Wskazania
Dorośli: leczenie nudności i wymiotów wywołanych przez chemioterapię cytotoksyczną i radioterapię oraz zapobieganie nudnością i wymiotom w okresie pooperacyjnym u dorosłych. Dzieci: leczenie nudności i wymiotów wywołanych przez chemioterapię u dzieci w wieku ≥6 m-cy. Zapobieganie i leczenie nudności i wymiotów w okresie pooperacyjnym u dzieci w wieku ≥1 m-ca.
Dawkowanie
Nudności i wymioty wywoływane przez chemioterapię i radioterapię. Dorośli. Siła wymiotnego działania terapii przeciwnowotworowej różni się w zależności od dawki leku i od wspólnego działania chemioterapii i radioterapii stosowanych w skojarzonym leczeniu przeciwnowotworowym. Droga podania i dawka ondansetronu powinny być dobierane elastycznie, według zasad podanych poniżej. Chemioterapia o działaniu wymiotnym i radioterapia. Pacjentom, u których stosuje się chemioterapię o działaniu wymiotnym lub radioterapię, ondansetron może być podawany zarówno doustnie, jak i doż. U większości pacjentów, otrzymujących chemioterapię o działaniu wymiotnym lub radioterapię ondansetron należy początkowo podawać doż., bezpośrednio przed rozpoczęciem leczenia, a następnie doustnie w dawce 8 mg co 12 h. Podanie doustne: 8 mg na 1-2 h przed rozpoczęciem leczenia, a następnie 8 mg po 12 h. W celu zapobiegania wymiotom opóźnionym lub przedłużającym się po 1-szych 24 h, należy kontynuować leczenie doustne do 5 dni po zakończeniu terapii. Zalecana dawka doustna wynosi 8 mg 2x/dobę. Dzieci (2 lata i powyżej) i młodzież (<18 lat). Doświadczenie dotyczące stosowania u dzieci jest ograniczone. Dzieciom powyżej 2 lat ondansetron można podawać w pojedynczej dawce doż. 5 mg/m2, przez 15 minut bezpośrednio przed chemioterapią, a następnie 4 mg doustnie po 12 h. Doustne podawanie produktu w dawce odpowiedniej do powierzchni ciała należy kontynuować do 5 dni po zakończeniu kursu leczenia. Dzieci o całkowitej powierzchni ciała 0,6-1,2 m2 powinny otrzymywać ondansetron w dawce 4 mg 2x/dobę, a dzieci o powierzchni ciała powyżej 1,2 m2 powinny otrzymywać 8 mg 2x/dobę. Dzieci. Nudności i wymioty wywoływane przez chemioterapię u dzieci ≥6 m-cy i u młodzieży: dawkowanie w przypadku nudności i wymiotów wywoływanych przez chemioterapię może być ustalone na podstawie pc. lub mc. Dawkowanie dostosowane do mc. wymaga zastosowania większych dawek dobowych, niż w przypadku dawkowania dostosowanego do pc. - szczegóły patrz ChPL. Brak danych z badań klinicznych z grupą kontrolną, dotyczących stosowania ondansetronu w zapobieganiu wymiotom opóźnionym lub przedłużającym się, wywołanym przez chemioterapię. Brak danych z badań klinicznych z grupą kontrolną, dotyczących stosowania ondansetronu w zapobieganiu wymiotom wywołanym przez radioterapię u dzieci. Dawkowanie dostosowane do pc.: ondansetron należy podawać w pojedynczej dawce dożylnej 5 mg/m2 bezpośrednio przed chemioterapią. Dawka doż. nie powinna być większa niż 8 mg. Doustne podawanie produktu w dawce odpowiedniej do pc. należy kontynuować do 5 dni po zakończeniu kursu leczenia. Całkowita dawka dobowa nie może przekroczyć dawki 32 mg stosowanej u dorosłych. Dawkowanie dostosowane do pc. w przypadku nudności i wymiotów wywoływanych przez chemioterapię u dzieci ≥6 m-cy i młodzieży: pc. <0,6 m2, dzień 1: 5 mg/m2 doż. + 2 mg syropu po 12 h; dzień 2-6: 2 mg syropu co 12 h. Pc. ≥6 m2, dzień 1: 5 mg/m2 doż. + 4 mg w syropie lub tabl. po 12 h; dzień 2-6: 4 mg w syropie lub tabl. co 12 h. Ondansetron należy podawać w pojedynczej dawce doż. 0,15 mg/kg mc. bezpośrednio przed chemioterapią. Dawka dożylna nie powinna być większa niż 8 mg. Można podać 2 