Krople oczne na recepcie lekarskiej – zasady zapisu

Recepturowe krople do oczu ze względu na możliwość dowolnego doboru stężenia substancji czynnej są nadal często wypisywane przez lekarzy okulistów. Wprowadzone do użytku w recepturze aptecznej minimsy umożliwiają wykonywanie leków do oczu bez użycia konserwantów, co dodatkowo zwiększa listę ich zalet. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 8 marca 2012 w sprawie recept lekarskich na jednej recepcie wypisany może być tylko jeden lek recepturowy. Ilość przepisanych kropli na jednej recepcie determinuje z kolei  Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2012 r. w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych, którego § 3. ogranicza ilość przepisanych kropli do 10 gram.

Krople oczne oprócz substancji czynnej zawierają także substancje pomocnicze, których jednak lekarz nie musi uwzględniać na recepcie.

Przykład:

Rp.
2% sol. Kalii jodati 10,0
M.f. gutte opht.
D.S. OL 1x1

Lekarz nie określił rozpuszczalnika co oznacza, że ma być sporządzony roztwór wodny. Powyższa recepta nie uwzględnia roztworu pomocniczego, który niezbędny będzie do uzyskania izotoniczności kropli.   Farmaceuta na podstawie posiadanej wiedzy i dostępnej literatury samemu dobiera składniki, które umożliwią wykonanie leku, który będzie można podać do oka.

Rp.
Pilocarpini hydrochloridi 0,20
Aquae ad 10,0
M.f. guttae ophthalmicae
D.S. Wkraplać 3 razy dziennie po 2 krople do oczu

Powyższy przykład przedstawia inny sposób zapisu kropli ocznych. Wyszczególnione są w nim poszczególne składniki niezbędne do sporządzenia preparatu. Mimo iż lekarz w składzie nie uwzględnił 0,9% roztworu chlorku sodu farmaceuta ma obowiązek go dodać w celu osiągnięcia izotoniczności preparatu.  Należy podkreślić, że recepta na której przepisano recepturowe krople oczne zawierające substancję z wykazu A obowiązkowo musi uwzględniać dokładne dawkowanie.

Rp.

Atropini basici  0,1
Ricini olei ad 10,0
M.f. gutt. opht.
D.S.  3 razy dziennie wkraplać do obu oczu

Przykład pokazujący sposób zapisu olejowych kropli ocznych.

Rp.
Pilocarpini hydrochloridi 0,20
Aqua cum 1% Methylcellulosi ad 10,0
M.f. guttae ophtalmicae
D.S. 3 razy dziennie po 1 kropli

Przykład recepty na której przepisano krople oczne o zwiększonej lepkości.

Praktyka pokazuje, że stosowanie konserwantów w kroplach ocznych powoduje u pacjentów pieczenie i podrażnienie oka dlatego lekarze coraz częściej zaznaczają na recepcie, aby lek do oczu został wykonany bez ich dodatku.

Rp.
0,5% Sol. Atropini 5,0
(bez konserwantów)
10 op a 1,0
D.S 1 kropla OPL przez 3 dni

Krople oczne bez konserwantów muszą być wykonane w minimsach o pojemności 1 ml, co również zostało uwzględnione na powyższym przykładzie.

Autor: mgr farm. Arkadiusz Przybylski