Wskazania
Doksycyklina jest wskazana w leczeniu następujących zakażeń u dorosłych i dzieci: łagodne, pozaszpitalne zapalenie płuc, w tym zakażenia wywołane przez następujące, nietypowe patogeny: Chlamydophila (dawniej: Chlamydia) pneumoniae; Mycoplasma pneumoniae oraz Chlamydophila (dawniej: Chlamydia) psittaci; zaostrzenie przewlekłego zapalenia oskrzeli; zakażenia układu moczowo-płciowego (choroby przenoszone drogą płciową) - zakażenia wywołane przez Chlamydia trachomatis, w tym niepowikłane zakażenia cewki moczowej, szyjki macicy oraz odbytu; nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej wywołane przez Ureaplasma urealyticum; doksycyklina jest wskazana również w leczeniu wrzodu miękkiego, ziarniniaka pachwinowego i ziarnicy wenerycznej oraz jako jeden z alternatywnych leków możliwych do stosowania w leczeniu rzeżączki i kiły; zakażenia skóry - trądzik pospolity, jeżeli istnieje konieczność zastosowania antybiotyku; zakażenia układu pokarmowego - w zakażeniach Entamoeba spp. jako leczenie wspomagające, cholera (Vibrio cholerae); borelioza; zakażenia narządu wzroku - zapalenie spojówek wywołane przez Chlamydia trachomatis; gorączka Q wywołana przez Coxiella burnetti; riketsjozy; inne zakażenia - dur powrotny (Borrelia recurrentis), dżuma (Yersinia pestis), tularemia (Francisella tularensis), bruceloza (Brucella spp.), wąglik (Bacillus anthracis), ornitoza (Chlamydia psittaci); leptospiroza; pastereloza; malaria wywołana przez Plasmodium falciparum oporne na chlorochinę; profilaktyka malarii. Tetracyklin nie należy stosować w zakażeniach Salmonella spp. Należy wziąć pod uwagę oficjalne wytyczne dotyczące właściwego stosowania leków przeciwbakteryjnych.
Dawkowanie
Zazwyczaj zalecane dawkowanie i częstość podawania doksycykliny są inne niż w przypadku pozostałych tetracyklin. Zastosowanie dawki większej niż zalecana może zwiększyć występowanie działań niepożądanych. Dorośli i młodzież (>12 lat do mniej niż 18 lat). Zazwyczaj stosowana dawka doksycykliny w leczeniu ostrych zakażeń u dorosłych i dzieci 12 lat do mniej niż 18 lat wynosi 200 mg w 1-szej dobie (jednorazowo lub w dawkach podzielonych), następnie stosuje się dawkę 100 mg/dobę. W leczeniu cięższych zakażeń należy podawać dawkę 200 mg/dobę przez cały okres leczenia. Dzieci od 8 lat do mniej niż 12 lat. Stosowanie doksycykliny w leczeniu ostrych zakażeń u dzieci w wieku od 8 lat do mniej niż 12 lat należy dokładnie rozważyć w sytuacjach, gdy inne leki nie są dostępne, prawdopodobnie nie będą skuteczne lub są przeciwwskazane. W takim przypadku, w leczeniu ostrych zakażeń, stosuje się następujące dawki. U dzieci o mc. 45 kg lub mniejszej: dawka początkowa wynosi 4,4 mg/kg m.c. (jednorazowo lub w 2 dawkach podzielonych), następnie stosuje się dawkę 2,2 mg/kg m.c. (jednorazowo lub w 2 dawkach podzielonych). W leczeniu cięższych zakażeń należy podawać dawkę do 4,4 mg/kg m.c. przez cały okres leczenia. U dzieci o mc. powyżej 45 kg należy podawać dawkę taką, jak u dorosłych. Stosując produkt leczniczy nie można uzyskać dawki mniejszej niż 100 mg. Należy zastosować inny, dostępny produkt leczniczy zawierający doksycyklinę. Dzieci od urodzenia do mniej niż 8 lat. Nie stosować doksycykliny u dzieci <8 lat z uwagi na ryzyko przebarwienia zębów. Czas trwania leczenia. Leczenie trwa zwykle 5-10 dni. Doksycyklinę należy podawać co najmniej 24-48 h po ustąpieniu objawów zakażenia i gorączki. W przypadku zakażeń wywołanych przez paciorkowce β-hemolizujące leczenie powinno trwać co najmniej 10 dni, aby zapobiec wystąpieniu ostrego zapalenia stawów lub kłębuszkowego zapalenia nerek. Zakażenia układu moczowo-płciowego. Niepowikłane zakażenia cewki moczowej, szyjki macicy oraz odbytu u dorosłych wywołane przez