Wskazania
Leczenie raka piersi.
Dawkowanie
Dorośli w tym pacjentki w podeszłym wieku. Zalecana dawka tamoksyfenu wynosi 20-40 mg/dobę, podawanych w dawkach podzielonych 2x/dobę lub jako 1 dawka raz/dobę. We wczesnym stadium choroby, obecnie rekomenduje się leczenie nie krótsze niż 5 lat. Należy określić optymalną długość leczenia. Dzieci. Nie zaleca się stosowania produktu u dzieci, ponieważ nie ustalono bezpieczeństwa i skuteczności stosowania w tej grupie wiekowej.
Przeciwwskazania
Nie wolno stosować produktu w czasie ciąży. Zanotowano nieliczne przypadki poronień spontanicznych, wad płodów oraz zgonów płodów po zastosowaniu produktu. Nie ustalono związku przyczynowego tych zmian ze stosowaniem tamoksyfenu. Produktu nie należy stosować u pacjentek ze stwierdzoną nadwrażliwością na tamoksyfen lub którąkolwiek substancję pomocniczą produktu.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Podczas stosowania tamoksyfenu u niektórych pacjentek przed menopauzą dochodzi do zahamowania miesiączkowania. Podczas leczenia tamoksyfenem obserwowano zwiększenie częstości występowania zmian w błonie śluzowej macicy, takich jak przerost, polipy, rak. Obserwowano również zwiększenie częstości występowania mięsaków macicy (głównie złośliwych guzów mieszanych mezodermalnych). Mechanizm powstawania tych zmian nie jest znany. Prawdopodobnie są one skutkiem działania tamoksyfenu podobnego do działania estrogenów. Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentek, które były uprzednio leczone tamoksyfenem i podczas leczenia występowały u nich działania niepożądane ze strony układu rozrodczego zwłaszcza krwawienia z dróg rodnych, zaburzenia miesiączkowania, upławy, bóle i/lub uczucie ciężkości w dole brzucha. Jeżeli podczas ponownego leczenia tamoksyfenem wystąpią podobne objawy należy niezwłocznie rozpocząć postępowanie diagnostyczne. Podczas badań klinicznych obserwowano u pacjentek leczonych tamoksyfenem z powodu raka piersi występowanie pierwotnych nowotworów innych niż nowotwór drugiej piersi lub błony śluzowej macicy. Nie ustalono związku przyczynowo skutkowego między występowaniem tych nowotworów a podawaniem tamoksyfenu. Znaczenie kliniczne tych obserwacji nie jest jasne. W opóźnionej mikrochirurgicznej rekonstrukcji piersi przyjmowanie produktu leczniczego może zwiększać ryzyko powikłań w obrębie przeszczepionych mikronaczyniowych płatów tkanek własnych. Ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej było 2-3krotnie większe u zdrowych ochotniczek zażywających tamoksyfen. U pacjentek z rakiem piersi należy przeprowadzić szczegółowy wywiad, w tym również wywiad rodzinny, dotyczący występowania żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Jeżeli u pacjentki występują czynniki sprzyjające występowaniu zaburzeń zakrzepowo-zatorowych, należy przeprowadzić szczegółowe badania w celu potwierdzenia czynników ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Decyzja o zastosowaniu tamoksyfenu powinna być podjęta na podstawie oceny ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej i korzyści wynikających z leczenia. U niektórych pacjentek uzasadnione może być zastosowanie jednoczesne tamoksyfenu i profilaktyki przeciwzakrzepowej. Dodatkowo ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej zwiększa się wraz z wiekiem, w przypadku znacznej otyłości oraz w przypadku występowania innych czynników ryzyka tej choroby. U wszystkich pacjentek, należy rozważyć ryzyko i korzyści wynikające z leczenia tamoksyfenem przed jego zastosowaniem. U pacjentek z rakiem piersi, ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej jest większe również w przypadku jednoczesnego stosowania chemioterapii. U niektórych pacjentek z rakiem piersi, u których stwierdzono wiele czynników ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, uzasadnione może być zastosowanie długookresowej profilaktyki przeciwzakrzepowej. U pacjentek z rakiem piersi, leczenie tamoksyfenem