dodatkowe dawki doż. w odstępach 4-godzinnych. Całkowita dawka dobowa nie może przekroczyć dawki 32 mg stosowanej u dorosłych. Doustne podawanie produktu można rozpocząć 12 h później i kontynuować do 5 dni. Dawkowanie dostosowane do mc. w przypadku nudności i wymiotów wywoływanych przez chemioterapię u dzieci ≥6 m-cy i młodzieży: mc. ≤10 kg, dzień 1: do 3 dawek po 0,15 mg/kg mc. co 4 h; dzień 2-6: 2 mg syropu co 12 h. Mc. >10 kg, dzień 1: do 3 dawek po 0,15 mg/kg mc. co 4 h; dzień 2-6: 4 mg w syropie lub tabl. co 12 h. Ondansetron jest dobrze tolerowany przez pacjentów powyżej 65 lat, nie jest wymagana zmiana dawki, częstości podawania lub drogi podania. Nudności i wymioty w okresie pooperacyjnym. Dorośli. W celu zapobiegania nudnościom i wymiotom w okresie pooperacyjnym ondansetron może być podawany doustnie lub doż. Podanie doustne: 16 mg na godzinę przed znieczuleniem. Alternatywnie: 8 mg na godzinę przed znieczuleniem, a następnie 2 dalsze dawki po 8 mg w odstępach co 8 h. W leczeniu nudności i wymiotów w okresie pooperacyjnym zaleca się podawanie produktu drogą doż. Dzieci (2 lata i powyżej) i młodzież (<18 lat): w zapobieganiu oraz leczeniu nudności i wymiotów w okresie pooperacyjnym zaleca się podanie produktu w powolnym wstrzyk. doż. Dzieci. Nudności i wymioty w okresie pooperacyjnym u dzieci ≥1 m-ca i u młodzieży. Postaci doustne: nie przeprowadzono badań dotyczących podawania doustnego ondansetronu w zapobieganiu i leczeniu nudności i wymiotów w okresie pooperacyjnym; w takich przypadkach zaleca się podanie produktu w powolnym wstrzyk. doż. Wstrzyk.: w zapobieganiu nudnościom i wymiotom w okresie pooperacyjnym u dzieci poddanych zabiegowi operacyjnemu w znieczuleniu ogólnym można podać ondansetron w powolnym wstrzyk. doż. (nie krócej niż przez 30 sekund) w pojedynczej dawce od 0,1 mg/kg mc. do maks. 4 mg przed lub po wprowadzeniu do znieczulenia. Brak doświadczeń dotyczących leczenia nudności i wymiotów w okresie pooperacyjnym u dzieci poniżej 2 lat. Pacjenci w podeszłym wieku. Doświadczenie dotyczące stosowania ondansetronu w zapobieganiu i leczeniu nudności i wymiotów w okresie pooperacyjnym u pacjentów w podeszłym wieku jest ograniczone, niemniej jednak, ondansetron jest dobrze tolerowany przez pacjentów powyżej 65 lat, otrzymujących chemioterapię. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek. Nie jest wymagana zmiana dawki, częstości podawania lub drogi podania produktu. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby. U pacjentów umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami wątroby klirens ondansetronu jest znacząco zmniejszony, a T0,5 produktu w surowicy znacząco wydłużony. Dlatego też w tej grupie pacjentów nie należy przekraczać dawki dobowej 8 mg. Pacjenci z powolnym metabolizmem sparteiny i debryzochiny. U pacjentów określanych jako osoby wolno metabolizujące sparteinę i debryzochinę, T0,5 ondansetronu nie jest zmieniony. Oznacza to, że w tej grupie pacjentów powtarzane dawkowanie powoduje uzyskanie ekspozycji na produkt leczniczy, nie różniącej się od występującej w ogóle populacji. Nie jest wymagana zmiana dawki i częstości podawania produktu.
Uwagi
Tabl. uleg. rozp. w j. ustnej należy położyć na języku, gdzie w ciągu kilku sek. rozpuści się. Do stosowania w różnych schematach dawkowania dostępne są inne moce oraz postaci produktu.
Przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną (ondansetron) lub na innych wybiórczych antagonistów receptora 5-HT3 (np. granisetron, dolasetron) lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Jednoczesne stosowanie z apomorfiną.
Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożności
Opisywano reakcje nadwrażliwości u pacjentów, którzy wykazywali nadwrażliwość na innych wybiórczych antagonistów receptorów 5HT3. Pacjentów z objawami podostrej niedrożności jelit należy dokładnie obserwować po podaniu produktu, ponieważ wiadomo, że ondansetron wydłuża czas pasażu jelitowego. Bardzo rzadko i przede wszystkim podczas dożylnego stosowania ondansetronu opisywano przemijające zmiany w zapisie EKG, obejmujące wydłużenie odstępu QT. Dlatego należy zachować ostrożność u pacjentów z zaburzeniami rytmu serca lub z zaburzeniami przewodzenia, u pacjentów otrzymujących leki przeciwarytmiczne lub β-adrenolityki oraz u pacjentów ze znacznymi zaburzeniami elektrolitowymi. Dzieci. Zdarzenia ze strony układu oddechowego należy leczyć objawowo a klinicysta powinien zwrócić szczególną uwagę na te zdarzenia, ponieważ mogą one być prekursorami reakcji nadwrażliwości. Dzieci otrzymujące ondansetron jednocześnie ze środkami hepatotoksycznymi należy dokładnie kontrolować pod kątem zaburzeń czynności wątroby. Nudności i wymioty wywoływane przez chemioterapię: w przypadku dawkowania w mg/kg mc. i podawania 3 dawek w odstępach 4-godzinnych, całkowita dawka dobowa będzie większa niż w przypadku zastosowania pojedynczej dawki 5 mg/m2 z następczym podaniem dawki doustnej. W badaniach klinicznych nie przeprowadzono porównania skuteczności tych 2 różnych schematów dawkowania. Skrzyżowane porównanie badań wskazuje na podobną skuteczność obu schematów. Ostrzeżenia dotyczące substancji pomocniczych: aspartam, zawierający źródło fenyloalaniny. Ponieważ aspartam jest metabolizowany do fenyloalaniny, może być szkodliwy dla pacjentów z fenyloketonurią. Produkt zawiera sorbitol, mannitol i glukozę, dlatego pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy, nie powinni przyjmować tego produktu leczniczego. Esencja zapachowa, truskawkowa zawiera dwutlenek siarki (E220), który może w rzadkich przypadkach powodować ciężkie reakcje nadwrażliwości i skurcz oskrzeli. W przeprowadzonych testach psychomotorycznych nie wykazano, aby ondansetron upośledzał zdolność wykonywania czynności, bądź miał działanie sedatywne.
Interakcje
Brak danych, że ondansetron indukuje lub hamuje metabolizm innych produktów leczniczych, które są często podawane łącznie z nim. W swoistych badaniach wykazano, że ondansetron nie wchodzi w interakcje farmakokinetyczne z alkoholem, temazepamem, furosemidem, alfentanylem, propofolem i tiopentalem. Ondansetron jest metabolizowany przez wiele enzymów wątrobowego układu cytochromu P-450: CYP3A4, CYP2D6 i CYP1A2. Ze względu na to, że ondansetron może być metabolizowany przez wiele izoenzymów, zahamowanie lub zmniejszenie aktywności jednego izoenzymu (np. genetycznie uwarunkowany niedobór CYP2D6) jest zwykle wyrównywane przez inne izoenzymy i powinno powodować niewielkie lub nieznaczące zmiany ogólnego klirensu ondansetronu i zapotrzebowania na dawkę produktu. Na podstawie doniesień o występowaniu głębokiego niedociśnienia tętniczego oraz utraty przytomności podczas podawania ondansetronu z chlorowodorkiem apomorfiny, jednoczesne stosowanie z apomorfiną jest przeciwwskazane. U pacjentów leczonych silnymi induktorami CYP3A4 (np. fenytoina, karbamazepina i ryfampicyna), klirens ondansetronu po podaniu doustnym był zwiększony czterokrotnie, a stężenie ondansetronu we krwi było znacząco zmniejszone. Prawdopodobnie konieczna jest zmiana dawkowania. Dane z badań z udziałem małej liczby pacjentów wskazują, że ondansetron może zmniejszać przeciwbólowe działanie tramadolu. Stosowanie ondansetronu jednocześnie z lekami wydłużającymi odstęp QT może skutkować dodatkowym wydłużeniem odstępu QT. Jednoczesne stosowanie ondansetronu i leków działających toksycznie na serce (np. antracykliny) może zwiększać ryzyko zaburzeń rytmu serca.
Ciąża i laktacja
Bezpieczeństwo stosowania ondansetronu u kobiet w ciąży nie zostało ustalone. Badania na zwierzętach nie wskazują na bezpośredni lub pośredni szkodliwy wpływ na rozwój zarodka/płodu, przebieg ciąży lub rozwój około- i pourodzeniowy. Jednakże, badania na zwierzętach nie zawsze pozwalają przewidzieć działanie leku u ludzi, dlatego też nie zaleca się stosowania ondansetronu w ciąży. Badania wykazały, że ondansetron przenika do mleka karmiących zwierząt. Dlatego też zaleca się, aby matki przyjmujące produkt nie karmiły piersią.