Chlamydia trachomatis; nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej wywołane przez Ureaplasma urealyticum: 100 mg 2x/dobę przez 7 dni. Alternatywne leczenie ostrego zakażenia najądrza i jądra wywołanego przez Chlamydia trachomatis lub Neisseria gonorrhoeae: 100 mg 2x/dobę przez 10 dni. Kiła pierwotna i wtórna: 200 mg 2x/dobę przez 2 tyg. Ziarnica weneryczna (ang. LVG): 200 mg przez 21 dni. Borelioza: 200 mg/dobę przez 14-21 dni (we wczesnych stadiach choroby) do 1 m-ca w późniejszych stadiach choroby. Wąglik. Profilaktyka po narażeniu: 100 mg 2x/dobę przez 60 dni, postać skórna: 100 mg 2x/dobę przez 60 dni, postać oddechowa i pokarmowa: początkowo 100 mg 2x/dobę jako składnik terapii skojarzonej; całkowity czas leczenia 60 dni. Trądzik pospolity: zwykle podaje się 50 mg/dobę przez okres do 12 tyg. Zaburzenia czynności nerek. W badaniach nie wykazano znaczącej różnicy pomiędzy T0,5 doksycykliny w osoczu (około 20 h) u osób z prawidłową czynnością nerek w porównaniu do osób z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek. Nie ma konieczności zmiany dawkowania u osób z zaburzeniami czynności nerek. Zaburzenia czynności wątroby. Należy zachować ostrożność stosując doksycyklinę u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby.
Uwagi
Tabl. do sporz. zaw. doust. są przeznaczone wyłącznie do podania doust. Tabl. do sporz. zaw. doust. należy rozmieszać z niewielką ilością wody (minimum 50 ml) i dobrze zamieszać do uzyskania jednorodnej zawiesiny. Zawiesinę należy wypić natychmiast po przygotowaniu, w pozycji siedzącej lub stojącej, na długo przed położeniem się spać, aby zmniejszyć ryzyko zapalenia lub owrzodzenia przełyku. Zaleca się przyjmowanie zaw. podczas posiłku. Linia podziału na tabl. nie służy do podziału tabl. na 2 równe dawki i jest umieszczona na tabl. ze względów estetycznych.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na doksycyklinę lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Nadwrażliwości na inne tetracykliny. II i III trymestr ciąży. Dzieci w wieku poniżej 8 lat, ze względu na ryzyko przebarwienia zębów.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
U pacjentów przyjmujących doustnie produkty lecznicze z grupy tetracyklin w tym doksycyklinę w postaci tabl. lub kaps. zgłaszano przypadki wystąpienia zapalenia i owrzodzenia przełyku. Aby zapobiec zapaleniu i owrzodzeniu przełyku ten produkt leczniczy należy przyjmować popijając dużą ilością wody. Doksycyklinę należy przyjmować w pozycji siedzącej lub stojącej. Zgłaszano występowanie ciężkich reakcji skórnych, takich jak pęcherzowy rumień wielopostaciowy (zespół Stevens-Johnsona), toksyczna nekroliza naskórka [zespół Lyella] oraz reakcja polekowa z eozynofilią i objawami układowymi (ang. DRESS) u pacjentów przyjmujących doksycyklinę. W przypadku wystąpienia ciężkiej reakcji skórnej należy przerwać stosowanie doksycykliny i wdrożyć odpowiednie leczenie. W pojedynczych przypadkach może wystąpić fotodermatoza w postaci nadmiernego poparzenia skóry. Pacjentów, którzy mogą być narażeni na bezpośrednie działanie promieni słonecznych lub promieni ultrafioletowych, należy poinformować o konieczności przerwania leczenia, jeżeli wystąpią pierwsze objawy rumienia. Antyanaboliczne (kataboliczne) właściwości tetracyklin mogą spowodować zwiększenie stężenia mocznika (azotu) we krwi. Badania z udziałem pacjentów z niewydolnością nerek wykazały, że nie dotyczy to doksycykliny. Brak danych farmakokinetycznych dotyczących stosowania doksycykliny u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby. Należy zachować ostrożność u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub pacjentów przyjmujących leki o potencjalnym działaniu hepatotoksycznym. Występuje