może zostać przerwane tylko, jeżeli ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej znacząco przewyższa ryzyko związane z przerwaniem leczenia. U wszystkich pacjentek należy stosować odpowiednią profilaktykę przeciwzakrzepową. Podczas hospitalizacji należy stosować pończochy przeciwzakrzepowe, wczesne uruchamianie pacjentki (jeżeli jest to możliwe) oraz leczenie przeciwzakrzepowe. Jeżeli u pacjentki wystąpią objawy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, leczenie tamoksyfenem należy natychmiast przerwać i rozpocząć odpowiednie postępowanie przeciwzakrzepowe. Decyzję o ponownym zastosowaniu tamoksyfenu u pacjentek z rakiem piersi należy podjąć, biorąc pod uwagę ryzyko zarówno związane z jego stosowaniem jak i brakiem leczenia tamoksyfenem. U niektórych pacjentek uzasadnione może być jednoczesne stosowanie tamoksyfenu i profilaktyki przeciwzakrzepowej. Należy poinformować pacjentkę, aby w przypadku zaobserwowania objawów żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej natychmiast skontaktowała się z lekarzem. Produkt zawiera laktozę. Lek nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Produkt zawiera dwutlenek tytanu. Może on wywoływać problem u niewielkiej liczby osób, które są wrażliwe na ten składnik. Dane literaturowe wykazują, że u osób słabo metabolizujących z udziałem CYP2D6, występuje obniżone stężenie endoksyfenu, jednego z najważniejszych aktywnych metabolitów tamoksyfenu. Jednoczesne stosowanie leków hamujących działanie izoenzymu CYP2D6 może prowadzić do zmniejszenia stężenia aktywnego metabolitu, endoksyfenu. Dlatego też podczas stosowania tamoksyfenu należy w miarę możliwości unikać jednoczesnego stosowania potencjalnych inhibitorów izoenzymu CYP2D6 (np. paroksetyny, fluoksetyny, chinidyny, cynakalcetu lub bupropionu). Jest mało prawdopodobne, aby produkt miał wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Jednak, w związku ze zgłaszanym uczuciem zmęczenia po zastosowaniu produktu, należy zachować ostrożność, podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn, gdy takie objawy utrzymują się.
Interakcje
Podczas jednoczesnego stosowania tamoksyfenu i leków przeciwzakrzepowych z grupy pochodnych kumaryny może zwiększyć się działanie przeciwzakrzepowe. Zaleca się kontrolowanie parametrów układu krzepnięcia u pacjentów leczonych jednocześnie tymi lekami. Podczas jednoczesnego stosowania produktu i leków cytotoksycznych występuje zwiększone ryzyko powikłań zatorowo-zakrzepowych. W związku ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zespołu zakrzepowo-zatorowego w tej grupie pacjentek, należy rozważyć stosowanie profilaktyki przeciwzakrzepowej podczas chemioterapii. Zastosowanie tamoksyfenu w połączeniu z inhibitorem aromatazy (np. anastrozolem), podawanym jako leczenie uzupełniające, nie wykazało większej skuteczności terapii w porównaniu ze stosowaniem tamoksyfenu w monoterapii. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania tamoksyfenu i innych leków, które zwiększają aktywność enzymu CYP 3A4 układu enzymatycznego cytochromu P450 (np. ryfampicyny). Zwiększenie aktywności enzymu CYP 3A4, który bierze udział w metabolizmie tamoksyfenu, może spowodować zmniejszenia stężenia leku w surowicy. Nie wiadomo, czy zjawisko to ma znaczenie kliniczne. W literaturze opisano interakcje farmakokinetyczne z inhibitorami izoenzymu CYP2D6, wykazujące 65-75% zmniejszenie stężenia w osoczu jednej z najbardziej aktywnych form leku, 4-hydroksy-N-desmetylotamoksyfenu (endoksyfenu). Podczas jednoczesnego stosowania tamoksyfenu z lekami przeciwdepresyjnymi z grupy SSRI (np. paroksetyną), w niektórych badaniach zgłaszano zmniejszenie skuteczności tamoksyfenu. Ponieważ nie można wykluczyć zmniejszenia skuteczności tamoksyfenu, należy w miarę możliwości unikać jednoczesnego stosowania leku wraz potencjalnymi inhibitorami izoenzymu CYP2D6 (np. paroksetyną, fluoksetyną, chinidyną, cynakalcetem lub bupropionem).
