Wskazania
Flumazenil jest wskazany do całkowitego lub częściowego znoszenia sedatywnego działania benzodiazepin. Może być stosowany w anestezjologii i intensywnej terapii w następujących sytuacjach klinicznych. W anestezjologii. Wyprowadzanie hospitalizowanych pacjentów ze znieczulenia ogólnego wywołanego i/lub podtrzymywanego benzodiazepinami, znoszenie sedatywnego działania benzodiazepin stosowanych w związku z krótkotrwałymi zabiegami diagnostycznymi i terapeutycznymi u pacjentów leczonych w warunkach ambulatoryjnych i szpitalnych, u dzieci w wieku powyżej 1 rż w celu odwrócenia sedacji wywołanej benzodiazepinami. W intensywnej terapii. Wybiórcze znoszenie ośrodkowego działania benzodiazepin w celu przywrócenia spontanicznej czynności oddechowej, w diagnostyce i leczeniu zatruć lub przedawkowań wywołanych tylko lub głównie benzodiazepinami.
Dawkowanie
Dorośli. W anestezjologii. Zalecana dawka początkowa wynosi 0,2 mg podawana dożylnie w ciągu 15 sekund. Jeśli nie uzyskano pożądanego stanu świadomości pacjenta w ciągu 60 sekund, może być podana kolejna dawka 0,1 mg i powtarzana w odstępach co 60 sekund, do całkowitej maksymalnej dawki 1 mg. Zwykle wymagana dawka flumazenilu wynosi od 0,3 mg do 0,6 mg, ale może się różnić w zależności od indywidualnych cech pacjenta oraz rodzaju zastosowanych benzodiazepin. Intensywna terapia. Zalecana dawka początkowa wynosi 0,3 mg, podawana dożylnie w ciągu 15 sekund. Jeśli nie uzyskano pożądanego stanu świadomości pacjenta w ciągu 60 sekund, może być podana kolejna dawka 0,1 mg i powtarzana w odstępach co 60 sekund, do całkowitej dawki 2 mg lub do momentu wybudzenia się pacjenta. W przypadku nawracającej senności można zastosować kolejne wstrzyknięcie (bolus). Wykazano również skuteczność infuzji dożylnej w dawce 0,1-0,4 mg/h. Wielkość dawki oraz szybkość infuzji należy ustalić indywidualnie w celu osiągnięcia pożądanego stanu wybudzenia pacjenta. Jeżeli po zastosowaniu powtarzanych dawek flumazenilu nie następuje istotna poprawa świadomości lub czynności oddechowej pacjenta, należy rozważyć, że przyczyną zatrucia nie jest działanie benzodiazepin. Infuzję należy przerywać co 6 h w celu sprawdzenia czy nastąpił nawrót sedacji. Aby uniknąć wystąpienia objawów odstawienia, u pacjentów długo leczonych dużymi dawkami benzodiazepin na oddziałach intensywnej terapii, dawkowanie flumazenilu należy dostosować indywidualnie i podawać go w powolnym wstrzyknięciu. Pacjenci w podeszłym wieku. Brak danych dotyczących stosowania flumazenilu u pacjentów w podeszłym wieku, jednak należy wziąć pod uwagę, że jest to zazwyczaj populacja bardziej wrażliwa na działanie produktów leczniczych i powinna być traktowana z ostrożnością. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby zaleca się ostrożne dostosowywanie dawki produktu leczniczego, ponieważ flumazenil jest metabolizowany głównie w wątrobie. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek nie ma konieczności dostosowania dawki produktu leczniczego. Dzieci. Dzieci w wieku powyżej 1 rż. W celu odwrócenia sedacji z zachowaniem świadomości wywołanej benzodiazepinami u dzieci w wieku powyżej 1 rż, zalecana dawka początkowa, podawana dożylnie w ciągu 15 sekund, wynosi 0,01 mg/kg mc. (do 0,2 mg). Jeżeli po 45-sekundowym okresie oczekiwania nie uzyskano pożądanego stanu świadomości pacjenta, można wówczas podać we wstrzyknięciu kolejną dawkę 0,01 mg/kg mc. (do 0,2 mg) i, jeśli potrzeba, powtarzać ją w odstępach co 60 sekund (maks. 4 razy), do całkowitej maks. dawki 0,05 mg/kg mc. lub 1 mg, w zależności od tego, która dawka jest mniejsza. Dawkę należy dostosowywać w zależności od odpowiedzi pacjenta na leczenie. Brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności powtarzanego podawania flumazenilu dzieciom w celu zniesienia sedacji. Dzieci w wieku poniżej 1 rż. Brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania flumazenilu u dzieci w wieku poniżej 1 rż. Dlatego też, w tej grupie pacjentów produkt leczniczy należy podawać jedynie wówczas, gdy potencjalna korzyść z jego stosowania jest większa niż potencjalne ryzyko.
