zespół serotoninowy (objawy mogą obejmować: pobudzenie, splątanie, pocenie się, omamy, hiperrefleksję, mioklonie, dreszcze, tachykardię i drżenie). Doniesienia o objawach pozapiramidowych obejmujących dystonie ustno-twarzowe otrzymywano niekiedy od pacjentów ze współistniejącymi chorobami narządu ruchu lub od pacjentów, którzy stosowali leki neuroleptyczne. Zaburzenia oka: (często) niewyraźne widzenie; (niezbyt często) rozszerzenie źrenic; (bardzo rzadko) ostra jaskra. Zaburzenia ucha i błędnika: (nieznana) szumy uszne. Zaburzenia serca: (niezbyt często) tachykardia zatokowa; (rzadko) bradykardia. Zaburzenia naczyniowe: (niezbyt często) przemijające podwyższenie lub obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, hipotonia ortostatyczna. Przemijające podwyższenie lub obniżenie ciśnienia tętniczego krwi zgłaszano po leczeniu paroksetyną, zazwyczaj u pacjentów z wcześniej istniejącym nadciśnieniem lub lękiem. Zaburzenia oddechowe, klatki piersiowej i śródpiersia: (często) ziewanie. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) nudności; (często) zaparcia, biegunka, wymioty, suchość błony śluzowej jamy ustnej; (bardzo rzadko) krwawienia z przewodu pokarmowego. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (rzadko) zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych; (bardzo rzadko) zaburzenia czynności wątroby (takie jak zapalenie wątroby, czasami związane z żółtaczką i/lub niewydolnością wątroby). Zgłaszano występowanie zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych. Po wprowadzeniu leku do obrotu doniesienia o zaburzeniach czynności wątroby (takich jak zapalenie wątroby, czasami związane z żółtaczką i/lub niewydolnością wątroby) otrzymywano bardzo rzadko. W przypadku długotrwałego zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych należy rozważyć odstawienie paroksetyny. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) pocenie się; (niezbyt często) wysypka, świąd; (bardzo rzadko) ciężkie skórne działania niepożądane (w tym rumień wielopostaciowy, zespół Stevens-Johnsona i toksyczna martwica naskórka), pokrzywka, nadwrażliwość na światło. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (niezbyt często) zatrzymanie moczu, nietrzymanie moczu. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (bardzo często) zaburzenia czynności płciowych; (rzadko) hiperprolaktynemia/mlekotok, zaburzenia miesiączkowania (w tym krwotoczna miesiączka, nieprawidłowe krwawienie z macicy, brak miesiączki, opóźniona miesiączka i nieregularna miesiączka); (bardzo rzadko) priapizm. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (rzadko) ból stawów, ból mięśni. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) osłabienie, zwiększenie masy ciała; (bardzo rzadko) obrzęki obwodowe. Efekt klasy. Badania epidemiologiczne, prowadzone głównie u pacjentów w wieku 50 lat i starszych, wskazują na zwiększone ryzyko złamań kości u pacjentów przyjmujących leki z grupy SSRI i trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych TLPD. Nie jest znany mechanizm prowadzący do tego ryzyka. OBJAWY OBSERWOWANE PODCZAS ODSTAWIANIA PAROKSETYNY: (często) zawroty głowy, zaburzenia czucia, zaburzenia snu, lęk, ból głowy; (niezbyt często) pobudzenie, nudności, drżenie, stany splątania, pocenie się, chwiejność emocjonalna, zaburzenia wzroku, palpitacje, biegunka, drażliwość. Przerwanie leczenia paroksetyną (zwłaszcza nagłe) zwykle prowadzi do wystąpienia objawów odstawiennych. Zgłaszane były zawroty głowy, zaburzenia czucia (w tym parestezje, uczucie przechodzenia prądu, szumy uszne), zaburzenia snu (w tym intensywne marzenia senne), pobudzenie lub lęk, nudności, drżenie, stany splątania, pocenie się, ból głowy, biegunka, palpitacje, chwiejność emocjonalna, drażliwość i zaburzenia wzroku. Zwykle dolegliwości te są łagodne do umiarkowanych i ustępują samoistnie. Jednak