Ciąża i laktacja
Nie wolno stosować tamoksyfenu u kobiet w ciąży. Zanotowano nieliczne przypadki poronień spontanicznych, wad płodów oraz zgonów płodów po zastosowaniu tamoksyfenu. Nie ustalono związku przyczynowego tych zmian ze stosowaniem tamoksyfenu. Badania przeprowadzone u szczurów, królików i małp nie wykazały teratogennego działania tamoksyfenu. W badaniach nad wpływem na rozwój układu rozrodczego u gryzoni tamoksyfen wykazywał podobne działanie jak estradiol, etynyloestradiol, klomifen i dietylostilbestrol (DES). Chociaż znaczenie kliniczne tych zmian nie jest ustalone, niektóre z nich, jak np. dysplazja gruczołów pochwy, były podobne do tych obserwowanych u młodych kobiet, które w życiu płodowym były poddane działaniu DES. U tych kobiet prawdopodobieństwo wystąpienia raka jasnokomórkowego szyjki macicy lub pochwy wynosiło 1/1000. Zanotowano nieliczne przypadki stosowania tamoksyfenu u kobiet w ciąży. U córek matek przyjmujących tamoksyfen w okresie ciąży nie obserwowano raka jasnokomórkowego szyjki macicy lub pochwy lub dysplazji gruczołów pochwy. Kobiety, które w okresie leczenia mogą zajść w ciążę, powinny stosować skuteczne metody antykoncepcji, inne niż hormonalne środki antykoncepcyjne. U pacjentek w okresie przed menopauzą należy wykluczyć ciążę przed rozpoczęciem leczenia tamoksyfenem. Pacjentka powinna być poinformowana o możliwości uszkodzenia płodu, jeśli ciąża wystąpi w okresie zażywania tamoksyfenu lub w ciągu dwóch miesięcy po zakończeniu leczenia. Brak danych dotyczących przenikania tamoksyfenu do mleka kobiet karmiących, dlatego należy unikać stosowania tamoksyfenu u tej grupy pacjentek. Decyzja o zaprzestaniu karmienia lub zaprzestaniu leczenia produktem leczniczym powinna zostać podjęta po uwzględnieniu korzyści dla matki wynikających z kontynuowania leczenia.
Działania niepożądane
Jeśli nie określono, następujące kategorie częstości występowania działań niepożądanych zostały ustalone w wyniku analizy działań niepożądanych zgłaszanych w dużym badaniu III fazy, przeprowadzonym przy udziale 9366 kobiet po menopauzie z operacyjnym rakiem piersi, leczonych przez 5 lat, i jeśli nie określono, nie wzięto pod uwagę częstości występowania w grupie porównawczej lub czy badacz uznał zdarzenie za powiązane z badanym lekiem. Działania niepożądane występujące po zastosowaniu tamoksyfenu wynikają albo z działania farmakologicznego leku, np. uderzenia gorąca, krwawienie z dróg rodnych, upławy, świąd sromu, przemijające nasilenie objawów choroby nowotworowej, albo z działania ogólnego, np. zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bóle głowy, rozkojarzenie oraz w bardzo rzadkich przypadkach zatrzymanie płynów w ustroju i łysienie. Zaburzenia żołądka i jelit: (bardzo często) nudności; (często) wymioty, biegunka, zaparcia; (niezbyt często) zapalenie trzustki. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (bardzo często) zatrzymanie płynów w ustroju; (niezbyt często) zwiększenie stężenia wapnia w surowicy (u pacjentek z przerzutami do kości). Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (bardzo często) krwawienie z drug płodnych, upławy; (często) świąd sromu, endometrioza, w tym hiperplazja i polipy; (rzadko) endometrioza, torbielowate obrzęki jajników, polipy pochwy, powiększenie guza. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (bardzo często) wysypki skórne; (często) łysienie; (rzadko) obrzęk naczynioruchowy, choroba Stevens-Johnsona, zapalenie naczyń skórnych, pęcherzyca, rumień wielopostaciowy; (bardzo rzadko) skórny toczeń rumieniowaty. Zaburzenia naczyniowe: (bardzo często) uderzenia gorąca. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (bardzo często) zmęczenie. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (często) anemia; (niezbyt często) trombocytopenia, leukopenia; (rzadko) neutropenia, agranulocytoza. Zaburzenia oka: (często) zaćma, retinopatia; (niezbyt często) zaburzenia widzenia; (rzadko) zmiany rogówki, neuropatia. Zaburzenia układu immunologicznego: (często) reakcje nadwrażliwości. Badania diagnostyczne: (rzadko) zwiększenie stężenia triglicerydów. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (często) kurcze mięśni nóg, ból mięśni. Nowotwory łagodne, złośliwe i nieokreślone: (często) włókniakomięśniaki macicy; (niezbyt często) rak endometrium. Zaburzenia układu nerwowego: (często) incydenty niedokrwienia mózgu, bóle głowy, zamroczenia, zaburzenia czucia, w tym parestezje i zaburzenia smaku; (rzadko) zapalenie nerwu wzrokowego. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (często) zmiany aktywności enzymów wątroby, stłuszczenie wątroby; (niezbyt często) marskość wątroby; (rzadko) zapalenie wątroby, zastój żółci, niewydolność wątroby, uszkodzenie komórek wątroby, martwica wątroby. Procedury medyczne i chirurgiczne: (często) incydenty zakrzepowe, w tym zakrzepica żył głębokich, zakrzepica naczyń drobnych i zator tętnicy płucnej. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (niezbyt często) śródmiąższowe zapalenie płuc. Nowotwory łagodne, złośliwe i nieokreślone (w tym torbiele i polipy): (rzadko) mięsaki macicy (głównie złośliwe guzy mieszane mezodermalne). Zaburzenia układu nerwowego: (rzadko) zapalenie nerwu wzrokowego. Wady wrodzone, choroby rodzinne i genetyczne: (bardzo rzadko) wady wrodzone, choroby rodzinne i genetyczne. Urazy, zatrucia i powikłania po zabiegach: (bardzo rzadko) nawrót objawów popromiennych. Jeśli działania niepożądane są ciężkie, zmniejszenie dawki leku (do dawki nie mniejszej niż 20 mg/dobę) może spowodować zmniejszenie ich nasilenia. Jeżeli pomimo zmniejszenia dawki leku nasilenie działań niepożądanych nie zmienia się, konieczne może być odstawienie leku. Opisywano występowanie wysypek skórnych (w tym rzadkie przypadki rumienia wielopostaciowego, choroby Stevens-Johnsona, zapalenia naczyń skórnych i pęcherzycy) oraz często reakcji nadwrażliwości, również w postaci obrzęku naczynioruchowego. Niezbyt często u pacjentek ze stwierdzonymi przerzutami do kości, w początkowym okresie leczenia rozwijała się hiperkalcemia (zwiększenie stężenia wapnia w surowicy). U pacjentek leczonych produktem opisano również zaburzenia widzenia, w tym rzadko zmiany w rogówce a często retinopatię. Podczas stosowania produktu często obserwowano przypadki zaćmy. U pacjentów leczonych tamoksyfenem stwierdzano także neuropatię i zapalenie nerwu wzrokowego, a w niewielkiej liczbie przypadków wystąpiła ślepota. Wśród pacjentów przyjmujących produkt często obserwowano zaburzenia czucia (w tym parestezje i zaburzenia smaku). Opisywano przypadki występowania włókniaków macicy, endometriozy i innych zmian w błonie śluzowej macicy, tj. hiperplazji i polipów. Podczas leczenia tamoksyfenem obserwowano zmniejszenie liczby płytek krwi do 80000-90000 komórek/mm3. W pojedynczych przypadkach liczba ta była mniejsza. Po zastosowaniu produktu obserwowano występowanie leukopenii, czasami z towarzyszącą jej niedokrwistością i/lub trombocytopenią. Rzadko obserwowano wystąpienie neutropenii, niekiedy o ciężkim przebiegu oraz bardzo rzadkie