Uwagi
Flumazenil powinien być podawany dożylnie przez anestezjologa lub innego lekarza doświadczonego w anestezjologii. Flumazenil może być podawany w infuzji. Flumazenil może być stosowany jednocześnie z innym postępowaniem reanimacyjnym. Instrukcja dotycząca rozcieńczania produktu leczniczego przed podaniem, patrz ChPL.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na flumazenil lub na którąkolwiek substancję pomocniczą, stosowanie u pacjentów otrzymujących benzodiazepiny w celu kontroli stanu potencjalnie zagrażającego życiu (np. kontroli ciśnienia wewnątrzczaszkowego lub w stanie padaczkowym), mieszane zatrucie benzodiazepinami i trójpierścieniowymi i/lub czteropierścieniowymi przeciwdepresyjnymi produktami leczniczymi; działanie toksyczne przeciwdepresyjnych produktów leczniczych może być maskowane przez wpływ benzodiazepin. Nie należy stosować flumazenilu w celu zniesienia działania benzodiazepin, jeśli występują objawy ciężkiego zatrucia ze strony układu autonomicznego (antycholinergiczne), objawy neurologiczne (zaburzenia motoryczne) lub objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego spowodowane ciężkim zatruciem trójpierścieniowymi i/lub czteropierścieniowymi przeciwdepresyjnymi produktami leczniczymi.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Stosowanie u dzieci w innych wskazaniach niż odwrócenie sedacji z zachowaniem świadomości nie jest wskazane z uwagi na brak badań kontrolowanych. Pacjent powinien pozostawać pod ścisłą obserwacją przez odpowiedni czas (EKG, tętno, oksymetria, reakcja na bodźce oraz inne oznaki życia takie jak: akcja serca, liczba oddechów na minutę, ciśnienie krwi). Flumazenil wybiórczo odwraca działanie benzodiazepin. Jeżeli pacjent nie budzi się, trzeba wziąć pod uwagę inną przyczynę. Podczas stosowania w anestezjologii pod koniec operacji, nie należy podawać flumazenilu do czasu pełnego zniesienia obwodowego działania zwiotczającego mięśnie. Ponieważ czas działania flumazenilu jest zwykle krótszy niż benzodiazepin i sedacja może wystąpić ponownie, pacjent powinien pozostawać pod stałą obserwacją, najlepiej na oddziale intensywnej terapii, do momentu ustąpienia działania flumazenilu. U pacjentów ze zwiększonym ryzykiem, należy wziąć pod uwagę korzyści wywołania sedacji za pomocą benzodiazepin i ryzyko związane z raptownym wybudzeniem. U pacjentów (np. z zaburzeniami pracy serca) zaleca się utrzymywanie stałego poziomu sedacji, a nie całkowite wybudzenie. Należy unikać wykonywania szybkich wstrzyknięć dużych dawek flumazenilu (większych niż 1 mg). U pacjentów, którzy stosowali duże dawki benzodiazepin i/lub stosowali benzodiazepiny długotrwale, a zakończenie leczenia nastąpiło w ciągu kilku tygodni poprzedzających podanie flumazenilu, szybkie podanie dawki 1 mg lub większej prowadziło do wystąpienia objawów odstawienia, takich jak: kołatanie serca, pobudzenie, lęk, chwiejność emocjonalna, jak również umiarkowane splątanie i zaburzenia zmysłów. U pacjentów z dużym nasileniem lęku w okresie przedoperacyjnym oraz u pacjentów z przewlekłymi lub sporadycznymi stanami lękowymi w wywiadzie, dawki flumazenilu muszą być dostosowywane indywidualnie. Należy brać pod uwagę odczuwanie bólu w okresie pooperacyjnym. Zalecane jest utrzymywanie umiarkowanego poziomu sedacji, u pacjentów leczonych długotrwale dużymi dawkami benzodiazepin, korzyści płynące z zastosowania flumazenilu powinny przeważać nad ryzykiem wystąpienia objawów