krzyżowa oporność na inne tetracykliny. Stosowanie antybiotyków może powodować nadkażenia drobnoustrojami niewrażliwymi na działanie doksycykliny, w tym Candida. W razie wystąpienia zakażenia wtórnego w trakcie leczenia (zakażenia wywołane przez drobnoustroje oporne na działanie doksycykliny) należy przerwać stosowanie produktu leczniczego i wdrożyć odpowiednie leczenie. W przypadku wystąpienia uporczywej biegunki przebiegającej z gorączką należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego lub gronkowcowego zapalenia jelita i wdrożyć odpowiednie leczenie. Nie należy podawać leków hamujących perystaltykę. Zgłaszano przypadki wypukłego ciemiączka związanego z łagodnym nadciśnieniem śródczaszkowym u niemowląt. Stosowanie doksycykliny jest przeciwwskazane u dzieci w wieku poniżej 8 lat. U dorosłych zgłaszano łagodne nadciśnienie śródczaszkowe z podrażnieniem opon mózgowordzeniowych i obrzękiem tarczy nerwu wzrokowego. Może się to wiązać z występowaniem objawów, takich jak ból głowy, niewyraźne widzenie, podwójne widzenie, nudności, wymioty, pulsujące szumy uszne, zawroty głowy, ból pozagałkowy i fotopsja. Objawy te przemijają i zasadniczo ustępują w ciągu kilku dni lub tyg. od zakończenia leczenia. U niektórych pacjentów zakażonych krętkami może wystąpić reakcja Jarischa-Herxheimera wkrótce po rozpoczęciu leczenia doksycykliną. Należy uspokoić pacjenta informując, że jest to na ogół samoograniczający się skutek leczenia zakażeń krętkami za pomocą antybiotyku. Tetracykliny mogą wpływać na krzepliwość krwi (wydłużenie czasu protrombinowego). Należy zachować ostrożność stosując tetracykliny u pacjentów z zaburzeniami krzepliwości krwi. Podczas długotrwałego leczenia należy okresowo wykonywać badania laboratoryjne wskaźników czynności narządów. Jeżeli wyniki badania morfologii krwi lub wskaźników czynności wątroby lub nerek nie mieszczą się w granicach normy, należy przerwać leczenie. Zgłaszano występowanie mikroskopijnych, brązowo-czarnych przebarwień tarczycy w czasie długotrwałego stosowania tetracyklin. W żadnym z przypadków nie stwierdzono zaburzeń czynności tarczycy. Długotrwałe stosowanie tetracyklin może powodować niedobór wit. z grupy B na skutek eliminacji bakterii wytwarzających wit. B. Produktu leczniczego nie należy stosować u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, brakiem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Dzieci i młodzież: doksycyklina może negatywnie wpływać na rozwój zębów i powodować ich nieodwracalne przebarwienie. Stosowanie doksycykliny jest przeciwwskazane u dzieci w wieku poniżej 8 lat. Zastosowanie leków z grupy tetracyklin w okresie rozwoju zębów (druga połowa ciąży; okres niemowlęcy i dzieciństwo do 8 lat) może spowodować trwałe przebarwienia zębów (żółto-szarobrązowe). To działanie niepożądane występuje częściej w trakcie długotrwałego stosowania leków, ale obserwowano je po powtarzających się, krótkotrwałych cyklach leczenia. Zgłaszano również przypadki hipoplazji szkliwa. U dzieci w wieku poniżej 8 lat doksycyklinę należy stosować jedynie wówczas, gdy spodziewane korzyści przewyższają ryzyko stosowania w ciężkich lub zagrażających życiu stanach (np. gorączka plamista Gór Skalistych), tylko gdy brak jest innych właściwych metod leczenia. Pomimo, że ryzyko trwałego przebarwienia zębów u dzieci w wieku od 8 lat do mniej niż 12 lat jest niewielkie, zastosowanie doksycykliny powinno być dokładnie uzasadnione sytuacjami, gdy inne leki nie są dostępne, prawdopodobnie nie będą skuteczne lub są przeciwwskazane. Doksycyklina wywiera umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Nie należy prowadzić pojazdów i obsługiwać maszyn jeśli wystąpią zawroty głowy, niewyraźne lub podwójne widzenie.