Działania niepożądane
Kategorie częstości występowania działań niepożądanych określone jako bardzo często, często i niezbyt często określono przede wszystkim na podstawie badań klinicznych. Uwzględniono częstość występowania działań niepożądanych w grupie otrzymującej placebo. Dane dotyczące działań niepożądanych zgłaszanych rzadko i bardzo rzadko pochodzą głównie z raportów z okresu po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu. Podane poniżej częstości występowania oszacowano w odniesieniu do standardowych, zalecanych dawek ondansetronu, w zależności od wskazania i postaci produktu. Zaburzenia serca: (niezbyt często) zaburzenia rytmu serca, ból w klatce piersiowej z lub bez obniżenia odcinka ST w EKG, bradykardia. Bardzo rzadko opisywano przemijające zmiany w zapisie EKG, obejmujące wydłużenie odstępu QT. Zaburzenia układu nerwowego: (bardzo często) ból głowy; (niezbyt często) obserwowano drgawki, zaburzenia ruchowe, w tym objawy ze strony układu pozapiramidowego, jak reakcje dystoniczne, napady przymusowego patrzenia z rotacją gałek ocznych i dyskineza bez istotnego, trwałego wpływu na stan kliniczny pacjenta. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (niezbyt często) czkawka. Zaburzenia żołądka i jelit: (często) zaparcia. Zaburzenia naczyniowe: (często) uczucie gorąca lub nagłe zaczerwienienie skóry; (niezbyt często) obniżenie ciśnienia tętniczego. Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) reakcje natychmiastowej nadwrażliwości, niekiedy o ciężkim przebiegu, w tym reakcje anafilaktyczne. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (niezbyt często) bezobjawowe zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych. Te działania niepożądane obserwowane były przede wszystkim u pacjentów otrzymujących chemioterapię z cisplatyną; (rzadko) zawroty głowy w trakcie podawania dożylnego, którym w większości przypadków można zapobiec lub spowodować ich ustąpienie poprzez wydłużenie czasu wlewu. Zaburzenia oka: (rzadko) przemijające zaburzenia widzenia (np. zamazane widzenie) podczas podawania doż.; (bardzo rzadko) przemijająca utrata wzroku, przede wszystkim podczas podawania doż. W większości przypadków ślepota ustępowała w ciągu 20 minut. Większość pacjentów przyjmowała chemioterapeutyki, w tym cisplatynę. W niektórych przypadkach przemijającej utraty wzroku opisywano jej korowe pochodzenie. Po przypadkowym przedawkowaniu ondansetronu w postaci doustnej (szacunkowa przyjęta dawka przekraczająca 4 mg/kg mc.) u niemowląt i dzieci w wieku 12 m-cy do 2 lat zgłaszano objawy odpowiadające zespołowi serotoninowemu.
Przedawkowanie
Jak dotychczas niewiele jest danych o przedawkowaniu ondansetronu, jednakże ograniczona liczba pacjentów otrzymywała większe od zalecanych dawki produktu. Do zgłaszanych objawów należały zaburzenia widzenia, ciężkie zaparcie, obniżenie ciśnienia tętniczego i epizod związany z wpływem nerwu błędnego na naczynia, z przejściowym blokiem przedsionkowo-komorowym drugiego stopnia. We wszystkich przypadkach zaburzenia całkowicie ustępowały. Nie ma swoistego antidotum dla ondansetronu. W przypadku podejrzenia przedawkowania należy zastosować leczenie objawowe i podtrzymujące. Stosowanie ipekakuany do leczenia przedawkowania ondansetronu nie jest zalecane, ponieważ mało prawdopodobne jest, aby pacjent zareagował na tego typu terapię, ze względu na działanie przeciwwymiotne ondansetronu.
Działanie
Ondansetron jest silnym, bardzo wybiórczym antagonistą receptorów serotoninowych 5-HT3. Jego dokładny mechanizm działania w zapobieganiu i hamowaniu nudności i wymiotów nie jest znany. Środki chemioterapeutyczne i radioterapia mogą powodować uwalnianie serotoniny (5-HT) w jelicie cienkim, zapoczątkowując tym samym odruch wymiotny w następstwie pobudzenia poprzez receptory 5-HT3 dośrodkowych włókien nerwu błędnego. Ondansetron hamuje powstawanie tego odruchu. Pobudzenie włókien dośrodkowych nerwu błędnego może także powodować uwalnianie serotoniny w area postrema, zlokalizowanej na dnie IV komory. Może to wywołać wymioty także na drodze pobudzenia ośrodkowego.
Skład
1 tabl. uleg. rozp. w j. ustnej zawiera 4 mg lub 8 mg ondansetronu.
Alkohol
Antykoncepcja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria B
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria B
Wykaz B
Pielęgniarki i położne