odstawiennych. NL/H/0639/001/IB/0114. Jeżeli pomimo zastosowania odpowiednich dawek produktu leczniczego wystąpią objawy odstawienia, należy podać w powolnym dożylnym wstrzyknięciu indywidualnie dobraną dawkę 5 mg diazepamu lub 5 mg midazolamu, pacjentów, którzy otrzymywali flumazenil w celu zniesienia działania sedacyjnego benzodiazepin, należy obserwować w kierunku nawrotu sedacji, zaburzeń oddychania oraz pozostałych objawów działania benzodiazepin tak długo, jak utrzymuje się działanie zastosowanej benzodiazepiny. U pacjentów ze współistniejącymi zaburzeniami czynności wątroby efekty działania benzodiazepin (opisane powyżej) mogą utrzymywać się dłużej, dlatego może być konieczne wydłużenie okresu obserwacji tych pacjentów po podaniu flumazenilu. Z powodu ryzyka nawrotu sedacji oraz zapaści oddechowej, dzieci, u których stosowano do sedacji midazolam, muszą być obserwowane przez co najmniej 2 h od podania flumazenilu. W przypadku zastosowania innych benzodiazepin, czas obserwacji pacjenta musi być dostosowany do czasu ich oczekiwanego działania. Do czasu uzyskania wystarczających danych, flumazenilu nie należy stosować u dzieci w wieku 1 roku i młodszych, chyba że korzyści z terapii przeważają nad ryzykiem (zwłaszcza w przypadku niezamierzonego przedawkowania) związanym ze stosowaniem produktu leczniczego. U pacjentów z padaczką, leczonych długotrwale benzodiazepinami nie zaleca się podawania antagonisty. Chociaż flumazenil wywiera słabe wewnętrzne działanie przeciwdrgawkowe, to jednak przerwanie antagonizującego działania u pacjentów z padaczką może spowodować wystąpienie drgawek. U pacjentów z poważnym urazem mózgu i/lub nieustabilizowanym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym) otrzymujących flumazenil – w celu odwrócenia działania benzodiazepin - może rozwinąć się podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe. Nie zaleca się stosowania flumazenilu w leczeniu uzależnienia od benzodiazepin, jak również w leczeniu utrzymujących się objawów zespołu z odstawienia benzodiazepin. Donoszono o przypadkach napadów paniki wywołanych działaniem flumazenilu u pacjentów, u których takie zaburzenia występowały w przeszłości. Z powodu zwiększonej częstości występowania uzależnienia i tolerancji na benzodiazepiny wśród pacjentów uzależnionych od innych produktów leczniczych lub alkoholu, flumazenil należy stosować ostrożnie w tej grupie pacjentów. Flumazenil należy stosować ze szczególną ostrożnością w zatruciach mieszanych. W szczególności, gdy są to zatrucia benzodiazepinami i trójcyklicznymi przeciwdepresyjnymi produktami leczniczymi. W takich sytuacjach działania toksyczne trójcyklicznych przeciwdepresyjnych produktów leczniczych, takie jak drgawki, zaburzenia rytmu serca, łagodzone przez benzodiazepiny, mogą nasilać się po podaniu flumazenilu. Wydalanie flumazenilu może być spowolnione u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby. Produkt leczniczy zawiera ok. 3,7 mg sodu w 1 ml roztworu do wstrzykiwań. Należy to wziąć pod uwagę u pacjentów kontrolujących zawartość sodu w diecie. Pacjenci, którzy otrzymali flumazenil w celu zniesienia sedacyjnego działania benzodiazepin powinni być ostrzeżeni, aby przez co najmniej 24 h po podaniu flumazenilu nie prowadzili pojazdów, nie obsługiwali maszyn, ani nie wykonywali jakichkolwiek innych czynności wymagających sprawności fizycznej i umysłowej, ze względu na ryzyko powrotu działania benzodiazepin.