Interakcje
Wchłanianie doksycykliny może być zahamowane przez tworzenie biologicznie nieczynnych chelatów z jonami metali wchodzących w skład preparatów zobojętniających sok żołądkowy, soli żelaza i bizmutu. Należy unikać jednoczesnego stosowania preparatów zobojętniających sok żołądkowy, które zawierają aluminium, wapń lub magnez, produktów zawierających żelazo lub sole bizmutu (dotyczy postaci doust.). Węgiel aktywny, wymienniki jonowe (kolestyramina) mogą zmniejszać wchłanianie doksycykliny. Te produkty lecznicze należy stosować 2-3 h po przyjęciu doksycykliny. Chinapryl może zmniejszać wchłanianie doskycykliny ze względu na dużą zawartość magnezu w tabl. chinaprylu. Produkty lecznicze zwiększające pH treści żołądkowej mogą mieć negatywny wpływ na wchłanianie tetracyklin, które lepiej rozpuszczają się w środowisku kwaśnym niż w zasadowym. Doksycyklina może powodować wydłużenie czasu protrombinowego i nasilać działanie jednocześnie stosowanych produktów leczniczych zmniejszających krzepliwość krwi. Może zajść konieczność dostosowania dawki leku zmniejszającego krzepliwość krwi. Produkty lecznicze o działaniu bakteriostatycznym mogą wpływać na aktywność bakteriobójczą antybiotyków β-laktamowych, takich jak penicyliny. Należy unikać jednoczesnego stosowania doksycykliny i antybiotyków β-laktamowych. Induktory enzymów, takie jak ryfampicyna, barbiturany, karbamazepina, difenylohydantoina, prymidon, fenytoina oraz długotrwałe nadużywanie alkoholu mogą przyspieszać wątrobowy metabolizm doksycykliny i skracać jej T0,5. Może to prowadzić do zmniejszenia stężenia doksycykliny poniżej dawki terapeutycznej. Należy rozważyć zwiększenie dawki dobowej. Jednoczesne stosowanie tetracyklin i metoksyfluoranu może powodować uszkodzenie nerek ze skutkiem śmiertelnym. Doksycyklina może zwiększać stężenie cyklosporyny w osoczu. Doksycyklinę i cyklosporynę można stosować jednocześnie jedynie pod ścisłą kontrolą lekarza. Wykazano, że doksycyklina zwiększa działanie hipoglikemizujące pochodnych sulfonylomocznika. Należy dokładnie monitorować stężenie glukozy we krwi podczas jednoczesnego stosowania tych produktów leczniczych i, w razie potrzeby, zmniejszyć dawkę pochodnych sulfonylomocznika. Jeśli doksycyklinę stosuje się krótko przed, podczas albo po leczeniu retinoidami (np. acytretyna, izotretynoina) istnieje ryzyko wystąpienia przemijającego zwiększenia ciśnienia śródczaszkowego ze względu na wzajemną potencjalizację działania tych produktów leczniczych. Należy unikać jednoczesnego stosowania doksycykliny i retinoidów. Tetracykliny wpływają na wyniki testów oznaczania glukozy w moczu. Badania diagnostyczne: w wyniku zakłócania testu fluoresceinowego można otrzymać fałszywy wynik w postaci zwiększonego stężenia katecholamin w moczu.
Ciąża i laktacja
Doksycyklina jest przeciwwskazana w II i III trymestrze ciąży. Jako środek ostrożności zaleca się unikanie stosowania doksycykliny podczas I trymestru ciąży. Dane otrzymane z dużej liczby zastosowań doksycykliny w I trymestrze ciąży dotychczas nie wskazują, że powoduje ona zwiększone ryzyko wystąpienia wad wrodzonych. Stosowanie doksycykliny podczas II i III trymestru ciąży powoduje trwałe przebarwienia zębów mlecznych u potomstwa i może opóźnić wzrost kości. Badania na zwierzętach wykazały szkodliwy wpływ na reprodukcję, ale nie wykazały szkodliwego działania na płód. Tetracykliny przenikają przez łożysko. Doksycykliny nie należy stosować w okresie karmienia piersią. Tetracykliny przenikają do mleka ludzkiego i nie można wykluczyć ich wpływu na przebarwienie zębów i opóźniony wzrost kości u noworodków i niemowląt karmionych piersią przez kobiety, które je przyjmowały. Należy podjąć decyzję, czy przerwać karmienie piersią czy przerwać podawanie produktu leczniczego biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka i korzyści z leczenia dla matki. Doustne podanie doksycykliny samicom i samcom szczurów rasy Sprague-Develey miało niekorzystny wpływ na płodność i zdolności rozrodcze. Brak danych dotyczących wpływu doksycykliny na płodność u ludzi.