przypadki agranulocytozy. Często podczas leczenia tamoksyfenem obserwowano incydenty niedokrwienia mózgu i zdarzenia zakrzepowo-zatorowe, w tym przypadki zakrzepicy żył głębokich, zakrzepicy naczyń drobnych i zatorowości płucnej. Jeśli produkt stosowany jest w skojarzeniu z lekami cytotoksycznymi, istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych. U pacjentek leczonych produktem często zgłaszano skurcze mięśni nóg i bóle mięśni. Obserwowano niezbyt często opisywano przypadki wystąpienia śródmiąższowego zapalenia płuc. Podczas stosowania produktu obserwowano zmiany aktywności enzymów wątrobowych oraz inne ciężkie zaburzenia czynności wątroby, w niektórych przypadkach zakończone zgonem, w tym stłuszczenie wątroby, zastój żółci i zapalenie wątroby niewydolność wątroby, marskość wątroby i uszkodzenie komórek wątroby (w tym martwica wątroby). Często zastosowanie produktu może być związane ze zwiększeniem stężeń triglicerydów w surowicy, w niektórych przypadkach występującym jednocześnie z zapaleniem trzustki. U kobiet przyjmujących produkt rzadko obserwowano wystąpienie torbielowatych obrzęków jajników. Rzadko obserwowano występowanie polipów pochwowych u kobiet stosujących produkt. Bardzo często zgłaszano uczucie zmęczenia przez pacjentów przyjmujących produkt. Podczas leczenia produktem niezbyt często zgłaszano przypadki raka błony śluzowej macicy oraz rzadkie przypadki mięsaków macicy (głównie złośliwych guzów mieszanych mezodermalnych). Bardzo rzadko podczas stosowania leku raportowano o wystąpieniu skórnego tocznia rumieniowatego. U pacjentów otrzymujących lek bardzo rzadko obserwowano późną porfirię skórną.
Przedawkowanie
Po przedawkowaniu produktu można oczekiwać nasilenia działań niepożądanych związanych z farmakologicznym działaniem leku. W doświadczeniach na zwierzętach po zastosowaniu dawek dobowych 100-200-krotnie większych od zalecanych obserwowano wystąpienie działań charakterystycznych dla estrogenów. Zanotowano doniesienia w literaturze, że produkt podany w kilkakrotnie większej dawce od zalecanej może spowodować wydłużenie odstępu QT w wykresie EKG. Nie ma specyficznej odtrutki dla tamoksyfenu. Po przedawkowaniu należy zastosować leczenie objawowe.
Działanie
Produkt jest niesteroidową pochodną trifenyloetylenu, wykazującą szerokie spektrum działań farmakologicznych jako antagonista lub agonista estrogenów zależnie od tkanki. U pacjentek z rakiem piersi, na poziomie guza, tamoksyfen działa przede wszystkim jako antyestrogen, zapobiegając wiązaniu się estrogenów z receptorem estrogenowym. U pacjentek ze stwierdzoną lub nieznaną obecnością receptora estrogenowego w guzie, wspomagająca terapia tamoksifenem wykazała znaczącą redukcję wznowień nowotworu i wydłużenie 10-letniej przeżywalności, osiągając znacząco lepsze efekty podczas 5-letniego leczenia w porównaniu z 1-2-letnią terapią. Korzyści te występują w dużym stopniu nie zależnie od wieku, menopauzy, dawki tamoksyfenu i dodatkowej chemioterapii. W badaniach klinicznych wykazano, iż u kobiet po menopauzie tamoksyfen prowadzi do zmniejszenia stężenia cholesterolu całkowitego oraz lipoprotein o małej gęstości (LDL) o 10-20%. Tamoksyfen nie zmniejsza wysycenia mineralnego kości u kobiet po menopauzie.
Skład
1 tabl. powl. produktu zawiera 20 mg tamoksyfenu w postaci cytrynianu tamoksyfenu - 30,4 mg.
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria D
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria D
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria D
Wykaz B
Upośledza !