Interakcje
Flumazenil odwraca ośrodkowe działanie benzodiazepin w mechanizmie kompetycyjnej interakcji na poziomie receptora oraz działanie produktów leczniczych nie będących antagonistami benzodiazepiny, takich jak zopiklon, triazolopyridazyna i innych również działających poprzez receptor benzodiazepinowy. Flumazenil nie blokuje jednak tych produktów leczniczych, które nie działają w wyżej wymieniony sposób. Nie obserwowano interakcji z innymi produktami leczniczymi, działającymi hamująco na ośrodkowy układ nerwowy. Konieczne jest jednak zachowanie szczególnej ostrożności podczas stosowania flumazenilu w przypadkach niezamierzonego przedawkowania, ponieważ działanie toksyczne innych psychotropowych produktów leczniczych (zwłaszcza trójpierścieniowych przeciwdepresyjnych produktów leczniczych), przyjętych w tym samym czasie, może zwiększać się wraz ze zmniejszaniem się działania benzodiazepin. Właściwości farmakokinetyczne flumazenilu nie zmieniają się pod wpływem benzodiazepin, takich jak midazolam, flunitrazepam oraz lormetazepam. Flumazenil nie wpływa na właściwości farmakokinetyczne tych benzodiazepin. Nie stwierdzono interakcji farmakokinetycznych między flumazenilem i etanolem.
Ciąża i laktacja
Pomimo, że badania na zwierzętach nie wykazały działania toksycznego ani teratogennego na płód, możliwe ryzyko u ludzi związane ze stosowaniem flumazenilu w okresie ciąży nie zostało ustalone. Dlatego flumazenil należy stosować w okresie ciąży wyłącznie w przypadku, gdy spodziewane korzyści przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu. Brak danych dotyczących przenikania flumazenilu do mleka ludzkiego. Należy przerwać karmienie piersią na 24 h po podaniu flumazenilu. Stosowanie flumazenilu w okresie ciąży i podczas karmienia piersią nie jest przeciwwskazane w nagłych przypadkach. Badania na zwierzętach nie wykazały działania embriotoksycznego ani teratogennego.