u części pacjentów mogą być ciężkie i/lub przedłużone. Dlatego zaleca się, aby w przypadkach, gdy nie jest konieczne dalsze leczenie paroksetyną, lek odstawiać stopniowo poprzez zmniejszanie dawek. OBJAWY NIEPOŻĄDANE OPISANE NA PODSTAWIE BADAŃ KLINICZNYCH PRZEPROWADZONYCH U DZIECI I MŁODZIEŻY. Obserwowano następujące objawy niepożądane: Nasilenie zachowań związanych z samobójstwem (w tym próby samobójcze i myśli samobójcze), samouszkodzenia i zwiększoną wrogość. Myśli i próby samobójcze obserwowano głównie w badaniach klinicznych przeprowadzonych u młodzieży z epizodem depresyjnym. Zwiększona wrogość występowała zwłaszcza wśród dzieci z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi, szczególnie wśród młodszych dzieci w wieku poniżej 12 lat. Dodatkowe obserwowane objawy to: zmniejszenie apetytu, drżenie, pocenie się, hiperkineza, pobudzenie, chwiejność emocjonalna (w tym płaczliwość i wahania nastroju), działania niepożądane związane z krwawieniem głównie w obrębie skóry i błon śluzowych. Zdarzenia obserwowane po odstawieniu/zmniejszeniu dawki paroksetyny: chwiejność emocjonalna (w tym płaczliwość, wahania nastroju, samookaleczenia, myśli samobójcze i próby samobójcze), nerwowość, zawroty głowy, nudności i ból brzucha.
Przedawkowanie
Dostępne dane dotyczące przedawkowania świadczą o szerokim marginesie bezpieczeństwa paroksetyny. W wyniku przedawkowania paroksetyny stwierdzano: wymioty, rozszerzenie źrenic, gorączkę, zmiany ciśnienia tętniczego krwi, bóle głowy, mimowolne skurcze mięśni. Objawy przedawkowania po zażyciu do 2000 mg paroksetyny ustępowały bez poważnych następstw. Śpiączka i zmiany w EKG występowały rzadko, a zgony opisywane były bardzo rzadko i zwykle wówczas, gdy paroksetyna przyjęta była jednocześnie z innymi lekami psychotropowymi, z alkoholem lub bez alkoholu. Nie jest znana specyficzna odtrutka. W przypadku przedawkowania należy prowadzić leczenie zgodne z ogólnie przyjętymi zasadami postępowania po przedawkowaniu innych leków przeciwdepresyjnych. Należy opróżnić żołądek poprzez wywołanie wymiotów, płukanie lub zastosowanie obu tych metod. Po opróżnieniu żołądka można podać 20-30 g węgla aktywowanego co 4-6 h, w ciągu pierwszych 24 h po zażyciu leku. Wskazane jest stosowanie leczenia podtrzymującego z wnikliwą obserwacją pacjenta i monitorowaniem podstawowych czynności życiowych.
Działanie
Paroksetyna jest silnym i selektywnie działającym inhibitorem wychwytu zwrotnego 5-hydroksytryptaminy (5-HT, serotoniny). Uważa się, że przeciwdepresyjne działanie paroksetyny oraz skuteczność w leczeniu zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, fobii społecznej, zespołu lęku uogólnionego, zespołu stresu pourazowego oraz lęku napadowego jest związane z wybiórczym hamowaniem wychwytu zwrotnego serotoniny w neuronach mózgu. Pod względem budowy chemicznej paroksetyna nie należy do grupy trójpierścieniowych, czteropierścieniowych oraz innych dostępnych leków przeciwdepresyjnych. Paroksetyna ma niewielkie powinowactwo do receptorów cholinergicznych typu muskarynowego, a badania na zwierzętach wykazały jej słabe właściwości przeciwcholinergiczne. Zgodnie z wybiórczym działaniem, badania in vitro wykazały, że w odróżnieniu od trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, paroksetyna ma niewielkie powinowactwo do receptorów: adrenergicznych α1, α2 i β, dopaminergicznych (D2), serotoninergicznych 5-HT1, 5-HT2 i histaminergicznych (H1). Ten brak interakcji z receptorami postsynaptycznymi in vitro potwierdziły badania in vivo, które wykazały, że paroksetyna nie wpływa hamująco na OUN i nie ma właściwości hipotensyjnych.
Skład
1 tabl. zawiera 20 mg paroksetyny (w postaci paroksetyny chlorowodorku bezwodnego).
Alkohol
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria C
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria C
Wykaz B