Działania niepożądane
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze: (często) zapalenie pochwy, zakażenia drożdżakami. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (rzadko) niedokrwistość hemolityczna, trombocytopenia, neutropenia, eozynofilia; (nieznana) wydłużenie czasu protrombinowego. Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) reakcja polekowa z eozynofilią i objawami układowymi (DRESS); (bardzo rzadko) reakcja nadwrażliwości, w tym: wstrząs anafilaktyczny, anafilaksja, reakcja anafilaktoidalna, plamica anafilaktoidalna, niedociśnienie, zapalenie osiedzia, obrzęk naczynioruchowy, zaostrzenie układowego tocznia rumieniowatego, duszność, choroba posurowicza, obrzęk obwodowy, tachykardia i pokrzywka; (nieznana) reakcja Jarischa-Herxheimera. Zaburzenia endokrynologiczne: (rzadko) brązowo-czarne przebarwienia tarczycy. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (rzadko) jadłowstręt; (nieznana) porfiria. Zaburzenia układu nerwowego: (niezbyt często) ból głowy; (bardzo rzadko) wypukłe ciemiączko, podrażnienie opon mózgowordzeniowych z obrzękiem tarczy nerwu wzrokowego (co może się wiązać z bólem głowy, niewyraźnym widzeniem, podwójnym widzeniem, nudnościami, wymiotami, szumami usznymi, zawrotami głowy, bólem pozagałkowym i fotopsją. Zaburzenia ucha i błędnika: (rzadko) szumy uszne. Zaburzenia serca: (rzadko) zapalenie osierdzia; (nieznana) tachykardia. Zaburzenia naczyniowe: (rzadko) uderzenia krwi/wypieki. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) nudności, świąd odbytu, czarny język, zapalenie jamy ustnej, stan zapalny okolicy moczowopłciowej; (niezbyt często) wymioty, biegunka, zapalenie języka; (rzadko) ból brzucha, trudności w połykaniu, niestrawność, zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy (w tym gronkowcowe zapalenie jelita), zapalenie trzustki, zahamowanie wzrosu bakterii wytwarzających wit. B; (bardzo rzadko) rzekomobłoniaste zapalenie jelita (z nadmiernym wzrostem Clostridium difficile); (nieznana) zapalenie przełyku, owrzodzenie przełyku, przebarwienie zębów (donoszono o przemijających, powierzchniowych przebarwieniach zębów stałych po zastosowaniu doksycykliny, jednak częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych). Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (rzadko) zaburzenia czynności wątroby, hepatotoksyczność z przemijającym zwiększeniem aktywności enzymów wątrobowych, zapalenie wątroby, żółtaczka, niewydolność wątroby. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (niezbyt często) wysypka plamkowo-grudkowa i rumieniowa, nadwrażliwość na światło; (rzadko) pęcherzowy rumień wielopostaciowy (zespół Stevens-Johnsona), toksyczna nekroliza naskórka [zespół Lyella], pokrzywka, złuszczające zapalenie skóry, przebarwienia skóry (przy długotrwałym stosowaniu doksycykliny); (nieznana) fotoonycholiza (oddzielenie się paznkocia od łożyska, co czasem prowadzi do całkowitego oderwania paznokcia po ekspozycji na słońce), wykwity polekowe o stałym umiejscowieniu. Zaburzenia mięśniowoszkieletowe i tkanki łącznej: (często) zaburzenia rozwoju kości; (rzadko) bóle stawów, bóle mięśni. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (rzadko) zwiększenie stężenia mocznika we krwi. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: (często) podrażnienie skóry, zaburzenia rozwoju zębów; (nieznana) hipoplazja szkliwa.
Przedawkowanie
Objawy przedawkowania: uszkodzenie wątroby z następującymi objawami: wymioty, napady gorączki, żółtaczka, krwiaki, smoliste stolce, azotemia, zwiększona aktywność aminotransferaz, wydłużenie czasu protrombinowego. Postępowanie po przedawkowaniu: przedawkowanie może powodować podrażnienie i owrzodzenie przełyku, któremu towarzyszą bóle zamostkowe, trudności w przełykaniu i zapalenie przełyku. Jest to spowodowane przyklejeniem się tabl. do przełyku. Można temu zapobiec popijając tabl. około 200 ml wody; dzieci około 125 ml. Nie zaleca się wywoływania wymiotów w celu zapobiegania podrażnieniu przełyku. Podanie węgla aktywnego i środków przeczyszczających może być wystarczające, aby zmniejszyć wchłanianie. Hemodializa nie wpływa na wydalanie doksycykliny. Przedawkowanie leczy się objawowo, monitorując jednocześnie równowagę wodno-elektrolitową.
Działanie
Doksycylina hamuje syntezę białek poprzez wiązanie się z podjednostką 30S rybosomów. Doksycyklina ma działanie bakteriostatyczne na szeroki zakres bakterii Gram(+) i Gram(-), w tym drobnoustrojów wewnątrzkomórkowych.
Skład
1 tabl. do sporz. zaw. doust. zawiera 100 mg doksycykliny w postaci doksycykliny jednowodnej.
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria D
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria D
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria D
Wykaz B
Upośledza !
Pielęgniarki i położne