Działania niepożądane
Zaburzenia układu immunologicznego: (często) reakcje alergiczne; (nieznana) reakcje nadwrażliwości, w tym reakcje anafilaktyczne. Zaburzenia psychiczne: (często) niepokój*, chwiejność emocjonalna, bezsenność, senność; (niezbyt często) strach*; (nieznana) objawy odstawienia: napady paniki, nietypowy płacz, pobudzenie, zachowania agresywne. Zaburzenia układu nerwowego: (często) zawroty głowy, bóle głowy, wzburzenie, drżenie, suchość w ustach, hiperwentylacja, zaburzenie mowy, parestezja; (niezbyt często) drgawki (u pacjentów z padaczką lub poważną niewydolnością wątroby, głównie pod wpływem długotrwałego leczenia benzodiazepinami lub w przypadku zatruć mieszanych). Zaburzenia ucha i błędnika: (niezbyt często) nieprawidłowe słyszenie. Zaburzenia oka: (często) diplopia (podwójne widzenie), zez (strabizm), wzmożone łzawienie. Zaburzenia serca: (często) palpitacje*; (niezbyt często) tachykardia lub bradykardia, ekstrasystolia. Zaburzenia naczyniowe: (często) zaczerwienienie skóry, niedociśnienie tętnicze, niedociśnienie ortostatyczne, przemijające zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi (podczas budzenia się). Zaburzenia oddechowe, klatki piersiowej i śródpiersia: (niezbyt często) duszność, kaszel, niedrożność nosa, ból w klatce piersiowej. Zaburzenie żołądka i jelit: (bardzo często) nudność (w okresie pooperacyjnym); (często) wymioty (po okresie pooperacyjnym), czkawka. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) pocenie się. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) uczucie zmęczenia, ból w miejscu wstrzyknięcia; (niezbyt często) dreszcze*. * po szybkim wstrzyknięciu, nie wymaga leczenia. Po szybkim wstrzyknięciu flumazenilu w dawce 1 mg lub większej lub w przypadku stosowania dużych dawek benzodiazepin i/lub w przypadku długotrwałego (przewlekłego) ich stosowania, flumazenil może powodować wystąpienie objawów odstawienia. Objawami tymi są: napięcie, pobudzenie, niepokój, chwiejność emocjonalna, jak również dezorientacja, zaburzenia zmysłów, omamy, drżenie i drgawki. Ogólnie, profil działań niepożądanych u dzieci jest podobny do działań niepożądanych obserwowanych u dorosłych pacjentów. Po zastosowaniu flumazenilu w celu zniesienia sedacji z zachowaniem świadomości odnotowywano: napady płaczu, pobudzenie oraz reakcje agresywne.
Przedawkowanie
Doświadczenia dotyczące ostrego przedawkowania flumazenilu u ludzi są ograniczone. Nawet przy dawce 100 mg podanej dożylnie nie obserwowano objawów przedawkowania. Nie jest znana specyficzna odtrutka. W sytuacji przedawkowania flumazenilu należy zastosować ogólne leczenie podtrzymujące, w tym obserwację stanu klinicznego pacjenta i monitorowanie czynności życiowych. W przypadku zatruć mieszanych, szczególnie z użyciem trójcyklicznych przeciwdepresyjnych produktów leczniczych, objawy toksycznego działania tych produktów leczniczych (takie jak drgawki, zaburzenia rytmu serca) mogą nasilić się w przypadku odwrócenia działania benzodiazepin przez flumazenil.
Działanie
Flumazenil jest imidazobenzodiazepiną, wybiórczym, kompetycyjnym inhibitorem substancji działających poprzez receptor benzodiazepinowy. Odnotowano, że flumazenil powoduje odwrócenie reakcji paradoksalnych wywołanych przez benzodiazepiny. Badania na zwierzętach potwierdzają, że działanie substancji nie działających poprzez receptor benzodiazepinowy (barbiturany, GABA-mimetyki oraz agoniści receptora adenozynowego) nie jest blokowane przez flumazenil. Nie–benzodiazepinowi agoniści, tacy jak cyklopirrolony (zopiklon) oraz triazolopyridazyna, są blokowani przez flumazenil. Działanie nasenno-uspokajające benzodiazepin jest natychmiast blokowane przez flumazenil w (ciągu 1-2 minut) po podaniu dożylnym. W zależności od różnicy czasu wydalania produktu leczniczego działającego agonistycznie i antagonistycznie skutki działania mogą powrócić po kilku godzinach. Flumazenil wywiera słabe, agonistyczne działanie przeciwdrgawkowe. U zwierząt długotrwale otrzymujących flumazenil obserwowano występowanie objawów zespołu z odstawienia, w tym drgawki.
Skład
1 ml zawiera 0,1 mg flumazenilu.